آفتاب: اصطلاح جنگ سرد توسط برنارد باروک، سیاستمدار آمریکایی، ابداع شد.
پس از جنگ جهانی دوم، بر سر مسائلی چون سرنوشت آلمان، اروپای شرقی و ... اختلافاتی بین امریکا و همپیمانانش با شوروی پدید آمد که باعث جنگ تبلیغاتی وسیعی علیه یکدیگر گردید.
این جنگ رسانهای و تبلیغاتی در نهایت توسط برنارد باروک، سیاستمدار امریکایى به عنوان جنگ سرد مطرح شد و این واژه از این زمان برای توصیف روابط شرق و غرب وارد فرهنگ سیاسی جهان گردید.
به بیان دیگر جنگ سرد اصطلاحی است که نخستین بار در مورد جنگ روانی و تبلیغاتی بین شوروی و کشورهای کمونیست از یک طرف و کشورهای بلوک غرب از سوی دیگر به کار برده شد. در این جنگ، کشورهای متخاصم به جای توسل به زور و اقدام به جنگ، به تبلیغات و عملیات ایذایى علیه یکدیگر اکتفا میکنند.
در جنگ سرد همچنین حالت کشمکش دو کشور که هر یک میکوشد خود را قوی و کشور مقابل را ضعیف نشان دهد به وفور یافت میشود.
در این میان، کشورهای بلوک شرق و غرب، پیمانهای متعددی علیه هم منعقد کردند که انعقاد پیمانهای ناتو، سیتو و پیمانهای دوجانبه امریکا با کشورهای جهان سوم به منظور قرنطینه و محاصره بلوک کمونیست، و نیز پیمان ورشو در شرق، از جمله عوارض و جنبههای دیگر جنگ سرد به شمار میآیند.
پس از جنگ در حالی که آمریکا در تلاش بود تا کمونیسم را در جهان محدود کند گستره جنگ سرد به بسیاری از نقاط جهان به ویژه اروپای غربی، خاورمیانه و جنوب شرقی آسیا کشیده شد. در این دوره جهان با بحرانهای مکرر مانند ساخت دیوار برلین (۱۹۸۹-۱۹۶۱)، جنگ کره (۱۹۵۰-۱۹۵۳)، جنگ ویتنام (۱۹۵۹-۱۹۷۵)، بحران موشکی کوبا (۱۹۶۲) و جنگ شوروی در افغانستان (۱۹۷۹-۱۹۸۸) روبهرو شد که هر لحظه امکان یک جنگ جهانی را ایجاد میکرد اما در نهایت این اتفاق رخ نداد.
یکی از دلایل مهم دوری هر دو طرف از ایجاد یک جنگ مستقیم دسترسی آنها به جنگافزار هستهای و ترس از استفاده طرف مقابل از این سلاحها بود.
پس از پایان جنگ جهانی دوم در سال، ۱۹۴۵ تنش بین ایالات متحده و اتحاد جماهیر شوروی از سرگرفته شد. این تنش در سال ۱۹۴۵ تا ۱۹۴۷ افزایش یافت. در این باره تاریخنگاران دیدگاههای متفاوتی دارند، اما به باور همه آنها سال آغاز جنگ سرد ۱۹۴۷ بودهاست.
درباره تاریخ پایان آن، عدهای آن را همزمان با سقوط دیوار برلین در ۱۱ نوامبر۱۹۸۹ و گروهی آن را همزمان با تاریخ تجزیه اتحاد جماهیر شوروی در ۲۵ دسامبر ۱991 میدانند.
به طور کلی ویژگیهای جنگ سرد عبارتند از: آمادهسازی نیروهای نظامی دو طرف و مسلح شدن به سلاحهای هستهای، مبارزه تبلیغاتی بسیار فشرده در دو طرف، عدم انجام هیچ گفتوگوی موفقیتآمیز بین طرفین و سرایت کشاکش کمونیسم و سرمایهداری به جهان سوم