مدیرکل فرهنگی وزارت علوم: با تفکیک جنسیتی موافق نیستیم
آفتاب‌‌نیوز : آفتاب: برنامه‌های فرهنگی همیشه نقش مکمل برای برنامه‌های آموزشی داشته‌اند، برنامه‌هایی که قرار است فضای دانشگاه‌ها را تلطیف کنند،
اما گاه این برنامه‌ها تعدد و تنوع کافی را ندارند و با سلایق برخی دانشجویان همسو نیست. این مطلب را البته جلیل دارا، مدیرکل فرهنگی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری قبول ندارد.
بخشی از گفت‌وگوی جام‌جم را با وی می‌خوانید:
مدتی است که وزارت علوم ادعا می‌کند به برنامه‌های فرهنگی در دانشگاه‌ها، بها می‌دهد. طیف گسترده‌ای از مسابقات و مراسم در زمره برنامه‌های فرهنگی قرار گرفته‌اند، شما چه تعریفی از برنامه‌های فرهنگی برای دانشجویان دارید و آیا این برنامه‌ها، الزاما باید رنگ و بوی دینی داشته باشد؟
برای پاسخ به این سوال جایگاه فرهنگ را باید در دانشگاه‌ها بررسی کنیم. آنچه از منابع دینی ما یعنی روایات و احادیث برمی‌آید، این است که علم‌آموزی با تهذیب‌نفس و با فرهنگ همراه است. حضور توامان علم و ایمان، فرد را به دانشمندی با مفهوم اسلامی تبدیل می‌کند. از نگاه مذهب اسلام، اگر علم را با سیرت و صورت غرب و با تفکر عینی‌گرایی در نظر بگیریم که دین و فرهنگ را از خود دور می‌کند، علم در قالب نابه‌جایی قرار می‌گیرد، اما در مکتب اسلام، عالم ملکوتی مهم است که علم فرد باید همراه با ایمان باشد و ایمان همان جنبه‌های فرهنگی است و فراتر از صرف مباحث اعتقادی است. یک عالم هم باید علم داشته باشد و هم مسوولیت‌پذیر باشد که از مولفه‌های اجتماعی ـ فرهنگی است.
حتی مباحث اجتماعی مثل مسوولیت‌پذیری و آموزه‌های دیگر هم باید در دانشمند اسلامی وجود داشته باشد. براساس همین رویکرد، ما معتقدیم که در دانشگاه اسلامی باید مسجد ساخته شود و در قالب دین اسلام دانشمندان تمام ادیان باید ملزم به رعایت اخلاق باشند. حالا این که تمام برنامه‌های فرهنگی الزاما دینی باشد، خیر این‌گونه نیست.
پس لطفا مثال بزنید، چون آنچه تا به حال گفتید، یعنی الزاما در دل برنامه‌های فرهنگی باید توجه به مکتب و آموزه‌های دینی وجود داشته باشد.
منظورتان برنامه‌های فرهنگی است که...
ببینید، منظورم این است که معمولا در دانشگاه‌های ما برنامه‌های مشابه اجرا می‌شود که نشان می‌دهد همه دانشگاه‌ها از جایی مثل وزارت علوم، خط می‌گیرند، مثلا در تمام دانشگاه‌ها یکسری مسابقات برگزار می‌شود یا ...؟
اگر منظورتان برنامه‌های فراگیر و عام است که ما این‌گونه برنامه‌ها را زیاد داریم، اولا برای دانشگاه‌ها سند راهبردی تعریف کرده‌ایم که همه دانشگاه‌ها باید به 12 اولویت توجه داشته باشند. از مباحث صرفا دینی، برپایی همایش‌های دینی، مسابقات قرآنی تا پرداختن به کتاب‌های دینی از جمله این اولویت‌هاست. این اولویت‌ها در اختیار دانشگاه‌ها قرار گرفته است.
سرانه فرهنگی در حال حاضر چقدر است؟
حدود 350 تا 400 هزار تومان است.
امسال قرار است چقدر افزایش پیدا کند؟
هنوز پیش‌بینی دقیقی ارائه نشده است، چون طرح هدفمندی یارانه‌ها هم در حال اجراست، ممکن است تغییراتی ایجاد شود.
یعنی ممکن است این سرانه کاهش پیدا کند؟
خیر، بستگی به مکانیزمی دارد که وزارت علوم در مواجهه با طرح هدفمندی یارانه‌ها دارد.
یعنی هنوز مشخص نیست، وزارت علوم چه رویکردی دارد؟
چرا، الان 2 تا دانشگاه به صورت آزمایشی، هدفمندی یارانه‌ها را شروع کرده‌اند، مثلا دانشگاه کاشان در کنار رستوران اصلی، رستوران خصوصی هم راه‌اندازی کرده تا هرکس می‌خواهد از امکانات آن استفاده کند و به او یارانه می‌دهند تا انتخاب کند.
اگر اجازه بدهید کمی مصداقی‌تر، مسائل فرهنگی را بشکافیم، موضع شما در برابر تصمیم اخیر رئیس دانشگاه علامه طباطبایی مبنی بر جداسازی دختران و پسران دانشجو در برخی کلاس‌ها چیست؟
ما اواخر سال گذشته در خدمت جناب وزیر با حضور آقای دکتر شریعتی، رئیس دانشگاه علامه طباطبایی بودیم که وزیر گفتند این کار را تایید می‌کنند.
ببینید در بحث اسلامی شدن دانشگاه‌ها، آنچه شورای عالی انقلاب فرهنگی برای ما تعریف کرده است، حکم ضابطه و قانون را دارد و به صورت سند بالادستی به ما ابلاغ شده است. در بحث عفاف و حجاب ما معتقدیم حضور و رفتار دانشجویان باید اسلامی باشد که بیشتر استادان و دانشجویان ما هم این گونه هستند، اما باید تلاش کنیم تا اخلاق اسلامی در دانشگاه‌ها ایجاد شود. لزوما تفکیک جنسیتی مورد تاکید ما نیست. چون در مصوبه شورا اعلام شده که اگر امکانات بود این طرح باید اعمال شود ولی اگر در عسرت باشیم نیازی نیست، چون دانشگاه‌ها فضای کافی ندارند ولی شورای عالی انقلاب فرهنگی معتقد است تا جایی که می‌شود باید تفکیک جنسیتی انجام شود.
به گفته وزیر، باید مناسبات جدا نشستن دخترها و پسرها رعایت شود. متاسفانه در جایی افراط و در جایی هم تفریط می‌کنیم. در دانشگاه‌ها یک جایی می‌شد مطابق ضابطه پیش رفت تا کار به اینجا نکشد. برخی سختگیری‌ها مناسب نیست چون باید پوشش اسلامی در دانشگاه‌ها تعریف شود تا برخی سخت نگیرند، البته اینجا اقدام دانشگاه علامه از نظر من مطرح نیست ولی برخی دانشگاه‌ها آنقدر اهمال می‌کنند که در مقابل تب و تاب موضوع عفاف و حجاب مطرح شود. این معضل برای دانشگاه‌ها ولو به مقدار کم هست.
حالا این تعریفی که اشاره می‌کنید، صورت گرفته است؟
یکی از کانون‌های ما به نام کانون عفاف و حجاب روی این قضیه آسیب‌شناسی می‌کند. البته روی نام این کانون خیلی تاکید نمی‌کنیم. رسالت ما در این حوزه فرهنگی است. مسوولیت نظارت روی این کار بر عهده ماست تا کار فرهنگی انجام دهیم. جنبه ایجابی ما قوی نیست. به دانشجویان می‌گوییم چه چیزی را نپوشند ولی پوشش مناسب به او معرفی نمی‌کنیم. مد لباس فقط نباید به ما عرضه شود، ما هم می‌توانیم خودمان مد عرضه کنیم.
در اجرای این الگوهای لباس همواره نوعی آمریت دیده می‌شود که باعث بدبینی می‌شود.
مشکل این است که ما باید نهی از منکر کنیم ولی واقعا در حوزه فرهنگ نیازمند تولید هستیم. اگر می‌گوییم کاری را نکن باید ذائقه او را ارضا کنیم که منطبق با اصول اسلامی باشد. ما متاسفانه کمتر سراغ تولید رفته‌ایم و مصادیق فرهنگی را جدی نگرفته‌ایم.
تولیدات فرهنگی نیازمند توجه است. جنبه‌هایی را بیشتر سلبی دیده‌ایم و یکجانبه عمل کرده‌ایم. البته انصافا سعی شده مبتنی بر گفتمان انقلاب، مباحثی ارائه شود. مثلا ارائه مد لباس یا طراحی لباس و... باید بیشتر کار کرد و دانشجو هم شاداب‌تر باشد. ما مدتی است، خانه‌های فرهنگ را در دانشگاه‌ها ایجاد کرده‌ایم، دانشجو گاهی خسته می‌شود به این خانه‌ها مراجعه کند، ما فکر می‌کنیم بشدت به تقویت جنبه‌های ایجابی در فرهنگ نیاز داریم. ما در بحث عفاف و حجاب دانشگاه‌های خارجی را هم مطالعه کرده‌ایم، بدترین اعمال را شاید دختران و پسران دانشجو در کشور انگلستان انجام می‌دهند، اما کجا این‌کار را می‌کنند، نه در فضای دانشگاه‌ها، فضای اجتماع متعلق به خودشان است. ما معتقدیم دانشگاه مقدس است و باید دانشجو علم‌آموزی کند.
اما گاه این برنامه‌ها تعدد و تنوع کافی را ندارند و با سلایق برخی دانشجویان همسو نیست. این مطلب را البته جلیل دارا، مدیرکل فرهنگی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری قبول ندارد.
بخشی از گفت‌وگوی جام‌جم را با وی می‌خوانید:
مدتی است که وزارت علوم ادعا می‌کند به برنامه‌های فرهنگی در دانشگاه‌ها، بها می‌دهد. طیف گسترده‌ای از مسابقات و مراسم در زمره برنامه‌های فرهنگی قرار گرفته‌اند، شما چه تعریفی از برنامه‌های فرهنگی برای دانشجویان دارید و آیا این برنامه‌ها، الزاما باید رنگ و بوی دینی داشته باشد؟
برای پاسخ به این سوال جایگاه فرهنگ را باید در دانشگاه‌ها بررسی کنیم. آنچه از منابع دینی ما یعنی روایات و احادیث برمی‌آید، این است که علم‌آموزی با تهذیب‌نفس و با فرهنگ همراه است. حضور توامان علم و ایمان، فرد را به دانشمندی با مفهوم اسلامی تبدیل می‌کند. از نگاه مذهب اسلام، اگر علم را با سیرت و صورت غرب و با تفکر عینی‌گرایی در نظر بگیریم که دین و فرهنگ را از خود دور می‌کند، علم در قالب نابه‌جایی قرار می‌گیرد، اما در مکتب اسلام، عالم ملکوتی مهم است که علم فرد باید همراه با ایمان باشد و ایمان همان جنبه‌های فرهنگی است و فراتر از صرف مباحث اعتقادی است. یک عالم هم باید علم داشته باشد و هم مسوولیت‌پذیر باشد که از مولفه‌های اجتماعی ـ فرهنگی است.
حتی مباحث اجتماعی مثل مسوولیت‌پذیری و آموزه‌های دیگر هم باید در دانشمند اسلامی وجود داشته باشد. براساس همین رویکرد، ما معتقدیم که در دانشگاه اسلامی باید مسجد ساخته شود و در قالب دین اسلام دانشمندان تمام ادیان باید ملزم به رعایت اخلاق باشند. حالا این که تمام برنامه‌های فرهنگی الزاما دینی باشد، خیر این‌گونه نیست.
پس لطفا مثال بزنید، چون آنچه تا به حال گفتید، یعنی الزاما در دل برنامه‌های فرهنگی باید توجه به مکتب و آموزه‌های دینی وجود داشته باشد.
منظورتان برنامه‌های فرهنگی است که...
ببینید، منظورم این است که معمولا در دانشگاه‌های ما برنامه‌های مشابه اجرا می‌شود که نشان می‌دهد همه دانشگاه‌ها از جایی مثل وزارت علوم، خط می‌گیرند، مثلا در تمام دانشگاه‌ها یکسری مسابقات برگزار می‌شود یا ...؟
اگر منظورتان برنامه‌های فراگیر و عام است که ما این‌گونه برنامه‌ها را زیاد داریم، اولا برای دانشگاه‌ها سند راهبردی تعریف کرده‌ایم که همه دانشگاه‌ها باید به 12 اولویت توجه داشته باشند. از مباحث صرفا دینی، برپایی همایش‌های دینی، مسابقات قرآنی تا پرداختن به کتاب‌های دینی از جمله این اولویت‌هاست. این اولویت‌ها در اختیار دانشگاه‌ها قرار گرفته است.
سرانه فرهنگی در حال حاضر چقدر است؟
حدود 350 تا 400 هزار تومان است.
امسال قرار است چقدر افزایش پیدا کند؟
هنوز پیش‌بینی دقیقی ارائه نشده است، چون طرح هدفمندی یارانه‌ها هم در حال اجراست، ممکن است تغییراتی ایجاد شود.
یعنی ممکن است این سرانه کاهش پیدا کند؟
خیر، بستگی به مکانیزمی دارد که وزارت علوم در مواجهه با طرح هدفمندی یارانه‌ها دارد.
یعنی هنوز مشخص نیست، وزارت علوم چه رویکردی دارد؟
چرا، الان 2 تا دانشگاه به صورت آزمایشی، هدفمندی یارانه‌ها را شروع کرده‌اند، مثلا دانشگاه کاشان در کنار رستوران اصلی، رستوران خصوصی هم راه‌اندازی کرده تا هرکس می‌خواهد از امکانات آن استفاده کند و به او یارانه می‌دهند تا انتخاب کند.
اگر اجازه بدهید کمی مصداقی‌تر، مسائل فرهنگی را بشکافیم، موضع شما در برابر تصمیم اخیر رئیس دانشگاه علامه طباطبایی مبنی بر جداسازی دختران و پسران دانشجو در برخی کلاس‌ها چیست؟
ما اواخر سال گذشته در خدمت جناب وزیر با حضور آقای دکتر شریعتی، رئیس دانشگاه علامه طباطبایی بودیم که وزیر گفتند این کار را تایید می‌کنند.
ببینید در بحث اسلامی شدن دانشگاه‌ها، آنچه شورای عالی انقلاب فرهنگی برای ما تعریف کرده است، حکم ضابطه و قانون را دارد و به صورت سند بالادستی به ما ابلاغ شده است. در بحث عفاف و حجاب ما معتقدیم حضور و رفتار دانشجویان باید اسلامی باشد که بیشتر استادان و دانشجویان ما هم این گونه هستند، اما باید تلاش کنیم تا اخلاق اسلامی در دانشگاه‌ها ایجاد شود. لزوما تفکیک جنسیتی مورد تاکید ما نیست. چون در مصوبه شورا اعلام شده که اگر امکانات بود این طرح باید اعمال شود ولی اگر در عسرت باشیم نیازی نیست، چون دانشگاه‌ها فضای کافی ندارند ولی شورای عالی انقلاب فرهنگی معتقد است تا جایی که می‌شود باید تفکیک جنسیتی انجام شود.
به گفته وزیر، باید مناسبات جدا نشستن دخترها و پسرها رعایت شود. متاسفانه در جایی افراط و در جایی هم تفریط می‌کنیم. در دانشگاه‌ها یک جایی می‌شد مطابق ضابطه پیش رفت تا کار به اینجا نکشد. برخی سختگیری‌ها مناسب نیست چون باید پوشش اسلامی در دانشگاه‌ها تعریف شود تا برخی سخت نگیرند، البته اینجا اقدام دانشگاه علامه از نظر من مطرح نیست ولی برخی دانشگاه‌ها آنقدر اهمال می‌کنند که در مقابل تب و تاب موضوع عفاف و حجاب مطرح شود. این معضل برای دانشگاه‌ها ولو به مقدار کم هست.
حالا این تعریفی که اشاره می‌کنید، صورت گرفته است؟
یکی از کانون‌های ما به نام کانون عفاف و حجاب روی این قضیه آسیب‌شناسی می‌کند. البته روی نام این کانون خیلی تاکید نمی‌کنیم. رسالت ما در این حوزه فرهنگی است. مسوولیت نظارت روی این کار بر عهده ماست تا کار فرهنگی انجام دهیم. جنبه ایجابی ما قوی نیست. به دانشجویان می‌گوییم چه چیزی را نپوشند ولی پوشش مناسب به او معرفی نمی‌کنیم. مد لباس فقط نباید به ما عرضه شود، ما هم می‌توانیم خودمان مد عرضه کنیم.
در اجرای این الگوهای لباس همواره نوعی آمریت دیده می‌شود که باعث بدبینی می‌شود.
مشکل این است که ما باید نهی از منکر کنیم ولی واقعا در حوزه فرهنگ نیازمند تولید هستیم. اگر می‌گوییم کاری را نکن باید ذائقه او را ارضا کنیم که منطبق با اصول اسلامی باشد. ما متاسفانه کمتر سراغ تولید رفته‌ایم و مصادیق فرهنگی را جدی نگرفته‌ایم.
تولیدات فرهنگی نیازمند توجه است. جنبه‌هایی را بیشتر سلبی دیده‌ایم و یکجانبه عمل کرده‌ایم. البته انصافا سعی شده مبتنی بر گفتمان انقلاب، مباحثی ارائه شود. مثلا ارائه مد لباس یا طراحی لباس و... باید بیشتر کار کرد و دانشجو هم شاداب‌تر باشد. ما مدتی است، خانه‌های فرهنگ را در دانشگاه‌ها ایجاد کرده‌ایم، دانشجو گاهی خسته می‌شود به این خانه‌ها مراجعه کند، ما فکر می‌کنیم بشدت به تقویت جنبه‌های ایجابی در فرهنگ نیاز داریم. ما در بحث عفاف و حجاب دانشگاه‌های خارجی را هم مطالعه کرده‌ایم، بدترین اعمال را شاید دختران و پسران دانشجو در کشور انگلستان انجام می‌دهند، اما کجا این‌کار را می‌کنند، نه در فضای دانشگاه‌ها، فضای اجتماع متعلق به خودشان است. ما معتقدیم دانشگاه مقدس است و باید دانشجو علم‌آموزی کند.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید