بورس قرص‌های مُسکن در مجلس!
آفتاب‌‌نیوز : آفتاب: «کمیته حقیقت‌یاب»، «کمیته ویژه» و «کارگروه حل اختلاف میان مجلس و دولت» اینها اصطلاحاتی هستند که هر چند وقت یکبار به گوشمان می‌خورد و ظاهرا برای رفع هر مشکلی مجلسی‌ها ترجیح می‌دهند با تشکیل کمیته‌ای کار را به اتمام برسانند.
اما این تشکیلات تاکنون به کجا رسیده‌اند و چه نتیجه‌ای از تشکیل آنها عاید شده است؟
در مجلس هشتم چندین کمیته تشکیل شده است که هر یک دارای ضعف‌هایی بوده و نتوانسته‌اند به حل و فصل موضوع تشکیل کمیته کمک کنند. از جمله این ضعف‌ها -که البته تمامی آنها به این کمیته‌ها باز نمی‌گردد و شاید خود نمایندگان و نیز هیات رئیسه مجلس نیز در آن سهم داشته باشند- می‌توان به «تاخیر در تدوین و ارائه گزارش»، «تاخیر در قرائت گزارش‌ها»، «قرائت نشدن گزارش‌ها به دلیل برخی مصلحت اندیشی‌ها»، «توجه نکردن به مفاد گزارش قرائت شده» و «اکتفا به ارائه گزارش‌ها به کمیسیون‌های تخصصی مجلس» اشاره کرد.
ویژگی مهمی که تمامی این کمیته‌ها از آن برخوردار بوده‌اند به سرعت تشکیل آنها باز‌می‌گردد چرا که کمیته‌های مزبور در بیشتر موارد به سرعت تشکیل می‌شوند، سرعتی که در بررسی‌ها و ارائه گزارش‌ها نیز تاثیرگذار بوده و خروجی اثرگذار کمتری از آنها مشاهده شده است.
در مجلس هشتم کمیته‌های زیادی تشکیل شده که خبرنگار قانون در زیر نگاهی به آنها انداخته است. این کمیته‌ها اغلب به نتیجه مشخصی نرسیده‌اند و یا حداقل کارکرد و نتیجه‌شان رسانه‌ای نشده‌اند تا افکار عمومی در جریان این امر قرار گیرند.
کمیته حقیقت‌یاب حوادث کوی دانشگاه و مجتمع سبحان
25 خرداد ماه سه روز پس از انتخابات ریاست جمهوری در پی ورود نیروهای موسوم به «لباس شخصی» به کوی دانشگاه تهران و مجتمع مسکونی سبحان، تخریب اموال عمومی ضرب و شتم دانشجویان و دستگیری عده‌ای از آنان، مجلس کمیته‌ای تحت عنوان کمیته حقیقت‌یاب با حضور کاتوزیان، زاکانی، ابوترابی، عباسپور، نادران و جلالی تشکیل شد که ارائه گزارش اولیه آن حاکی از ورود غیرقانونی این نیروها به کوی دانشگاه و مجتمع سبحان بود.
با وجود گذشت دو سال از تشکیل این کمیته هنوز گزارشی از بررسی‌ها ارائه نشده‌اند و با وجود وعده‌های پی در پی رییس مجلس، در نهایت برخی از اعضای این کمیته اعلام کردند که قرائت این گزارش منتفی شده و تنها نتایج آن برای قوه قضاییه ارسال شده است. اما بیشتر به نظر می‌رسد که این گزارش به دلیل برخی از مصلحت اندیشی‌ها در مجلس قرائت نشده است، گزارشی که شاید قرائت آن بسیاری از نکات مبهم را مشخص می‌کرد.
کمیته ویژه حوادث پس از انتخابات
در پی نا آرامی‌های حوادث پس از انتخابات در پنجم مرداد 88 با دستور رئیس مجلس شورای اسلامی، کمیته‌ای جهت پیگیری مسائل مربوط به بازداشت‌شدگان و التهابات پیش آمده تشکیل شد. این کمیته متشکل از جمعی از اعضای کمیسیون‌های امنیت ملی، حقوقی و قضایی، بهداشت و درمان و آموزش و تحقیقات بود. گزارش این کمیته در 20 دی ماه 88 در صحن علنی قرائت شد. فارغ از اینکه در مورد بررسی‌ها و بازدیدهای این کمیته انتقادات زیادی مطرح بود، نسبت به تاخیر در قرائت این گزارش نیز انتقادات زیادی مطرح شد و هر چند که در این گزارش مقصران اصلی نیز معرفی شدند اما رسیدگی و توجهی به این موارد صورت نگرفت، گویی که هیچ ضمانت اجرایی برای این گزارش وجود نداشت.
کمیته حقیقت‌یاب بررسی انفجار در پالایشگاه آبادان
در سوم خرداد و در مراسم افتتاح طرح بنزین‌سازی در پالایشگاه آبادان انفجاری رخ داد که در جریان آن یک نفر کشته و عده‌ای مجروح شدند. در همین راستا نیز کمیسیون انرژی مجلس با تشکیل کمیته‌ای حقیقت‌یاب تلاش کرد تا ابعاد این حادثه را روشن کند، تلاشی که منجر به ارائه گزارش نهایی این کمیته به کمیسیون انرژی و مطبوعات شد.
کمیته پیگیری وضعیت امام موسی صدر
در مجلس هفتم کمیته‌ای برای پیگیری وضعیت امام موسی صدر تشکیل شد که در نهایت این کمیته نتیجه‌گیری کرد که تهران باید در جهت کاهش سطح روابط با لیبی اقدام کند. در مجلس هشتم نیز پس از تحولاتی که در لیبی رخ داد کمیسیون امنیت ملی مجلس با تشکیل کمیته‌ای به ریاست جواد کریمی قدوسی در جهت روشن شدن وضعیت امام موسی صدر اقدام کرد که هنور نتایج بررسی‌های این کمیته نیز مشخص نیست.
کمیته بررسی وقایع 25 بهمن ماه
صبح روز 26 بهمن ماه و یک روز پس از فراخوان کاندیداهای معترض به نتایج انتخابات برای راهپیمایی در حمایت از مردم مصر و تونس که منجر به برخی ناآرامی‌ها در روز 25 بهمن شد، علی لاریجانی از روسای کمیسیون‌های امنیت ملی و سیاست خارجی، شوراها و امور داخلی، اصل 90 قانون اساسی، فرهنگی و حقوقی و قضایی درخواست کرد تا در اسرع وقت کمیته‌ای تشکیل داده و ابعاد مختلف و سیر این جریان را بررسی کنند تا در نهایت گزارشی به مجلس ارائه دهند. این گزارش نیز 13 روز بعد به هیات رییسه ارائه شد و در صحن علنی قرائت شد.
کمیته ویژه مجلس برای بررسی قتل مرحوم داداشی
در پی به قتل رسیدن روح‌الله داداشی از قوی‌ترین مردان ایران کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس با تشکیل کمیته‌ای تلاش کرد تا ابعاد این قتل را مشخص کند، اما بررسی‌های لازم این کمیته نیز در حد ارائه یک گزارش به کمیسیون شوراها و تاکید بر اینکه این قتل با برنامه‌ریزی صورت نگرفت، نبود.
کمیته بررسی وضعیت برنج‌های وارداتی آلوده
موضوع برنج‌های وارداتی آلوده مدتی بود که در همه نهادها مطرح شده بود و مجلس نیز برای بررسی این موضوع کمیته‌ای تشکیل داد که گزارشی از آن نیز به صحن علنی ارائه شد اما از این گزارش نیز استفاده‌ای نشد.
کمیته بررسی وضعیت نیروگاه بوشهر
عدم راه‌اندازی نیروگاه بوشهر از سوی روس‌ها و تاخیر چندین ساله آنها در این موضوع موجب شد مجلس کمیته‌ای تشکیل دهد تا دلایل عدم راه‌اندازی این نیروگاه توسط روس‌ها را بررسی کند اما این کمیته نیز گویا بررسی خاصی در این زمینه انجام نداد و خروجی‌ای از خود بروز نکرد.
کمیته ویژه درباره حوادث تروریستی کردستان
پس از حوادث تروریستی کردستان نیز کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس کمیته‌ای در این راستا تشکیل داد اما بررسی‌های این کمیته نیز نتیجه مشخصی نداشت و گزارش مربوطه تنها به کمیسیون امنیت ملی ارائه شد.
کمیته بررسی بندهای جنجال‌برانگیز لایحه حمایت از خانواده
لایحه حمایت از خانوده طی چند سال اخیر جنجال‌های زیادی در سطح جامعه ایجاد کرد که در نهایت مقرر شد مواد 22، 23 و 25 این لایحه برای بررسی بیشتر به کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس ارجاع شود که در نهایت نیز این کمیسیون به حذف تمامی این بندها رأی داد اما طی آخرین تحولی که در این زمینه صورت گرفته کمیته‌ای برای بررسی بیشتر این مواد در کمیسیون تشکیل شده است که هنوز نتایج بررسی‌های این کمیته نیز در هاله‌ای از ابهام است.
کمیته‌ای که نیامده سقط شد
بعد از آنکه موضوع اختلاس سه هزار میلیارد تومانی در رسانه‌ها منعکس شد و مجلس نیز مسئولان بانکی و مالی را به مجلس فراخواند و طی یک جلسه غیر علنی بررسی‌هایی لازم را انجام داد، محمدرضا باهنر نایب رییس مجلس از تشکیل کمیته حقیقت‌یاب بررسی اختلاس بزرگ خبر داد که البته تشکیل این کمیته به چند ساعت نکشیده، منتفی و مقرر شد کمیسیون اصل نود مامور رسیدگی به این اختلاس شود. هم‌اکنون کمیته ویژه‌ای در کمیسیون اصل نود مشغول بررسی این اختلاس است.
کارگروه رفع اختلاف درباره هدفمند کردن یارانه‌ها
در پی تصویب قانون هدفمند کردن یارانه‌ها و بروز اختلاف میان مجلس و دولت در مورد درآمد ناشی از هدفمند کردن یارانه‌ها، کارگروهی تشکیل شد که چاره‌ای برای حل این اختلاف بیاندیشند. در نتیجه تشکیل این کارگروه، مجلس و دولت تصمیم گرفتند که برای حل این مشکل سازمانی به نام سازمان هدفمند کردن یارانه‌ها تشکیل دهند. البته کارشناسان معتقد بودند که در این مورد نیز مجلس مقابل دولت کوتاه آمده است.
کارگروه رفع اختلافات در مورد لایحه برنامه پنجم توسعه
در جریان بررسی لایحه برنامه پنجم توسعه در مجلس دولت اشکالاتی را به شیوه بررسی مجلس وارد کرد و معتقد بود که قوه مقننه تغییرات چشم‌گیری در این لایحه انجام داده است. در پی این انتقادات و ارسال نامه استرداد لایحه برنامه به مجلس از سوی دولت و تاکید مقام معظم رهبری برای باز پس‌گیری تقاضای استرداد لایحه برنامه، کارگروهی برای رفع اختلافات در مورد مفاد برنامه پنجم توسعه تشکیل شد اما در نهایت باز هم دولت نسبت به قانون برنامه مصوب مجلس واکنش نشان داد و با ارسال نامه‌ای سرگشاده به نمایندگان انتقادات زیادی را نسبت به مجلس و مجمع تشخیص مصلحت نظام وارد کرد.
نکته جالبی که از حاصل بررسی‌های خبرنگار قانون از تشکیل کمیته‌های رفع اختلاف در مجلس حاصل شده این است که تنها کمیته‌هایی که با تاکید علی لاریجانی، رییس مجلس تشکیل شده‌اند به نتیجه رسیده و اکثر کمیته‌های حقیقت‌یاب و کمیته‌های رفع اختلاف به سرانجام مشخصی نرسیده‌اند. البته در این زمینه یک استثنا نیز وجود دارد و آن کمیته حقیقت‌یاب حوادث کوی دانشگاه و مجتمع سبحان است که اعضای آن با تاکید و حمایت لاریجانی انتخاب شده بودند. گزارش این کمیته به علت برخی مصلحت اندیشی‌ها قرائت نشد اما در نهایت برای رسیدگی به قوه قضائیه ارسال شد.
به نظر می‌رسد تشکیل کمیته و کارگروه در مجلس پس از هر حادثه‌ای تنها جنبه آرام‌بخش داشته و به مثابه قرص مسکنی است که برای کاهش درد و التیام تجویز می‌شود.
اما این تشکیلات تاکنون به کجا رسیده‌اند و چه نتیجه‌ای از تشکیل آنها عاید شده است؟
در مجلس هشتم چندین کمیته تشکیل شده است که هر یک دارای ضعف‌هایی بوده و نتوانسته‌اند به حل و فصل موضوع تشکیل کمیته کمک کنند. از جمله این ضعف‌ها -که البته تمامی آنها به این کمیته‌ها باز نمی‌گردد و شاید خود نمایندگان و نیز هیات رئیسه مجلس نیز در آن سهم داشته باشند- می‌توان به «تاخیر در تدوین و ارائه گزارش»، «تاخیر در قرائت گزارش‌ها»، «قرائت نشدن گزارش‌ها به دلیل برخی مصلحت اندیشی‌ها»، «توجه نکردن به مفاد گزارش قرائت شده» و «اکتفا به ارائه گزارش‌ها به کمیسیون‌های تخصصی مجلس» اشاره کرد.
ویژگی مهمی که تمامی این کمیته‌ها از آن برخوردار بوده‌اند به سرعت تشکیل آنها باز‌می‌گردد چرا که کمیته‌های مزبور در بیشتر موارد به سرعت تشکیل می‌شوند، سرعتی که در بررسی‌ها و ارائه گزارش‌ها نیز تاثیرگذار بوده و خروجی اثرگذار کمتری از آنها مشاهده شده است.
در مجلس هشتم کمیته‌های زیادی تشکیل شده که خبرنگار قانون در زیر نگاهی به آنها انداخته است. این کمیته‌ها اغلب به نتیجه مشخصی نرسیده‌اند و یا حداقل کارکرد و نتیجه‌شان رسانه‌ای نشده‌اند تا افکار عمومی در جریان این امر قرار گیرند.
کمیته حقیقت‌یاب حوادث کوی دانشگاه و مجتمع سبحان
25 خرداد ماه سه روز پس از انتخابات ریاست جمهوری در پی ورود نیروهای موسوم به «لباس شخصی» به کوی دانشگاه تهران و مجتمع مسکونی سبحان، تخریب اموال عمومی ضرب و شتم دانشجویان و دستگیری عده‌ای از آنان، مجلس کمیته‌ای تحت عنوان کمیته حقیقت‌یاب با حضور کاتوزیان، زاکانی، ابوترابی، عباسپور، نادران و جلالی تشکیل شد که ارائه گزارش اولیه آن حاکی از ورود غیرقانونی این نیروها به کوی دانشگاه و مجتمع سبحان بود.
با وجود گذشت دو سال از تشکیل این کمیته هنوز گزارشی از بررسی‌ها ارائه نشده‌اند و با وجود وعده‌های پی در پی رییس مجلس، در نهایت برخی از اعضای این کمیته اعلام کردند که قرائت این گزارش منتفی شده و تنها نتایج آن برای قوه قضاییه ارسال شده است. اما بیشتر به نظر می‌رسد که این گزارش به دلیل برخی از مصلحت اندیشی‌ها در مجلس قرائت نشده است، گزارشی که شاید قرائت آن بسیاری از نکات مبهم را مشخص می‌کرد.
کمیته ویژه حوادث پس از انتخابات
در پی نا آرامی‌های حوادث پس از انتخابات در پنجم مرداد 88 با دستور رئیس مجلس شورای اسلامی، کمیته‌ای جهت پیگیری مسائل مربوط به بازداشت‌شدگان و التهابات پیش آمده تشکیل شد. این کمیته متشکل از جمعی از اعضای کمیسیون‌های امنیت ملی، حقوقی و قضایی، بهداشت و درمان و آموزش و تحقیقات بود. گزارش این کمیته در 20 دی ماه 88 در صحن علنی قرائت شد. فارغ از اینکه در مورد بررسی‌ها و بازدیدهای این کمیته انتقادات زیادی مطرح بود، نسبت به تاخیر در قرائت این گزارش نیز انتقادات زیادی مطرح شد و هر چند که در این گزارش مقصران اصلی نیز معرفی شدند اما رسیدگی و توجهی به این موارد صورت نگرفت، گویی که هیچ ضمانت اجرایی برای این گزارش وجود نداشت.
کمیته حقیقت‌یاب بررسی انفجار در پالایشگاه آبادان
در سوم خرداد و در مراسم افتتاح طرح بنزین‌سازی در پالایشگاه آبادان انفجاری رخ داد که در جریان آن یک نفر کشته و عده‌ای مجروح شدند. در همین راستا نیز کمیسیون انرژی مجلس با تشکیل کمیته‌ای حقیقت‌یاب تلاش کرد تا ابعاد این حادثه را روشن کند، تلاشی که منجر به ارائه گزارش نهایی این کمیته به کمیسیون انرژی و مطبوعات شد.
کمیته پیگیری وضعیت امام موسی صدر
در مجلس هفتم کمیته‌ای برای پیگیری وضعیت امام موسی صدر تشکیل شد که در نهایت این کمیته نتیجه‌گیری کرد که تهران باید در جهت کاهش سطح روابط با لیبی اقدام کند. در مجلس هشتم نیز پس از تحولاتی که در لیبی رخ داد کمیسیون امنیت ملی مجلس با تشکیل کمیته‌ای به ریاست جواد کریمی قدوسی در جهت روشن شدن وضعیت امام موسی صدر اقدام کرد که هنور نتایج بررسی‌های این کمیته نیز مشخص نیست.
کمیته بررسی وقایع 25 بهمن ماه
صبح روز 26 بهمن ماه و یک روز پس از فراخوان کاندیداهای معترض به نتایج انتخابات برای راهپیمایی در حمایت از مردم مصر و تونس که منجر به برخی ناآرامی‌ها در روز 25 بهمن شد، علی لاریجانی از روسای کمیسیون‌های امنیت ملی و سیاست خارجی، شوراها و امور داخلی، اصل 90 قانون اساسی، فرهنگی و حقوقی و قضایی درخواست کرد تا در اسرع وقت کمیته‌ای تشکیل داده و ابعاد مختلف و سیر این جریان را بررسی کنند تا در نهایت گزارشی به مجلس ارائه دهند. این گزارش نیز 13 روز بعد به هیات رییسه ارائه شد و در صحن علنی قرائت شد.
کمیته ویژه مجلس برای بررسی قتل مرحوم داداشی
در پی به قتل رسیدن روح‌الله داداشی از قوی‌ترین مردان ایران کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس با تشکیل کمیته‌ای تلاش کرد تا ابعاد این قتل را مشخص کند، اما بررسی‌های لازم این کمیته نیز در حد ارائه یک گزارش به کمیسیون شوراها و تاکید بر اینکه این قتل با برنامه‌ریزی صورت نگرفت، نبود.
کمیته بررسی وضعیت برنج‌های وارداتی آلوده
موضوع برنج‌های وارداتی آلوده مدتی بود که در همه نهادها مطرح شده بود و مجلس نیز برای بررسی این موضوع کمیته‌ای تشکیل داد که گزارشی از آن نیز به صحن علنی ارائه شد اما از این گزارش نیز استفاده‌ای نشد.
کمیته بررسی وضعیت نیروگاه بوشهر
عدم راه‌اندازی نیروگاه بوشهر از سوی روس‌ها و تاخیر چندین ساله آنها در این موضوع موجب شد مجلس کمیته‌ای تشکیل دهد تا دلایل عدم راه‌اندازی این نیروگاه توسط روس‌ها را بررسی کند اما این کمیته نیز گویا بررسی خاصی در این زمینه انجام نداد و خروجی‌ای از خود بروز نکرد.
کمیته ویژه درباره حوادث تروریستی کردستان
پس از حوادث تروریستی کردستان نیز کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس کمیته‌ای در این راستا تشکیل داد اما بررسی‌های این کمیته نیز نتیجه مشخصی نداشت و گزارش مربوطه تنها به کمیسیون امنیت ملی ارائه شد.
کمیته بررسی بندهای جنجال‌برانگیز لایحه حمایت از خانواده
لایحه حمایت از خانوده طی چند سال اخیر جنجال‌های زیادی در سطح جامعه ایجاد کرد که در نهایت مقرر شد مواد 22، 23 و 25 این لایحه برای بررسی بیشتر به کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس ارجاع شود که در نهایت نیز این کمیسیون به حذف تمامی این بندها رأی داد اما طی آخرین تحولی که در این زمینه صورت گرفته کمیته‌ای برای بررسی بیشتر این مواد در کمیسیون تشکیل شده است که هنوز نتایج بررسی‌های این کمیته نیز در هاله‌ای از ابهام است.
کمیته‌ای که نیامده سقط شد
بعد از آنکه موضوع اختلاس سه هزار میلیارد تومانی در رسانه‌ها منعکس شد و مجلس نیز مسئولان بانکی و مالی را به مجلس فراخواند و طی یک جلسه غیر علنی بررسی‌هایی لازم را انجام داد، محمدرضا باهنر نایب رییس مجلس از تشکیل کمیته حقیقت‌یاب بررسی اختلاس بزرگ خبر داد که البته تشکیل این کمیته به چند ساعت نکشیده، منتفی و مقرر شد کمیسیون اصل نود مامور رسیدگی به این اختلاس شود. هم‌اکنون کمیته ویژه‌ای در کمیسیون اصل نود مشغول بررسی این اختلاس است.
کارگروه رفع اختلاف درباره هدفمند کردن یارانه‌ها
در پی تصویب قانون هدفمند کردن یارانه‌ها و بروز اختلاف میان مجلس و دولت در مورد درآمد ناشی از هدفمند کردن یارانه‌ها، کارگروهی تشکیل شد که چاره‌ای برای حل این اختلاف بیاندیشند. در نتیجه تشکیل این کارگروه، مجلس و دولت تصمیم گرفتند که برای حل این مشکل سازمانی به نام سازمان هدفمند کردن یارانه‌ها تشکیل دهند. البته کارشناسان معتقد بودند که در این مورد نیز مجلس مقابل دولت کوتاه آمده است.
کارگروه رفع اختلافات در مورد لایحه برنامه پنجم توسعه
در جریان بررسی لایحه برنامه پنجم توسعه در مجلس دولت اشکالاتی را به شیوه بررسی مجلس وارد کرد و معتقد بود که قوه مقننه تغییرات چشم‌گیری در این لایحه انجام داده است. در پی این انتقادات و ارسال نامه استرداد لایحه برنامه به مجلس از سوی دولت و تاکید مقام معظم رهبری برای باز پس‌گیری تقاضای استرداد لایحه برنامه، کارگروهی برای رفع اختلافات در مورد مفاد برنامه پنجم توسعه تشکیل شد اما در نهایت باز هم دولت نسبت به قانون برنامه مصوب مجلس واکنش نشان داد و با ارسال نامه‌ای سرگشاده به نمایندگان انتقادات زیادی را نسبت به مجلس و مجمع تشخیص مصلحت نظام وارد کرد.
نکته جالبی که از حاصل بررسی‌های خبرنگار قانون از تشکیل کمیته‌های رفع اختلاف در مجلس حاصل شده این است که تنها کمیته‌هایی که با تاکید علی لاریجانی، رییس مجلس تشکیل شده‌اند به نتیجه رسیده و اکثر کمیته‌های حقیقت‌یاب و کمیته‌های رفع اختلاف به سرانجام مشخصی نرسیده‌اند. البته در این زمینه یک استثنا نیز وجود دارد و آن کمیته حقیقت‌یاب حوادث کوی دانشگاه و مجتمع سبحان است که اعضای آن با تاکید و حمایت لاریجانی انتخاب شده بودند. گزارش این کمیته به علت برخی مصلحت اندیشی‌ها قرائت نشد اما در نهایت برای رسیدگی به قوه قضائیه ارسال شد.
به نظر می‌رسد تشکیل کمیته و کارگروه در مجلس پس از هر حادثه‌ای تنها جنبه آرام‌بخش داشته و به مثابه قرص مسکنی است که برای کاهش درد و التیام تجویز می‌شود.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید