آفتابنیوز : آفتاب: طلال سلمان، روزنامه نگار مشهور جهان عرب است كه همه او را با روزنامه پرتیراژ« السفیر لبنان» می شناسند. وی از جمله افرادی است كه یكروز قبل از ربوده شدن امام موسی صدر، با ایشان در لیبی دیدار كرده و به تعبیر خودش از شب تا به صبح گفت و گو كرده است.
آنچه در پی میآید، مصاحبه حوزه نیوز با طلال سلمان است كه در دفتر وی در محلۀ حمراء بیروت انجام گرفته است:
* آشنایی شما با امام موسی صدر تا چه حدی بود؟ایشان دوست من بودند.
* و ظاهرا تا لحظاتی قبل از ربوده شدن هم ایشان را زیارت كرده اید.بله
* قبل از پرداختن به موضوع ربوده شدن امام موسی صدر می خواهیم مقداری درباره شخصیت ایشان گفتگو كنیم.به نظر شما بارزترین ویژگی های امام موسی صدر چه بود؟ امام موسی صدر اولا به دلیل هوش و ذكاوتی كه داشت و ثانیا به دلیل فرهنگ عمیقی كه از آن برخوردار بود ، شخصیتی متمایز و متفاوت داشت، ایشان زیبا و خوش قیافه بود و در سخنوری ممتاز بود.؛ با اینكه در سخنانش لهجهی خاصی وجود داشت اما خطیبی ممتاز به حساب میآمد، حتی این لهجهی خاص ایشان عالی بود.
* منظورتان لهجه ایرانی است؟بله ، ایشان متولد ایران بود و لذا نوعی لهجۀ فارسی در سخنانشان وجود داشت.امام موسی صدر فوقالعاده باهوش و بسیار با فرهنگ بود،هرچند ظاهر ایشان ساده و عادی بود، اما توانست دلهای مردم لبنان را به خود جذب كند. امام موسی صدر همچنین شخصیتی صبور و بردبار بود.
* به لحاظ اندیشه ای چطور بودند؟فرقهگرا نبود و رفتار ایشان طوری بود كه همه ایشان را قبول داشتند. امام موسی صدر صاحب فكری باز بود و همیشه با دیگران گفتگو میكرد، یعنی با سایر مسلمانان غیر شیعی و حتی با مسیحیان گفتگو میكرد و زمانی كه امام موسی صدر سفری را به قاهره داشت در دیدار با جمال عبدالناصر گفتگوهایی را داشت و با ذكاوت،سیما و فرهنگ بالای خود و همچنین با قدرتی كه در كلام از خود نشان میداد، موجب شگفتی دیگران شد و نشان داد كه تمام شرایط یك رهبر را داراست.
* از روزهایی بگویید كه همزمان با حضور امام موسی صدر در لیبی حضور داشتید. من به همراه هیئتی از روزنامه السفیر به لیبی رفته بودم تا به مناسبت سالگرد انقلاب لیبی در سال 1978 كه چیزی حدود 10 سال از آن انقلاب میگذشت با معمرالقذافی مصاحبه كنم. ما در آن شبی كه در طرابلس بودیم به طور تصادفی امام موسی صدر را دیدیم و نمیدانستیم كه امام موسی صدر در لیبی حضور دارد.یكی از همكارانم مقداری انگور خرید و ما به دیدار امام موسی صدر رفتیم و در آن شب تا صبح با ایشان صحبت میكردیم و از سخنان ایشان فهمیدیم كه میخواهند قبل از جشنهای انقلاب، لیبی را ترك كنند، چون امام موسی صدر نمیخواست در جایگاه مخصوص كه برای ایشان در نظر گرفته شده بود حاضر شود، زیرا ممكن بود معمر القذافی هر كس را از هر كشوری كه باشد با سخنان خود مورد هجوم قرار دهد و امام موسی صدر نمیخواست چنین رفتار احتمالی را تحمل كند.ما در زمانی كه در لیبی بودیم از ربوده شدن امام موسی صدر مطلع نشدیم و وقتی به بیروت برگشتیم فهمیدیم.
قضیه امام موسی صدر برای ما مبهم و اسرار آمیز بود و تا به این لحظه این قضیه مرموزانه میباشد.
* به نظر شما بهترین روش برای تحقیق پیرامون این پرونده چیست؟در رابطه با این پرونده، اقدامات بسیاری صورت پذیرفته است، اما هیچكدام به نتیجه نرسیده است و متاسفانه موضع لیبی مبنی بر ترك خاك این كشور توسط امام موسی صدر و نپذیرفتن هیچگونه مسئولیتی كار را مشكل تر كرده است. من شخصا با معمر القذافی گفتگویی را بعد از ربوده شدن داشتهام و شخص معمر القذافی نظر مرا در این رابطه جویا شد و من به صراحت به وی گفتم:" امام موسی صدر یك شخصیت روحانی و رهبر سیاسی بزرگی بود و به اضافه اینكه ایشان میهمان شما بود و شما مسئول امام موسی صدر بودید و شما در مقابل یكی از این دو گزینه میباشید: یا اینكه شما از نظر مردم قاتل امام موسی صدر هستید یا اینكه مقصرید و شما باید مسئولیت كامل این قضیه را بپذیرید". به وی گفتم؛ باید نیروهای امنیتی خود را بازخواست و محاكمه كنید تا خودتان را از تهمت قتل یا پنهان نگاه داشتن امام موسی صدر مبرا سازید و مقصران اصلی را اعدام كنید اما اگر شما این موضوع را به حال خود رها كنید،حتی اگر نقشی نداشته باشید به عنوان مقصر اصلی در اذهان عمومی معرفی خواهید شد و این تنها چیزی است كه من میتوانم بگویم.
* آیا امام موسی صدر در آن شب كه با هم بودید ، از علت حضور خود در لیبی چیزی نگفتند؟ما از سخنان امام موسی صدر فهمیدیم كه ایشان میخواهد موضوع فلسطین و مقاومت در سرزمین های جنوبی را با معمر القذافی مطرح سازد و در اینباره مناقشه كند و معلومات بیشتری ندارم.ما در آن شب تا صبح با امام موسی صدر بودیم و از اینكه با ایشان همصحبت و همنشین بودیم خوشحال بودیم؛ ایشان نیز از دیدار با ما خوشحال و مسرور بود و مسئلهای كه نگران كننده باشد و یا شك و تردیدی را برانگیزد وجود نداشت و كل مسائل در آن شب بهطور طبیعی پیش رفت و امام موسی صدر از هیچ چیزی احساس ناراحتی نمیكرد.در پرونده امام موسی صدر یك راز و معمایی نهفته است و همه میخواهند بفهمند كه چه به سر ایشان آمده است. موقعیت ایشان در مجلس اعلای لبنان و آن میراث گرانبهایی را كه برجای گذاشته یك جای خالی را بر جای نهاده است. لذا این قضیه یك معمای بسیار پیچیدهای را به وجود آوردهاست و از لحاظ انسانی امر بسیار دردناكی را برای خانواده و دوستانش ایجاد كرده است.
* به نظر شما اگر امام موسی صدر آزاد شوند، بعد از آزادی چه كارهایی را انجام خواهند داد؟ما درباره قضیهای داریم صحبت میكنیم كه بیش از 30 سال پیش اتفاق افتاده است، حتی اگر فرض بگیریم امام موسی صدر تا به امروز زنده باشند، الان باید نزدیك 90 سال داشته باشد و نمی توان به صورت دقیق سخن گفت.ضمن اینكه نظر شخصی من این است كه بعید می دانم ایشان زنده باشد، زیرا كسانی امام موسی صدر را ربودند كه با اندیشه و روش ایشان مخالف بودند و می خواستند نقشی را كه ایشان در لبنان و منطقه ایفا می كرد از بین ببرند، طبیعتا چنین افرادی می خواهند از ایشان خلاص شوند و او را از صحنهی روزگار محو كنند و تاثیری را كه امام موسی صدر داشتند از بین ببرند، هرچند آنها نمیتوانند یاد و خاطرهی امام موسی صدر و تاثیر ایشان را از بین ببرند، چون یاد و خاطرهی ایشان همیشه پایدار و قوی خواهد ماند. آنچه به طور حتم می توان گفت؛ این ست كه شخص قذافی باید مسئولیت این قضیه را به عهده بگیرد.