تعطیلی 28 سینمای خوزستان؛ 17 شهر سینما ندارند

آفتاب‌‌نیوز : آفتاب: استان خوزستان به واسطه صنعتی بود و نخستین محل پیدایش نفت در کشور از اولین مناطق ایران به‌شمار می‌رود که سالن های سینما در آن اقدام به نمایش فیلم و جلب مشتاقان سینه‌چاک پرده نقره‌ای و تصاویر متحرک کردند. 

به دنبال حضور کارکنان انگلیسی برای کشف و استخراج نفت در بیش از 103 سال قبل در شهر مسجد سلیمان، این افراد به دنبال احداث مکانی برای سرگرمی و رهایی از هوای گرم و طبیعیت خشک خوزستان بودند و شاید همین علت بود که این افراد بعد از کشف نفت در یکی از اولین اقدام‌های خود اقدام به برپایی سینما در این شهر کردند.

در بسیاری از روایات و اسناد موجود گفته می‌شود سینمایی که توسط انگلیسی‌ها در شهر مسجد‌سلیمان ساخته شده، اولین سینمای کشور به حساب می‌آید هر چند همین اولین بودن در بسیاری موارد در مورد شهرهای تبریز، آبادان و تهران نیز تکرار شده و به درستی معلوم نیست اولین سینمای کشور در کدام شهر ایران راه‌اندازی شده است.

البته سینماهای کشور در ابتدا به شکل امروزی نبوده است و بسیار از آنها بسیار ابتدایی و تنها به یک سالن، پرده‌ای سفید رنگ و دستگاه نمایش فیلم محدود می‌شدند ولی آنچه مسلم است استان خوزستان و به خصوص شهرهای مسجدسلیمان و آبادان و بعد از ان اهواز از پیشگامان راه‌اندازی و ساخت سینما در کشور به حساب می‌آید و به استناد عکس‌های سیاه و سفید به‌جای مانده و روایات سینه به‌سنیه‌ای که از افردا مسن در خوزستان به دست آمده، سینما در خوزستان از رونق فوق‌العاده بالایی برخوردار بوده است.

همین امر باعث شده که در قبل از سال 1356 بالغ بر38 سینمای عمومی در خوزستان فعالیت کنند که باید به این سینماها، باشگاه‌های تفریحی صنعت نفت که بالغ بر 8 سینمای مسقف و تابستانی (بدون سقف) در سطح خوزستان و سایر شرکت‌ها را اضافه کرد.

به موازات گسترش تأسیسات صنعت نفت و همگام با آن گسترش شهر آبادان و افزایش جمعیت، در کمتر از 65 سال، آبادان با داشتن 13 سالن سینمای عمومی و بیش از 6 سینمای متعلق به شرکت نفت، دارای بیشترین سالن‌های سینما در استان خوزستان و به احتمال زیاد بین شهرهای ایران ( بعد از تهران) شد.

هم‌زمان با شروع پروژه ساختمانی پالایشگاه آبادان، انگلیسی‌ها محلی برای نمایش فیلم احداث کردند و با دستگاه آپاراتی که از انگلستان آورده بودند، تقریباً به طور منظم به نمایش فیلم‌هایی به زبان اصلی پرداختند.

اولین سالن سینمای آبادان که به طور منظم و مرتب در آن فیلم نمایش داده شد، سالن سینمای انگلیسی‌ها در محل پتروشیمی فعلی آبادان بوده است که بعدها با ساخته شدن سالن سینما تاج( نفت فعلی) این سالن را کارمندان ارشد انگلیسی به کارگران هندی تحویل دادند و این سینما به سینمای هندی‌ها مشهور شد. اولین فیلمی نیز که در سینمای هندی‌ها به نمایش درآمد فیلم سینمایی «میمون وحشی» بود.

معاون سینمایی حوزه هنری خوزستان در خصوص فعالیت سینماها در استان خوزستان گفت: تا قبل از سال 1356 حدود 38 سینمای عمومی در سطح استان فعالیت داشته‌اند که آبادان با 14 سینما از بیشترین تعداد سینما در خوزستان برخوردار بوده است. همچنین اهواز با 9 سینما، خرمشهربا 5 سینما، دزفول، مسجدسلیمان، بهبهان و اندیمشک هرکدام با 2 سینما و شهرهای شوشتر، رامهرمز و سوسنگرد نیز با یک سینما از شهرهای دارای سینما در خوزستان به شمار می‌رفتند.

مجتبی آقاکوچک‌زاده افزود: به غیر از این سینماها که غالبا در سطح شهرهای پیش گفته به پذیرش مردم علاقمند به پرده نقره‌ای می پرداختند، شرکت‌ها و کارخانه‌های بزرگ استان نیز برای کارکنان خود سینماهایی اختصاصی داشتند که در مجموع می‌توان گفت حدود 45 سالن نمایش در خوزستان تا سال 1356 فعالیت داشتند.

کم‌کم با ورود جعبه جادویی به دنیای رسانه و ورود آن به خانه‌های مردم، سینما رفتن از رونق افتاد و مردم ترجیح دادند در کنار سایر اعضای خانواده در منزل تصاویر متحرک را مشاهده کنند به همین دلیل از سال 1359 اقتدار سینماها در استان خوزستان رو به افول نهاد.

آغاز جنگ تحمیلی عراق علیه ایران در سال 1359 از دیگر علل افول قدرت سینماهای استان خوزستان بود به گونه‌ای که حدود 90 و طبق برخی گفته ها 100 درصد سینماهای موجود در شهرهای آبادان و خرمشهر که درصد بالایی از مجموع سینماهای استان را تشکیل می‌دادند زیر خمپاره‌های دشمن کمر خم کردند و تخریب شدند.

آقاکوچک‌زاده در مورد وضعیت فعلی سینماهای فعال در استان خوزستان اظهار داشت: در حال حاضر در اهواز 5سینمای عمومی و در شهرهای آبادان، خرمشهر، دزفول، شوشتر و رامهرمز نیز یک سینما فعالیت دارند البته تا آنجا که اطلاعات من یاری می‌کند بررسی وضعیت سینماهای فعال در استان خوزستان نیاز به مطالعات و تحقیق بیشتر دارد.

وی در خصوص متولیان سینمای فعال در استان گفت: سینماهای اکسین، قدس و بهمن اهواز و همچنین سینما بهمن دزفول(تعطیل به منظور بازسازی) در مالکیت حوزه هنری استان خوزستان هستند، سینما ساحل اهواز و سینما نخل خرمشهر توسط بنیاد یادآوران شلمچه، سینما هلال اهواز توسط جمعیت هلال احمر استان به همراه بخش خصوصی، مجتمع سینمایی دزفول توسط اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان دزفول، سینما نفت آبادان توسط شرکت نفت، سینما آبشار شوشتر توسط بخش خصوصی، سینمای رامهرمز توسط اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان رامهرمز اداره می‌شوند.

معاون سینمایی حوزه هنری خوزستان در مورد فعالیت سالن‌های سینمایی شرکت‌های فعال در استان نیز عنوان کرد: سینماهای غیر عمومی نیز وجود دارند همانند سالن سینمای شرکت نفت در اهواز و سینمای شرکت فولاد اهواز همچنان فعالیت می کنند ولی نمی‌توان آنها را با تعداد آنها در قبل از انقلاب مقایسه کرد.

اکنون بیشترین دغدغه‌ای که در استان خوزستان در بخش سینماها وجود دارد این است که 17 شهرستان و تعداد قابل توجهی از شهرهای بزرگ استان که هنوز به شهرستان تبدیل نشده‌اند فاقد سینما هستند که این موضوع این شهرستان را مشکلات عدیده‌ای مواجه کرده است.

در برخی موارد پیش آمده که بعضی مدارس برای نمایش فیلم برای دانش‌آموزان خود اقدام به اعزام آنها به سایر شهرها و تحمل مسافتی حدود 150 کیلومتری می‌کنند که این مسأله به هیچ وجه خوشایند نیست.

امید است با برنامه‌ریزی جدی و دقیق سینما و سینماداری در ایران و در خوزستان به روزهای اوج خود بازگردد.