آفتابنیوز : آفتاب: احمد داود اوغلو وزیر امور خارجه تركیه به زودی به سوریه و ایران سفر میكند.
وی پس از ملاقات با رجب طیب اردوغان خبر سفر قریبالوقوع به كشورهای همسایه را اعلام كرده است. بحران در سوریه و كشته شدن صدها نفر در جریان درگیریها پیامدهای بسیار مخربی بر روابط آنكارا – دمشق بر جای گذاشته است.
گزارشها حاكی از آن است كه داود اغلو در جریان سفر به سوریه به شفافسازی سوء تفاهمهای ایجاد شده در روابط فی مابین میپردازد. این در حالی است كه مثلث سوریه – تركیه- ایران زمانی یكی از وزنههای استراتژیك منطقه به شمار میرفت كه با وقوع بهار عرب در خاورمیانه و شمال آفریقا و بحران در سوریه دستخوش دگردیسی شد.
برخی تحلیلگران بر این عقیدهاند كه سوریه به صحنهای برای رقابت ایران و تركیه تبدیل شده است. همچنین نمیتوان این واقعیت را انكار كرد كه تنش در سوریه روابط ایران و تركیه را كه در ماههای اخیر سیر صعودی به خود گرفته بود، تحت تاثیر قرار داده است.
سوریه كشوری با جمعیت شیعه قابل توجه و حكومتی شیعه گزینه استراتژیك حساسی برای ایران به شمار میرود. تاریخ صمیمانه شدن روابط تهران – دمشق به دوران پس از انقلاب اسلامی ایران باز میگردد. زمانی كه خاندان اسد در جریان جنگ ایران و عراق جانب تهران را گرفتند و در مقابل از امتیازهای نفتی ایران بهرهمند شدند.
باید گفت كه در طول 3 دهه روابط تهران و دمشق با نادیده گرفتن برخی سوء تفاهمهای جزئی، گرمترین روابط در مقایسه با رابطه آنها با سایر كشورهای منطقه بوده است. از سوی دیگر شاید بتوان سوریه را حیات خلوت ایران برای تسلط بر اوضاع اسرائیل توصیف كرد كه از طریق آن حزبالله و حماس را پشتیبانی میكند. اما تركیه نیز در مقابل منافعی در سوریه دارد.
مرز طولانی مشترك دو كشور در كنار وجود جمعیت كرد از نگرانیهای تركیه در مورد سوریه است. همچنین تركیه از دیرباز روابط خوبی با سوریه داشته است. از سوی دیگر شماری از تحلیلگران بر این باورند كه در صورت تشدید بحرانها در سوریه، توازن قدرت در منطقه به نحوی بر هم خواهد خود كه اغلب كشورهای خاورمیانه و حتی آمریكا، اروپا و اسرائیل از آن متاثر میشوند. اما ادامه بحران در سوریه تاثیر دیگری نیز داشته و آن گرمتر شدن روابط اسرائیل و تركیه است.
چندی پیش مقامات اسرائیلی از آنكارا به دلیل كشته شدن چند شهروند ترك در كشتی كه مورد جمله نیروهای اسرائیلی قرار گرفته بود، عذرخواهی كردند و در مقابل تركیه از فرستادن گروهی برای شركت در كاروان صلح كه اخیرا به نوار غزه فرستاده شده است، خودداری كرد.
تركیه كه میكوشد نقش خود را به عنوان یك میانجی در عرصه بین المللی از موضوع هستهای ایران گرفته تا تنش در سوریه به اثبات برساند اخیرا توجه بیشتری را از جانب مقامات اسرائیلی به خود معطوف كرده است. در واقع اسرائیل و آمریكا به طور نه چندان علنی روندی را دنبال میكنند كه طی آن از هماهنگی مواضع تركیه در قبال سوریه و همچنین ایران اطمینان حاصل كنند.
غرب جمهوری اسلامی را به حمایت از بشار اسد در مقابله با جمعیت معترض متهم میكند. اتهامی كه نه تنها تهران بلكه دمشق نیز آن را رد می كند. اما به عقیده تحلیلگران سرمایههای استراتژیك و اقتصادی ایران در سوریه به اندازهای است كه بدون تردید سقوط اسد لطمه جبران ناپذیری به آن وارد خواهد كرد.
در مقابل برخی از تحلیلگران نیز بر این باورند حتی در صورت باقی ماندن اسد بر مستند ریاست جمهوری سوریه وی ناگزیر به حفظ فاصله در روابط خود با جمهوری اسلامی خواهد بود تا از این طریق نظر مثبت همسایگان عرب و سنی مذهب خود را جلب كند.
در این بین تركیه كه از دوستان آمریكا در ناتو به شمار میرود در ماههای اخیر تلاش بیوقفهای برای تعدیل مواضع اسد انجام داده است. ادوغان به وضوح از اسد خواست تا دست از سركوب جمعیت معترض بردارد و این در شرایطی است كه برخی منابع خبری احتمال اقدام ناتو علیه بشار اسد در سوریه را تایید میكنند. این در حالی است كه جمهوری اسلامی اخیرا اعلام كرده است كه تركیه نباید سوریه را تحت فشار قرار دهد و حتی به آنكارا در زمینه حمله ناتو به سوریه هشدار داده است. اما به نظر می رسد اكنون كاسه صبر تركیه كه به دنبال ثبات و آرامش در مرزهای مشترك خود با همسایگانش است، لبریز شده و داود اغلو نیز حامل ایران پیام در سفر آتی خود به سوریه و ایران خواهد بود.