آفتاب: هرساله با افزایش حجم سفر و تعداد بازدیدکنندگان نوروزی، شاهد افزایش تخریبها در سایتهای تاریخی هستیم. این درحالی است که جز آمار پر زرق و برق افزایش حجم سفر، هیچ گزارشی از تخریبها، توسط نهادهای متولی ارائه نمیشود تا با توسعه اطلاعرسانی از میزان تخریبها در فصول پیک سفر و تراکم گردشگران کاسته شود.
به نوشته خبرگزاری میراث فرهنگی، پیش از فرارسیدن نوروز شاهد تبلیغات گسترده رسانهها از آمار تصادفات و چگونگی پیشگیری از تصادفات هستیم، اما هیچگاه آمار و گزارشی از میزان تخریبهای سایتهای میراث فرهنگی در ایام پیک سفر نیستیم. این درحالی است که با جمعآوری و ارائه و نمایش گزارشها، میتوان از بروز آسیبهای مخرب جلوگیری کرد.
بابک مغازه ای دبیرانجمن کهن دژ همدان گفت: در وهله اول مسئولان و ادارهکنندگان محیط و فضاهای تاریخی و زیست محیطی باید برای پذیرایی از گردشگرانی که در بعضی اوقات مثل نوروز حجم بیشتری پیدا می کنند از قبل برنامهریزیهای لازم را انجام دهند تا با افزایش حجم و حضور افراد در این سایتهای تاریخی و زیستمحیطی باعث ایجاد آسیب و تخریب این محیطها نشود. این مسئله نیازمند راهکارهایی است و برای رسیدن به این راهکارها میتوان از کارشناسان غیردولتی و سازمانهای مردمنهاد کمک گرفت و برنامههای مختلفی که در کشورهای دیگر در این رابطه صورت میگیرد با انجام مطالعات تطبیقی بررسی شود.
وی افزود: برای مثال میتوان گفت که نیازی به بازدید تمامی مراجعه کنندگان از همه قسمتهای یک سایت تاریخی نیست. همچنین میتوان با راهکارهای دیگری چون افزایش مبلغ بلیتها فضایی بوجود آورد تا بازدید از سایتهای تاریخی یک نوع تفریح قلمداد نشود و افراد صرفا برای گذراندن اوقات به این محیطها مراجعه نکنند. البته می توان برای گروه های پژوهشی وعلاقمندان خاص تخفیفات ویژه ای درنظر گرفت.
بیمیلی متولیان میراث فرهنگی به فرهنگسازی
با اینکه پیش از تعطیلات نوروزی تمام سازمانها و ارگانها برای سهلالوصول کردن سفر بسیج میشوند و سفرهای نوروزی را هدایت میکنند اما هیچ اطلاعرسانی و اقدامی درجهت حمایت از آثار تاریخی و آگاهی بخشیدن به مردم صورت نمیگیرد. به طوری که متولیان میراث فرهنگی تاکنون برنامه خاص و منسجمی نداشته و امنیت میراث فرهنگی درحاشیه گفتارها و خبرها خلاصه شده است.
مجتبی گهستونی دبیرانجمن تاریانا نبود شبکههای اطلاعرسانی گسترده، نبود اعتبارات مالی و سایر امکانات انجمنهای دوستدار میراث فرهنگی را معضلی دیگر معرفی کرد و افزود: در رسانههای جمعی به صورت وسیعی عدم استفاده از دخانیات، استفاده از کمربند ایمنی و مسائلی از این دست مطرح میشود و فیلمها و کلیپهای مختلفی ساخته میشود اما هیچگاه راجع به حفظ میراث فرهنگی که ریشه در زندگی مردم دارد کار آموزشی و ترویجی صورت نمیگیرد.
گهستونی با اشاره به اینکه ارگانها و نهادها تنها درایام نوروزی بسیج میشوند و بقیه سال هیچ سفری هدایت نمیشود، گفت: سازمان ها مقدمات سفر و سهلالوصول کردن سفر را تنها در ایام نوروز به عهده میگیرند و در باقی سال همه چی از جمله محوطههای تاریخی نیز رها میشود.
بابک مغازهای نیز با تاکید براینکه مسئولین ذیربط باید گزارشاتی پس از پایان هر دوره پربازدید درسایتهای تاریخی و زیست محیطی درخصوص آسیبهای احتمالی بازدید کنندگان تهیه کنند، گفت: همچون دیگر گزارشات آماری که هرساله بلافاصله پس از پایان این دسته بازدیدها از گسترش میزان گردشگران به عموم مخاطبین و رسانهها ارائه میشود ضروری است پس از پایان هر دوره پربازدید ارائه شود تا از آسیبهای مخرب جلوگیری شود.
به طوری که ارائه این گزارشها عموم مردم که گردشگران را تشکیل میدهند با شدت و میزان این آسیبها به طور عینی آشنا خواهد کرد و باعث میشود این افراد درسالهای بعد آسیبی را که شاید به صورت غیرعمدی مرتکب آن میشوند به محوطهها وارد نکنند و نبود چنین گزارشاتی نشاندهنده عدم بررسی احتمالی و نبود برنامه برای آینده است.