آیت الله هاشمی خاری در چشم زیاده خواهان است

آفتاب‌‌نیوز : آفتاب: متن این گفت وگو در ادامه می آید : 

*** با توجه به حضورتان در مجمع تشخیص مصلحت نظام،علت انتخاب مجدد آقای هاشمی برای دور جدید مجمع تشخیص مصلحت نظام از سوی مقام معظم رهبری چیست؟ 

مجمع تشخیص مصلحت نظام یک نهاد منبعث و برخواسته از رهبری است و به عنوان اتاق فکر نظام و نهاد مستشار عالی رهبری هم به لحاظ شرعی و هم به لحاظ قانونی جایگاه ویژه مخصوص به خود را دارد . در گذشته امام (ره) و در شرایط فعلی مقام معظم رهبری هم بهترین فرد مطلوب خود را برای ریاست این نهاد فراقوء ای ، را آقای هاشمی تشخیص داده اند. به عبارتی از نگاه رهبران نظام هیچ چهره و شخصیتی به جامعیت آیت الله هاشمی رفسنجانی نه در گذشته بوده و نه الان وجود دارد که این جایگاه مسوولیتی را مختص خود کند . 

*** مبنای این تحلیل شما چیست ؟
سابقه تاریخی و عملکرد آقای هاشمی مبنای حرف بنده است. بد نیست اشاره ای به پیشه رابطه آیت الله هاشمی رفسنجانی و مقام معظم رهبری بکنم. زمانی که هنوز افرادی مثل ما به دنیا نیامده بودند، این دو شخصیت باهم هم فکر و همگرا شدند و در مسیر انقلاب هم افزایی کردند و در خدمت امام بودند و مکتب فکری امام و رهبری را پا به پای هم به پیش بردند . مقام معظم رهبری در خاطره ای بیان داشتند که "در سال 46-47 که هر دوی ما تحت تعقیب بودیم؛ رابط آقای هاشمی به منزل ما امد و گفت آقای هاشمی در یکی از روستاهای مشهد هستند و گفتند که شما هم با خانواده به آنجا بروید و آقا هم به آنجا رفته بودند، رهبری می گفتند انجا آقای هاشمی کتاب امیرکبیر را می نوشت و من هم کتاب صلح امام حسن را برای چاپ تنظیم می کردم. تعبیرایشان این بود که ما خانه یکی بودیم . مقام معظم رهبری و آقای هاشمی برادری، همفکری و مراودات سیاسی و اجتماعی قریب به 60 سال را باهم دارند و از این نظر بسیاری از افراد روابط این دو بزرگوار را درک نمی کنند و این چیزی است که رهبر معظم انقلاب آن را با توصیف بسیار زیابای آقای هاشمی در نماز جمعه پس از انتخابات 88 ابراز فرمودند . در عین حال مقام معظم رهبری در اقدام اخیر خود ضمن اینکه ایشان را برای مسسولیت مجدد مجمع انتخاب کردند، از شخص ایشان هم تشکر کردند . 

*** نظرتان را در مورد سخنان اخیر آقای الهام در مورد مجمع تشخیص مصلحت نظام بفرمائید؟
معتقدم کسانی که اینگونه به مجمع سیاسی می نگردند، در واقع به نظام و به جایگاه مجمع ظلم می کنند و حرمت رییس مجمع را نگه نمی دارند. تعبیر سخیف اخیر آقای الهام این بوده که مجمع محلی برای بیکاران سیاسی است. بر اساس اصل 110 قانون اساسی سیاستهای کلی نظام از سوی رهبری پس از مشورت با مجمع ابلاغ می شود . بر اساس همین اصل حل معضلات نظام جزیی از وظایف رهبری است و در واقع حل معضلات نظام از طریق مجمع تشخیص مصلحت نظام از وظایف رهبری است. رهبری مواردی را یا با هدف کسب مشورت از مجمع یا با هدف حل معضلات نظام به مجمع احاله می دهند. در اصل 112 قانون اساسی مهمترین کار مجمع حل و فصل دعوای بین مجلس وشورای نگهبان است و در مواردی برای خروج موضوعی از بن بست در مجمع طبق نظر صریح امام (ره) قانون گذاری صورت می گیرد، یعنی تنها جایی که فراتر از قانون اجازه دارد سیاست گذاری یا قانونگذاری کند ،مجمع تشخیص مصلحت نظام است . اگر دقت کنید مواردی را شورای نگهبان خلاف قانون اساسی یا شرع اعلام می کند و این موارد بعضا به مجمع تشخیص مصلحت نظام می اید تا در آن مورد تصمیم گیری می شود . مواردی دیده شده است که اعضای شورای نگهبان که در شورا نظری مخالف درباره موضوعی دارند ، وقتی کارشناسی های لازم در مجمع صورت می گیرد خود فقهای شورای نگهبان در مجمع توجیه میشوند به آن مسئله رای مثبت می دهند . 11 شان در قانون اساسی برای مجمع در نظر گرفته شده است که عمده ترین آن در اصل 112 و اصل 110 است و آقای هاشمی با توجه به اینکه رییس جمهور ،رئیس مجلس و جانشین امام در 8 سال دفاع مقدس بوده و با توجه که صاحب نظری اسلامی و مجتهدی مسلم است،شخصیت جامعی است وطبیعی است که بهترین فرد برای مقام معظم رهبری برای ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام است. 

**** دلایل هجمه های سالهای اخیر علیه آقای هاشمی در چه مواردی می دانید؟
آقای هاشمی به معنی واقعی کلمه چهره ای فراجناحی است و افراطی های هر دو جناح هم علیه ایشان فعالیت کردند . هم افراطی های اصلاح طلب آنهایی که عالیجناب سرخ پوش را نوشتند و امروز خارج نشین هستند و هم افراطی های جریان اصولگرا. این مسئله به این دلیل است که آقای هاشمی چهره ای معتدل ،کارآمد و آینده نگر است که مصالح نظام و مصالح مربوط به رهبری و مردم را هیچ گاه فدای منافع شخصی خود نکرده و نمی کند و به آسانی اهل کنار آمدن با اصحاب قدرت نیست . قدرت طلبان چه از نوع اصلاح طلب و چه از نوع اصولگرای اقتدارگرا آقای هاشمی را همیشه به عنوان یک مانع سر را خود دیدند. برای اینکه همیشه شاکله شخصیت آقای هاشمی چنین ایجاب کرده که اعتدال گرا باشد و با افراط مقابله کند. پس از پیروزی انقلاب اسلامی در هر دوره هم افراط گرایی بوده است. از گروه فرقان گرفته که آقای هاشمی، شهید مطهری یا شهید مفتح را ترور کردند و در واقع کسانی را ترور می کردند که اهل فکر و برنامه بودند، چون اگر برنامه و فکر باشد دیگر میدانی برای اقتدار گر و افراط گر باقی نمی ماند. در عین حال اگر دقت کنید اول فرقان بود، بعد منافقین بودند، بعدها افراطیون اصلاح طلب بودند و الان هم افراطیون که اسم خود را اصولگرا گذاشتند . به نظرم در همین مشی افراطی علیه آقای هاشمی و برخی چهره های نظام اینها نشان دادند که اصولگرایی هم برای آنها صرفا یک شعار است، اگر برای آنها اصولگرایی معنا داشت باید اخلاق گرایی برای آنها مبنا می شد. فکر می کنم مجموع اینها و در کنار آن مجموعه کسانی که با نظام مشکل دارند، خاکریز اول را آیت الله هاشمی رفسنجانی می دانند. یعنی تعبیر ایشان که می گویند" به آقای بهشتی گفتم سید با این همه تهمت و افترا چه کار می کنی ؟ آقای بهشتی گفتند آسیاب به نوبت !" الان تنها کسی که خاری برای مجموع زیاده خواهان در داخل و در خارج شده است علی القاعده آقای هاشمی است . چون بعد از ایشان ستون خیمه نظام است.جالب این است که در مستندی که بی بی سی علیه مقام معظم رهبری پخش کرد فردی از ضد انقلاب های فراری در آنجا صحبت کرد و بنی صدر هم صحبت کرد و در آنجا هر دوی آنها هم علیه آقای هاشمی و هم علیه مقام معظم رهبری صحبت کردند. چون آقای هاشمی در راس اتاق فکر نظام و نهاد مستشار عالی رهبری قرار دارد و چشم انداز و سیاستهای کلی اصل 44 و سیاستهای کلی برنامه چهارم و پنجم و بسیاری از سیاستها زیر نظر وی تصویب و نهایی وشده و به رهبری ارائه شده است. مجموعه جریاناتی که در صدد اخلال برای نظام جمهوری اسلامی هستند دانسته یا ندانسته وی را تخریب می کنند .کسانی که دانسته این کار را می کنند نقش تاثیر گذار آقای هاشمی را مدنظر دارند، چون اگر آقای هاشمی نباشد فتح برخی نهادهای اصلی نظام برای آنها امکان پذیر می شود. 

*** فرمودید که افراطیون به تعبیر عامیانه چشم دیدن آقای هاشمی را ندارند فکر می کنید در تغییر و تحولاتی که در مجلس خبرگان رخ داد در آن زمان هم افراطیون نقش داشتند؟
برخی از عوامل افراط که در خود مجلس خبرگان هم بودند، فضا سازی علیه آقای هاشمی انجام دادند و برخی از آنها در فیضیه صحبت کردند و علیه آقای هاشمی در آنجا عده ای شعار دادند. حس حسادت آنها و بسیاری از افرادی که در عقبه کار آنها قرار داشتند باعث این مسئله است. اگر دقت کنیم آنها تلاش داشتند در مجلس خبرگان هم افراط به نوعی روی کار بیاید . در حالی که افراط گرایی در مجلس خبرگان رهبری سمی مهلک است. کسانی که می خواستند رهبر معنوی جبهه پایداری را به عنوان رییس خبرگان انتخابات کنند نتوانستند ریاست خبرگان را بر عهده بگیرند و برنامه های آنها را روش اخلاقی آقای هاشمی خنثی کرد. بنده در همان مقطع با تک تک اعضای خبرگان به نحوی صحبت می کردم و شرایط به گونه ای بود که حتی با وجود آقای مهدوی کنی آقای هاشمی امکان رای آوری داشت . و جالب است بگویم برخی از آنها می گفتند اگر رای گیری مخفی باشد ما به آقای هاشمی رای می دهیم و اگر علنی باشد ما معذوریت داریم. که مجموع این مباحث را خدمت هاشمی منتقل می کردیم و تعبیر ایشان این بود که " پس از آقای مشکینی اصرارم این بود که آقای مهدوی رییس باشند و آقای طبسی به عنوان رابط من با ایشان صحبت کرد که آقای مهدوی قبول نکردند".تعبیر آقای هاشمی این بود که" با فضای افراطی که افراط گران پیش آوردند اگر آقای مهدوی آمادگی داشته باشند، بنده اعلام می کنم که به ایشان رای خواهم داد و از ایشان می خواهم که برای ریاست خبرگان کاندیدا شوند و اگر ایشان کاندیدا نشود بنده تا جایی که در توان داشته باشم نخواهم گذاشت که از چهره های افراطی کسی رییس خبرگان رهبری شوند. چون این را خلاف وظیفه خود می دانم". الحمد الهد ایشان اخلاق مدارانه گفتند که آقای مهدوی رییس باشند و وقتی آقای کنی این موضوع را پذیرفتند ، آقای هاشمی به وی رای دادند که آقای مهدوی کنی گفتند که ایشان با عزت و کرامت بزرگوارانه جایگاه خودشان را به من تفویض کردند. پس معتقدم قبولداری آقای مهدوی و برخورد اخلاقی و تکلیف مدارانه آقای هاشمی رویه افراط افراط گرایان را خنثی کرد. 

*** با توجه به اینکه آقای مهدوی کنی جزء اصولگرایان سنتی طبقه بندی می شوند،درحال حاضرفضای مجلس خبرگان را چطور می بینید ؟
امروزه ریاست مجلس خبرگان مثل گذشته است که آقای هاشمی رییس نبودند. آقای مشکینی هم همین حالت سنتی و همین منش سلوک آقای مهدوی را داشتند و تعبیرآقای هاشمی این بوده که در بالا باشند یا در پائین بنشینند فرقی برایشان نمی کند. خبرگان در حقیقت کار تعیین کننده ای برای دوران فقدان رهبری دارند. اگر دقت کنید امام (ره) که رحلت کردند این نقش امثال آقای هاشمی بود که بر مبنای همان مکتب فکری امام با نگاه به اصول کلی و فکری تفکر ایشان در تعیین رهبری نقش تعیین کننده داشتند . ایشان آیت الله خامنه ای را مطرح کردند و از قول امام هم موردی را شهادت دادند. در عین حال رهبری آیت الله خامنه ای مرهون امام است و وقتی امام آقای منتظری را عزل کردند، آقای هاشمی وآقای خامنه ای مخالف این عزل بودند امام گفتند که مشکلی در کار نیست یکی از شماها جانشین من خواهید شد . فرموده بودند مثلا آیت الله خامنه ای. این را به عنوان نقل قول امام آقای هاشمی مطرح کردند و گفتند که امام در عین حال در ارتباط با شخصیت ایشان حتی تا جایگاه رهبری نظر داشتند و جالب است که برخی از آقایان همان موقع پیگیر شورای رهبری بودند و حتی برخی ها اصرار داشتد آیت الله عظمی گلپایگانی باشند آن موقع ایشان 14 رای آورده بودند که به احترام آیت الله گلپایگانی این را رسانه ای هم نکرده بودند. الان هم همان آقای هاشمی رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام است، مستشار عالی رهبری هم هست و قطعا در شرایط فقدان رهبری اینگونه نیست که نظرآقای مهدوی با نظر آقای هاشمی متفاوت باشد. 

*** حضور آقای احمدی نژاد را پس از حدود 3 سال در جلسات مجمع تشخیص مصلحت نظام چگونه ارزیابی می کنید؟
الان حرف و حدیث ها و تحلیلهای واقع بینانه و غیر واقع بینانه در این ارتباط بسیار زیاد است .آنچه که مسلم است آقای احمدی نژاد از نظر شخصیتی خیلی قابل پیش بینی نیستند. من با ایشان از اردبیل آشنا هستم، روحیات، منش و سلایق ایشان برای من شناخته شده است . جلسات آقای ناطق در دفتر روحانیت مبارز را او از اردبیل شرکت می کرد و من از مشهد. بنده فکر می کنم عدم حضور ایشان در جلسات مجمع تاکنون اشتباه بود.جلوی اشتباه را از هر جا بگیری منفعت است .اگر دقت کنیم همه این موضوع را مثبت ارزیابی کردند، الا اینکه چرا با این همه تاخیر؟ شهریار می گوید : "آمدی جانم به قربات ولی حالا چرا" . آنچه که مسلم است این است که این حضور را باید مثبت ارزیابی کنیم. اقای هاشمی هم همین برداشت مثبت را داشتند و از وی تشکر کرده و ابراز امیدواری کردند که این مسئله استمرار داشته باشد . فکر می کنم که این رفتار آقای احمدی نژاد لبیک به رهبری هم بوده است . مقام معظم رهبری فرموده بودند که اعضای مجمع در جلسات به شکلی جدی شرکت کنند. آنچه که مسلم است مجمع در حل معظلات نظام و باز شدن گره های نظام نقشی موثر دارد و باید این حضور را به فال نیک بگیریم و حضور آقای احمدی نژاد در جلسات مجمع به نوعی پاسخ به آقای الهام هم بوده است. به نحوی آقای احمدی نژاد با این اقدام خود نشان داد که بهتر از مشاورخود عمل می کند. فکر می کنم یک مورد دیگر هم این است که آقای احمدی نژاد به نحوی در خلاء قرار گرفته است.یعنی اصولگرایان به ایشان پشت کردند و به نوعی در تقابل با ایشان هستند وحضور در نهادی که عقلای نظام در آنجا حضور دارند به نوعی هوشمندی آقای احمدی نژاد را نیز نشان می دهد . در کل می توانم بگویم این حضور شاید نوعی سیاست ورزی از نوع جدید است. یعنی اصولگرایان پشت وی را خالی کردند و تکلیف اصلاح طلبان هم که در رابطه به ایشان مشخص است. ایشان ناگزیر است با یک مجموعه متعادل و کار آمد همگرایی نشان دهد ضمن اینکه در مقطعی این کار را انجام دادند که قبول دار گرانی ها هم شده اند و این نشان می دهد که به سمت اعتدال پیش می رود و به نوعی عذرخواهی محترمانه نیز به حساب می آید. 

** تاثیر حضور مجدد آقای احمدی نژاد در روند وحدت در جامعه و همگرایی بین قوا را چگونه می بینید ؟
پیام انتخابات این بود که مردم اصولگرا و اصلاح طلب نمی شناسند و شاید به نحوی از هر دو هم عبور کردند. مردم نظام را می خواهند وعلیرغم مشکلات و نابسامانی ها به نظام رای دادند. نقش اثر گذار این پیام انتخابات مجلس برای خارج از کشور این بود که در موضوع مذاکرات هسته ای آثار مثبتی برای ما به همراه داشت. همین پیام انتخابات برای داخل و خود آقای احمدی نژاد هم هست که مردم را نمی توان سیاه و سفید، اصولگرا و غیر اصولگرا ، ولایی و غیرولایی نمی توان دید .مردم در کلیت قضیه نشان دادند رفتاری فراجناحی را مطالبه می کنند. کسانی که حق مردم را درست ادا کنند، حقوق اساسی ملت را مدنظر داشته باشند و رضایتمندی مردم مدنظرشان باشد ، مورد استقبال مردم خواهند بود . امام علی (ع) نیز بر نقش مردم در حکومت تاکید داشتند و رضایت و حضور مردم را برای خود ملاک ورود به حکومت و قول ریاست قرار دادند . هرچند که گروهی از افراطیون اصولگرا هستند که رای مردم را تزئینی می خواهند و مشروعیت و مقبولیت نظام با رای مردم را قبول ندارند، ولی نظر عقلا در یک نظام مردم سالار اینگونه نیست که رای مردم را نادیده بگیرند. حضور مرد م در انتخابات این پیام را داد که مردم از جنگ حیدری نعمتی خوششان نمی آید و اگر آقای احمدی نژاد به این روند ادامه می داد، خودش ضرر می کرد. 

***به عنوان نماینده سابق مجلس عملکرد مجلس هشتم را چگونه ارزیابی می کنید ؟
مجلس هشتم در بعد قانون گذاری مثل مجالس دیگر و شاید از جهاتی هم بهتر بود .ولی در بعد نظارت متاسفانه همان راهی را رفت که مجلس هفتم رفت و از نظر نظارت ضعیف عمل کرد . البته در این اواخر برخی نمایندگان متوجه شدند که باید در بحث نظارت جدی تر باشند. مثلا سوال از رییس جمهور را در دستور کار قرار دادند . یا مثلا در مورد انتصاب آقای مرتضوی به ریاست سازمان تامین اجتماعی بحث استیضاح وزیر کار را مطرح کردند ولی دیدیم که چه اتفاقی افتاد ؟ چه معنی دارد چند نفری خود را نماینده تر از بقیه بدانند و حکم شوند . طبق قانون اساسی هیچ کس نماینده تر از نماینده دیگر نیست. اینکه فردی حکم شود که استیضاح صورت نگیرد این بدعتی بوده که ما در مجلس هفتم بارها دیدیدم و می گفتیم این مسئله شان و منزلت مجلس را به پائین می آورد . امروز هم در قضیه اخیر ظاهرا حکمیت آقایان هم نتیجه نداده است. در مورد استیضاح وزیر کار مسئله این بود که مرتضوی تخصص اقتصادی برای بزرگترین مجموعه اقتصادی دولتی را ندارد ودر پرونده کهریزک متهم پرونده است. سوال این است که ملاک این انتصاب چیست ؟ مگر قحط الرجال است؟ عرض من این است که هیات رییسه مجلس باید شان مجلس که امام(ره) فرموده در راس امور است و مقام معظم رهبری هم فرمودند : مجلس خانه واقعی ملت است را حفظ کند. به گفته مقام معظم رهبری مجلس هم باید پاسخ بدهد و هم باید پاسخ بخواهد. یعنی اینکه نمایندگان وکیل مردم هستند باید به آنها پاسخ دهند و برای این کار باید دولت را پاسخ گو کنند. به نظرم از جهاتی مجلس هشتم کم آورده است. الان هم در موضوع گرانی ها کم آورده است. امروز داد مراجع از گرانی ها در آمده است داد مردم در آمده است ، دولت هم قبول دارد گرانی شده است. در مجلس هفتم وقتی صحبت از گرانی می شد آقای احمدی نژاد می گفت از درب خانه ما بخرید! یا مثلا در مورد تیم اقتصادی دولت ،موضوع سکه و ارز و اختلاس بانکی چه معنی داشت نمایندگان آقای حسینی را استیضاح بکنند و بعد هم ابقا کنند؟ این ها علامت سوال هائی است که برای مجلس هشتم بوده البته نمایندگانی آزاد بودند که کاش به نظرات و دیدگاههای آنها بیشتر توجه می شد. این ضعف نظارت مجلس هشتم همان استمرار ضعف نظارت مجلس هفتم است. در آن زمان ما در مجلس هفتم زیاد با آقای حداد بر سر این موضوع بحث می کردیم . وقتی آقای احمدی نژاد گفت ملوانان انگلیسی متجاوز هستند و باید محاکمه شوند بعد صبح هم رفت به آنها کادو داد و بدرقه کرد، رسانه های خارجی نوشتند ، "بلر تهدید کرد و احمدی نژاد تسلیم شد ". ما دیدیم که وهن به نظام شده است بنده برای طرح سوال از رییس جمهور سی و چند امضای اصلاح طلبان را گرفتم بعد دوری در مجلس زدم 83 امضا شد . به هیات رییسه مجلس دادیم ولی آنها سوال از رییس جمهور را در دستور نیاوردند . اگر آن زمان سوال از رییس جمهور صورت می گرفت تا این اندازه تابو نمی شد و یا تا این حد سیاسی نمی شد که مجلس با چنین وضعی مواجه شود. البته درست است آیین نامه مجلس در مورد سوال از رییس جمهور نقص دارد، ولی کاهنده تر از آن در مجلس هفتم رفتار هیات رییسه و فضای حاکم در مجلس بود. این حق طبیعی مجلس براساس اصل 88 و 89 قانون اساسی است که از رییس جمهور سوال کند و یا در هر مقطعی ضروری دانشت او را استیضاح نماید همچنان که مجلس اول این کار را کرد. 

** پس می توان گفت اگر فشارهای امضاء کنندگان طرح سوال از رییس جمهورو شخص آقای مطهری نبود در مجلس هشتم هم این طرح عملیاتی نمی شد؟
بله. در این مورد واقعا می توان گفت که آقای مطهری اسم پدرش را زنده کرد و نشان داد که مصالح نظام را به مصلحت شخصی ترجیح می دهد.ایستاد تا این طرح به بار نشست . وقتی دولت لابی کرد و امضاءهای سوال از رییس جمهور از حد نصاب افتاد، آقای مطهری استعفا داده بود به ما گفت: نوع برخوردش با موضوع استعفا چگونه باشد به او گفتم، این فرصتی برای شماست چون رییس جمهور نمی آید شما وقت داری که حرف هایت را بزنی . آقای مطهری در جای جای این مسئله نشان داد که محافظه کاری آقای لاریجانی را حتی به عنوان رییس مجلس را بر نمی تابد . معتقدم ایشان نماد یک نمایندگی خوب از جانب مردم است. یعنی همان روحیه مرحوم مدرس را دارد. آنچه که مسلم است این است که وقتی رضا خان یقه مدرس را می گیرد و به او می گوید "سید از جان من چه می خواهی؟" مدرس می گوید: "می خواهم که تو نباشی ". برداشتم این است اگر چنین نمایندگانی را مردم انتخابات کنند آن وقت نظارت مردم که از جانب نمایندگان باید دنبال شود؛ به خوبی پیگیری خواهد شد. و شما دیدید به همین جهاتی که اشاره شد مراجع عظام تقلید از مواضع آقای مطهری در مجلس تجلیل کردند و آن را شجاعانه و دلسوزانه دانستند.

روزنامه آرمان