حداد عادل: رمال و غیب‌گو مشکل نظام را حل نمی‌کند
آفتاب: هفتمین همایش حکمت مطهر امروز دهم اردیبهشت ماه با حضور غلامعلی حداد عادل، آیت‌الله حائری شیرازی، سید عزت‌الله ضرغامی، علی مطهری و جمع دیگری از مدیران رسانه ملی در سالن همایش‌های صدا و سیما برگزار شد.
حداد عادل با عنوان نخستین سخنران این مراسم در سخنانی گفت: 12 اردیبهشت داغ مطهری را بر دل‌های ما تازه می‌کند و آتش فراق او را بر جان ما شعله‌ورتر می‌کند.
وی ادامه داد: کثرت آثار استاد مطهری حیرت‌انگیز است، تنوع موضوعاتی که او درباره آنها کتاب نوشته و سخن گفته شگفت‌آور است و عمق آثار او همه را به خضوع وا می‌دارد. مطهری هم در حیات خویش از برکت خداوندی بهره‌مند بود و هم پس از شهادت خداوند به اندیشه و قلم او برکت افزون‌تری بخشید.
حداد عادل در ادامه با بیان اینکه در این مراسم پیرامون مطهری و عقلانیت سخن خواهم گفت، تصریح کرد: عقل‌گرایی و عقلانیت در آثار شهید مطهری موج می‌زند هر کس نوشته‌های ایشان را بخواند خود را یکسره با استدلال و تعقل روبرو میبینید، واسطه شهید مطهری با شنوندگان سخن، بینندگان و خوانندگان آثارش عقل است.
شهید مطهری ترازوی عقل به دست می‌گیرد و سبکی و سنگینی افکار را در ترازوی خود می‌سنجد و می‌‌توان به جرات گفت که گفتمان حاکم و مسلط بر آثار شهید مطهری گفتمان عقلی است و مطهری یک فیلسوف عقل‌گراست.
وی توضیح داد: عقل‌گرایی او تنها در فلسفه جلوه نمی‌کند بلکه او در هر بحثی که وارد می‌شود اسکلت و استخوان‌بندی بحث را بر پایه‌های عقلانی استوار می‌کند حتی اگر در مسائل اجتماعی و اخلاقی باشد نگاه شهید مطهری به قرآن و حدیث هم نگاه عقلی است تفسیر او از تحولات تاریخ تفکر در اسلام نیز با معیارهای عقل صورت می‌گیرد.
وی افزود: شهید مطهری از تسلط اشاعره که با عقل و استدلال مهربان نبودند در جهان اسلام ناخشنود است او اگر چه به عنوان یک عالم شیعی و یک متفکر و متکلم شیعی نه به کلام اشعری مقید است و نه به کلام معتظلی اما معتظله را بر اشاعره رجحان می‌دهد از آن جهت که عقل‌گرا بودند و از افول قدرت معتظله در تاریخ اسلام با تاسف یاد م کند و از تسلط اشاعره بر جهان اسلام نیز متأسف است.
حداد عادل با بیان اینکه مطهری با قلم عقل، اندیشه، فکر و خرد چهره اسلام را به تصویر می‌کشد اظهار داشت: اگر میبینید که دائما در کنار آموزه‌های مثبت عقلانی مطهری در آثار خویش جنبه‌های عقلی مشهود زمانه خویش را در عرصه دینی به نقد می‌کشد به همین دلیل است. شهید مطهری بخش وسیعی از عمر و آثار خود را به نقد اسطوره‌سازی‌ها و خرافه‌گرایی‌ها اختصاص داد، اینکه شجاعانه سخن از تحریفات عاشورا به میان می‌آورد و اقوال برخی از کسانیکه را که روضه می‌خوانند را به نقد می‌کشند از این جهت چون او با اسطوره سازی میانه‌ای ندارد.
وی ادامه داد: عقلانیت شهید مطهری محسوس عالم عادی و هستی مادی نیست عقلانیتی از نوع عقلانیت حاکم بر تفکر فیلسوفان ماده‌گرای غرب نیست مطهری هستی را فراتر از هستی مادی می‌داند، مطهری عرصه هستی و میدان عقلانیت را بسی فراتر از عرصه محسوس مادی می‌داند به یک معنا مطهری در همه عمر در پی آن بود که اثبات کند فراتر از این عالم مادی عالم بلکه عالم‌هایی وجود دارد اما درهر عالمی چه مادی و چه ماوراء الطبیعه نگاه مطهری عقلانی بود و اعتقاد او به ماوراء الطبیعه او را از عقلانیت و تعلیم و ترویج آن دور نمی‌کرد.
جمهوری اسلامی به چشم عقلانی شهید مطهری محتاج است
حداد عادل در ادامه سخنان خود در هفتمین همایش حکمت مطهر ابراز داشت: فکر می‌کنید اگر امروز شهید مطهری زنده بود ما را از چه خطری برحذر می‌داشت؟ امروز زمینه را برای چه اشتباهی موجود می‌دید؟ او که دیده‌بان و نگهبان فکر و اعتقاد درست اسلامی بود اگر امروز زنده بود چه اعلام خطری می‌کرد؟ بنده بر این اساس فکر می‌کنم ما به چشم عقلانی شهید مطهری محتاجیم، در کشور ما دین محور قرار گرفته و اساس است همه تلاش‌های اهل انقلاب و دست‌آندرکاران حکومت بر این است که یک جامعه دینی ایجاد شود و با فرهنگ دینی به سوی تمدن اسلامی حرکت کنیم.
حداد عادل افزود: رنگ همه چیز دینی است و انقلاب اسلامی برای این بوده است در حقیقت دین آرمان امام و آرزوی شهیدان است اما در همین فضا احتمال بروز خطا در مباحث دینی بیشتر می‌شود وقتی همه جا صحبت از دین است و تکریم و تبیلغ می‌شود احتمال اینکه به نام دین حرف‌های دیگری هم زده شود بیشتر می‌شود آیا شما در یک باغ بزرگ سرسبز بیشتر با علف هرز روبرو هستید یا در یک بیابان خشک و کویری؟ اگر شما باغی درست کردید و آبیاری مفصل انجام دادید در کنار گل‌ها و بوته‌ها انواع علف‌های هرزه هم می‌روید یکی از کارهای باغبانان وجین کردن دائمی علف‌های هرز از باغ است ما در جمهوری اسلامی با علف‌های هرزه به دلیل دینی بودن فضا روبرو هستیم اینکه می‌بینیم ما کماکان با عرفان‌های کاذب روبرو هستیم و از درون جامعه خودمان انواع انحراف‌ها، کتاب‌ها و مکتب‌ها را میبینید که رواج پیدا کرده‌اند به دلیل این است که روزگار، روزگار توجه به معنویت است و بعضی از این بازار گرمی استفاده کرده و کالای دروغین خود را می‌فروشند.
وی با بیان اینکه شک نیست که در دین امور ماوراء الطبیعه هست و بسیار هست تصریح کرد: اگر بگوییم اصلا اساس دین توجه به ماوراء‌الطبیعت است گزاف نگفته‌ایم و اصلا فرق مؤمن با غیر مؤمن اعتقاد به عالم غیب است. همین دعا که می‌کنیم توجه به غیب است و امدادهای غیبی در زندگی بشر نیز از موارد دیگر است.
وی در ادامه به تعریفی از شخصیت شهید مطهری پرداخت و گفت: شهید مطهری از دور خشکی منطق را داشت، در میانه صلابت فلسفه و از نزدیک لطافت عرفان را داشت این حقیقت او بود اما اگر مطهری امروز زنده بود به ما چه می‌گفت؟ گمان من این است که به ما توصیه می‌کرد که مراقب باشید مرزها شکسته نشود و آنجا که باید از احوال غیب سخن به میان بیاید جای خود است و آنجا که باید تفکر استدلالی و حساب 2، 2 تا چهار تا باشد جای دیگر است.
حداد عادل گفت: زنده‌یاد مطهری اگر بود به ما این فرمایش معلوم را می‌کرد که این جهان، جهان اسباب و علل است و شما باید به مقتضای اسباب این عالم فکر کنید من به واسطه نزدیکی که با او داشتم می‌توانم بگویم که مطهری عاشق ائمه و پیامبر بود. من کلمه عشق را دانسته به کار می‌برم او عاشق امام حسین (ع) و امام زمان (عج) بود اینکه ما باید منتظر ظهور آن حضرت باشیم و کمک بخواهیم و آن امام را حاضر و ناظر بر خود بدانیم همه اعتقادات مطهری بود.
وی توضیح داد: اما اگر مطهری بود به ما می‌گفت که در مسائل اجتماعی و اداره جامعه نباید این نوع اندیشه‌ها و این نوع مفاهیم دور از دسترس همگان را، اینجور مفاهیم ماورائی را اساس اداره جهان بدانیم سلیقه و عقیده و جهان‌بینی او این نبود اینکه امام زمان (عج) واسطه آسمان و زمین است شکی نیست ایشان انسان کامل است اما این به معنای این نیست که ما در اداره جامعه آن مفاهیم را وارد بحث‌های این جهانی بکنیم به این صورتی که الان دیده می‌شود من در انتخاب موضوع نظرم عمومی است و فقط به یک شخص و مجموعه نظر ندارم من نگران این نوع تفسیرها و غلبه این نوع نگاه‌ها نزد همه کس هستم.
حداد عادل در ادامه سخنان خود عنوان داشت: ما در معرفی چشمه مقام معظم رهبری احتیاجی به بیان غیبیات نداریم همه می‌دانید که این صحبت‌ها چقدر دستمایه تبلیغ منفی و تفسیر کسانی شده که با اساس این انقلاب مخالفند کسانیکه دستشان از سرنوشت ما کوتاه شده منتظر چنین اقداماتی هستند و اصلا احتیاجی نیست که ما مقام معظم رهبری را به چنین مسائلی وصل کنیم.
وی افزود: در بیان عظمت مقام معظم رهبری آنقدر مبانی فکری و عقلی داریم که احتیاجی به این سخن‌ها نیست، ما باید چشمه عقلانی مقام معظم رهبری را معرفی کنیم و در این زمینه باید به سیره پیامبر رجوع کنیم.
رواج امور ماورایی راه را برای شیادان باز می‌کند
حداد عادل در ادامه سخنان خود با ذکر مثال‌هایی درباره عقلانیت‌گرایی پیامبر و حضرت علی (ع) گفت: چه کسی در عرفان از امام خمینی مسلط‌تر بود؟ مخالف و موافق امام معترفند که ایشان در زمان خودشان بزرگترین مدرس ابن عربی در جهان بوده است آیا این امامی که در سال‌‌های جوانی کتاب‌های عرفانی می‌نوشته زمان انقلاب و سخن با مردم و مسئولان سخن از امور ماورایی به میان می‌آورد؟ وقتی فرماندهان جنگی نزد ایشان می‌آمدند ایشان واقعیت‌ها را از آنها می‌پرسیدند مقام معظم رهبری هم همینطور است و ایشان نسخه مطابق اصل امام راحل است. شما کجا دیده‌اید که رهبری با جوانان و مسئولین در زمینه اداره کشور سخن از امور ماوراء الطبیعه به میان بیاورند؟ ایشان از همه می‌خواهند که فکر و استدلال کنند باید مراقب باشیم این گفته ماوراء‌الطبیعه مسلط بر جامعه نشود این امور اصلی و اساسی است اما جا و اندازه دارد.
وی ادامه داد: این شیوه اگر رواج پیدا کند چه معنایی دارد؟ اول اینکه راه را برای شیادان باز می‌کند حداقل در کنار یک نفر که به حقیقت چشم باز کرده، 10 نفر مدعی دروغین وجود دارد میبینید که در جامعه چه خبر است رمال و غیب‌گو هر روز بیشتر می‌شود و ببینیید که وزارت اطلاعات در این حوزه با چه علف‌های هرزی روبرو است همچنین با رواج چنین مسائلی راه بر تفکر عقلی بسته می‌شود یعنی کسی که می‌آید و حرفی می‌گوید که انگار از عالم غیب به او وحی شد که این کار را بکند، اگر کسی نقدی به او داشته باشد باید دهانش را ببندد و اینگونه نمی‌‌توان نقد کرد.
وی ادامه داد: اشکال سوم نیز این است که مردم مسائل بسیار در ذهنشان پدید می‌آید و می‌گویند اگر قرار است مشکل ما را خداوند بی‌واسطه حل کند چرا خداوند در زمان کربلا، امام علی و یا پیامبر بدون واسطه وارد نشد اینها برای مردم شبهه ایجاد می‌کند امیرالمومنین 25 سال خانه نشین بود آیا او نمی‌توانست این مسائل را تغییر دهد، حساب مسائل اجتماعی جداست اگر ما خطا کنیم این اشکالات به پای دین نوشته می‌شود آیا چنین جریاناتی اعتقاد مردم را به اصل دین کمرنگ نمی‌کند ما باید اندازه و حد نگه داریم حساب این امور را باید بر جای خود نگه داریم بنده نگرانم و فکر می‌کنم اگر آن بزرگوار زنده بود از جمله تز‌کارهایی که به ما داشت همین بود که عقلانیت را تحت‌الشعاع قرار ندهید او با چنین فکری بود که در میان جوانان حضور داشت و با چنین گفتمانی توانست با موج بی‌دینی غربی مقاومت کند و فرهنگ و تفکر درست اسلامی را ترویج دهد شهید مطهری اگر بود ما را به تفکر عقلانی فرا می‌خواند و تشویق می‌کرد.
