آفتابنیوز : آفتاب: «وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلاَّ رَحْمَةً لِّلْعَالَمِينَ» .
ما تو را جز براى رحمت جهانيان نفرستاديم .
به جز خاتم الأنبياء صلىاللهعليهوآلهوسلم و خاتم الأوصياء (عجّل اللّه فرجه الشريف)برای هيچ يك از اولياء ، انبياء و ائمّه اطهار عليهمالسلام چنین وصفی بیان نشده ، و اين امتياز مخصوص آن دو بزرگوار مىباشد .
اين امتياز نشان دهنده آن است كه دارنده و صاحب اين مقام از سعه وجودى خاصّى برخوردار است و داراى رحمتى گسترده ، وسيع و عام مىباشد و همه مخلوقات و موجودات را در همه اعصار و قرون در بر مىگيرد و به مخلوقى خاصّ و يا زمانى خاصّ تعلّق ندارد . به عبارت گوياتر صاحب اين مقام داراى رحمتى گسترده است كه همه هستى را در زير بال و پر خود دارد .
معناى عالمين :
بايد قدرى در معناى كلمه (عالمين) تأمل كنيم ؛ چرا كه با پى بردن به گستردگى معناى اين كلمه ، به گستردگى سفره رحمت آن جناب هم پى مىبريم .
خداوند متعال مىفرمايد :
«الْحَمْدُ للّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ * الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ» .
ستايش مخصوص خداوندى است كه پروردگار جهانيان است * (خداوندى كه) بخشنده و بخشايشگر است .
بر اساس اين آيه شريفه تربيت همه عالم در انحصار ذات اقدس ربوبى مىباشد ، دليل آن هم دو صفت رحمن و رحيم بودن خداوند متعال است .
عالمين به صورت جمع ذكر شده است نه به صورت تثنيه يعنى همه عوالم وجود در پرتو رحمت الهى قرار دارد ، كه منظور از همه عوالم ، « عالم ملك و عالم ملكوت » مىباشد .
« عالم مُلك » عالمى است كه ما آن را درك و احساس مىكنيم و مشهود و محسوس انسانها مىباشد .
« عالم ملكوت » عالمى است كه مشهود و محسوس انسانهايى است كه مراحل و مقاماتى را در تهذيب نفس طى كردهاند و البته اين عالم را نمىتوان با حواس ظاهرى شناخت و به آن پى برد .
«فَسُبْحَانَ الَّذِي بِيَدِهِ مَلَكُوتُ كُلِّ شَيْءٍ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ» .
پس منزّه است خداوندى كه ملكوت همه چيز در دست اوست ؛ و شما را به سوى او باز مىگرداند عالم ملك و ملكوت با همه وسعت و گستردگى آن ، تربيت شده خداوندى است كه ربّ العالمين و رحمان ورحيم است .
ربانيّت (مربى گرى) و رحمانيّت الهى همه عوالم وجود را در بر مىگيرد و به همين دليل هيچ تفاوت و تناقضى بين عوالم ، چه عالم مُلك و چه عالم ملكوت ، وجود ندارد . لذا خداوند متعال مىفرمايد :
«الَّذِي خَلَقَ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ طِبَاقاً مَّا تَرَى فِي خَلْقِ الرَّحْمَنِ مِن تَفَاوُتٍ فَارْجِعِ الْبَصَرَ هَلْ تَرَى مِن فُطُورٍ * ثُمَّ ارْجِعِ الْبَصَرَ كَرَّتَيْنِ يَنقَلِبْ إِلَيْكَ الْبَصَرُ خَاسِأً وَهُوَ حَسِيرٌ» .
همان كسى كه هفت آسمان را بر فراز يكديگر آفريد ؛ در آفرينش خداوند رحمان هيچ تضادّى و عيبى نمىبينى . بار ديگر نگاه كن ، آيا هيچ شكاف و خللى مشاهده مىكنى ؟! بار ديگر (به عالم هستى) نگاه كن ، سر انجام چشمانت (در جستجوى خلل و نقصان نا كام مانده) به سوى تو باز مىگردد در حالى كه خسته و ناتوان است .
معناى رحمانيّت الهى :
در آيه شريفه خداوند فرمودند هيچ تضادّ و تناقضى در مخلوقاتِ آن كسى كه داراى صفت «رحمن» است مشاهده نمىكنى . چنانكه مشاهده مىكنيد خداوند پس از آنكه خود را با صفت رحمانيّت معرفى كرد اين مطلب را بيان فرمود كه هيچ تناقضى در عالم وجود ندارد . در ميان فقها و علماء علم اصول قاعدهاى وجود دارد كه مىفرمايند : « تعليق الحكم علی الوصف مشعرٌ بالعليّة » يعنى معلّق بودن و متوقف بودن يك حكم به صفتى نشان دهنده اين است كه آن صفت عامل و علّت به وجود آمدن حكم است . با اين توضيح ، اگر قاعده مذكور را به اين آيه سرايت دهيم در مىيابيم كه عدم وجود تناقض در آفريدههاى خداوند ريشه در رحمانيّت حضرت حق (سبحانه و تعالى) دارد .
خداوند متعال به دليل رحمانيّت خود ، هيچ تفاوتى بين مخلوقات نمىگذارد و وسعت رحمت او همه آفرينش را در بر مىگيرد و همه مخلوقات و موجودات متناسب با قابليّت دريافت و ظرفيّت وجودى خود از رحمانيّت الهى مستفيد و مستفيض مىگردند .
دهندهاى كه به گُل نكهت وبه گِل جان داد به هر چه، هر چه سزا ديد حكمتش آن داد
در اين رابطه خداوند متعال در آيه ديگرى مىفرمايد :
«الرَّحْمَنُ * عَلَّمَ الْقُرْآنَ * خَلَقَ الاْءِنسَانَ * عَلَّمَهُ الْبَيَانَ * الشَّمْسُ وَالْقَمَرُ بِحُسْبَانٍ * وَالنَّجْمُ وَالشَّجَرُ يَسْجُدَانِ» .
خداوند رحمان * قرآن را تعليم فرمود * انسان را آفريد * و به او (بيان) را آموخت * خورشيد و ماه با حساب منظّمى مىگردند * و گياه و درخت براى او سجده مىكنند .
معناى رحيّميت الهى :
علاوه بر آن كه خداوند متعال رحمان است ، رحيم نيز مىباشد ؛ يعنى ذات اقدس ربوبى ، مربّى و تربيت كننده عالم ملكوت است و رحيم بودن خداوند متعال ، رحمت خاصّى است كه مخصوص عالم ملكوت مىباشد ، بدين دليل اين صفت در تمام قرآن به همراه اوصاف ديگرى ذكر شده است و به تنهايى و مستقلاً نيامده است .
خداوند متعال رحمت خاصّ خود (رحيم) را نيز به رسول اللّه صلىاللهعليهوآلهوسلم عنايت فرموده است . در اين رابطه خداوند متعال مىفرمايد :
«لَقَدْ جَاءكُمْ رَسُولٌ مِّنْ أَنفُسِكُمْ عَزِيزٌ عَلَيْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرِيصٌ عَلَيْكُم بِالْمُؤْمِنِينَ رَؤُوفٌ رَّحِيمٌ» .
به يقين رسولى از خود شما به سويتان آمد كه رنجهاى شما بر او سخت است ، و اصرار بر هدايت شما دارد ، و نسبت به مؤمنان رؤف و مهربان است .
امام زمان (عجّل اللّه فرجه الشريف) رحمان و رحيم :
با توجّه به آياتى كه تا به حال ذكر نموديم روشن گرديد كه خداوند متعال تربيت كننده همه عوالم و داراى يك رحمت عام و گسترده « رحمان » و يك رحمت خاصّ « رحيم » مىباشد و خداوند سبحان اين دو رحمت را به پيامبر اكرم صلىاللهعليهوآلهوسلم هم تفويض كرده است ؛ زيرا ايشان مظهر تامّ و اتمّ اسم رحمان و رحيم مىباشند .
با توجّه به حديث لوح در مىيابيم كه امام عصر (عجّل اللّه فرجه الشريف) نيز همانند رسول اللّه صلىاللهعليهوآلهوسلم مظهر اسم رحمان و رحيم مىباشند . نكته مهمّ آن كه اين وصف و امتياز مخصوص خاتم الأنبياء عليهمالسلام و خاتم الأوصياء (عجّل اللّه فرجه الشريف) مىباشد و هيچ مخلوق و موجود ديگرى در اين وصف با آنان شريك نمىباشد .
در دعاى عديله در رابطه با امام زمان (عجّل اللّه فرجه الشريف) آمده است .
« ببقائه بقيت الدّنيا وبيمنه رزق الورى وبوجوده ثبتت الأرض والسّماء » .
دنيا به [بركت] وجود ايشان پا برجاست و به يمن وجود ايشان مردم از رزق و روزى بهرهمند مىشوند و به وجود ايشان آسمان و زمين ثبات و قرار يافته است .
جهان آفرينش طُفيل وجود ائمّه اطهار عليهمالسلام است و به بركت آنان است كه مخلوقات و موجودات از روزى برخوردار و بهرهمند مىگردند ، آنان وسايط فيض الهى هستند و قيام مخلوقات به وجود آنان است . قيوميّت ائمّه اطهار عليهمالسلام با قيوميّت ذات اقدس حقّ منافات و تعارضى ندارد ، زيرا قيوميّت آنان به اذن الهى و در طول قيوميّت خداوند متعال قرار دارد .