پاسخ امام به یک مرجع كه گفت: این سریال من پیرمرد را تحریک می‌كند

آفتاب‌‌نیوز : آفتاب: دكتر صادق طباطبائی از نزدیكان امام خمینی (برادر زن حاج احمد خمینی)، طی گفت و گویی خواندنی در باب موضوعات مهم فقهی و موسیقایی، به ذكر خاطراتی از حضرت امام پرداخته است.

به گزارش انتخاب؛ طباطبایی می‌گوید: در همان سال های اول انقلاب؛ شبی در حضور امام خمینی بودیم كه از دفتر آمدند و پیامی را از طرف یكی از مراجع وقت آوردند. مرجع مذكور گفته بود؛ همین فیلمی كه در حال حاضر از تلویزیون پخش می‌شود؛ من پیر مرد را تحریك می كند؛ چه رسد به جوانان را. به دستور امام تلویزیون را روشن كردند؛ قسمتی از یك سریال بود به نام پائیز صحرا. امام با مشاهده آن فیلم؛ در پاسخ پیام چنین گفتند: شما باید در تقویت نفس خود بكوشید تا به این آسانی تحریك نشوید. من در این فیلم نشانه‌هائی از خلاف عفت یا عوامل انحراف و تحریك نمی بینم.

وی می گوید: وقتی امام خمینی از ترانه ای كه در سوگ شهید مطهری ساخته و اجرا شده؛ به عنوان موسیقی مجاز و سازنده روح انسانی نام می برند؛ درمی یابیم كه حكم حرمت و یا حلّیت این نوع موسیقی ( ترانه سازی و ترانه سرائی )؛ عام نیست، بلكه توجه اصلی به محتوای شعر و رسالت آهنگ و كلام معطوف است.

صادق طباطبایی در بخش دیگری از سخنانش، می گوید: زمانی كه از قول امام این فتوا در مورد موسیقی در یكی از روزنامه های آن زمان منتشر شد؛ من می دانستم كه نظر امام خمینی در باره موسیقی به درستی بیان نشده است؛ زیرا همان زمان در برنامه های رادیو و تلویزیون موسیقی پخش می شد و مورد اعتراض امام هم قرار نمی گرفت. گرچه بودند مراجع و فقهائی كه همان اندازه موسیقی را هم بر نمی تافتند و اصولا” نسبت به كل موسیقی فتوائی قاطع داشتند و انواع موسیقی را از هم تفكیك نمی كردند.

مصاحبه كننده می گوید: ولی مرداد سال 58 امام انواع موسیقی ها را حرام دانسته و گفته بودند از صدا و سیما هم موسیقی پخش نشود، این گفته ها در روزنامه ی اطلاعات آن زمان هم منتشر شده است، این جریان چطور است؟ بالاخره امام، موسیقی را در سال 58 حرام می دانسته اند و جلوی پخش موسیقی را از صدا و سیما را می گیرند یا خیر؟

وی پاسخ می دهد: اتفاقا” در یكی از همان روزها شادروان مرتضی حنانه به دفتركار من در نخست وزیری آمد و یك كاست از كارهای بدون كلام خود را برایم هدیه آورد. چند روز بعد آن كاست را نزد امام بردم و از ایشان خواستم آن را گوش دهند. ایشان بعد از شنیدن آن چند قطعه گفتند؛ این آثار اشكال شرعی ندارد.

طباطبایی می افزاید: بعدها كه در مورد انواع موسیقی نظیر قطعه ای كه در رثای شهید مطهری اجرا شده بود و حتی در مورد موسیقی حماسی و مشوق روحیه سلحشوری و نیز موسیقی عرفانی از ایشان سوال شد؛ آن نظر معروف خود را اعلام كردند كه به آن اشاره كرده اید.

وی اضافه می كند: در پی این موضوع در دیداری دیگر كه با ایشان داشتم؛ چند سوال دیگر از جمله تك خوانی زن و مرد، از ایشان پرسیدم كه در هر مورد نظر فقهی خود را دادند كه در نوشته های دیگرم به تفصیل آورده ام.

طباطبایی در پاسخ به اینكه "نظر امام در مورد تك خوانی زن و مرد"، پاسخ می دهد: به طور مشخص از ایشان (امام) پرسیدم تفاوت حكم تك خوانی مرد با تك خوانی زن در نظر ایشان چیست. در جواب نوشتند این ها با هم فرقی ندارند و مشمول همان حكم كلی موسیقی لهو و موسیقی سازنده می باشد.

وی می افزاید: در مورد كل موسیقی هم ایشان حكم كلی بر حرام بودن مطلق موسیقی ندادند؛ كما این كه دیدید و امروز هم می بینید كه همه نوع موسیقی، با كلام و بی كلام و حتی متأسفانه موسیقی پاپ – به نسبت بسیار نامتجانس با موسیقی اصیل – پخش می شود.

طباطبایی كه با "موسیقی ایرانیان" گفت و گو كرده، افزود: من مخالف موسیقی پاپ نیستم ولی نگرانی ام از پخش همه گونه آثار پاپ با این وسعت و میزان این است كه؛ ذائقه جوانان ما را از موسیقی ملی و مقامی مان دور می كند. و این خیلی حیف است.

وی اضافه می كند كه آنچه امروز از سیما و صدای جمهوری اسلامی پخش می شود؛ كه قاعدتا” نمی تواند بر خلاف نظرات فقهی آیت الله خامنه ای باشد، چنین استنباط می كنم كه تفاوتی بین آراء ایت الله خامنه ای و فتاوی امام خمینی وجود ندارد.

طباطبایی در بخش دیگری از سخنانش در مورد "ممنوعیت نشان دادن ساز از تلویزیون" می گوید: البته من به خاطر ندارم كه در زمان امام منعی برای نشان دادن آلات موسیقی از تلویزیون وجود داشت.



وی در این مورد به ذكر خاطره ی دیگری از امام اشاره می كند : همان سال های صدر انقلاب، روزی مسئولان اصناف از امام كسب تكلیف كردند كه با فروشندگان آلات موسیقی چه باید كرد؟ امام در پاسخ قریب به این مضمون جواب دادند كه سازها و ادوات موسیقی فی نفسه مشمول حكم حرمت قرار ندارند. نوع استفاده و موارد مصرف و شرایط جانبی است كه تعیین كننده نوع حكم می شود. مانند تخته و مهره های شطرنج و بازی شطرنج كه اگر به قصد قمار نباشد مشمول تحریم فقهی نمی گردد؛ بلكه هدف و نوع استعمال است كه تعیین كننده است.

وی اضافه می كند: حتی به یاد دارم كه گروهی از نظامیان در حضور ایشان با ارگ به اجرای سرود پرداختند و یا این كه در روز افتتاح اولین دوره مجلس شورای اسلامی؛ اركستر سمفونیك تهران در جایگاه هیئت رئیسه مجلس، قطعاتی را اجرا كرد؛ در حالی كه برنامه به طور زنده از تلویزیون پخش می شد و فقهای سخت گیر شورای نگهبان همگی در آن مجلس حضور داشتند و امام خمینی هم آن را مشاهده می كردند و آن را منع نكردند.

طباطبایی در پایان می گوید: نمی فهمم چرا می توان در سالن اجرای یك كنسرت در تهران یا در شهرستانها، شاهد اجرای نوازندگان بود ولی نشان دادن آن كنسرت از سیمای جمهوری اسلامی با اشكال شرعی مواجه است؟
مطالب مرتبط
پاسخی به یك استاد؛ موسیقی پامنقلی محصول فرهنگ مطرب ساز است