در این مقاله با مهمترین نکاتی که باید پیش از خرید موتور ویبره بدنه بررسی شوند، آشنا خواهید شد.
در زمان انتخاب و خرید موتور ویبره بدنه، لازم است عوامل فنی و عملیاتی مختلفی بررسی شوند تا دستگاه بیشترین کارایی و دوام را در شرایط کاری داشته باشد. پارامترهای زیر از مهمترین مواردی هستند که باید بادقت مورد ارزیابی قرار گیرند.
برای انتخاب توان مناسب ویبره بدنه، باید موتوری انتخاب شود که نیروی ارتعاش آن بتواند وزن کل سازه و مواد روی آن را بهصورت کنترلشده بلرزاند. معمولاً میزان ضربه ویبره باید متناسب با مجموع وزن صفحه و مواد باشد؛ مثلاً برای میز ۱×۱ متر، مقدار نیروی ضربه برابر با وزن کل صفحه و مواد در نظر گرفته میشود. با افزایش ابعاد یا وزن، نیاز به ضربه و توان بیشتر است. در فیدرها و نوار نقالهها نیز هرچه حجم یا جریان مواد بیشتر باشد، قدرت موتور باید بالاتر انتخاب شود تا عملکرد مطلوب حفظ گردد.
سرعت چرخش موتور ویبره باید متناسب با نوع کاربرد و ویژگی مواد انتخاب شود، زیرا دور موتور مستقیماً بر شدت و نوع ارتعاش تأثیر دارد. برای مصالح سنگین مانند بتن، دور پایین با گشتاور بالا بهترین عملکرد را دارد، زیرا باعث تراکم و جابهجایی مؤثرتر مواد میشود. در مقابل، برای مواد سبکتر یا جریان مداوم مانند فیدرها و نوار نقالهها، دور متوسط تا بالا مناسبتر است. معمولاً در صنعت بتنسازی، سرعت بین ۱۵۰۰ تا ۳۰۰۰ دور در دقیقه توصیه میشود.
در انتخاب ویبراتور مناسب، نوع ماده و ظرفیت کاری نقش تعیینکنندهای دارند. هر مادهای که قرار است ویبره شود؛ مانند بتن تازه، مواد معدنی، گرانول، خاک یا ماسه، ویژگیهای فیزیکی خاص خود را دارد، از جمله چگالی، ریزشپذیری، رطوبت، چسبندگی و اندازه ذرات. این خصوصیات مستقیماً بر مقدار قدرت، فرکانس و گشتاور موردنیاز ویبراتور تأثیر میگذارند.
علاوه بر نوع ماده، ظرفیت سیلو، هاپر یا میز نیز عامل بسیار مهمی است. ظرفیت در واقع نشاندهنده حجم یا وزن مادهای است که باید منتقل یا متراکم شود؛ هر چه ظرفیت بیشتر باشد، ویبراتور با توان و نیروی بالاتری موردنیاز خواهد بود.
بنابراین، برای انتخاب دقیق و مؤثر، ابتدا باید ویژگیهای فیزیکی ماده و ظرفیت واقعی سیستم به طور کامل بررسی و محاسبه شوند، سپس بر اساس این دادهها موتور ویبره مناسب انتخاب گردد.
هر موتور ویبره برای ایجاد ارتعاش نیاز به مصرف برق دارد و طبیعتاً هرچه توان آن بیشتر باشد، مصرف انرژی نیز افزایش مییابد. به همین دلیل، انتخاب موتوری با راندمان بالا اهمیت زیادی دارد. راندمان بالا به این معناست که موتور بتواند بیشترین نیروی ارتعاش را با کمترین مصرف برق تولید کند. استفاده از چنین موتورهایی، بهویژه در کاربردهای صنعتی و مداوم، باعث کاهش هزینهٔ برق و استهلاک تجهیزات میشود.
عامل مهم دیگر، بررسی آمپراژ موردنیاز برای راهاندازی و کارکرد موتور است. موتور باید با شبکه برق کارخانه از نظر ولتاژ، فاز و جریان الکتریکی کاملاً سازگار باشد. در غیر این صورت، ممکن است در زمان کارکرد دچار افت توان، افزایش حرارت یا حتی آسیب الکتریکی شود.

موتور ویبره باید توان تحمل شرایط سخت صنعتی مانند دمای بالا، گردوغبار و بار سنگین را داشته باشد، زیرا این عوامل مستقیماً بر دوام و عملکرد آن تأثیر میگذارند؛ همچنین مقاومت حرارتی مناسب باعث میشود سیمپیچ و عایق در دماهای بالا آسیب نبینند و موتور طول عمر بیشتری داشته باشد. ازاینرو، انتخاب موتورهایی با عایقبندی حرارتی استاندارد مانند کلاس F یا H و بدنه مقاوم در برابر رطوبت و گردوغبار برای محیطهای صنعتی ضروری است.
یاتاقان، شفت و روتور نقش حیاتی در عملکرد و دوام موتور ویبره دارند و خرابی آنها باعث کاهش کارایی و افزایش خطرات میشود. در مدلهای صنعتی از یاتاقانهای مقاوم و سیستم روغنکاری استاندارد استفاده میشود و باید کیفیت آنها از سازنده استعلام گردد. حتی تجهیزات باکیفیت نیز به نگهداری منظم نیاز دارند. انجام روغنکاری و بازرسی دورهای برای کار در شرایط سنگین الزامی است.

موتور ویبره بدنه در دو نوع تکفاز و سهفاز عرضه میشود و انتخاب بین آنها به زیرساخت برق، توان موردنیاز و نوع کاربرد بستگی دارد. در صورت دسترسی به برق سهفاز، مدل سهفاز گزینهای بهتر است؛ چون طول عمر، پایداری و توان بالاتری دارد. در محیطهایی که برق سهفاز وجود ندارد، مانند کارگاههای کوچک، نوع تکفاز انتخابی اقتصادیتر است هرچند محدودیتهایی دارد؛ بنابراین پیش از خرید باید شرایط برق محل نصب بهدقت بررسی شود.
در انتخاب موتور ویبره، توجه به برند، کشور سازنده و کیفیت خدمات پس از فروش اهمیت زیادی دارد. موتورهای برندهای معتبر از نظر کیفیت ساخت، دقت فنی و دوام قطعات در سطح بالاتری هستند و پشتیبانی مناسبی برای تعمیر و تأمین قطعات دارند.
جمعبندی
برای انتخاب و خرید موتور ویبره بدنه مناسب، باید به مجموعهای از عوامل فنی و عملیاتی توجه کرد. توان، سرعت چرخش، نوع ماده و ظرفیت کاری از شاخصهای اصلی تعیین قدرت و عملکرد هستند. در کنار آن، بررسی راندمان انرژی، مقاومت حرارتی، کیفیت یاتاقانها، نوع برق (تکفاز یا سهفاز)، نحوه نصب و برند سازنده از مواردیاند که مستقیماً بر طول عمر و کارایی دستگاه تأثیر میگذارند.
در نهایت، انتخاب آگاهانه بر اساس نیاز واقعی سیستم، نه صرفاً قیمت، موجب افزایش بهرهوری، کاهش هزینههای نگهداری و تضمین پایداری عملکرد در محیطهای صنعتی خواهد شد.