هشدار گازگرفتگی با کاهش دمای هوا

آفتاب‌‌نیوز : آفتاب -سرویس اجتماعی: با سرد شدن هوا و نصب وسایل گرمایشی در منازل و اماکن تجاری و اداری، رییس مرکز تحقیقات سازمان پزشکی قانونی نسبت به افزایش گازگرفتگی با مونوکسید کربن هشدار داد. 

به گزارش آفتاب به نقل از اداره کل روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان پزشکی قانونی کشور، دکتر جابر قره‌داغی اظهار داشت: مرگ ناشی از مسمومیت با گاز مونوکسید کربن عمدتا در نیمه دوم سال به دلیل استفاده از وسایل گرمایشی افزایش می یابد، بنابراین می‌توان با رعایت نکات ایمنی و اطمینان از سلامت این وسایل، زمینه کاهش هر چه بیشتر مرگ ناشی از مسمومیت با این گاز را فراهم کرد. 

رییس مرکز تحقیقات پزشکی قانونی کشور افزود: در آبان ماه سال1388، جمعا 61 نفر از هموطنان بر اثر مسمومیت با گاز مونوکسید کربن جان خود را از دست دادند. از این تعداد 46 نفر مرد و مابقی زن بودند که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از آن 3.2 درصد کاهش داشت که امید است با توجه هر چه بیشتر شهروندان، روند نزولی این آمار ادامه یابد. 

دکتر قره داغی در خصوص اماکن شایع تجمع گاز مونوکسید کربن گفت: حمام، کابین وسایط نقلیه سنگین و مکان های سرپوشیده و فاقد تهویه مناسب شایع ترین اماکن گازگرفتگی هستند. 

رییس مرکز تحقیقات سازمان پزشکی قانونی کشور به هم‌میهنان عزیز توصیه کرد ضمن استفاده بهینه از وسایل گرمازا،‌ به توصیه های ایمنی در خصوص سالم بودن و استفاده صحیح از وسایل گرمایشی و مسیر خروجی گاز مونوکسید کربن از دودکش این وسایل توجه نمایند. 

لازم به ذکر است گاز مونوکسید کربن گازی بدون رنگ و بو است. عمده ترین منبع تولید این گاز سوختن ناقص نفت و گاز است ولی اصولاً در اثر احتراق هر نوع ماده سوختنی خصوصاً در محیط های در بسته و فاقد اکسیژن ممکن است تولید شود. استفاده از آب‌گرمکن یا بخاری های مستعمل یا دارای نقص فنی و فاقد دودکش یا دارای دودکش بدون عملکرد مناسب در منزل بیشترین موارد ابتلا به مسمومیت را تشکیل می دهند. از آن جا که تمایل این گاز برای ترکیب با هموگلوبین خون ما 250 برابر بیش از اکسیژن می باشد لذا با بالا رفتن درصد آن در هوای اتاق، به سرعت باعث ایجاد مسمومیت خواهد شد و اکسیژن رسانی به بافت های مختلف بدن از جمله مغز و قلب را دچار اختلال می نماید که به علت بی رنگ و بی بو بودن این گاز، ممکن است وجود آن در محیط تا زمان ایجاد علایم مسمومیت شدید مورد توجه واقع نشود. 

علایم مسمومیت حاد با این گاز شامل سردرد، سرگیجه، تهوع و استفراغ و احتمالاً درد شکمی و سپس حالت بیهوشی، تشنج و اغما می باشد. در بیماران مبتلا به ناراحتی های قلبی ممکن است تشدید بیماری یک علامت هشدار دهنده باشد. از سایر علایم مسمومیت می توان به سفتی عضلات، افزایش تعداد تنفس،کاهش فشار خون و گاه تنگی مردمک ها اشاره کرد. باید توجه داشت که اگر فردی در اثر ابتلا به مسمومیت با گاز مونوکسید کربن جان خود را از دست ندهد ممکن است دچار نواقص عصبی و روانی پیشرفته نظیر فلج عضوی یا اختلال قوای مغز ی‌شود. مسمومیت شدید با این گاز می‌تواند کشنده باشد. 

چگونه از مسمومیت با این گاز پیشگیری کنیم؟ 

1. آگاه باشید که هر وسیله گرمازای سوختنی که به نحوی با سوخت های فسیلی (نفت، گاز، ذغال سنگ) کار کند به صورت بالقوه می تواند سبب تولید گاز مونوکسید کربن شود.
2. از بخاری های مستعمل و فرسوده بدون دودکش یا دارای دودکش نامناسب و غیر استاندارد استفاده نکنید. 

3. توجه داشته باشید،‌ استفاده از بخاری‌های بدون دودکش به هیچ‌وجه از تولید گاز مونوکسید کربن جلوگیری نمی‌کند. 

4. هرگز در فضای بسته و محدود که تهویه کافی و مناسب ندارد (نظیر اتاق، گاراژ و ...) آتش روشن نکنید. 

5. هرگز در فضای بسته گاراژ موتور اتومبیل را روشن نگذارید. 

6. قبل از راه اندازی وسایل گرمایشی، از سلامت مسیر دودکش ساختمان و بدون ترک و نشتی بودن آن اطمینان حاصل نموده و از اتصال مناسب و صحیح لوله بخاری و آبگرمکن به دودکش دیواری اطمینان حاصل نمایید.

7. تمام دودکش ها باید وسیله انتهایی ضد باد(کلاهک) مناسب داشته باشد. 

8. در محیط‌های شغلی و منازل که در آنها از کوره و مشعل استفاده می‌شود از سلامت دستگاه و سیستم تخلیه دود اطمینان حاصل نمایید. 

9. هر وسیله گازسوز باید دارای یک دودکش مستقل و منتهی به فضای بیرون باشد و لذا به کارگیری آب‌گرمکن‌های دیواری در فضاهای بسته یا مکان‌های فاقد جریان هوا مجاز نیست. 

10. شیب لوله‌های افقی درداخل واحدها باید مثبت و روبه بالا وارتفاع عمودی لوله دربیرون حداقل سه برابر طول افقی آن باشد. 

11. توجه به داغ بودن دودکش پس از روشن کردن وسیله گرمایشی به اطمینان شما از تخلیه گاز کمک خواهد کرد. اگر لوله دودکش بخاری شما سرد است دلیل آن خارج نشدن محصولات احتراق و گازهای سمی ازدودکش است در این صورت باید ضمن رفع نقص، به طور موقت با بازکردن قسمتی از در یا پنجره تهویه در محیط ایجاد نمایید. 

12. ضمن ایجاد تهویه مناسب جهت آشپزخانه و حمام منزل، از نصب آب‌گرمکن در حمام و نیز روشن کردن شعله‌های اجاق گاز در آشپزخانه جهت گرم نگه داشتن محیط داخل خانه جداً خودداری نمایید. 

13. اگر فضای منزل خود را با شوفاژ و سیستم حرارت مرکزی گرم می کنید درز بندی و بستن منافذ درها و پنجره‌ها به منظور جلوگیری از اتلاف حرارتی بلاملانع می باشد اما درصورتی که از بخاری های گازسوز به منظور گرمایش محیط استفاده می‌کنید حتماً مختصری تهویه از طریق در یا پنجره در فضا ایجاد نمایید و از درز بندی و بستن کامل منافذ خودداری کنید. 

14. در صورت احساس علایم سردرد و سرگیجه و تهوع در مکانی که احتمال وقوع مسمومیت وجود دارد فوراً آن مکان را ترک نموده و به فضای آزاد پناه ببرید و در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید. 

15. در صورت تداوم علایم فوق برای چند روز متوالی احتمال مسمومیت خفیف با این گاز وجود دارد که بهتر است در این مورد با پزشک خود مشورت کنید.

در برخورد با موارد مسمومیت با گاز مونوکسید کربن چه باید کرد؟ 

1. در صورت مواجهه با مصدومان، سریعاً آن ها را از محیط خارج کنید.
2. پس از خارج ساختن مصدوم از محیط آلوده فوراً با اورژانس تماس بگیرید.
3. علائم حیاتی مصدومان را کنترل کنید و از باز بودن راه‌های هوایی مصدوم اطمینان حاصل نمایید.