دریاچه ارومیه کفن‌پوش شد

آفتاب‌‌نیوز : آفتاب: بیش از 15 سال از هشدارهای زیست محیطی مبنی بر خشک شدن و نابودی دریاچه ارومیه می‌گذرد، اما به دلیل اجرایی نشدن یک طرح عملی برای برون رفت این تالاب از وضعیت بحرانی موجب شده دریاچه ارومیه رفته رفته رخت کفن بر تن کند. 

در حال حاضر طرح‌های متعدد با اعتبارات کلان از جمله بارورسازی ابرها، انتقال آب بین حوزه ای، اجرای طرح‌های آبیاری تحت فشار با هدف کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی و... به تصویب رسیده ولی در حال حاضر موانع زیادی از جمله عدم اجرای کارشناسی، کمبود اعتبار بر سر راه اجرایی شدن این طرح ها قرار گرفته تا دریاچه ارومیه روز به روز با بحران شدید دست و پنجه نرم کند.

عدم اختصاص حق آبه دریاچه ارومیه از رودخانه ارس، حضور تیم بارورسازی ابرها در آذربایجان غربی شرقی، بی‌توجهی به نقش استفاده از آب های زیرزمینی و کاهش منابع ورودی به دریاچه ارومیه، بالا بودن میزان تبخیر آب، کاهش بارندگی‌ها، احداث سدها از جمله مشکلاتی است که مسئولان مهمترین علل بحرانی شدن دریاچه ارومیه عنوان می‌کنند اما متاسفانه تاکنون راهکارهای عملی که برای برون‌رفت از این مشکلات طراحی شده قربانی بروکراسی‌های اداری و یا مانورهای تبلیغاتی و رسانه‌ای برخی مسئولان ودستگاه‌های اجرایی ذیربط شده است.

طرح‌های دریاچه ارومیه با کاهش اعتبار شدید مواجه است

استاندار آذربایجان غربی در خصوص بحران فعلی دریاچه ارومیه با بیان اینکه با سه راهکار جدی، کاهش بحران دریاچه ارومیه را پیگیری می‌کنیم اظهارداشت: این سه راهکاری در حال عملیاتی شدن هستند ولی متاسفانه با کمبود اعتبار مواجه هستیم.

وحید جلال زاده انتقال آب از حوزه‌های دیگر آبی به دریاچه ارومیه، صرفه جویی در مصرف آب کشاورزی و باروری ابرها در حوزه بارندگی دریاچه ارومیه از جمله این راهکار ها ذکر کرد و بیان داشت: در حوزه کشاورزی نیز با توسعه آبیاری تحت فشار استان‌های آذربایجان غربی، شرقی و کردستان اقدامات خوبی درحال انجام است و اعتبار خوبی نیز برای پنج سال آینده پیش‌بینی شده است که باید سریع‌تر جذب شود.

بارورسازی ابرها نیمه دوم سالجاری اجرایی می‌شود

وی با بیان اینکه در بحث باروری ابرها در سال گذشته مطالعات خوبی انجام شد که امیدواریم امسال در فصل پاییز اقدامات خوبی انجام شود گفت: مراحل اجرایی این طرح در حال اتمام بوده و تا نمیه دوم سال اجرایی می‌شود.

این اظهارات در حالی عنوان می‌شود که جلال زاده اواسط سال 89 از بومی‌سازی بارورسازی ابرها در کشور و اجرایی شدن آن از پاییز یا زمستان سال 89 خبرداد بود.

اجرای طرح بارورسازی ابرها که دو سالی است از سوی سازمان محیط زیست کشور و اصرار کارشناسان این سازمان مبنی بر بهترین راه نجات دریاچه ارومیه قوت گرفته است در حال حاضر مورد انتقاد بسیاری از کارشناسان و نمایندگان مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی واقع شده است.

در این خصوص نیز امیرشاهرخ حسنعلی‌ زاده، رئیس سازمان هواشناسی استان آذربایجان شرقی در گفتگو با رسانه‌ها اعلام کرد: روش باورر سازی ابرها،‌ روشی است که از سوی بسیاری از کارشناسان حوزه محیط زیست رد شده است.

وی با وجود اصرار سازمان محیط زیست کشور برای اجرای این طرح، بارورکردن ابرها برای نجات دریاچه ارومیه را صرف هزینه اضافی می‌‌داند و می‌‌گوید: با بارورکردن ابرها دریاچه ارومیه سیرآب نمی‌شود.

در این میان استاندار آذربایجان غربی با اشاره به اجرای طرح انتقال آب بین حوزه‌ای گفت: طرح انتقال آب از حوزه آبریز زاب به دریاچه ارومیه کلنگ‌زنی شده و عملیات اجرایی آن نیز با 150 میلیارد ریال اعتبار در حال انجام است که امیدواریم با رایزنی‌های انجام شده بودجه اختصاصی به این پروژه‌ها افزایش یابد.

جلالزاده با اشاره به اختصاص هزار میلیارد ریال در قالب بحث ریزگردهای عربی، نجات تالاب‌های بین‌المللی در معرض تهدید اظهارداشت: یکی دیگر از طرح‌های نجات دریاچه ارومیه انتقال آب از حوزه آبریز ارس به دریاچه ارومیه با 250 میلیارد ریال است که هنوز اجرایی نشده است.

جلال‌زاده گفت: متاسفانه حق آبه دریاچه ارومیه از رودخانه ارس پرداخت نمی‌شود و این آب مستقیم به دریای خزر سراریز می‌شود.

طرح انتقال آب رودخانه ارس به دریاچه ارومیه اجرایی نشد

بحث انتقال آب از رودخانه ارس به دریاچه ارومیه نیز از طرح‌های بحث‌برانگیز است؛ نماینده مردم ارومیه انتقال آب از رودخانه ارس با اختصاص اعتبارات کلان طرحی با هدف تامین آب شرب شهرهای تبریز عنوان می‌کند.

نادر قاضی‌پور با انتقاد از اجرایی نشدن این طرح اظهارداشت: با اجرای طرح انتقال آب از رودخانه ارس به دریاچه ارومیه تنها آب شرب شهرهای صوفیان و شبستر از استان آذربایجان شرقی تامین می‌شود.

وی ادامه داد: در حال حاضر این طرح هنوز اجرایی نشده و دریاچه ارومیه در وضعیت بسیار نامناسب هر روز در حال نابود شدن است.

قاضی پور اظهارداشت: مهم‌ترین علت پروژه انتقال آب رودخانه ارس به دریاچه ارومیه، برون‌رفت از بحران خشکی این دریاچه است اما متاسفانه در اصل این پروژه قرار است آب شرب شهرستان‌های شبستر و صوفیان را تامین کند و کسی به فکر دریاچه ارومیه نیست.

وی پینشهاد داد: آذربایجان شرقی آب شرب لازم برای شهرهای خود را از ارس تامین کند و اجازه بدهد آب مورد نیاز دریاچه ارومیه از رودخانه زرینه رود که در حال حاضر برای تامین آب شرب به تبریز منتقل می‌شود به دریاچه ارومیه سرازیر شود.

بر اساس اعلام برخی کارشناسان در روزهای گذشته رود خانه زرینه رود 48 درصد آب دریاچه ارومیه را تامین می‌کرد اما متاسفانه آب این رودخانه در قالب عملیات اجرایی دو مرحله برای تامین آب شرب، صنعت و گردشگری آذربایجان شرقی به این استان منتقل می‌شود.

نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی نخستین تاثیر نابودی دریاچه روی مردم را مهاجرت اعلام کرد و بیان داشت: اگر دریاچه ارومیه خشک شود کشاورزی به طور کامل از بین می‌رود و به طور جدی می توانم بگویم که استان آذربایجان از بین می‌رود.

طرح بارورسازی ابرها باید در آذربایجان غربی مستقر می‌شد

قاضی‌پور همچنین با انتقاد از اجرای نه چندان موفق طرح بارورسازی ابرها در استان آذربایجان شرقی گفت: این طرح باید در استان آذربایجان غربی اجرا می‌شود.

آنچه از صحبت‌های مسئولان و وضعیت فعلی دریاچه ارومیه می‌توان انسباط کرد موازی کاری، عدم مدیریت اصولی و عدم اعتقاد راسخ مسئولان برای نجات دریاچه ارومیه بیش از کمبود اعتبار و طرح‌های اجرا نشده‌ای است که مرگ دریاچه ارومیه، دومین دریاچه شور دنیا را شتاب بخشیده است.

استاندار آذربایجان غربی 18 تیرماه سالجاری در نشست با اصحاب رسانه از کمبود اعتبارات اجرای طرح‌های نجات دریاچه ارومیه گلایه مند است از طرفی نماینده مردم ارومیه درمجلس شورای اسلامی با بیان اینکه اعلام می‌کند هیچ کمبود اعتبار برای اجرای طرح‌های نجات دریاچه ارومیه وجود ندارد عدم مدیریت صحیح از منابع موجود را مشکل اصلی بیان می‌کند.

اعتبار برای نجات دریاچه ارومیه به اندازه کافی وجود دارد

قاضی‌پور با بیان اینکه اعتبار برای نجات دریاچه ارومیه به اندازه کافی وجود دارد اظهارداشت: باید زمینه استفاده درست و مناسب در قالب طرح‌ها و راهکارهای عملی از این اعتبارات فراهم شود.

وی ادامه داد: چرا مسئولان اعتبارات کلان برای برگزاری جشن‌های نوروزی شاهنشاهی یا جشنواره‌های متعدد را تامین می‌کنند اعتبارات نجات دریاچه ارومیه ازوضعیت بحرانی را نه؟

ریزگردهای عربی یا طوفان نمک

متاسفانه در سال‌های اخیر پدیده گرد و غبار از کشورهای عربی مشکلات زیست محیطی زیادی برای بخش‌ها و مناطق مختلف کشور به وجود آورده است، به گفته کارشناسان در صورت نابودی دریاچه ارومیه که برخی مسئولان زیست محیطی مدت زمان آن را سه الی چهار سال تخمین زده‌اند شاهد هجوم طوفان نمک در بخش‌های مختلفی از کشورمان خواهیم بود.

به گفته نادر قاضی‌‌پور، نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی خشک شدن دریاچه ارومیه آسیب‌های جهانی به دنبال خواهد داشت

در حال حاضر بروز پدیده گرد و غبار در کشورهای عربی ناشی از بی‌توجهی مسئولان این کشور به محیط زیست بوده و کم‌توجهی به وضعیت فعلی دریاچه ارومیه مشکل مشابه همانند بحران گرد و غبار در منطقه از جمله طوفان نمک را به وجود می‌آورد.

قاضی‌پور معتقد است در صورت بروز طوفان نمک نه تنها کشور بلکه کشورهای منطقه ازجمله جمهوری آذربایجان، ارمنستان، گرجستان و ... نیز با مشکلات زیست محیطی مواجه می‌شوند.

حذف سهم کشاورزان مناطق محروم برای توسعه آبیاری تحت فشار

صرفه جویی آب دربخش کشاورزی و استفاده از آبیاری تحت فشار در حال حاضر حلقه مفقوده ای است که نمی‌توان گفت مورد بی‌توجهی بلکه کم‌توجهی قرار گرفته است چرا که اجرای این طرح با توجه به اهمیتی که دارد رضایت بخش نبوده و باید با شتاب هر چه سریعتر اجرایی شود، استاندار آذربایجان غربی در این زمینه نیز گفت: با تصویب اخیر دولت نیز سهم کشاورزان در مناطق محروم برای توسعه آبیاری تحت فشار حذف شده که این موضوع نیز در تسریع در اجرای طرح‌های آبیاری تحت فشار موثر خواهد بود.

دریاچه ارومیه از سال 76 شروع به خشک شدن کرده است و در عرض 13 سال، سطح آب دریاچه کاهش زیادی پیدا کرد و در حال حاضر دریاچه مملو از نمک، گویی که کفن پوشیده باشد، به انتظار مرگ خود نشسته است.

دریاچه ارومیه بین دو استان آذربایجان غربی و شرقی واقع شده و حوضه آبریز آن علاوه بر این دو استان، کردستان را هم دربر می‌گیرد.

خشک شدن دریاچه ارومیه، خطر تبدیل شدن قسمت زیادی از زمین‌های استان آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی به نمکزار را به همراه دارد و تاکنون ۲۰۰ هزار هکتار به اراضی بیابانی کشور اضافه کرده است.