ناهنجاری به نام مزاحمت خیابانی
آفتاب‌‌نیوز : آفتاب: سرهنگ رضا غنی‌لو رئیس مرکز اطلاع‌رسانی ناجا در یادداشتی به بررسی علل مزاحمت‌های خیابانی و راهکار‌های برخورد با این نو ناهنجاری اجتماعی شده است. غنی‌لو در یادداشت خود آورده است:
مزاحمت‌های خیابانی از معدود جرائمی است که آمار آن در هیچ کشوری کم نبوده و این جرم تحت عنوان «street harassment» برای پلیس و قضات شناخته شده است.
بهترین تعریف را از مزاحمت بصورت مصداقی می‌توان در قانون مجازات اسلامی یافت. طبق ماده 618 قانون مجازات اسلامی هر کس با هیاهو و جنجال یا حرکات غیرمتعارف یا تعرض به افراد موجب اخلال در نظم و آسایش و آرامش عمومی شود یا مردم را از کسب و کار باز دارد به حبس از سه ماه تا یک سال و تا (74) ضربه شلاق محکوم خواهد شد. و همچنین بر اساس ماده 619 هر کس در اماکن عمومی یا معابر، متعرض یا مزاحم اطفال یا زنان بشود یا با الفاظ و حرکات مخالف شئون و حیثیت به آنان توهین کند به حبس از دو تا شش ماه و تا (74) ضربه شلاق محکوم خواهد شد.
حال سؤال این است که با وجود حمایت قانون از کسی که مورد مزاحمت قرار گرفته، چرا این نوع جرایم کمتر گزارش و پیگیری می‌شوند؟
طبق بررسی‌های انجام شده و آنچه در زندگی روزمره می‌بینیم، اثبات این جرم به دلیل انکار متهمان بعد از شناسایی و دستگیری با مشکلاتی روبه‌رو است. در مبانی قانونی وقتی امر تکذیب پیش آمد قاضی در دو وضعیت قرار می‌گیرد: یا باید عدله معتبر داشته باشد (مثل فیلمی که دوربین گرفته) یا شهادت شهود.
در مورد مزاحمت‌های خیابانی هم ممکن است هر دو طرف شاکی باشند. چه کسی که مدعی شده که برای او مزاحمت ایجاد شده و چه کسی که ادعا می‌کند قصد مزاحمت نداشته و یا او همان فرد مزاحم نیست یا اینکه مدعی می‌خواهد برای او پاپوش درست کند و پلیس هیچ راهی جز پیگیری ادعای مدعی را ندارد و این روند پیگیری را طولانی می‌کند.
اولین مشکل ناشی از این روند وقتی شروع می‌شود که سندی وجود ندارد و شهود به دلیل کمبود وقت و این که ممکن است بعدها از طرف متهم مورد آزار قرار بگیرند، حاضر به ادای شهادت در محاکم قضایی نیستند و اثبات این جرم ابتر می‌ماند.
بحث دیگری هم در ایران داریم به اسم ریش سفیدی، که البته در خیلی موارد مشکلات را حل می‌کند. یعنی وقتی پرونده‌ای دارد به نتیجه می‌رسد، از اقوام آن فرد مزاحم به والدین یا اقوام فردی که مورد مزاحمت قرار گرفته مراجعه می‌کنند و می‌گویند: «جوان بوده، خبط و خطا کرده، ما گوشش را کشیدیم. می آید و عذرخواهی می‌کند. دیگر از این غلط ها نمی‌کند.» این کدخدامنشی‌ها در جایی هم که جرم قابلیت اثبات دارد منجر به انصراف شاکی از شکایت می‌شود. به این خاطر است که می‌بینیم که مزاحمت خیابانی وجود دارد ولی در محاکم وقتی مراجعه می‌کنید تعداد آرا صادره در این خصوص بسیار کم است. در حالی که همین شکایت با وجود بیشتر بودن مزاحمت‌های خیابانی نسبت به مزاحمت تلفنی، برای مزاحمین تلفنی بیشتر است. چرا که قابلیت اثبات دارد و در مخابرات ضبط شده و سند عینی موجود است.
یافته ها چه می گویند؟
مزاحمت همیشه در بستر گمنامی اتفاق می‌افتد، بر این اساس کمترین میزان مزاحمت‌های خیابانی به شهرستان‌ها بر می‌گردد. چرا که همه همدیگر را می‌شناسند. بنابراین بیشتر این نوع جرایم مربوط به کلان شهرها می‌شود که آنها هم بیشترشان در معابر و خیابان‌ها اتفاق می‌افتد. از نظر ساعت و زمان وقوع هم 8 تا 9 صبح امن ترین ساعت روز و 11 صبح تا دو بعدازظهر و 17 تا 23 شب بیشترین زمانی است که مزاحمت ها گزارش شده‌اند.
متاسفانه در نزدیک به 100 درصد موارد مزاحمین آقایان هستند و مزاحمت از طرف بانوان نیست و یا در کلان شهرها آن هم به ندرت دیده شده است. دامنه سنی که با این نوع مشکلات درگیر هستند از 17 تا 60 سال هستند، اما از 17 تا 32 سال بیشترین فراوانی را با این موضوع دارند.
سؤال بعدی این است که پلیس برای پیشگیری از این دردسرهایی که مردم از آن فراری هستند چه تدبیری دارد؟
پلیس برای پیگیری و کاهش شکایات با حضور در معابر و خیابان‌ها تحت عنوان گشت‌های امنیت اخلاقی پیش بینی کرده و جامعه را کنترل می‌کند و با زیر نظر قرار دادن موارد مشکوک تحت عنوان مزاحمین نوامیس برخورد می‌کند. در این گونه موارد چون شاکی خصوصی وجود ندارد به استناد قوانین راهنمایی و رانندگی و دیگر قوانین با این‌ها برخورد می‌کنند که معمول آن توقیف خودرو و اخذ تعهد و تشکیل پرونده اطلاعاتی که مجموعه ای از پیشینه فرد است در صورت تکرار پرونده به دادسرا ارسال می‌شود.
پیشنهاد ما برای این که کمتر با چنین شرایطی روبه رو شوید و اگر روبه‌رو شدید کمتر آسیب ببینید توجه به نقش بزه دیده و یا قربانی با عدم رعایت برخی مسائل است. البته باید تاکید کنم که نقش قربانی هیچ دلیل بر رفع مسئولیت مجرم نیست.
و در خاتمه توصیه هایی بعنوان آموزش همگانی تقدیم خوانندگان می شود:
قبل از حادثه 1- مردم باید کدهای فرهنگی محیطی که در آن زندگی می‌کنند را یاد بگیرند. کدهای فرهنگی که عامه مردم قبول و باور دارند و طبق آن رفتار می‌کنند. چون نشناختن این کدهای فرهنگی باعث بروز رفتارهایی می‌شود که امکان دارد مجرم را در شکار قربانی به اشتباه بیندازد. یعنی ممکن است مادری بدپوشش که در راه مدرسه فرزند خود است به دلیل رعایت نکردن این کدهای فرهنگی، کسی که از نظر شخصیتی آماده انجام جرم است را در تشخیص قربانی مورد نظرش به اشتباه بیندازد و مزاحمت اتفاق بیفتد.
2- مسئله دوم نوع رفتار فرد مورد بزه قرار گرفته است. از آن جا که مجرمین معمولا به سمت افرادی می‌روند که بتوانند نسبت به آنها تسلط روانی داشته باشند یعنی اینکه سوژه را یا بترسانند یا تسلیم و ترغیبش کنند. باید با رعایت اصولی آنها را ناکام گذاشت:
1- حفظ خونسردی
اولین کار که باید انجام داد حفظ خونسردی و عادی بودن است. چرا که از نظر روانشناسی مزاحمین کسانی هستند که به دنبال ایجاد ترس هستند و از واکنش به اعمالشان لذت می برند. یعنی اگر جلوی پایتان ناگهان ترمز می‌کنند و یا جیغ می‌کشند، هدفشان این است که شوکه شوید. پس هر چه واکنش غیرعادی بودن و ترسیدن نشان دهید، این فرد را از نظر ارضای روحی کمک کرده‌اید. ضمن اینکه زمانی که آرامش ندارید از لحاظ منطقی و عقلی امکان تصمیم گیری درست و به جا را از دست می‌دهید.
2- پرهیز از ناسزاگویی و پرخاشگری
عکس العمل‌های اینگونه باعث جری شدن مجرم و واکنش شدیدتری از طرف او می‌شود تا این کار را ادامه دهد و بگوید: «خودتی و..»
3- التماس نکنید
ترسیدن و خواهش و التماس باز به نوعی فرد مزاحم را ارضای روحی می‌کند و باعث می‌شود که این فرایند در مدار خودش ادامه پیدا کند.
به گزارش فارس،پس سه راهکار درست وقتی وسط خیابان کسی مزاحمتان شد این است که:
اول: بی‌تفاوتی و سکوت، دوم: پاسخ کوتاه و منطقی، در آخرین مرحله، استمداد که به چند راه می‌تواند انجام شود. اولین و بهترین نوع، استمداد از پلیس حاضر در صحنه که در نزدیکترین کیوسک پلیس یا حتی پلیس راهنمایی و رانندگی مستقر هستند. در مرحله بعدی کمک گرفتن از حداقل چند نفر که در نزدیکی شما هستند و از نظر جسمی امکان مقابله با مجرم را دارند، نه مثلا از یک نوجوان یا یک فرد مسن که با اولین برخورد ممکن است خودش دچار آسیب شود. بعد هم درخواست از پلیس 110 برای حضور در محل یا اعلام مشخصات مزاحم به 110.
مزاحمت‌های خیابانی از معدود جرائمی است که آمار آن در هیچ کشوری کم نبوده و این جرم تحت عنوان «street harassment» برای پلیس و قضات شناخته شده است.
بهترین تعریف را از مزاحمت بصورت مصداقی می‌توان در قانون مجازات اسلامی یافت. طبق ماده 618 قانون مجازات اسلامی هر کس با هیاهو و جنجال یا حرکات غیرمتعارف یا تعرض به افراد موجب اخلال در نظم و آسایش و آرامش عمومی شود یا مردم را از کسب و کار باز دارد به حبس از سه ماه تا یک سال و تا (74) ضربه شلاق محکوم خواهد شد. و همچنین بر اساس ماده 619 هر کس در اماکن عمومی یا معابر، متعرض یا مزاحم اطفال یا زنان بشود یا با الفاظ و حرکات مخالف شئون و حیثیت به آنان توهین کند به حبس از دو تا شش ماه و تا (74) ضربه شلاق محکوم خواهد شد.
حال سؤال این است که با وجود حمایت قانون از کسی که مورد مزاحمت قرار گرفته، چرا این نوع جرایم کمتر گزارش و پیگیری می‌شوند؟
طبق بررسی‌های انجام شده و آنچه در زندگی روزمره می‌بینیم، اثبات این جرم به دلیل انکار متهمان بعد از شناسایی و دستگیری با مشکلاتی روبه‌رو است. در مبانی قانونی وقتی امر تکذیب پیش آمد قاضی در دو وضعیت قرار می‌گیرد: یا باید عدله معتبر داشته باشد (مثل فیلمی که دوربین گرفته) یا شهادت شهود.
در مورد مزاحمت‌های خیابانی هم ممکن است هر دو طرف شاکی باشند. چه کسی که مدعی شده که برای او مزاحمت ایجاد شده و چه کسی که ادعا می‌کند قصد مزاحمت نداشته و یا او همان فرد مزاحم نیست یا اینکه مدعی می‌خواهد برای او پاپوش درست کند و پلیس هیچ راهی جز پیگیری ادعای مدعی را ندارد و این روند پیگیری را طولانی می‌کند.
اولین مشکل ناشی از این روند وقتی شروع می‌شود که سندی وجود ندارد و شهود به دلیل کمبود وقت و این که ممکن است بعدها از طرف متهم مورد آزار قرار بگیرند، حاضر به ادای شهادت در محاکم قضایی نیستند و اثبات این جرم ابتر می‌ماند.
بحث دیگری هم در ایران داریم به اسم ریش سفیدی، که البته در خیلی موارد مشکلات را حل می‌کند. یعنی وقتی پرونده‌ای دارد به نتیجه می‌رسد، از اقوام آن فرد مزاحم به والدین یا اقوام فردی که مورد مزاحمت قرار گرفته مراجعه می‌کنند و می‌گویند: «جوان بوده، خبط و خطا کرده، ما گوشش را کشیدیم. می آید و عذرخواهی می‌کند. دیگر از این غلط ها نمی‌کند.» این کدخدامنشی‌ها در جایی هم که جرم قابلیت اثبات دارد منجر به انصراف شاکی از شکایت می‌شود. به این خاطر است که می‌بینیم که مزاحمت خیابانی وجود دارد ولی در محاکم وقتی مراجعه می‌کنید تعداد آرا صادره در این خصوص بسیار کم است. در حالی که همین شکایت با وجود بیشتر بودن مزاحمت‌های خیابانی نسبت به مزاحمت تلفنی، برای مزاحمین تلفنی بیشتر است. چرا که قابلیت اثبات دارد و در مخابرات ضبط شده و سند عینی موجود است.
یافته ها چه می گویند؟
مزاحمت همیشه در بستر گمنامی اتفاق می‌افتد، بر این اساس کمترین میزان مزاحمت‌های خیابانی به شهرستان‌ها بر می‌گردد. چرا که همه همدیگر را می‌شناسند. بنابراین بیشتر این نوع جرایم مربوط به کلان شهرها می‌شود که آنها هم بیشترشان در معابر و خیابان‌ها اتفاق می‌افتد. از نظر ساعت و زمان وقوع هم 8 تا 9 صبح امن ترین ساعت روز و 11 صبح تا دو بعدازظهر و 17 تا 23 شب بیشترین زمانی است که مزاحمت ها گزارش شده‌اند.
متاسفانه در نزدیک به 100 درصد موارد مزاحمین آقایان هستند و مزاحمت از طرف بانوان نیست و یا در کلان شهرها آن هم به ندرت دیده شده است. دامنه سنی که با این نوع مشکلات درگیر هستند از 17 تا 60 سال هستند، اما از 17 تا 32 سال بیشترین فراوانی را با این موضوع دارند.
سؤال بعدی این است که پلیس برای پیشگیری از این دردسرهایی که مردم از آن فراری هستند چه تدبیری دارد؟
پلیس برای پیگیری و کاهش شکایات با حضور در معابر و خیابان‌ها تحت عنوان گشت‌های امنیت اخلاقی پیش بینی کرده و جامعه را کنترل می‌کند و با زیر نظر قرار دادن موارد مشکوک تحت عنوان مزاحمین نوامیس برخورد می‌کند. در این گونه موارد چون شاکی خصوصی وجود ندارد به استناد قوانین راهنمایی و رانندگی و دیگر قوانین با این‌ها برخورد می‌کنند که معمول آن توقیف خودرو و اخذ تعهد و تشکیل پرونده اطلاعاتی که مجموعه ای از پیشینه فرد است در صورت تکرار پرونده به دادسرا ارسال می‌شود.
پیشنهاد ما برای این که کمتر با چنین شرایطی روبه رو شوید و اگر روبه‌رو شدید کمتر آسیب ببینید توجه به نقش بزه دیده و یا قربانی با عدم رعایت برخی مسائل است. البته باید تاکید کنم که نقش قربانی هیچ دلیل بر رفع مسئولیت مجرم نیست.
و در خاتمه توصیه هایی بعنوان آموزش همگانی تقدیم خوانندگان می شود:
قبل از حادثه 1- مردم باید کدهای فرهنگی محیطی که در آن زندگی می‌کنند را یاد بگیرند. کدهای فرهنگی که عامه مردم قبول و باور دارند و طبق آن رفتار می‌کنند. چون نشناختن این کدهای فرهنگی باعث بروز رفتارهایی می‌شود که امکان دارد مجرم را در شکار قربانی به اشتباه بیندازد. یعنی ممکن است مادری بدپوشش که در راه مدرسه فرزند خود است به دلیل رعایت نکردن این کدهای فرهنگی، کسی که از نظر شخصیتی آماده انجام جرم است را در تشخیص قربانی مورد نظرش به اشتباه بیندازد و مزاحمت اتفاق بیفتد.
2- مسئله دوم نوع رفتار فرد مورد بزه قرار گرفته است. از آن جا که مجرمین معمولا به سمت افرادی می‌روند که بتوانند نسبت به آنها تسلط روانی داشته باشند یعنی اینکه سوژه را یا بترسانند یا تسلیم و ترغیبش کنند. باید با رعایت اصولی آنها را ناکام گذاشت:
1- حفظ خونسردی
اولین کار که باید انجام داد حفظ خونسردی و عادی بودن است. چرا که از نظر روانشناسی مزاحمین کسانی هستند که به دنبال ایجاد ترس هستند و از واکنش به اعمالشان لذت می برند. یعنی اگر جلوی پایتان ناگهان ترمز می‌کنند و یا جیغ می‌کشند، هدفشان این است که شوکه شوید. پس هر چه واکنش غیرعادی بودن و ترسیدن نشان دهید، این فرد را از نظر ارضای روحی کمک کرده‌اید. ضمن اینکه زمانی که آرامش ندارید از لحاظ منطقی و عقلی امکان تصمیم گیری درست و به جا را از دست می‌دهید.
2- پرهیز از ناسزاگویی و پرخاشگری
عکس العمل‌های اینگونه باعث جری شدن مجرم و واکنش شدیدتری از طرف او می‌شود تا این کار را ادامه دهد و بگوید: «خودتی و..»
3- التماس نکنید
ترسیدن و خواهش و التماس باز به نوعی فرد مزاحم را ارضای روحی می‌کند و باعث می‌شود که این فرایند در مدار خودش ادامه پیدا کند.
به گزارش فارس،پس سه راهکار درست وقتی وسط خیابان کسی مزاحمتان شد این است که:
اول: بی‌تفاوتی و سکوت، دوم: پاسخ کوتاه و منطقی، در آخرین مرحله، استمداد که به چند راه می‌تواند انجام شود. اولین و بهترین نوع، استمداد از پلیس حاضر در صحنه که در نزدیکترین کیوسک پلیس یا حتی پلیس راهنمایی و رانندگی مستقر هستند. در مرحله بعدی کمک گرفتن از حداقل چند نفر که در نزدیکی شما هستند و از نظر جسمی امکان مقابله با مجرم را دارند، نه مثلا از یک نوجوان یا یک فرد مسن که با اولین برخورد ممکن است خودش دچار آسیب شود. بعد هم درخواست از پلیس 110 برای حضور در محل یا اعلام مشخصات مزاحم به 110.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید