سیدمحمد خاتمی: رای و رضایت مردم پایه استقرار یک نظام مشروع است

آفتاب‌‌نیوز : آفتاب - سرویس سیاسی: رئیس موسسه بین‌المللی گفت‌و‌ گوی فرهنگ‌ها و تمدن‌ها با اشاره به روز جهانی قدس، تاکید کرد: جریانات اصلاح‌طلب و آزادی‌خواهی که در متن این انقلاب بوده‌اند و از جمهوری اسلامی به عنوان جمهوری متکی بر رای مردم و اهتمام کننده به حقوق اساسی مردم دفاع می‌کنند، باید این روز از طرف آنها بیشتر مورد توجه باشد، زیرا امری بشری است. 

به گزارش آفتاب به نقل از روابط عمومی دفتر سید محمد خاتمی، رئیس‌جمهور سابق کشورمان در دیدار با کمیته دانشجویی سابق دبیرخانه حمایت از فلسطین اظهار داشت: می‌شود و باید روی بعضی از مسائل به اجماع رسید و فارغ‌از گرایش‌های مختلف سیاسی و اجتماعی که وجود دارد، باید دید که چگونه می توان به نوعی وحدت رسید و از خنثی شدن نیروها و انرژی‌هایی که متاسفانه در جامعه ما بد مصرف می‌شود بهتر استفاده کرد.
 
وی افزود: واقعا می‌شود با وجود اختلاف سلایقی که وجود دارد نسبت به بسیاری از مسائل از جمله «روز قدس» به تفاهمی رسید و در جامعه جوان ما می‌توان نوعی وحدت را شاهد بود و نیروها را در آن مسیر به‌کار برد. 

سید محمد خاتمی با بیان اینکه می‌توان به تعریفی درباره منافع و مصالح ملی و اصول و معیارهایی که حیات معنوی و مادی و اجتماعی جامعه ما به آن وابسته است برسیم و حول آن محورها حرکت کنیم، گفت: فعالیت شما جوانان عزیزدر مورد حمایت از فلسطین نشان داد که می شود این کار را کرد و می‌توان اختلاف سلیقه داشت و رویکردهای مختلفی در مورد نحوه اداره جامعه و مسائل آن داشت، در عین حال در بسیاری از موارد در کنار همدیگر بود و نیروها را متحد کرد و به جلو رفت. 

رئیس‌جمهور سابق کشورمان ادامه داد: اینکه افرادی با دیدگاه‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی و سیاسی دور هم بنشینند و قانع شوند که یک راه را نسبت به یک موضوع بپیمایند مسأله مهمی است. 

وی افزود: نباید بگذاریم بعضی مسائل اصولی و اساسی تحت تاثیر بعضی رویکردها و مسائل خاص و منافعی که گروه‌ها دارند لطمه ببیند. شما خودتان را درگیر مسأله بسیار مهمی کردید که نه تنها برای ملت و انقلاب ما مطرح بود، بلکه برای تاریخ و جامعه بشریت مسأله مهمی است. 

رئیس موسسه بین‌المللی گفت‌و گوی فرهنگ‌ها و تمدن‌ها با تاکید بر اینکه رویکرد ما به فلسطین باید از این جهت باشد که فلسطین را مسأله بشری بدانیم؛ تصریح کرد: آنچه در فلسطین می‌گذرد فاجعه بزرگ بشری و تاریخی است که باید به آن پرداخته شود. به‌خصوص برای ملت ما که نسبت به سرنوشت خود و نیز سرنوشت بشر دغدغه فراوانی داشته است، انقلاب بزرگی کرده است، خواستار حاکمیت بر سرنوشت خود و دفع ظلم و استقرار عدالت و آزادی‌های اساسی و مشروع در جامعه بوده است. طبیعی است که نمی‌تواند نسبت به این امر بسیار مهم بی‌تفاوت باشد. 

رئیس بنیاد باران با بیان اینکه ما نمی‌توانیم یک جا خواستار آزادی و حاکمیت بر سرنوشت باشیم، ولی نسبت به جای دیگر بی‌تفاوت بمانیم، گفت: در یک جا از وابستگی به استعمار رنج ببریم، بگوییم که باید با آن مبارزه کرد، ولی در جای دیگر نسبت به آن بی‌تفاوت باشیم. یا بالعکس؛ بیاییم برای دیگران بگوییم که آنها باید آزاد باشند و بر سرنوشت خود حاکم بوده، تحت سلطه نباشند و استعمار و استبداد در آنجا نباشد؛ ولی در مورد خودمان اگر این مسائل پیش آمد بی‌تفاوت باشیم! خیر! مسائل بشری به هم پیوسته است. 

سید محمد خاتمی گفت: مسأله فلسطین، مسأله بشری است و آنچه در آنجا در این 50-60 سال اخیر رخ داده است یک فاجعه بزرگ و کم‌نظیر تاریخ است. 

رئیس دولت اصلاحات یادآور شد: یک اصل حقوق بشری و حقوق عام وحقوق بین‌الملل و اصل فلسفی بشری وجود دارد که فکر می‌کنم بشر خیلی برای آن مایه گذاشته و هزینه پرداخته تا به این اصل رسیده است. گرچه ما وقتی به آموزش‌های انبیاء الهی و به‌خصوص اسلام رجوع می‌کنیم و حتی از خلال چنین تجربه‌ای که در دوران حکومت پیامبر و شیوه پیشوایان بزرگ اسلام وجود داشته؛ روش و شیوه‌ی که پیامبر(ص) و امیرالمومنین(ع) داشتند و ما می‌توانیم اینها را ببینیم؛ ما نیازمند نیستیم برای تمسک به این اصول به دیگران متوسل شویم و از دیگران تقلید کنیم، گرچه استفاده ازدستاوردهای فکری و تجربیات بشر بسیار کار خوبی است. 

خاتمی ادامه داد: ریشه بسیاری از این مسائل در آموزش‌ها و تاریخ اسلام هم وجود داشته است. از جمله این مسأله که چه چیزی باعث مشروعیت یک نظام و جامعه و حکومت می‌شود؟ مبنای مشروعیت چیست؟ یک اصل مشترکی امروز بشریت به آن رسیده است که ما هم به عنوان مسلمانان این را قبول کردیم و آن اینکه رای و رضایت مردم پایه استقرار یک نظام مشروع است. 

رئیس جمهور سابق کشورمان تاکید کرد: اگر رضایت نباشد نمی‌شود هیچ حکومتی را بر مردم تحمیل کرد و اگر هم تحمیل بشود مشروع نیست. البته با دید شیعی و اسلامی که ما داریم مسلما یک حکومت و نظام مبانی و شروطی دارد که اگر نبود مشروع نیست. حکومت باید شرایطی داشته باشد؛ حاکمان هم باید شرایطی داشته باشند. 

وی گفت: اما این حکومت چگونه مستقر می‌شود؟ آیا بدون رضایت مردم حکو مت مستقر می‌شود؟ ما وقتی به آموزه‌های اسلامی و هم شیوه پیامبر(ص) و ائمه اطهار(ع) رجوع کنیم می‌بینیم که اینها شرط استقرار حکومت‌شان را رضایت و خواست مردم می‌دانستند.
 
رئیس بنیاد باران ادامه داد: طبق آنچه در نهج‌البلاغه است امیرالمومنین ابراز می‌دارند که اگر حضور و رای مردم نبود من هیچ‌وقت حکومت را نمی‌پذیرفتم. یعنی حتی حکومت امیرالومنین اگر رای مردم نباشد بر مردم تحمیل نمی‌شود و اگر بشود کار غلطی است. 

رئیس بنیاد باران تصریح کرد: ما هم وقتی می‌گوییم مردم‌سالاری یعنی همین؛ مردم‌سالاری سازگار با دین. یعنی ما می‌خواهیم رضایت و رای مردم باشد؛ مردم بگویند ما این حکومت را می‌خواهیم و به همین دلیل هم حکومت موظف است برای استقرار و تداوم خودش همواره رای و رضایت مردم را در نظر داشته باشد و خدمت رسان باشد. به صورتی که این رای در ابتدا فقط نباشد بلکه برای بقاء کار هم تداوم پیدا کند و نمی‌تواند نسبت به رای و افکار مردم بی‌تفاوت باشد برای اینکه یکی از پایه‌های مستحکم مشروعیت است. امروز در دنیا لاقل از نظر تئوری( در عمل کاری ندارم دموکراسی‌هایی که هست چقدر متکی بر مردم است) پذیرفته شده است که مردم حاکم بر سرنوشت خود باشند. در اسلام هم داریم و در قانون اساسی ما هم بصراحت این مسأله آمده است. 

وی با بیان اینکه حکومتی مطلوب ومقبول و مشروع است که مبتنی‌بر خواست و رای و رضایت مردم باشد وامروز هم بشریت به آن رسیده است، یادآور شد: شما اگر به تاریخ رجوع کنید یک منطق را می‌بینید که امیرالمومنین داشت و آن اینکه می‌گوید مردم اصل هستنند؛ رای و رضایت و حضور مردم وجود یاری مردم یعنی اعلام حمایت مردم شرط استقرار حکومت است؛ در مقابل آن هم منطقی است که می گوید آن کس که زور دارد و غلبه پیدا کند حق است! و متاسفانه معمولا منطق دوم حاکم بوده است. بشر بلاخره به این نتیجه رسیده که زور مبنای مشروعیت یک نظام و حکومت نیست. 

خاتمی تصریح کرد: آنچه در فلسطین رخ داده چیست؟ اشغال، زور و تحمیل یک حکومت‌بر کل جامعه‌ای که سلبقه تاریخی دارد و این یک فاجعه بشری است. سکوت در مقابل این یعنی دوباره اجازه دادن که این فاجعه بزرگ در جای دیگر هم تکرار شود. این مساله، تنها مساله فلسطین نیست مسأله این است که دارد چیزی جا می‌افتد که بشر برای از بین رفتن آن از صحنه خیلی هزینه پرداخته است. 

وی تاکید کرد: اشغال سرزمین فلسطین خلاف اصل مسلم و ارزشمندی است که بشر به آن رسیده است. لذا هم از نظر حقوقی و هم از نظر اخلاقی باید با آن مقابله کرد. 

رئیس دولت اصلاحات گفت: ظلم و سرکوب به هر صورتی که باشد بد است؛ اگر حکومتی که با رای مردم روی کار آمده باشد هم بخواهد ظلم کند بد است. 

سید محمد خاتمی با بیان اینکه در فلسطین مظلوم، ستم و تجاوز و زور آشکار را می‌بینیم، ادامه داد: حادثه ای که در این سال ها رخ داده این است که عده‌ای آمده‌اند به زور سرزمینی را تصاحب کرده‌اند و یک حکومتی را بر آنجا تحمیل کردند؛ کوتاه آمدن در مقابل این یعنی جامعه بشری را با فاجعه روبرو کردن و دوباره بازگشت به قرن ها عقب که بشر برای برون رفت از آن فداکاری‌های فراوان کرده است. از نظر اخلاقی وانسانی و حقوقی آنچه در فلسطین رخ داده است غلط است باید در مقابل آن ایستاد مخصوصا برای ملت ایران که برای آزادی و حاکمیت بر سرنوشت خود انقلاب کرده؛ما در منطقه پیشتاز مردم سالاری سازگار با معیارهای دینی و فرهنگی خودمان بوده‌ایم. 

رئیس موسسه بین‌المللی گفت‌و گوی فرهنگ‌ها و تمدنها با بیان اینکه همه بشریت و ملت ایران به طریق اولی باید نسبت به مسأله فلسطین حساسیت داشته باشد، اظهار داشت: روز قدس به تشخیص و اعلام حضرت امام خمینی(ره) و قبول ملت به عنوان نماد حمایت از حق و مبارزه با ظلم، تجاوز، اشغال، سرکوب و آوارگی در آخرین روز ماه مبارک رمضان (تعیین شده است) و ماه رمضان ماه رهایی و آزادی و ماه نفرت نسبت به ظلم و عشق نسبت به عدالت است. 

رئیس‌جمهور سابق کشورمان تاکید کرد: این روز، روز نمادینی برای ابراز دلبستگی به این حق و بیزاری از باطلی است که در دنیا تحقق پیدا کرده است.آن هم اختصاص به فلسطین ندارد؛ قدس نماد است؛ نماد حقیقتی است که باید آن را پاسداشت. یک ملت فداکار و رشید نمی تواند نسبت به آن بی تفاوت باشد. بنابراین جانب داری از ملت مظلوم فلسطین برای ما یک اصل اسلامی، انسانی و حقوق بشری است. 

وی تاکید کرد: البته اصلا نباید گذاشت که بعضی اختلاف سلایقی که در درون وجود دارد در آن دخالت کند؛ روز قدس مسأله ملت ایران است و من معتقدم جریانات اصلاح طلب و آزادی خواهی که در متن این انقلاب بوده اند و از جمهوری اسلامی به عنوان جمهوری متکی بر رای مردم و اهتمام کننده به حقوق اساسی مردم دفاع می کنند، این روز از طرف آنها بیشترباید مورد توجه باشد. 

خاتمی گفت: از سوی دیگر نباید راضی بود که به نام دفاع از مردم فلسطین مسائلی مطرح شود که بهانه‌های بیشتری برای سرکوب ملت فلسطین، مقابله با نظام جمهوری اسلامی داده شود. 

رئیس بنیاد باران با تاکید بر اینکه فکر نکنیم که منافع ملی و حیاتی در تعارض با منافع ملت‌های مظلومی چون ملت فلسطین است یادآور شد: ایران به خاطر آزادی‌خواهی و استقلال طلبی اش است، بهترین و والاترین مدافع مردم فلسطین است. مسأله «یا ایران یا فلسطین» برداشت غلط یا القاء خطرناکی است که از سوی دیگران مطرح می‌شود. 

خاتمی گفت: مسأله قرار گرفتن ایران و فلسطین در مقابل هم مسأله‌ای نیست که در ذهن و وجدان جامعه ما وجود داشته باشد و همه مردم ایران به فلسطین احترام می‌گذارند و از رنج این ملت مظلوم رنج می‌کشد. 

رئیس دولت اصلاحات با اشاره به روز قدس گفت: امروز سرزمین فلسطین به زور اشغال شده است؛ میلیون‌ها انسان آواره شده‌اند و آنان نیز که در سرزمین خود مانده‌اند تحت سخت‌ترین فشارها و تحقیرها و سرکوب هستند. اماکن دینی اسلامی و مسیحی تخریب می‌شود. حق تاریخی یک ملت نادیده انگاشته می‌شود .غزه به عنوان تجربه نوپای دموکراسی تحت فشار و محاصره و سرکوب است؛ این‌ها جنایات بزرگی است که نمی‌توان و نباید در برابر آن سکوت کرد. 

وی افزود: خوشبختانه وجدان بشریت آزاده نیز بی‌تفاوت نیست. دیدیم که در جریان تهاجم وحشیانه به کاروان آزادی و شهادت آزادی‌خواهان از ملت‌های مختلف چه شوری در دنیا علیه اسرائیل و حامیان او برپا شد و به نظر ما شکست معنوی رژیم صیهونیستی پس از این اقدام جنایت‌کارانه از شکست‌هائی که در درگیری‌های نظامی خورده است سنگین‌تر بود و روز قدس یعنی خود را در کنار مظلوم دیدن و ظالم را محکوم کردن. 

رئیس‌جمهور سابق کشورمان تاکید کرد: گرامیداشت روز قدس؛ مقتضای یک رسالت الهی و انسانی است و ملت ما هم به وظیفه خود آشناست و حضور در مراسم آن باید با این رویکرد و البته نگاهداشت حرمت ماه رمضان باشد و هیچ‌کس و هیچ جریانی حق ندارد آن را به نفع خود مصادره کند. 

رئیس موسسه بین‌المللی گفت‌و گوی فرهنگ‌ها و تمدن‌ها با بیان اینکه مقاومت فلسطین مقاومت کل ملت فلسطین و مقاومتی عام است و شامل یک مذهب و گرایش خاص نیست، گرچه مبارزان مسلمان و مسلمانان در این مقاومت پیشتاز هستند ادامه داد: ولی همه گروه‌ها و گرایش‌های مختلف فلسطین باید اختلافات را کنار بگذارند و در کنار هم باشند. زیرا چند پارگی در مسأله فلسطین بهترین خدمت به اسرائیل است. 

سیدمحمد خاتمی در پایان با بیان اینکه صلح باید عادلانه باشد و اگر خواست مردم نباشد محقق نخواهد شد یا پایدار نخواهد بود، گفت: قابل عمل‌ترین و انسانی‌ترین راه برای ملت فلسطین این است همه آنها اعم از مسلمان و مسیحی و یهودی چه آنان که در سرزمین فلسطینی هستند چه آنان که آواره شده‌اند بیایند و نظر بدهند و نظر آنان مبنای عمل قرار گیرد. 

وی خاطر نشان کرد: این راه معقول؛ انسانی، مسالمت‌جویانه و سازگار با موازین انسانی و حقوق بشر است و راه درست حل مسأله است. امری که به هنگام تحویل ریاست کنفرانس اسلامی در دوحه پیشنهاد کردیم و در آنجا ثبت شد. 

در ابتدای این دیدار گزارشی از فعالیت کمیته سابق دانشجویی دبیرخانه حمایت از فلسطین داده شد و اینکه با رویکردی علمی و واقع بینانه به مساله نگاه شده و به لحاظ حقوقی و علمی منطقی مسأله فلسطین و لزوم حمایت از مردم مظلوم و مقابله با جنایات رژ یم صیهونیستی و تبیین درست مسأله پرداخته شد و دست آوردهای مطلوبی نیز داشت.