آیت‌الله هاشمی: حجت بر اهل درد تمام است
آفتاب: آیت الله هاشمی رفسنجانی با اشاره به نوآوری های حضرت امام (ره) در صدور فتواهای جدید، طرح نظریه لزوم تشکیل حکومت اسلامی پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، حکم به حرمت تقیه، خارج ساختن اصل ولایت فقیه از کما و حالت ضعیف موجود در فتاوای گذشته، تأسیس مجمع تشخیص مصلحت نظام و فتوای معروف درباره شطرنج و موسیقی را نمونه‌هایی از ابداعات حضرت امام خمینی (ره) معرفی می کند.
آیت الله اکبر هاشمی رفسنجانی در جریان گفت‌وگوی مکتوب با شفقنا (پایگاه بین المللی همکاری های خبری شیعه) درباره نوآوری‌های امام خمینی (ره) اظهار کرد: ابداعات و نوآوری‌های نظرات و فتاوای امام (ره) آنقدر زیاد است که فهرست همه آنها در این مقاله نمی‌گنجد. یکی از مراجع محترم، اخیرا به اینجانب گفتند که در بررسی‌های خودشان به بیش از یکصد مورد نوآوری در فتاوای امام برخورده‌اند.
هاشمی رفسنجانی در ادامه به موارد و نمونه هایی از نوآوری‌های بنیادی امام خمینی (ره) اشاره می کند:
1- طرح نظریه لزوم تشکیل حکومت اسلامی پیش از پیروزی انقلاب اسلامی: این اصل، موضوعی است که در طول تاریخ بعد از غیبت امام عصر(عج) کمتر به سابقه روشنی برای آن در نظرات فقها برخورد می‌کنیم و جالب اینکه امام در این مورد از سطح نظریه‌پردازی فراتر رفتند و برای عملی کردن آن جهاد عظیمی را سازمان دادند و با پشتکار ستایش‌انگیزی کار را به نتیجه رساندند و خط بطلان بر نظرات منفی بافانه‌ای که مبارزه را به «مشت و سندان» یا «بر آهن سرد کوفتن» تشبیه می‌کردند، کشیدندوبه ابطال نظریه نادرست «هر پرچمی که قبل از ظهور امام عصر(عج) برای حکومت اسلامی بلند شود، پرچم ضلال است» همت گماردند.
2- حکم به حرمت تقیه: امام (ره) در امر مبارزه نوآوری دیگری داشتند. ایشان برای تقویت مقاومت و جهاد حکم دادند که در راه مبارزه با رژیم مستبد و فاسد پهلوی و استعمار حاکم بر آن، تقیه ولو بلغ ما بلغ حرام است.
3- خارج ساختن اصل ولایت فقیه از کما و حالت ضعیف موجود در فتاوای گذشته: این نظریه معمولا در سطح امور حسبه مطرح بود و در میدان عمل کمتر اثری از آن به چشم می‌خورد. امام (ره) با تبدیل آن به محور حکومت اسلامی و تأسیس ساختارهای مناسب برای آن، این نظریه سیاسی شیعه را احیا نمودند و طرفه اینکه این امر را در حال تبعید از ایران و زندگی در کشوری که سایه استبداد بعث عراق آن را سیاه‌تر از استبداد سیاه ایران دوران پهلوی قرار داده بود و در حوزه بی‌رمق آن روز نجف اشرف آغاز کردند و با طرح فقیهانه آن عمق و جهت جدیدی به مبارزه دادند.
4- تأسیس مجمع تشخیص مصلحت نظام: امام(ره) با اتکاء به ادله روشن فقهی و کلامی که اصلاً سابقه تاریخی نداشت، به تأسیس این مجمع اقدام کردند. لازم به ذکر است که با اینکه مبانی مجمع تشخیص مصلحت نظام همیشه در بحث‌های فقهی حوزه وجود داشت و اموری از قبیل تقدم مصلحت اقوی بر مصلحت ضعیف، دفع افسد به فاسد، محور قرار گرفتن مصالح نظام اسلامی برای فتواها در فقه متداول ما جایگاه شناخته‌ای دارد، اما امام با این نوآوری که در حقیقت احیای فقه راستین شیعه بود، بن‌بست اساسی را که در قانون‌گذاری نظام پیش آمده بود، باز کردند و راهی برای حل مشکل حکومت‌هایی که بخواهند بر محور عقیده و ایدئولوژی و اصول ثابت حرکت کنند، طراحی کردند.
نکته بسیار مهمی که نباید از آن غفلت کرد، آن است که امام در همین موضوع و در جواب نامه‌ای که به رییس‌جمهور و امام جمعه وقت نوشتند، نکته مهم و بدیعی را مورد تاکید قرار دادند. ایشان در جواب نامه سران قوا که پس از اطلاع از تصمیم امام مبنی بر تأسیس نهادی جهت حل بن‌بست موجود، خواستار سرعت عمل در آن شده بودند، نوشتند که در صورت انجام کارشناسی معتبر برای تصویب قوانینی که ظاهراً مورد انتقاد فقهی بعضی از علما واقع می‌شود، احتیاجی به چنین نهادی هم نیست و همان کارشناسی مجوز تصویب قانون است، و تنها برای مراعات احتیاط بود که مجمعی برای تشخیص بهتر و کارشناسانه‌تر مسایل شکل گرفت.
5- فتوای معروف درباره شطرنج و موسیقی: امام (ره) با بیان این مساله هم نوآوری کردند و هم بسیاری از مشکلات موجود را رفع کردند. این در حالی است که قبل از پیروزی انقلاب اسلامی که با جمعی از علما در زندان بودیم، بر سر موسیقی آنچنان مشکل داشتیم که آرم اخبار رادیو هم به نظر جمعی از آنها حرام شمرده می‌شد و هنگام نواختن آرم قبل از اخبار، صدای رادیو را می‌بستیم.
6- امام درباره وسعت قلمرو فقه جملاتی بسیار مهم و تاریخی دارند که می‌تواند منشا تحول وسیعی در تحقیقات علوم دینی شود و فضای نامحدودی را قلمرو فقه قرار دهد.
جلد اول دایره المعارف فقه مقارن در صفحه 65 جمله زیر را از امام نقل کرده است: «فقه؛ تئوری واقعی و کامل اداره انسان از گهواره تا گور است.» دایره المعارف این جمله را برای اثبات گستردگی قلمرو فقه آورده است و اگر دو جمله قبل از این جمله هم مورد توجه قرار گیرد؛ استدلال کاملتر است.
امام در پیام مهمی که در تاریخ 3/12/1367 خطاب به مراجع، روحانیون، مدرسین، طلاب و ائمه جمعه و جماعات سراسر کشور داشتند، نوشتند: «در نظر مجتهد واقعی فلسفه عملی تمامی فقه در تمامی زوایای زندگی بشریت است؛ حکومت نشان دهنده جنبه عملی فقه در برخورد با تمامی معضلات اجتماعی و سیاسی و نظامی و فرهنگی است. » ( صحیفه امام ،ج21 ص،289)
ایران بهترین موقعیت جغرافیای سیاسی کره زمین را دارد
او پیشنهاد می کند که خوانندگان این مطلب، پیام مهم امام (ره) را که چند ماه قبل از خاموش شدن مشعل وجودشان نوشته اند را نیز بخوانند و ادامه می دهد: نکته جالب در این پیام علاوه بر جامعیت آن، این است که امام این نظریه وسعت قلمرو فقه را بر اساس همان فقه سنتی و جواهری ارائه می دهند و بر همان اساس، فقه را پویا می بینند. توجه ویژه ای در این پیام درخصوص آسیب های وارده بر اسلام از ناحیه افراطیون سلفی و غالی و متحجران و مقدس نماهای خشک و منادیان جدایی دین از سیاست شده است. اکنون در کشور ایران که از صدر اسلام تاکنون مأوای طرفداران اهل بیت بوده و بهترین موقعیت جغرافیای سیاسی کره زمین را دارد و مجموعه‌ای از منابع طبیعی و ذخایر کانی موجود زمین را در خود دارد، با مردمی برخوردار از سطح بالای هوش، اولین حکومت بر اساس مکتب اهل بیت به نیابت از امام زمان حضرت صاحب‌الامر (عج) تشکیل یافته و ساختار نظامش را با محوریت نیابت از ولی‌عصر شکل داده و در پرتو آن نیروهای عالم و توانمندی در معارف اسلامی در حوزه‌ها و دانشگاه‌ها رشد یافته‌اند و جریان بالنده‌ای از تحقیق و تولید دانش را در اختیار دارد.
حجت بر اهل درد تمام است
هاشی رفسنجانی می گوید: دعوت مکرر رهبر انقلاب برای توسعه کرسی‌های آزاداندیشی در فضای کشور طنین انداخته و مشتاقان زیادی از آن استقبال کرده‌اند و در مقابل هم هستند کسانی که دم از تحجر، جمود، سلفی‌گری و تقلید می‌زنند و با حسن نیت ـ اما همراه با اشتباه ـ حجاب پژوهش و تحقیق آزادمنشانه می‌شوند. در این شرایط حجت بر اهل درد تمام است. اگر از این فرصت که مثل همه فرصت‌ها مثل ابرها از فضای زندگی عبور می‌کند، بهره نگیریم، عذری در پیشگاه دعوت عام قرآن برای تفکر و جهاد فکری و انتخاب احسن از میان اندیشه‌های سازنده در همه زمینه‌ها و نشر دعوت قرآن برای جویندگان راه حق نداریم، بخصوص توسعه اعجاب‌انگیز ابزار اطلاع‌رسانی امکان نشر دعوت قرآن و سنت را آسان کرده، همانگونه که نشر دعوت به خلاف و انحراف را هم همراه جاذبه‌های خاص خودش رواج داده است.
