نسخه‌های خطی که در یزد خوراک موریانه شد
آفتاب‌‌نیوز : آفتاب: آذرماه 88 بود که خبرگزاری مهر گزارشی از نسخ خطی ارزشمند ندوشن که در انباری مسجدی در این شهر کهن نگهداری می‌شد، منتشر کرد و اعتراض مسئولان به ویژه مسئولان میراث فرهنگی را به دنبال داشت اما اکنون بعد از گذشت بیش از دو سال از انتشار این گزارش نه تنها هیچ ساماندهی برای کتب صورت نگرفته بلکه تعداد زیادی از این نسخ ارزشمند که جملگی قرآن بوده‌اند، به سرقت رفته است.
این کتابها از دیرباز در مسجد جامع ندوشن و توسط هیأت امنای این مسجد نگهداری می‌شد اما به هیچ وجه شرایط نگهداری مناسبی نداشت و کلیه کتب در یک انباری در بخشی از مسجد نگهداری می‌شد.
کتاب‌هایی که به اذعان برخی کارشناسان برخی از آنها قدمت 700 ساله دارد و در نگارش آن در حاشیه‌ها و شماره‌گذاری آیات از طلا استفاده شده و قیمت آن به میلیاردها تومان می‌رسید.
تا چند سال پیش 145 نسخه خطی توسط کارشناسان میراث فرهنگی مستندسازی شدند و برای آنها عملیات صدور شناسنامه و شماره‌گذاری صورت گرفت اما نگهداری از آنها به هیچ‌وجه ساماندهی نشد و نگهداری از این کتابهای ارزشمند همانگونه که به آن اشاره شد در انباری در گوشه مسجد بدون حفاظ ویژه‌ای صورت می‌گیرد.
برای به تماشا گذاشتن این قرآنهای خطی نیز از رحل‌هایی بر روی میزهایی در فضای مسجد استفاده می‌شود و لمس این آثار توسط بازدیدکنندگان به راحتی صورت می‌گیرد.
این امر از آن حیث مورد انتقاد است که کتب کاملا فرسوده و برگه‌های آنها در شرایط نامطلوبی قرار دارد و با هر ورق زدن کتاب امکان از هم پاشیدن آن وجود دارد.
بسیاری از صفحات قرآنهای خطی نیز به دلیل شرایط نامطلوب نگهداری در حال مخدوش شدن است.
یکی از کارشناسان میراث فرهنگی معتقد است که این کتابها تا پنج شش سال دیگر به طور کامل از یکدیگر می‌پاشد به همین دلیل نیاز به آفت‌زدایی، ترمیم و ساماندهی این کتابها بسیار ضروری است.
این مباحث قبلا در گزارش مهر انعکاس یافته بود اما نکته جدید آنکه این کتابها هر روز در حال فرسوده شدن هستند و تعدادی از آنها نیز به سرقت رفته‌اند اما مردم و هیأت امنای مسجد ندوشن هنوز راضی نمی‌شوند که این کتابها را به خارج از ندوشن منتقل و در موزه‌ای مرمت و نگهداری شوند و مسئولان نیز حاضر نیستند برای نگهداری از این کتب در شهر ندوشن موزه بسازند یا حداقل شرایط مناسب نگهداری برای کتب فراهم کنند.
رئیس اسناد و کتابخانه ملی چندی پیش نشستی خبری ترتیب داد و در این نشست فرصت را غنیمت شمرده و راجع به این سرنوشت این کتب سئوال کردیم.
محمدرضا ملک ثابت گرچه خود را متولی و پاسخ‌گوی نسخ ارزشمند 700 ساله ندانست اما اظهار داشت: سازمان اسناد و کتابخانه ملی در زمینه جمع‌آوری نسخ خطی بودجه محدودی دارد و چنانچه خود استان این ضرورت را احساس کند، نسبت به جمع‌آوری کتابها و خریداری آن اقدام خواهد کرد در غیر این صورت فقط حسرت خواهیم خورد.
وی افزود: چنین کتابهای ارزشمندی در خوش بینانه ترین حالت به اصفهان می‌روند و در حالت دیگر از مرزها خارج شده و به کشورهای آسیایی می‌روند.
ملک ثابت خاطرنشان کرد: در بدترین اقدام سیاسی نیز این کتابها توسط وهابیون ثروتمند خریداری و به آتش کشیده می‌شود.
وی در نهایت تصریح کرد: ما بودجه‌ای برای این منظور نداریم و میراث فرهنگی متولی امر است.
رئیس اسناد و کتابخانه ملی در حالی سازمان متبوع خود را متولی خرید و جمع‌آوری یا حداقل ساماندهی این کتب نمی‌داند که دقایقی قبل از این سخن از افتخارات استان در زمینه جمع‌آوری یک کتاب 800 ساله سخن می‌گفت.
به طور قطع اگر سازمان اسناد و کتابخانه ملی استان یزد بخواهد منتظر بودجه ویژه‌ای برای خریداری کتابهای خطی ندوشن بماند، این کتابها یا به طور کامل سرقت می‌شوند یا پودر شده و اثری از آن باقی نمی‌ماند.
اما در میان مدیرکل ارشاد استان یزد نیز که در این نشست حضور داشت، به داد فرهنگ و تمدن این دیار رسید.
محمود عالیشوندی با اشاره به اهمیت نسخ خطی به ویژه قرآنهای ندوشن گفت: اداره ارشاد حاضر است به میزان ارزش گذاری قیمتی که بر روی کتابهای خطی می‌شود، به شهر ندوشن کتاب اهدا کند.
کتاب قرآنی که 700 سال قدمت دارد و در انباری مسجد ندوشن نگهداری می‌شود
وی بیان کرد: این تنها کاری است که اداره ارشاد می‌تواند انجام دهد و امیدواریم با پذیرش این موضوع از سوی مردم ندوشن، حداقل بتوانیم بخشی از این کتابها را نجات دهیم.
عالیشوندی با اشاره به اینکه بسیاری از این کتابها توسط موریانه خورده شده است، افزود: امروز موریانه‌های میراث فرهنگی ما به آفت‌های تنومندی تبدیل شده اند که دیگر با هیچ آفت‌کشی از بین نمی‌روند.
جای بسی خوش وقتی است که در طول این دو سال که از انتشار وضعیت کتابهای ندوشن می‌گذرد، مسئولی پیدا شد که خود را در این زمینه مسئول بداند گرچه که به واقع مسئول مستقیم نیست اما به هر حال با اهدای تعداد قابل توجهی کتاب به اهالی ندوشن شاید بتواند بقایای این کتب موریانه زده 700 ساله را نجات دهد!
مسئولان میراث فرهنگی و سازمان اسناد و کتابخانه‌های ملی و ... خود را متولی این امر نمی‌دانند و توپ را به زمین هیئت امنای مسجد ندوشن که کتابها در آن نگهداری می‌شود، می‌اندازند.
امید که شاید روزی این آثار کهن تاریخی متولی پیدا کند و دیگر شاهد آفت زدگی ارزشمند‌ترین میراث گذشتگان نباشیم.
این کتابها از دیرباز در مسجد جامع ندوشن و توسط هیأت امنای این مسجد نگهداری می‌شد اما به هیچ وجه شرایط نگهداری مناسبی نداشت و کلیه کتب در یک انباری در بخشی از مسجد نگهداری می‌شد.
کتاب‌هایی که به اذعان برخی کارشناسان برخی از آنها قدمت 700 ساله دارد و در نگارش آن در حاشیه‌ها و شماره‌گذاری آیات از طلا استفاده شده و قیمت آن به میلیاردها تومان می‌رسید.
تا چند سال پیش 145 نسخه خطی توسط کارشناسان میراث فرهنگی مستندسازی شدند و برای آنها عملیات صدور شناسنامه و شماره‌گذاری صورت گرفت اما نگهداری از آنها به هیچ‌وجه ساماندهی نشد و نگهداری از این کتابهای ارزشمند همانگونه که به آن اشاره شد در انباری در گوشه مسجد بدون حفاظ ویژه‌ای صورت می‌گیرد.
برای به تماشا گذاشتن این قرآنهای خطی نیز از رحل‌هایی بر روی میزهایی در فضای مسجد استفاده می‌شود و لمس این آثار توسط بازدیدکنندگان به راحتی صورت می‌گیرد.
این امر از آن حیث مورد انتقاد است که کتب کاملا فرسوده و برگه‌های آنها در شرایط نامطلوبی قرار دارد و با هر ورق زدن کتاب امکان از هم پاشیدن آن وجود دارد.
بسیاری از صفحات قرآنهای خطی نیز به دلیل شرایط نامطلوب نگهداری در حال مخدوش شدن است.
یکی از کارشناسان میراث فرهنگی معتقد است که این کتابها تا پنج شش سال دیگر به طور کامل از یکدیگر می‌پاشد به همین دلیل نیاز به آفت‌زدایی، ترمیم و ساماندهی این کتابها بسیار ضروری است.
این مباحث قبلا در گزارش مهر انعکاس یافته بود اما نکته جدید آنکه این کتابها هر روز در حال فرسوده شدن هستند و تعدادی از آنها نیز به سرقت رفته‌اند اما مردم و هیأت امنای مسجد ندوشن هنوز راضی نمی‌شوند که این کتابها را به خارج از ندوشن منتقل و در موزه‌ای مرمت و نگهداری شوند و مسئولان نیز حاضر نیستند برای نگهداری از این کتب در شهر ندوشن موزه بسازند یا حداقل شرایط مناسب نگهداری برای کتب فراهم کنند.
رئیس اسناد و کتابخانه ملی چندی پیش نشستی خبری ترتیب داد و در این نشست فرصت را غنیمت شمرده و راجع به این سرنوشت این کتب سئوال کردیم.
محمدرضا ملک ثابت گرچه خود را متولی و پاسخ‌گوی نسخ ارزشمند 700 ساله ندانست اما اظهار داشت: سازمان اسناد و کتابخانه ملی در زمینه جمع‌آوری نسخ خطی بودجه محدودی دارد و چنانچه خود استان این ضرورت را احساس کند، نسبت به جمع‌آوری کتابها و خریداری آن اقدام خواهد کرد در غیر این صورت فقط حسرت خواهیم خورد.
وی افزود: چنین کتابهای ارزشمندی در خوش بینانه ترین حالت به اصفهان می‌روند و در حالت دیگر از مرزها خارج شده و به کشورهای آسیایی می‌روند.
ملک ثابت خاطرنشان کرد: در بدترین اقدام سیاسی نیز این کتابها توسط وهابیون ثروتمند خریداری و به آتش کشیده می‌شود.
وی در نهایت تصریح کرد: ما بودجه‌ای برای این منظور نداریم و میراث فرهنگی متولی امر است.
رئیس اسناد و کتابخانه ملی در حالی سازمان متبوع خود را متولی خرید و جمع‌آوری یا حداقل ساماندهی این کتب نمی‌داند که دقایقی قبل از این سخن از افتخارات استان در زمینه جمع‌آوری یک کتاب 800 ساله سخن می‌گفت.
به طور قطع اگر سازمان اسناد و کتابخانه ملی استان یزد بخواهد منتظر بودجه ویژه‌ای برای خریداری کتابهای خطی ندوشن بماند، این کتابها یا به طور کامل سرقت می‌شوند یا پودر شده و اثری از آن باقی نمی‌ماند.
اما در میان مدیرکل ارشاد استان یزد نیز که در این نشست حضور داشت، به داد فرهنگ و تمدن این دیار رسید.
محمود عالیشوندی با اشاره به اهمیت نسخ خطی به ویژه قرآنهای ندوشن گفت: اداره ارشاد حاضر است به میزان ارزش گذاری قیمتی که بر روی کتابهای خطی می‌شود، به شهر ندوشن کتاب اهدا کند.
کتاب قرآنی که 700 سال قدمت دارد و در انباری مسجد ندوشن نگهداری می‌شود
وی بیان کرد: این تنها کاری است که اداره ارشاد می‌تواند انجام دهد و امیدواریم با پذیرش این موضوع از سوی مردم ندوشن، حداقل بتوانیم بخشی از این کتابها را نجات دهیم.
عالیشوندی با اشاره به اینکه بسیاری از این کتابها توسط موریانه خورده شده است، افزود: امروز موریانه‌های میراث فرهنگی ما به آفت‌های تنومندی تبدیل شده اند که دیگر با هیچ آفت‌کشی از بین نمی‌روند.
جای بسی خوش وقتی است که در طول این دو سال که از انتشار وضعیت کتابهای ندوشن می‌گذرد، مسئولی پیدا شد که خود را در این زمینه مسئول بداند گرچه که به واقع مسئول مستقیم نیست اما به هر حال با اهدای تعداد قابل توجهی کتاب به اهالی ندوشن شاید بتواند بقایای این کتب موریانه زده 700 ساله را نجات دهد!
مسئولان میراث فرهنگی و سازمان اسناد و کتابخانه‌های ملی و ... خود را متولی این امر نمی‌دانند و توپ را به زمین هیئت امنای مسجد ندوشن که کتابها در آن نگهداری می‌شود، می‌اندازند.
امید که شاید روزی این آثار کهن تاریخی متولی پیدا کند و دیگر شاهد آفت زدگی ارزشمند‌ترین میراث گذشتگان نباشیم.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید