مرگ واسیلی الکسیف، نماد وزنه‌برداری جهان
آفتاب‌‌نیوز : آفتاب: واسیلی الکسیف روس که از او به عنوان نماد وزنه‌برداری جهان در قرن بیستم یاد می‌شود، روز بیست و پنجم نوامبر (چهارم آذر) در سن ۶۹ سالگی در مونیخ از دنیا رفت؛ کسی که در دوران قهرمانی‌اش هشتاد بار رکورد جهان را بهبود بخشید.
واسیلی الکسیف اگرچه وزنه‌برداری را از ۱۸ سالگی آغاز کرد اما نخستین قهرمانی‌اش را در ۲۸ سالگی رقم زد. یعنی سن و سالی که بسیاری از قهرمانان وزنه‌برداری جهان از این رشته ورزشی خداحافظی می‌کنند.
پس از الکسیف که جذابیت‌های رسانه‌ای فراوانی برای علاقمندان ورزش داشت، نگاه‌ها به این رشته ورزشی تغییر کرد. از الکسیف به بعد چند قهرمان سنگین وزن دیگر دنیای وزنه‌برداری مانند مانفرد نرلینگر، الکساندر کورولویچ، آنتونیو کراستیف، لئونید تاراننکو، رونی وللر، حسین رضازاده و ماتیاس اشتاینر نیز صاحب شهرتی فرا‌تر از عرصه وزنه‌برداری شدند.
البته این سکه روی دیگری هم دارد. در "تصاویر هشتگانه" که یکی از مشهور‌ترین فیلم‌های ورزشی تاریخ سینماست و پس از المپیک مونیخ ساخته شد، آرتور پن، کارگردان نام آشنای سینمای آمریکا، اپیزود "قوی‌ترین" را کارگردانی کرد. این اپیزود کسالت‌بار بودن تمرینات طاقت فرسا، زندگی، مسابقات و دلتنگی‌های غول ۱۶۰ کیلوگرمی و پر طرفدار وزنه‌برداری جهان را به تصویر می‌کشید.
از اقتدار آمریکا تا حضور شوروی
پیش از الکسیف نیز قهرمانان فوق سنگین وزنه‌برداری جهان اعتبار و شهرتی بیش از قهرمانان سایر اوزان داشتند. جان دیویس آمریکایی اولین قهرمان بزرگ در دسته غول‌ها پس از پایان جنگ جهانی دوم بود.
پس از خداحافظی دیویس نیز اقتدار آمریکایی‌ها در این وزن حفظ شد و پل آندرسون در دهه ۱۹۵۰ میلادی قوی‌ترین مرد جهان بود. اما از آغاز دهه ۱۹۶۰ و با پیشرفت سریع ورزش در اتحاد جماهیر شوروی، سرقفلی این وزن به چنگ روس‌ها افتاد. در المپیک رم، شوروی در پنج وزن به مقام قهرمانی رسید. از آمریکا که مدافع عنوان قهرمانی بود، تنها چارلز وینسی در "خروس وزن" طلا گرفت.
در سنگین وزن که موضوع این گزارش است، یوری ولاسف، قهرمان غول‌پیکر شوروی، با رکورد ۵/ ۵۳۷ کیلوگرم در سه حرکت به قهرمانی رسید تا بالا‌تر از وزنهبرداران آمریکایی قرار بگیرد. ولاسف که اهل قلم بود، بسیار آرام و همانند یک پروفسور با عینک روی تخته می‌آمد و وزنه‌ها را به سقف سالن نزدیک می‌کرد.
در المپیک توکیو، ولاسوف رقابت را واگذار کرد و نایب‌قهرمان شد. اما مرد طلایی نیز روس بود. لئونید ژابوتینسکی که ۳ سال جوان‌تر از ولاسوف بود طلا گرفت. او در المپیک مکزیکوسیتی نیز روی سکوی قهرمانی ایستاد. ژابوتینسکی تا سه سال بعد هم در صحنه رقابت‌ها باقی ماند. اما در مسابقات مهم جهانی و اروپایی، جایی در تیم ملی نداشت. زیرا افسانه واسیلی الکسیف متولد شده بود.
آغاز یک افسانه
طلوع دیرهنگام ستاره اقبال واسیلی الکسیف از نکات جالب زندگی ورزشی این قهرمان بلندآوازه است. الکسیف در سن و سالی در آغاز خط قهرمانی قرار گرفت که حسین رضازاده در‌‌همان سن، به پایان خط رسید.
در بیست و چهارم ژانویه ۱۹۷۰، او ۴ رکورد جهان را ترقی داد؛ دو ماه بعد هم اولین وزنه‌بردار تاریخ لقب گرفت که به مجموع ۶۰۰ کیلوگرم رسید. الکسیف در این سال، ۲۶ رکورد جدید برای این رشته ورزشی به جا گذاشت. این ورزشکار روس رکورد مجموع ۶۰۰ کیلوگرم را طی دو سال ۴۵ کیلوگرم افزایش داد. او سال ۱۹۸۰ در المپیکی که میزبانی‌اش بر عهده روس‌ها بود، به آخر خط دنیای قهرمانی رسید.
در دسته ۱۱۰+ کیلوگرم واسیلی الکسیف ۳۸ ساله سه بار در حرکت یک‌ضرب مقابل وزنه ۱۸۰ کیلویی متوقف شد تا ناباورانه از گردونه مسابقات خارج شود. در این دسته هم‌وطن او سلطان رحمانف با مجموع ۴۴۰ کیلوگرم، با رکورد الکسیف در مونترال مساوی کرد و به مدال طلا رسید.
الکسیف پس از خداحافظی از دنیای قهرمانی به عنوان نماد این رشته ورزشی به رقابت‌های مهم دعوت می‌شد. فدراسیون جهانی این رشته ورزشی، وزنه‌برداری را با الکسیف به کشورهایی که هنوز در این رشته فعالیتی نداشتند معرفی می‌کرد. نام او تبدیل به یک اصطلاح شده بود و افراد نیرومند را به "الکسیف" تشبیه می‌کردند. لقب الکسیف در المپیک سیدنی به حسین رضازاده هم داده شد.
الکسیف و رضازاده رابطه خوبی با هم داشتند و این قهرمان پیشکسوت به شدت به جانشین جوان ایرانی‌اش علاقمند بود.
ماجرای حذف پرس از وزنه‌برداری
الکسیف در اشتوتگارت آلمان (۱۹۷۷) برای شرکت در مسابقات قهرمانی اروپا آماده می‌شوددر وزنه‌برداری سرانجام در بازی‌های ۱۹۷۶ مونترال حرکت پرس حذف شد و وزنهبرداران فقط با حرکات یک ضرب و دوضرب باید به رقابت می‌پرداختند. این مسئله باعث شد بسیاری از وزنهبرداران که در حرکت پرس قوی بودند، از صحنه رقابت کنار بروند و نسل جدید ورزشکاران پا به عرصه بگذارند.
اما الکسیف ۳۴ ساله به راحتی با قوانین جدید کنار آمد. در آن رقابت‌ها که محل استیلای بی‌چون و چرای "بلوک شرق" شده بود، همه طلا‌ها را شوروی، بلغارستان و لهستان درو کردند.
مهم‌ترین اتفاق مسابقه‌های وزنه‌برداری المپیک مونترال درخشش مجدد واسیلی الکسیف، قهرمان غول پیکر شوروی بود. الکسیف که از سال ۱۹۷۰ تا ۱۹۷۶ قهرمان بلامنازع جهان و المپیک بود، در حرکت دوضرب رکورد خارق‌العاده ۲۵۵ کیلوگرم را برای جهان و المپیک برپا داشت تا با مجموع ۴۴۰ کیلوگرم به دومین طلای المپیکی‌اش دست یابد.
برای درک دقیق اهمیت رکورد دوضرب او که در ۳۴ سالگی ثبت کرد، همین مثال کافی است که بدانیم پنج کیلوگرم بیشتر از بهداد سلیمی در مسابقات جهانی ۲۰۱۱ را بالای سر برد. این به آن معناست که با گذشت ۳۵ سال، هنوز هم با حدنصاب‌های الکسیف می‌توان قهرمان جهان شد.
در آن مسابقه‌ها ۳ وزنه‌بردار مدال‌آور بلغارستان و لهستان از داروهای غیرمجاز استفاده کرده بودند و ناچار به پس دادن مدال‌های خود شدند. اما پاسخ آزمایش دوپینگ الکسیف منفی بود.
بهترین رکورد یک‌ضرب او ۱۹۰ کیلوگرم، بهترین رکورد دوضرب او ۲۵۶ کیلوگرم و بهترین رکورد مجموع‌اش نیز ۴۴۰ کیلوگرم است. باورش آسان نیست که این ورزنه‌بردار هر سه این رکورد‌ها را در سال ۱۹۷۷، یعنی در ۳۵ سالگی ثبت کرده است.
واسیلی الکسیف ۸۱ بار نیز رکوردهای اتحاد جماهیر شوروی را ترقی داد. نکته مهم دیگر درباره او این که نه توسط رقیبان و روی تخته، بلکه فقط به خاطر سن و سال بالا تن به بازنشستگی داد.
مهم‌ترین افتخارات واسیلی الکسیف
مسابقات جهانی ۱۹۷۰ کلمبوس: طلا
مسابقات جهانی ۱۹۷۱ لیما: طلا
مسابقات جهانی ۱۹۷۳ هاوانا: طلا
مسابقات جهانی ۱۹۷۴ مانیل: طلا
مسابقات جهانی ۱۹۷۵ مسکو: طلا
مسابقات جهانی ۱۹۷۷ اشتوتگارت: طلا
المپیک۱۹۷۲ مونیخ: طلا
المپیک ۱۹۷۶ مونترال: طلا
قهرمانی اروپا ۱۹۷۰ زومباتلی: طلا
قهرمانی اروپا ۱۹۷۱ صوفیا: طلا
قهرمانی اروپا ۱۹۷۲ کنستانتیا: طلا
قهرمانی اروپا ۱۹۷۳ مادرید: طلا
قهرمانی اروپا ۱۹۷۴ ورونا: طلا
قهرمانی اروپا ۱۹۷۵ مسکو: طلا
قهرمانی اروپا ۱۹۷۷ اشتوتگارت: طلا
قهرمانی اروپا ۱۹۷۸ خاویروف: طلا
او ۸ مدال طلا نیز از رقابت‌های قهرمانی شوروی در کارنامه دارد. در دهه ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰، سطح مسابقات کشتی آزاد و فرنگی و وزنه‌برداری قهرمانی شوروی سابق، در اغلب وزن‌ها حتی از رقابت‌های جهانی آن رشته‌ها نیز بالا‌تر بود. زیرا فاصله مدعیان بسیار کم بود و آن‌ها برای حضور در مسابقات جهانی و المپیک ابتدا باید قهرمان شوروی می‌شدند.
جشنواره "اسپارتاکیاد" نیز از مهم‌ترین رقابت‌های ورزشی سال‌های دور است که الکسیف دو بار در مسکو و ویلنیوس فاتح این رقابت‌ها شد.
واسیلی الکسیف اگرچه وزنه‌برداری را از ۱۸ سالگی آغاز کرد اما نخستین قهرمانی‌اش را در ۲۸ سالگی رقم زد. یعنی سن و سالی که بسیاری از قهرمانان وزنه‌برداری جهان از این رشته ورزشی خداحافظی می‌کنند.
پس از الکسیف که جذابیت‌های رسانه‌ای فراوانی برای علاقمندان ورزش داشت، نگاه‌ها به این رشته ورزشی تغییر کرد. از الکسیف به بعد چند قهرمان سنگین وزن دیگر دنیای وزنه‌برداری مانند مانفرد نرلینگر، الکساندر کورولویچ، آنتونیو کراستیف، لئونید تاراننکو، رونی وللر، حسین رضازاده و ماتیاس اشتاینر نیز صاحب شهرتی فرا‌تر از عرصه وزنه‌برداری شدند.
البته این سکه روی دیگری هم دارد. در "تصاویر هشتگانه" که یکی از مشهور‌ترین فیلم‌های ورزشی تاریخ سینماست و پس از المپیک مونیخ ساخته شد، آرتور پن، کارگردان نام آشنای سینمای آمریکا، اپیزود "قوی‌ترین" را کارگردانی کرد. این اپیزود کسالت‌بار بودن تمرینات طاقت فرسا، زندگی، مسابقات و دلتنگی‌های غول ۱۶۰ کیلوگرمی و پر طرفدار وزنه‌برداری جهان را به تصویر می‌کشید.
از اقتدار آمریکا تا حضور شوروی
پیش از الکسیف نیز قهرمانان فوق سنگین وزنه‌برداری جهان اعتبار و شهرتی بیش از قهرمانان سایر اوزان داشتند. جان دیویس آمریکایی اولین قهرمان بزرگ در دسته غول‌ها پس از پایان جنگ جهانی دوم بود.
پس از خداحافظی دیویس نیز اقتدار آمریکایی‌ها در این وزن حفظ شد و پل آندرسون در دهه ۱۹۵۰ میلادی قوی‌ترین مرد جهان بود. اما از آغاز دهه ۱۹۶۰ و با پیشرفت سریع ورزش در اتحاد جماهیر شوروی، سرقفلی این وزن به چنگ روس‌ها افتاد. در المپیک رم، شوروی در پنج وزن به مقام قهرمانی رسید. از آمریکا که مدافع عنوان قهرمانی بود، تنها چارلز وینسی در "خروس وزن" طلا گرفت.
در سنگین وزن که موضوع این گزارش است، یوری ولاسف، قهرمان غول‌پیکر شوروی، با رکورد ۵/ ۵۳۷ کیلوگرم در سه حرکت به قهرمانی رسید تا بالا‌تر از وزنهبرداران آمریکایی قرار بگیرد. ولاسف که اهل قلم بود، بسیار آرام و همانند یک پروفسور با عینک روی تخته می‌آمد و وزنه‌ها را به سقف سالن نزدیک می‌کرد.
در المپیک توکیو، ولاسوف رقابت را واگذار کرد و نایب‌قهرمان شد. اما مرد طلایی نیز روس بود. لئونید ژابوتینسکی که ۳ سال جوان‌تر از ولاسوف بود طلا گرفت. او در المپیک مکزیکوسیتی نیز روی سکوی قهرمانی ایستاد. ژابوتینسکی تا سه سال بعد هم در صحنه رقابت‌ها باقی ماند. اما در مسابقات مهم جهانی و اروپایی، جایی در تیم ملی نداشت. زیرا افسانه واسیلی الکسیف متولد شده بود.
آغاز یک افسانه
طلوع دیرهنگام ستاره اقبال واسیلی الکسیف از نکات جالب زندگی ورزشی این قهرمان بلندآوازه است. الکسیف در سن و سالی در آغاز خط قهرمانی قرار گرفت که حسین رضازاده در‌‌همان سن، به پایان خط رسید.
در بیست و چهارم ژانویه ۱۹۷۰، او ۴ رکورد جهان را ترقی داد؛ دو ماه بعد هم اولین وزنه‌بردار تاریخ لقب گرفت که به مجموع ۶۰۰ کیلوگرم رسید. الکسیف در این سال، ۲۶ رکورد جدید برای این رشته ورزشی به جا گذاشت. این ورزشکار روس رکورد مجموع ۶۰۰ کیلوگرم را طی دو سال ۴۵ کیلوگرم افزایش داد. او سال ۱۹۸۰ در المپیکی که میزبانی‌اش بر عهده روس‌ها بود، به آخر خط دنیای قهرمانی رسید.
در دسته ۱۱۰+ کیلوگرم واسیلی الکسیف ۳۸ ساله سه بار در حرکت یک‌ضرب مقابل وزنه ۱۸۰ کیلویی متوقف شد تا ناباورانه از گردونه مسابقات خارج شود. در این دسته هم‌وطن او سلطان رحمانف با مجموع ۴۴۰ کیلوگرم، با رکورد الکسیف در مونترال مساوی کرد و به مدال طلا رسید.
الکسیف پس از خداحافظی از دنیای قهرمانی به عنوان نماد این رشته ورزشی به رقابت‌های مهم دعوت می‌شد. فدراسیون جهانی این رشته ورزشی، وزنه‌برداری را با الکسیف به کشورهایی که هنوز در این رشته فعالیتی نداشتند معرفی می‌کرد. نام او تبدیل به یک اصطلاح شده بود و افراد نیرومند را به "الکسیف" تشبیه می‌کردند. لقب الکسیف در المپیک سیدنی به حسین رضازاده هم داده شد.
الکسیف و رضازاده رابطه خوبی با هم داشتند و این قهرمان پیشکسوت به شدت به جانشین جوان ایرانی‌اش علاقمند بود.
ماجرای حذف پرس از وزنه‌برداری
الکسیف در اشتوتگارت آلمان (۱۹۷۷) برای شرکت در مسابقات قهرمانی اروپا آماده می‌شوددر وزنه‌برداری سرانجام در بازی‌های ۱۹۷۶ مونترال حرکت پرس حذف شد و وزنهبرداران فقط با حرکات یک ضرب و دوضرب باید به رقابت می‌پرداختند. این مسئله باعث شد بسیاری از وزنهبرداران که در حرکت پرس قوی بودند، از صحنه رقابت کنار بروند و نسل جدید ورزشکاران پا به عرصه بگذارند.
اما الکسیف ۳۴ ساله به راحتی با قوانین جدید کنار آمد. در آن رقابت‌ها که محل استیلای بی‌چون و چرای "بلوک شرق" شده بود، همه طلا‌ها را شوروی، بلغارستان و لهستان درو کردند.
مهم‌ترین اتفاق مسابقه‌های وزنه‌برداری المپیک مونترال درخشش مجدد واسیلی الکسیف، قهرمان غول پیکر شوروی بود. الکسیف که از سال ۱۹۷۰ تا ۱۹۷۶ قهرمان بلامنازع جهان و المپیک بود، در حرکت دوضرب رکورد خارق‌العاده ۲۵۵ کیلوگرم را برای جهان و المپیک برپا داشت تا با مجموع ۴۴۰ کیلوگرم به دومین طلای المپیکی‌اش دست یابد.
برای درک دقیق اهمیت رکورد دوضرب او که در ۳۴ سالگی ثبت کرد، همین مثال کافی است که بدانیم پنج کیلوگرم بیشتر از بهداد سلیمی در مسابقات جهانی ۲۰۱۱ را بالای سر برد. این به آن معناست که با گذشت ۳۵ سال، هنوز هم با حدنصاب‌های الکسیف می‌توان قهرمان جهان شد.
در آن مسابقه‌ها ۳ وزنه‌بردار مدال‌آور بلغارستان و لهستان از داروهای غیرمجاز استفاده کرده بودند و ناچار به پس دادن مدال‌های خود شدند. اما پاسخ آزمایش دوپینگ الکسیف منفی بود.
بهترین رکورد یک‌ضرب او ۱۹۰ کیلوگرم، بهترین رکورد دوضرب او ۲۵۶ کیلوگرم و بهترین رکورد مجموع‌اش نیز ۴۴۰ کیلوگرم است. باورش آسان نیست که این ورزنه‌بردار هر سه این رکورد‌ها را در سال ۱۹۷۷، یعنی در ۳۵ سالگی ثبت کرده است.
واسیلی الکسیف ۸۱ بار نیز رکوردهای اتحاد جماهیر شوروی را ترقی داد. نکته مهم دیگر درباره او این که نه توسط رقیبان و روی تخته، بلکه فقط به خاطر سن و سال بالا تن به بازنشستگی داد.
مهم‌ترین افتخارات واسیلی الکسیف
مسابقات جهانی ۱۹۷۰ کلمبوس: طلا
مسابقات جهانی ۱۹۷۱ لیما: طلا
مسابقات جهانی ۱۹۷۳ هاوانا: طلا
مسابقات جهانی ۱۹۷۴ مانیل: طلا
مسابقات جهانی ۱۹۷۵ مسکو: طلا
مسابقات جهانی ۱۹۷۷ اشتوتگارت: طلا
المپیک۱۹۷۲ مونیخ: طلا
المپیک ۱۹۷۶ مونترال: طلا
قهرمانی اروپا ۱۹۷۰ زومباتلی: طلا
قهرمانی اروپا ۱۹۷۱ صوفیا: طلا
قهرمانی اروپا ۱۹۷۲ کنستانتیا: طلا
قهرمانی اروپا ۱۹۷۳ مادرید: طلا
قهرمانی اروپا ۱۹۷۴ ورونا: طلا
قهرمانی اروپا ۱۹۷۵ مسکو: طلا
قهرمانی اروپا ۱۹۷۷ اشتوتگارت: طلا
قهرمانی اروپا ۱۹۷۸ خاویروف: طلا
او ۸ مدال طلا نیز از رقابت‌های قهرمانی شوروی در کارنامه دارد. در دهه ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰، سطح مسابقات کشتی آزاد و فرنگی و وزنه‌برداری قهرمانی شوروی سابق، در اغلب وزن‌ها حتی از رقابت‌های جهانی آن رشته‌ها نیز بالا‌تر بود. زیرا فاصله مدعیان بسیار کم بود و آن‌ها برای حضور در مسابقات جهانی و المپیک ابتدا باید قهرمان شوروی می‌شدند.
جشنواره "اسپارتاکیاد" نیز از مهم‌ترین رقابت‌های ورزشی سال‌های دور است که الکسیف دو بار در مسکو و ویلنیوس فاتح این رقابت‌ها شد.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید