بازار خودرو روی دور لاتاری/ میلیونها تومان در جیب حواله فروشان!
یازدهمین دوره ثبت نام اولویت بندی خرید محصولات ایران خودرو از روز دوشنبه هفته گذشته (۲۴ آذرماه) آغاز و تا روز شنبه (۲۹ آذرماه) ادامه داشت و امروز اول دی ماه ۱۴۰۴ قرعه کشی فروش محصولات ایران خودرو انجام شد.
این دوره از فروش محصولات بدون نیاز به مسدودسازی حساب بود و برای متقاضیان سه طرح «عادی»، «جوانی جمعیت» و «جایگزینی خودروهای فرسوده» بود که طبق برخی آمارها ۱۲ محصول ایران خودرو با تعداد ۳۱ هزار و ۶۱۰ دستگاه عرضه میشود که ۵۰ درصد آن سهم متقاضیان جوانی جمعیت (مادران)، ۳۰ درصد سهم متقاضیان عادی و ۲۰ درصد نیز سهم متقاضیان طرح جایگزینی خودروهای فرسوده خواهد بود.
آمارها از تعداد متقاضیان شرکت در این دوره از قرعه کشی محصولات ایران خودرو حاکی از آن است که نزدیک به ۱۰ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر در این دوره ثبت نام کردهاند که یک رکورد جدید در سال جاری محسوب میشود.
تب برنده شدن در لاتاری خودرو و ۱۰ میلیون متقاضی
حقیقت روشن است؛ زمانیکه فاصله میان قیمت خودورهای عرضه شده در کارخانه با قیمت خودرو در بازار به صورت تقریبی از ۳۰۰ تا ۵۰۰ میلیون تومان باشد، همه تمایل دارند تا شانس خود را برای برنده شدن در عرضه خودرو امتحان کنند و یک شبه تا ۵۰۰ میلیون تومان سود کسب کنند و اینگونه میشود که بیش از ۱۰ میلیون نفر به این لاتاری هجوم میآورد. اما چرا؟ حتی پاسخ آن هم روشن است؛ زمانی که خودرو به یک کالای سرمایهای بدل میشود، نتیجه و محصولی غیر از این ندارد.
چه خودروهایی عرضه میشوند؟
در این سری از عرضه محصولات ایران خودرو، ۱۲ محصول از پژو ۲۰۷ گرفته تا ریرا، سورن، دنا، رانا و هایما عرضه خواهد شد که فاصله قیمتی کارخانه تا بازار آنها قابل توجه است که در ادامه به به برخی از آنها اشاره میکنیم.
پژو ۲۰۷ TU ۳: قیمت کارخانه (۷۹۷ میلیون تومان) قیمت بازار (حدود یک میلیارد و ۸۵ میلیون تومان)
پژو ۲۰۷ دستی با موتور TU ۵ P سقف شیشهای: قیمت کارخانه (۸۶۰ میلیون تومان) قیمت بازار (یک میلیارد و ۳۲۰ میلیون تومان)
ری را اتوماتیک: قیمت کارخانه (یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان) قیمت بازار (دو میلیارد و ۱۷۰ میلیون تومان)
سورن پلاس با موتور XU ۷ P: قیمت کارخانه (۷۹۸ میلیون تومان) قیمت بازار (یک میلیارد و ۲۰ میلیون تومان)
رانا پلاس ارتقاء یافته: قیمت کارخانه (۷۹۷ میلیون تومان) قیمت بازار (یک میلیارد و ۵۰ میلیون تومان)
هایما S ۵ پرو: قیمت کارخانه (یک میلیارد و ۹۶۲ میلیون تومان) قیمت بازار (دو میلیارد و ۴۸۰ میلیون تومان)
هایما S ۷ پرو: قیمت کارخانه (دو میلیارد و ۷۸ میلیون تومان) قیمت بازار (دو میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان)
هایما ۸ S: قیمت کارخانه (دو میلیارد و ۲۸۰ میلیون تومان) قیمت بازار (سه میلیارد)
بازار داغ حواله فروشی
با یک مقایسه بسیار ساده تفاوت قیمت محصولات کارخانه تا بازار بر اساس نوع خودرو از ۳۰۰ ملبیون تومان تا بیش از ۷۰۰ میلیون تومان در تغییر است و کافیست تا در لاتاری خودرو برنده شوید، حتی اگر قصد خرید خودرو را هم نداشته باشید به راحتی میتوانید حواله آن را با قیمتهای حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون تومان و حتی بیشتر بفروش برسانید.
مشکلی که تقریبا سالهاست گریبان بازار خودرو کشور ار گرفته و به گفته اکثر کارشناسان صنعت خودرو، تا زمانیکه فاصله چشمگیر قیمتی میان محصولات کارخانه و بازار وجود داشته باشد، در بر روی همان پاشنه میچرخد.
شانس برنده شدن متقاضیان چه قدر بود؟
همانطور گه گفته شد طبق آمارها، تعداد کل متقاضایان به ۱۰ میلیون و ۴۵۰ هزار نفر رسیده که قرار است برای ۳۱ هزار دستگاه خودرو شانس خود را امتحان کنند و در این میان تعداد متقاضیان طرح عادی که تنها قرار است ۳۰ درصد سهمیه باشد؛ یعنی نزدیک به ۱۰ هزار خودرو سهم آنها شود، از مرز ۹ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر گذشته است که به طور تقریبی شانس برنده شدن به ۰.۱ درصد میرسد و احتمال برنده شدن در هر ۱۰۰۰ نفر، تنها یک نفر است و ۶۳ درصد از کل خودروهای عرضه شده قرار است در پیش فروش و ۳۷ درصد دیگر در فروش فوری عرضه میشوند.
چشمانداز کلی آینده خودرو در کشور
طرح فروش خودرو با سازوکار قرعهکشی یا همان لاتاری یکی از روشهای اصلی شرکتهای خودروسازی کشور است. این طرحها معمولا در قالب فروش فوری، فوقالعاده یا پیشفروش برگزار، اما تا زمانی که عرضه خودرو از تولید واقعی عقب باشد و تقاضا بالا باقی بماند، امتحان و شانس برنده شدن در لاتاری خودرو همچنان تب بالایی دارد.
در طرحهای اخیر، میلیونها نفر برای دریافت تعداد محدود خودرو ثبتنام میکنند که نشاندهنده شکاف عمیق بین عرضه و تقاضا است و با وجود اختلاف زیاد قیمت بین کارخانه و بازار آزاد، مالکیت خودرو در ایران تبدیل به یک سرمایهگذاری شده است و اگر غیر از این نبود؛ شاهد صف ۱۰ میلیونی برای بخت آزمایی خودرو نبودیم.
تولید خودرو در ایران همسو با تقاضای بازار نیست؛ به همین دلیل عرضه کم است و مردم را به شرکت در طرحهای قرعهکشی میکشاند.
فاصله قیمتی بین قیمت کارخانه و قیمت بازار آزاد همچنان قابل توجه است و همین باعث میشود خودرو جای اینکه یک محصول مصرفی باشد، به یک کالای سرمایهای بدل شود.
بسیاری از کارشناسان معتقدند تا زمانی که اصلاح ساختاری در نظام قیمتگذاری، افزایش واقعی عرضه و مبارزه با سفتهبازی صورت نگیرد، مشکل باقی میماند و لاتاری و بخت آزمایی همچنان مسیر اصلی خرید خودرو باقی خواهد ماند و تا وقتی که عرضه خودرو افزایش نیابد مردم احتمالا همچنان به شرکت در لاتاریها ادامه میدهند.
بنابراین؛ پایان روند لاتاری بستگی به تغییرات سیاستهای بازار خودرو، افزایش تولید و بهبود شفافیت عرضه دارد و در غیر این صورت این سازوکار به عنوان یکی از روشهای ثابت خرید خودرو در کشور نهادینه خواهد شد.
