چشم‌انداز دو راه‌حل هاشمی؛ مناظره‌های تلويزيونی و دل‌جويی از آسيب‌ديدگان حوادث پس از انتخابات

آفتاب- فروزان آصف نخعی: "عبور از مرحله کنونی" مهمترین دلیل محسن رضایی برای دیدار با احمدی‌نژاد و از دلایل مهم امام جمعه موقت تهران صدیقی در خطبه دوم نمازجمعه تهران به شمار می‌رود؛ خطر جدی حمله نظامی اسراییل و امریکا باعث شده تا از تریبون‌های مختلف ندای وحدت و همدلی به گوش برسد.

کرزی پس از افشاگری ویکی لیکس به صراحت اعلام کرد که نمی داند چرا غرب و امریکا در ده کوره‌ها می‌جنگد در حالی که باید به سراغ همسایگان افغانستان برود. تحریم‌ها و حجم‌ اخبار تهدیدهای نظامی حاکی از آن است که موضوع ایران در نظام بین‌الملل به تدریج از مرحله دیپلماتیک وارد فاز نظامی می‌شود.

شاید همین مسأله باعث شده که محسن رضایی دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام به دیدار احمدی‌‌نژاد برود و دلیل اصلی آن را عبور پیروزمندانه از مرحله کنونی ذکر کند. علاوه‌بر این حجت‌الاسلام صدیقی نیز در خطبه‌های دوم نمازجمعه تهران تاکید می‌کند که به سراغ کسانی برویم که از نظام جدا شده‌اند و ببینیم مشکل آن‌ها کجاست؟

ولی سابقه ماجرا به آن جایی برمی‌گردد که همه براساس ویژه‌نامه‌ای که توسط روزنامه همشهری درباره حوادث پس از انتخابات منتشر شد،‌ در حوزه تدارک مسایل پس از انتخابات علی‌اکبر پرورش به صراحت مطرح کرد که این درگیری‌ها بین دو گروه مومن بوده و نباید آن را به دسیسه‌های دشمن تقلیل داد.

علاوه‌براین؛ ضمن این که محسن رضایی حوادث پس از انتخابات را در ایجاد دموکراسی در ایران بسیار موثر می‌داند،‌ با این همه این سخن خود مهر ابطالی است بر این که معترضان خواهان انقلاب مخملی و براندازی نظام بوده‌اند.

ویژه‌نامه همشهری نیز نشان می‌دهد که معترضان و جنبش اصلاحات به‌دنبال ایجاد تغییر از مجاری قانون اساسی بوده به همین دلیل نیز شمار بزرگی از اصلاح‌طلبان به دنبال ایجاد جبهه از نهضت آزادی تا موتلفه و در نهایت به دنبال دولت وحدت ملی بوده‌اند.

بر اساس این اصل تنها تندروها در جریان جبهه مذکور قرار نداشتند که این جبهه قرار بود پس از پیروزی در انتخابات خود را در قالب دولت وحدت ملی نیز متجلی سازد. دولت وحدت ملی برای اولین‌بار از دهان حجت الاسلام ناطق نوری مطرح شد و به دنبال بزرگان جامعه روحانیت مبارز نیز بر آن تاکید کردند.

اما فضای تند سیاسی به‌ویژه پس از انتخابات مانع از این شد که دولت وحدت ملی جایگزین منازعات شود. این موضوع مندرج در ویژه‌نامه روزنامه همشهری نیز حاکی از آن است که براندازی تنها دلیل تندروها برای برخورد با جبهه مذکور بوده و این جبهه اساسا بر روی فشار رای در انتخابات حساب بازکرده بود و نه چیز دیگر. با این همه زمانی که صحبت از حذف جریان اصلاح‌طلبی در ایران بود باهنر با تحلیلی روشن‌بینانه از اصلاحات در ایران به عنوان یک جریان حذف ناشدنی نام برد.

قابل درک بود که یک بخش از نظام به جنبش مطالبه‌محور پی‌برده و برخورد حذفی با آن را چاره کار نمی‌داند.
 
مریم بهروزی دبیر‌کل جامعه زینب نیز تاکید می‌کند که بنا نیست هیچ‌یک از طیف‌های اصول‌گرا جای‌گزین اصلاح‌طلبان شوند... و بر این اساس نمی‌توان هیچ جریانی را از صحنه سیاسی حذف کرد.

پس از یک سال‌واندی همراه با خشونت و محاکمه خبرنگاران و سیاست‌مداران اکنون این سخن حجت الاسلام صدیقی در خطبه دوم نماز جمعه تهران است که "سراغ کسانی که از نظام جدا شده‌اند برویم و ببینیم مشکل آنها کجاست"؟ راه‌حلی که آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در آخرین خطبه نماز خود در دانشگاه به عنوان 7 راه‌حل برای برون‌رفت از بحران ذکر کرد.

امام جمعه موقت تهران با بیان این‌که سراغ کسانی که از نظام جدا شده‌اند برویم و ببینیم درد و مشکل آن‌ها کجاست، پیشنهاد داد تا کارگروه‌هایی راه بیفتند و این مسائل را حل کنند. 

حجت‌الاسلام صدیقی که گویی منتظر یک جنگ صلیبی دیگر است تاکید می‌کند "وقتی همدیگر را تحمل نمی‌کنیم چگونه می‌توان انتظار داشت که مسیحیان و دیگران ما را تحمل کنند؟ "...."نظام هم سعه‌صدر خواهد داشت و کارگروه‌هایی راه بیفتند و این مسائل را حل کنند و اصولا چرا نتوانیم یک دشمن خودی را به دوست تبدیل کنیم."

صدیقی در ادامه با تاکید بر نقش مرجعیت و روحانیت در جامعه تاکید کرد و به تندروهایی که اسلام را بدون روحانی می‌خواهند گفت: "کسی نمی‌تواند دم از امام زمان بزند اما فقاهت و مرجعیت و رهبری را که مرجع جهان است قبول نکند، زیر پوشش او قرار نگیرد و دارو دسته درست کند و مقابل رهبری قرار گیرد. امام زمانی که این افراد قبول دارند، جدا از امام زمانی است که برای هدایت، بیداری و امربه معروف و نهی از منکر آمده است... دم زدن از امام زمان کاری نمی‌کند بلکه حرکت در خط ایشان مهم است." 

اما به نظر می‌رسد که سخنان صدیقی به تنهایی حرف وی نبوده و به گفته مطهری "شورای نظارت بر صداوسیما پیشنهاد حضور همه جریانات فکری را در مناظره‌ها داده است". این محور نیز از پیشنهادهای آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در آخرین خطبه‌های نماز جمعه وی بود.

مطهری با بیان این که گروهی از حامیان دولت به دنبال حذف شخصیت‌های مخالف خود در عرصه انقلاب هستند گفت:"مناظره‌ها باید جدی‌تر برگزار شود و میان دو بینش متفاوت صورت گیرد تا حالت مصنوعی و صوری پیدا نکند."

به گفته این عضو شورای نظارت بر صداوسیما، شرایط برای حضور اصلاح‌طلبان در مناظره‌های انتخاباتی فراهم است اما مدیریت این سازمان محذوریت‌هایی دارد و برخی اصلاح‌طلبان نیز حاضر به پذیرش دعوت به مناظره نیستند.

مسعود پزشکیان نماینده مردم تبریز و عضو فراکسیون خط امام(ره) مجلس نیز تاکید کرد که صدا‌وسیما با برگزاری مناظره‌های اخیر نمی‌تواند جای خالی اصلاح‌طلبان را پر کند. دست‌اندرکاران این برنامه‌ها اگر می‌خواهند از دیروز، امروز و فردا سخن بگویند باید از همه دیدگاه‌ها دعوت کنند.

با این همه اظهارات حجت الاسلام صدیقی و علی مطهری حکایت از آمادگی فضا برای تحقق دو راه حل آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در شرایط تهدید‌های جدی خارجی برای رسیدن به یک انسجام جدید دارد، ولی آیا این انسجام به گونه‌ای هست که به طور اصولی حقوق طرف زندان رفته منازعه و یا کشته در زندان کهریزک را حل کند؟ این موضوعی است که در آینده روشن خواهد شد.