آسمانی که از ما جلو زد؛ روایتی از سقوط تدریجی صنعت هوایی ایران
️ دیاکو عزیزی- روز جهانی هواپیمایی فرصتی است برای آنکه به صنعتی بنگریم که در جهان، نماد جسارت، پیشرفت و اوجگیری انسان بر فراز محدودیتهاست، اما در ایران تبدیل به آینهای از عقبماندگی ساختاری، تحریمزده و پرخطر شده است. در حالی که صنعت هوانوردی جهان با سرعتی نزدیک به مرز دانش حرکت میکند—از موتورهای کممصرف نسل جدید تا هواپیماهای هوشمند، ناوبری ماهوارهای و مدلهای نوین مدیریت ایمنی—ما در چرخهای فرسایشی از ناوگان سالخورده، قطعات نایاب، تعمیرات پرهزینه و تصمیمات مقطعی گرفتار ماندهایم.
تحریمها بیشک سهم مهمی در این وضعیت دارند، اما تمام ماجرا نیستند. آنچه امروز صنعت هوایی ایران را زمینگیر کرده، نبود یک چشمانداز ملی، ضعف در نوسازی، کمتوجهی به ظرفیت علمی داخل، و بیاعتمادی مزمن به دانشگاهها و شرکتهای دانشبنیان است. در حالی که کشورهای منطقه با سرمایهگذاریهای جسورانه در حال تبدیل شدن به هابهای بزرگ هوایی هستند، ما هنوز بر سر تأمین قطعه، تمدید پرواز هواپیماهای ۳۰ تا ۴۰ ساله و مدیریت بحرانهای تکرارشونده درگیر هستیم.
اکنون بیش از هر زمان دیگری روشن است که ادامه این مسیر، بهمعنای تشدید مخاطرات، کاهش رقابتپذیری، افزایش هزینهها و فرسایش اعتماد عمومی است. نوسازی ناوگان یک انتخاب لوکس نیست؛ یک ضرورت استراتژیک در حوزه ایمنی، توسعه اقتصادی و اعتبار ملی است. ایران ظرفیت آن را دارد که از مسیر توسعه فناوری، ساخت قطعات پیشرفته، بهبود تعمیرات اساسی (MRO)، ارتقای سیستمهای ناوبری و مشارکت فعال شرکتهای دانشبنیان، بخشی از این عقبماندگی را جبران کند.
روز جهانی هواپیمایی یادآور این حقیقت است: آسمان جای کشورهایی است که نگاهشان به آینده است، نه نگاهشان به قطعات انبارشده دهههای گذشته. اکنون زمان آن رسیده است که ایران تصمیم بگیرد—در آسمان جهان پرواز کند یا همچنان زمینگیر بماند.
