ایران، رقم مجهول در معادله عراق
آفتاب‌‌نیوز : 
در حال حاضر حضور ایران در عراق و دخالت امور داخلی آن امری واضح، قطعی و ثابت شده است که حتی خود دولت ایران یا سازمان های وابسته به آن هیچ گاه نمی توانند آن را تکذیب کنند. چنین مداخله هایی یا قومیتی هستند و یا سیاسی که در نتیجه به مسائل امنیتی و نظامی منجر خواهند شد. جزئیات این موضوع نیز از روز روشن تر است و نیازی به تحقیق و تفحص و جمع آوری شواهد و مدارک ندارد.
بنابراین اساسی ترین عامل در بیانات سعود الفیصل که چند روز پیش صورت گرفت این است که ایالات متحده امریکا مستقیما و به وضوح عراق را به دست ایران سپرده است. چیزی که از آن هم مهم تر است، این است که وزیر امور خارجه عربستان چنین اتهاماتی را در زمان حضور خود در امریکا عنوان کرده و این بدین معناست که دولت امریکا، در این سخنان مورد خطاب است نه تهران و حکومت جمهوری اسلامی ایران.
پس چه دلیلی وجود دارد که امریکا این گونه با ایران برخورد می کند و در عین حال شمشیر خود را هم در برابر مسئله هسته ای از رو بسته است. امریکا در یک دست شمشیر و در دست دیگر عراق را با تمامی منابع گرانبهای آن به تهران پیشکش می کند! مسئله ای که در این مقطع وجود دارد کاملا پیچیده و مربوط به یکدیگر است.
امریکا که اشتباهات بی شمار و اقدامات احمقانه در عراق صورت داده چند ماه پس از اشغال این کشور خود را در موقعیتی حساس قرار داده بود زیرا عراق برای مقابله با ناآرامی هایی که امریکا منشاء آن را در سنی ها می داند، به نهادهای شیعه نیاز داشت و این شیعیان هم روابط بسیار نزدیکی با ایران داشتند. به این ترتیب امریکا به تدریج اعتبار و نفوذ خود را در بغداد و سپس در تمام عراق از دست داد. افزایش سریع نفوذ شیعیان هم باعث شد معادله جدیدی در کل منطقه ایجاد شود زیرا مقابله با آنها یا کنار زدن شیعیان، کار بسیار دشواری به نظر می رسید.
امریکا در ابتدا تصور می کرد سفر به عراق، سفری آسان خواهد بود که در آن می تواند از شیعیان به ویژه آنهایی که روابط نزدیک با ایران دارند، برای کنترل سنی ها استفاده کند سپس آنها را وادار به اطاعت و قطع روابط با ایران سازد. اما امریکایی ها بودند که با اشتباهات مکرر خود زمینه بازی را تغییر داده و خود تبدیل به افراد تابع ایران شدند.
به این شکل ایران که زمانی آماج تهدیدات امریکا مبنی بر اینکه هدف آنها در منطقه تنها عراق نیست، قرار داشت، ماهرانه و در غیبت عرب ها و سردرگمی امریکا توانست طرح خود را اجرا کند. این طرح از این قرار بود که ایران بتواند امریکا را در عراق گیر انداخته و مانند زمان جنگ ویتنام در دهه های 60 و 70 قرن گذشته. امریکا و ارتش در هم ریخته آن را درگرداب جنگ گرفتار کند.
صحنه عراق را تنها نگاهی غفلت کننده نمی تواند شاهد باشد چرا که ایران قویا امریکا را در عراق در دست خود گرفته و امریکا هم در مقابل سعی دارد در صحنه جهانی با توسل به برنامه هسته ای ایران، این کشور ر به دام بیاندازد. به این ترتیب مردم عراق هستند که بالاترین بها را در برابر این کابوس آزار دهنده می پردازد و البته کشورهای عرب همسایه ایران هم در این امر سهیم هستند زیرا از این واهمه دارند که روزی از خواب بیدار شوند و دولت جدایی طلب عراق را ببیند که به دلایل مذهبی، سیاسی، اقتصادی، امنیتی، نظامی و سایر مسائل به ایران وابسته است.
در همین حال عرب ها نباید موضع منفی در برابر بحران عراق اتخاذ کنند زیرا این وضعیت تنها معادله موجود را سخت تر می کند. امریکا اکنون از مقابله با نفوذ فزاینده ایران در عراق ناتوان است و نمی تواند مانع روابط شیعیان با ایران شود. گناه نابخشودنی برخی از کشورهای عرب هم این است که در برابر خشونتی که در برابر سنی ها اعمال می شد، ساکت ماندند و حتی گاهی از آنها حمایت کردند. بنابراین آنها هم به طور غیر عمد در واگذاری عراق به دستان ایران شرکت داشته اند.
وقتی عرب ها به شیعیان پشت می کنند، در واقع آنها را به سمت ایران می رانند زیرا شیعه ها وقتی با درهای بسته از سوی کشورهای عرب مواجهه می شوند، قطعا رو به سوی درهای باز ایران می آورند به ویژه زمانی که احساس کنند اعراب به دلایل قومیتی و نژادی و نه بر مبنای ناسیونالیسم و عرب گرایی با آنها رفتار می کنند.
حال که اوضاع این گونه پیش رفته و ایران تنها وزنه در معادله داخلی عراق شده هیچ راهی جز شفاف سازی روند دموکراتیک عراق وجود ندارد؛ راهی که در آن عرب های سنی و شیعه و کردها با یکدیگر برادر خواهند بود و اقلیت های مذهبی و قومی در ان مشکل نخواهند داشت. چنین روندی تنها راه نجات است و بدون آن جنگ قومی و داخلی اولین گزینه اسفبار پیش رو خواهد بود که در این صورت نفوذ ایران هم چنان افزایش خواهد یافت.
در حال حاضر حضور ایران در عراق و دخالت امور داخلی آن امری واضح، قطعی و ثابت شده است که حتی خود دولت ایران یا سازمان های وابسته به آن هیچ گاه نمی توانند آن را تکذیب کنند. چنین مداخله هایی یا قومیتی هستند و یا سیاسی که در نتیجه به مسائل امنیتی و نظامی منجر خواهند شد. جزئیات این موضوع نیز از روز روشن تر است و نیازی به تحقیق و تفحص و جمع آوری شواهد و مدارک ندارد. بنابراین اساسی ترین عامل در بیانات سعود الفیصل که چند روز پیش صورت گرفت این است که ایالات متحده امریکا مستقیما و به وضوح عراق را به دست ایران سپرده است. چیزی که از آن هم مهم تر است، این است که وزیر امور خارجه عربستان چنین اتهاماتی را در زمان حضور خود در امریکا عنوان کرده و این بدین معناست که دولت امریکا، در این سخنان مورد خطاب است نه تهران و حکومت جمهوری اسلامی ایران.
پس چه دلیلی وجود دارد که امریکا این گونه با ایران برخورد می کند و در عین حال شمشیر خود را هم در برابر مسئله هسته ای از رو بسته است. امریکا در یک دست شمشیر و در دست دیگر عراق را با تمامی منابع گرانبهای آن به تهران پیشکش می کند! مسئله ای که در این مقطع وجود دارد کاملا پیچیده و مربوط به یکدیگر است.
امریکا که اشتباهات بی شمار و اقدامات احمقانه در عراق صورت داده چند ماه پس از اشغال این کشور خود را در موقعیتی حساس قرار داده بود زیرا عراق برای مقابله با ناآرامی هایی که امریکا منشاء آن را در سنی ها می داند، به نهادهای شیعه نیاز داشت و این شیعیان هم روابط بسیار نزدیکی با ایران داشتند. به این ترتیب امریکا به تدریج اعتبار و نفوذ خود را در بغداد و سپس در تمام عراق از دست داد. افزایش سریع نفوذ شیعیان هم باعث شد معادله جدیدی در کل منطقه ایجاد شود زیرا مقابله با آنها یا کنار زدن شیعیان، کار بسیار دشواری به نظر می رسید.
امریکا در ابتدا تصور می کرد سفر به عراق، سفری آسان خواهد بود که در آن می تواند از شیعیان به ویژه آنهایی که روابط نزدیک با ایران دارند، برای کنترل سنی ها استفاده کند سپس آنها را وادار به اطاعت و قطع روابط با ایران سازد. اما امریکایی ها بودند که با اشتباهات مکرر خود زمینه بازی را تغییر داده و خود تبدیل به افراد تابع ایران شدند.
به این شکل ایران که زمانی آماج تهدیدات امریکا مبنی بر اینکه هدف آنها در منطقه تنها عراق نیست، قرار داشت، ماهرانه و در غیبت عرب ها و سردرگمی امریکا توانست طرح خود را اجرا کند. این طرح از این قرار بود که ایران بتواند امریکا را در عراق گیر انداخته و مانند زمان جنگ ویتنام در دهه های 60 و 70 قرن گذشته. امریکا و ارتش در هم ریخته آن را درگرداب جنگ گرفتار کند.
صحنه عراق را تنها نگاهی غفلت کننده نمی تواند شاهد باشد چرا که ایران قویا امریکا را در عراق در دست خود گرفته و امریکا هم در مقابل سعی دارد در صحنه جهانی با توسل به برنامه هسته ای ایران، این کشور ر به دام بیاندازد. به این ترتیب مردم عراق هستند که بالاترین بها را در برابر این کابوس آزار دهنده می پردازد و البته کشورهای عرب همسایه ایران هم در این امر سهیم هستند زیرا از این واهمه دارند که روزی از خواب بیدار شوند و دولت جدایی طلب عراق را ببیند که به دلایل مذهبی، سیاسی، اقتصادی، امنیتی، نظامی و سایر مسائل به ایران وابسته است.
در همین حال عرب ها نباید موضع منفی در برابر بحران عراق اتخاذ کنند زیرا این وضعیت تنها معادله موجود را سخت تر می کند. امریکا اکنون از مقابله با نفوذ فزاینده ایران در عراق ناتوان است و نمی تواند مانع روابط شیعیان با ایران شود. گناه نابخشودنی برخی از کشورهای عرب هم این است که در برابر خشونتی که در برابر سنی ها اعمال می شد، ساکت ماندند و حتی گاهی از آنها حمایت کردند. بنابراین آنها هم به طور غیر عمد در واگذاری عراق به دستان ایران شرکت داشته اند.
وقتی عرب ها به شیعیان پشت می کنند، در واقع آنها را به سمت ایران می رانند زیرا شیعه ها وقتی با درهای بسته از سوی کشورهای عرب مواجهه می شوند، قطعا رو به سوی درهای باز ایران می آورند به ویژه زمانی که احساس کنند اعراب به دلایل قومیتی و نژادی و نه بر مبنای ناسیونالیسم و عرب گرایی با آنها رفتار می کنند.
حال که اوضاع این گونه پیش رفته و ایران تنها وزنه در معادله داخلی عراق شده هیچ راهی جز شفاف سازی روند دموکراتیک عراق وجود ندارد؛ راهی که در آن عرب های سنی و شیعه و کردها با یکدیگر برادر خواهند بود و اقلیت های مذهبی و قومی در ان مشکل نخواهند داشت. چنین روندی تنها راه نجات است و بدون آن جنگ قومی و داخلی اولین گزینه اسفبار پیش رو خواهد بود که در این صورت نفوذ ایران هم چنان افزایش خواهد یافت.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید