آفتابنیوز : آفتاب: با وجود اینکه سال گذشته هزارمین سال پایان سرایش شاهنامه بود، اما در طول سال، آنطور که باید به خالق شاهنامه توجه نشد و علاوه بر پابرجا ماندن دکلهای برق در توس و گازکشی در منطقه، امروز نیز زادگاه فردوسی روزگار خوشی را نمیگذراند.
روستای تاریخی «پاژ» نقطهای است که بهعنوان زادگاه حکیم ابوالقاسم فردوسی، حماسهسرای نامدار ایران شناخته میشود. با این وجود، شاید مردم فقط نامش را از رسانهها شنیده باشند و کمتر کسی به قصد دیدن، راهی این روستا شده باشد.
این روستای ۸۰۰ هکتاری در ۱۵ کیلومتری شمال شرقی مشهد و در تقاطع جادهی کلات و کارده قرار دارد و هرچند از جادهی کناری آرامگاه فردوسی نیز میتوان با طی مسافتی طولانی، بهشکل غیرمستقیم به این روستا رسید، اما نه در جادهی اصلی و نه در مسیری که از آرامگاه فردوسی آغاز میشود، هیچ تابلویی برای راهنمایی گردشگران و علاقهمندان دیده نمیشود. با این وجود، نکتهی مطلوب برای بازدیدکنندگان این است که هر دو مسیر، راه آسفالت دارد و این امر سرعت دسترسی با وسیلهی نقلیه را بیشتر میکند.
تنها تابلویی که میتوان از روی آن از رسیدن به این روستا اطمینان یافت، تابلویی است که توسط دهیاری روستا در حاشیهی مسیر کلات به مشهد نصب شده است و ورود به روستای «پاژ» را خوشآمد میگوید. مردم منطقه این روستا را با نام «پاز» میشناسند و به علت پرسشهای گردشگران نام «پاژ» نیز برایشان بیگانه نیست. این روستا یک خیابان اصلی به نام «فردوسی» دارد که از جادهی کلات منشعب میشود و خیابانهای فرعی آن نیز براساس همین خیابان اصلی شمارهگذاری شدهاند. به گفتهی مردم روستا، این خیابانها بهزودی آسفالت میشود تا گذر در روستا نیز راحتتر انجام شود.
با گذشتن از حاشیهی جادهی کلات و روستای پاژ، یک ساختمان کهن بر بالای تپهای در روستا خودنمایی میکند که همان خانهی منسوب به «فردوسی» است. این خانه در بلندترین قسمت روستا قرار دارد و مردم آن را به نام «خانهی فردوسی» میشناسند. با این حال، خانهی پیر فرزانهی توس روزگار خوشی را سپری نمیکند.
هرچند نیازهای اولیه مانند آب، گاز و … در روستا تأمین شده است، اما زندگی به شیوهی سنتی جریان در آن دارد و مردم روستا هیچ بهرهای از جاذبهی گردشگری این منطقه نمیبرند.
«خانهی فردوسی» بر بلندای تپهی تاریخی پاژ که اسفند ۱۳۷۹ به شمارهی ۳۲۴۱ در فهرست آثار ملی ثبت شد، گردشگران را از هر نقطهی روستا به سوی خود جذب میکند؛ اما در خود روستا نیز مانند جادههای دسترسی به منطقه، تابلویی که گردشگران را به سمت خانه هدایت کند، وجود ندارد. علاوه بر این، راه رسیدن به خانه بهدلیل قرار داشتن در بلندی، آسان نیست.
در اطراف خانه نیز هیچ تابلویی برای راهنمایی گردشگران به سمت «خانهی فردوسی» و رد پایی از سازمان میراث فرهنگی و گردشگری حتا در حد آرم این سازمان دیده نمیشود. به این ترتیب، گردشگران مجبورند برای یافتن راه خانه از مردم سؤال کنند. آنها نیز تنها در حد شنیدهها و براساس حضور گردشگران اطلاعاتی بسیار مختصر دارند. در حالی که این جاذبهی گردشگری به ارائهی اطلاعات در قالبی بسیار مدون نیاز دارد.
با رسیدن به «خانهی فردوسی» منظرهی چشمنوازی دیده نمیشود. یک چهاردیواری کوچک با تاقچه و تزیینات گچی ساده که قدمت آن به دوران پهلوی میرسد، تنها دارایی «خانهی فردوسی» است. اینجا چیزی که بیش از همه جلب توجه میکند، یادگاریهایی است که روی دیوارهای گچی نوشته شده است و به زحمت میتوان در میان انبوه نوشتهها، جای خالی یافت.
ساختمان خانه نیز روزگار خوشی را سپری نمیکند و به مرمت اساسی نیاز دارد. قرار گرفتن خانه بر بالای تپه، جلوهای دیداری برای آن ایجاد کرده است. در حالی که بنا، به جز قدمت کهن آن، ویژگی برجستهای ندارد و تنها نام «فردوسی» است که به آن اهمیتی ویژه بخشیده است. در روستای پاژ که آن را با نام «فردوسی» میشناسند، بهجز در نام خیابانها، هیچ اثری از زندهکنندهی زبان پارسی دیده نمیشود.
هرچند مرمت و رسیدگی به وضعیت زادگاه فردوسی و اطراف آن در برنامهی سازمان میراث فرهنگی قرار دارد، اما به گفتهی یکی از مردم روستا، این برنامه چند سال است که در حد حرف باقی مانده و اقدامی عملی در این راستا انجام نشده است.
به گفتهی مردم منطقه، این روستا بهشکل غیربرنامهریزیشده، بازدیدکنندگانی را بویژه در ایامی مانند نوروز از نقاط مختلف و حتا سایر کشورها دارد؛ اما دیدن این وضعیت در زادگاه یکی از بزرگترین مشاهیر ایران جلوهی خوشی ندارد. بنابراین لزوم سرعت بخشیدن به برنامههایی که برای افزایش ظرفیت گردشگری این روستا در نظر گرفته شده است، اهمیتی دوچندان دارد