بانک پاسارگاد به نفت رسید
آفتاب: یک بانک خصوصی هم بعد از بانک‌های ملت، سپه و صادرات برای حضور در پروژه‌های توسعه‌ای وزارت نفت وارد میدان شد.
با توجه به محدودیت‌های صورت گرفته درخصوص صنعت نفت کشور و کافی نبودن منابع داخلی وزارت نفت برای پیشبرد پروژه‌های نفتی، از چندی پیش بحث تامین مالی پروژه‌های نفتی از طریق منابع مالی بانک‌های داخلی مطرح شد.
در این شرایط بانک‌ها از طریق صندوق‌های انرژی که در واقع کنسرسیومی متشکل از شرکت‌ها و مجموعه های فنی، اجرایی و مهندسی است، به سرمایه گذاری در پروژه‌های صنعت نفت کشور اقدام کردند.
اسفندیار معطل سرمایه‌گذار
یکی از میدان‌هایی که از نبود منابع مالی رنج می‌برد، میدان اسفندیار بود که بین ایران و عربستان مشترک است. احمد قلعه‌بانی - مدیر عمل شرکت ملی نفت ایران، در مورد آخرین وضعیت توسعه این میدان نفتی مشترک به خبرنگار ایسنا گفته بود که این میدان از برنامه پیش‌بینی شده بسیار عقب است و دلیل اصلی عقب‌ماندگی آن تامین نشدن منابع مالی مورد نیاز برای توسعه آن است.
بانک پاسارگاد به نفت رسید
بر همین اساس توسعه میدان مشترک نفتی اسفندیار در فاصله ۹۵ کیلومتری جنوب غربی جزیره خارگ، با ۵۳۲٬۰۰۰٬۰۰۰ بشکه نفت‌خام درجا که با کشور عربستان سعودی هم مشترک است، به بانک خصوصی پاسارگاد سپرده می‌شود.
نفت این میدان که در سال ۱۳۴۵ در تاقدیس اسفندیار توسط شرکت آیپک کشف شد، دارای درجه سبکی ای.پی.آی ۳۰ درجه است و در حال حاضر دو کشور ایران و عربستان هنوز برداشت از این میدان مشترک نفتی را آغاز نکرده‌اند.
واگذاری طرح توسعه؛ آغاز خواب زمستانی اسفندیار
به طور همزمان قرارداد توسعه میادین نفتی فروزان و اسفندیار درقالب بیع متقابل با هدف تولید روزانه ۴۰۰۰ بشکه نفت، به ارزش بیش از ۳۹۵٬۷۰۰٬۰۰۰ دلار در سال ۱۳۸۱ به شرکت پتروایران واگذار شد. طبق قرارداد مدت اجرای پروژه پنج سال و زمان خاتمه آن بهار ۱۳۸۶ بود.
تغییر برنامه تولیدی اسفندیار
اما بعد از مدتی شرکت نفت فلات قاره به عنوان بهره‌بردار طرح اعلام کرد که میدان نفتی فروزان و اسفندیار توانایی تولید بیشتری را دارند و برهمین اساس شرح کار پروژه تغییر یافت و تغییرات جدیدی در طراحی‌ها و نوع تاسیسات صورت گرفت.
این در حالی بود که شرکت پتروایران به عنوان پیمانکار در اجرای طرح توسعه میدان، نتوانسته بود تولید از اسفندیار را بعد از گذشت پنج سال برای کشور به ارمغان بیاورد. برخی کارشناسان ابلاغ کارهای اضافی به شرکت پتروایران و به تبع آن به پیمانکاران فرعی و در نتیجه افزایش هزینه‌ها را از تبعات تغییر شرح کار توسعه میدان اسفندیار می‌دانند.
برکناری پتروایران؛ توقف اجرای پروژه
با طولانی شدن زمان اجرای توسعه میادین اسفندیار و فروزان توسط شرکت پترو ایران از یک طرف و درخواست تغییر شرح کار اولیه و افزایش ظرفیت تولید از طرف دیگر، تامین مالی پروژه با مشکلات زیادی روبه‌رو شد؛ به طوری که این افزایش هزینه طرح را شورای اقتصاد تصویب نکرد و در نهایت اجرای پروژه متوقف شد.
پس از آن به پیشنهاد شرکت مهندسی و توسعه نفت، قرارداد اجرای طرح توسعه میدان فروزان و اسفندیار با شرکت پترو ایران فسخ شد و اجرای آن به شرکت نفت فلات قاره سپرده شد.
افزایش برنامه تولید از ۴۰۰۰ به ۲۰٬۰۰۰ بشکه
اما نتیجه تغییر برنامه توسعه میدان اسفندیار توسط شرکت نفت فلات قاره ایران، افزایش از ۴۰۰۰ بشکه به تولید روزانه ۱۰٬۰۰۰ بشکه نفت‌خام در فاز اول و در مرحله بعدی افزایش آن به ۲۰٬۰۰۰ بشکه نفت‌خام بود.
ورود پیمانکار مالزی به میدان اسفندیار
بعد از آن در بهار ۱۳۸۸، شرکت نفت فلات قاره توسعه میدان اسفندیار را به صورت فاینانس به یک شرکت مالزیایی واگذار کرد. البته شرکت ملی نفت ایران این مجوز را هم داده بود که چنانچه شرکت مالزیایی به نتیجه نرسید، توسعه میدان اسفندیار به شکل تولید زودهنگام در سال ۱۳۸۸ توسط شرکت نفت فلات قاره آغاز شود.
مطرح شدن سرمایه‌گذاری بانک ملی قطر
بعد از آن محمود زیرکچیان‌زاده ـ مدیرعامل شرکت نفت فلات قاره ایران، در ابندای سال ۱۳۸۹ از سرمایه‌گذاری ۴۰۰٬۰۰۰٬۰۰۰ یورویی بانک ملی قطر برابر با ۱۰۰ درصد سرمایه اولیه توسعه میدان نفتی مشترک اسفندیار در این پروژه خبر داد که قرار بود با نهایی‌شدن مذاکرات، عملیات اجرایی توسعه میدان مشترک اسفندیار توسط پیمانکار مالزیایی آغاز شود.
لغو قرارداد پیمانکار مالزیایی
اما پی از مدت کوتاهی بانک ملی قطر اعلام کرد که این بانک هیچ گونه اطلاعی در رابطه با سرمایه گذاری برای توسعه میدان دریایی اسفندیار ندارد و قرار هم نیست که چنین سرمایه گذاری توسط این بانک صورت پذیرد. همچنین در این شرایط قرارداد با پیمانکار مالزیایی لغو شد.
در شهریور سال ۱۳۸۹، وزارت نفت با توجه به شرایط پیش آمده تصمیم گرفت میدان مشترک نفتی اسفندیار را با منابع مالی و توان داخلی توسعه دهد، اما با وجود چنین تصمیمی توسعه میدان آغاز نشد. البته نباید از نظر دور داشت که کار کردن در شرایطی که محدودیت‌های بین‌المللی حاکم است، بسیار سخت و جانفرساست؛ آن هم در شرایطی که کشورهای رقیب برای توسعه و برداشت از میدان‌های مشترک هیچ کدام از مشکلات فوق را ندارند.
با این وجود باید دید که آیا ورود بانک پاسارگاد به میدان مشترک نفتی اسفندیار می‌تواند گره از مشکلات مالی آن باز کند و راه را برای توسعه آن فراهم کند یا خیر.
