آفتابنیوز : آفتاب: دكتر مجید نصیری، متخصص بیماریهای داخلی با بیان اینكه این مشكل معمولا در سنین 30 تا 50 سالگی رخ میدهد و میان مردان شیوع بیشتری دارد، به «جامجم» میگوید: هنگامی كه نمك و سایر املاح معدنی ذرات اولیه ایجادكننده سنگ را در ادرار تشكیل دهند و در كلیه باقیبمانند، بتدریج با هم یكی شده و بزرگتر میشوند و در نتیجه سنگ ایجاد میكنند.
به گفته وی كاهش دریافت مایعات، غلیظ شدن ادرار و حجم كم آن از جمله مهمترین عوامل موثر بر تشكیل سنگهای كلیوی به حساب میآید.
این پزشك متخصص میافزاید: سنگهای كلیوی بر اساس مواد تشكیلدهنده آنها شامل سنگهای كلسیم، كلسیم و اگزالات، سنگهای اسید اوریك و سنگهای سیستین هستند.
علائم، درمان و پیشگیری
دكتر نصیری درباره علائمی كه نشاندهنده سنگ كلیه است، توضیح میدهد: درد شدید در قسمت كشاله ران یا پهلو، تهوع، استفراغ، تب، وجود خون در ادرار، سوزش و تكرر ادرار، عفونت ادراری خفیف، رنگ غیر طبیعی ادرار و ادرار بیش از حد در شب از جمله نشانههای سنگ كلیه است.
به گفته وی فردی كه سابقه ابتلا به سنگهای كلیوی دارد، اغلب دوباره با این مشكل روبهرو خواهد شد. همچنین بروز سنگ كلیه در افرادی كه سابقه خانوادگی این مشكل را دارند نیز بیشتر است.
دكتر نصیری درباره علل ایجاد سنگهای كلیوی میگوید: عفونتهای ادراری، بیماریهای كیستیك كلیه و وجود اختلال در كاركرد بعضی از غدههای بدن از جمله علل اصلی بروز سنگهای كلیوی است.
این پزشك متخصص درباره درمان این مشكل اظهار میكند: درمان سنگ كلیه از طریق جراحی یا خرد كردن سنگ به وسیله لیزر انجام میشود. علاوه بر این، رعایت برخی نكات تغذیهای نیز میتواند احتمال بروز سنگ را در بیماران مستعد، كاهش دهد.
دكتر نصیری به بیماران توصیه میكند: بهتر است دو تا 2.5 لیتر مایعات در روز مصرف كنید كه حداقل یك تا 1.5 لیتر آن باید توسط آب تامین شود. این مقدار مایع برای افزایش حجم ادرار و جلوگیری از باقی ماندن ذرات تشكیل دهنده سنگ در كلیه لازم است. این مایعات باید صبح ناشتا، بین وعدههای غذایی و قبل از خواب مصرف شود.
این متخصص بیماریهای داخلی با تاكید بر اینكه دفع مایعات مهمتر از مقدار مایعات مصرف شده است، یادآور میشود: ادرار دفع شده از فرد باید كاملاً بیرنگ باشد. در ضمن، افرادی كه در مناطق گرم و خشك زندگی میكنند، ورزش انجام میدهند یا تعریق زیادی دارند، باید مقدار بیشتری مایعات بنوشند.
همچنین ممكن است بین دریافت كافئین و تشكیل سنگهای كلسیم رابطهای وجود داشته باشد، بنابراین نوشیدن بیش از حد چای و قهوه نیز میتواند دردسرساز باشد.
نوع سنگ را بشناسید
بیمارانی كه به سنگ كلیه مبتلا هستند، حتما باید نوع مواد تشكیلدهنده سنگ را بدانند تا بتوانند براساس آن رژیم غذایی مناسبی انتخاب كنند، چرا كه استفاده از رژیم غذایی مناسب، میتواند از بروز مجدد سنگ پیشگیری و سلامت فرد را حفظ كند.
دكتر نصیری درباره شیوههای پیشگیری از ایجاد سنگ كلیه میگوید: كاهش وزن، ورزش و فعالیت فیزیكی مطلوب، رژیم غذایی مناسب و متعادل و دریافت كافی مایعات در طول روز از جمله شیوههایی است كه میتواند از بروز سنگ كلیه پیشگیری كند.
شاید شما هم شنیده باشید كه افراد مبتلا به سنگهای كلسیمی نباید از لبنیات و منابع كلسیم استفاده كنند، اما آیا این شیوه واقعا درست است و حذف منابع كلسیم برای بهبود وضعیت فرد موثر است؟
دكتر نصیری ضمن اشتباه دانستن این باور، توضیح میدهد: وجود ارتباط میان كلسیم موجود در رژیم غذایی و ایجاد سنگ كلیه مورد بررسی قرار گرفته و مشخص شده است كه كلسیم رژیم غذایی در مقادیر معمول تاثیری در ایجاد سنگ ندارد، اما مصرف كلسیم به صورت مكمل میتواند در ایجاد سنگ كلیه موثر باشد. بنابراین محدودیت كلسیم رژیم غذایی فقط در مواردی توصیه میشود كه مقدار كلسیم دفع شده در ادرار بالاست.
وی میافزاید: مردم باید بدانند استفاده از رژیم غذایی با مقدار كلسیم طبیعی، كاهش مقدار نمك مصرفی و پروتئینهای حیوانی شیوهای موثرتر برای كاهش احتمال تشكیل سنگ به حساب میآید.
رژیم غذایی مناسب
آرزو حائری، كارشناس تغذیه درباره رژیم غذایی مناسب برای بیماران مبتلا به سنگ كلیه به «جامجم» میگوید: مصرف آب سیب و آب گریپ فروت ممكن است احتمال تشكیل سنگ را افزایش دهد. علاوه بر این، مصرف مقادیر زیاد نمك در رژیم غذایی با افزایش احتمال تشكیل سنگکلیه در ارتباط است.
به گفته این كارشناس تغذیه استفاده از یك رژیم غذایی متوازن شامل مقادیر متعادل پروتئینهای حیوانی و گیاهی میتواند مفید باشد.
آرزو حائری در توضیح رژیم غذایی متعادل میگوید: رژیم غذایی باید حاوی مقادیر كافی میوه و سبزی باشد؛ به طوری كه توصیه میشود پنج تا شش عدد میوه و چهار تا پنج واحد سبزیجات در طول روز مصرف شود.
وی تاكید میكند: دریافت كلسیم نیز باید در حد متعادل باشد چرا كه محدودیت كلسیم رژیم غذایی در كاهش احتمال تشكیل سنگ اثری ندارد و این شیوه حتی ممكن است در طولانی مدت باعث بروز پوكی استخوان شود.
این كارشناس تغذیه میافزاید: كاهش اگزالات ادرار ممكن است تاثیر زیادی بر كاهش كلسیم ادرار و در نتیجه كاهش احتمال تشكیل سنگهای كلسیمی داشته باشد. بنابراین مصرف غذاهای حاوی مقادیر بالای اگزالات شامل اسفناج، توت فرنگی، ریواس، چغندر، مغزها، شكلات، قهوه، چای سیاه، نوشابههای كولا، سویا و باقلا را محدود كنید.
حائری با بیان اینكه مصرف شیر بدون چربی، ماست كم چرب و سایر محصولات لبنی میتواند اثرات مفیدی در كاهش اسید اوریك ادرار داشته باشد، تاكید میكند: توصیه میشود افرادی كه سنگهای كلیوی از جنس اسید اوریك دارند، مصرف پروتئینهای حیوانی و ماهی را محدود كنند، چون افزایش مصرف پروتئینهای حیوانی مانند گوشت، ماهی، ماكیان، عصاره گوشت، دل و جگر و قلوه احتمال بروز این سنگها را در افراد مستعد افزایش میدهد.
منبع: جام جم آنلاین