ناگفته‌های باسابقه‌ترین امام جمعه کشور

آفتاب: "آیت الله سید مرتضی محمودی گلپایگانی" باسابقه ترین امام جمعه کشور به مناسبت سالروز اقامه اولین نماز جمعه در پنجم مردادماه 1358 زندگی، خاطرات و ناگفته های خود را از منبر و محراب در شهرستان ورامین و کشور بیان کرد. 

به گزارش مهر، آیت الله محمودی که در حال حاضر امام جمعه و نماینده ولی فقیه در شهرستان ورامین است، در سال 1305 در "گوگد" گلپایگان متولد شده و در سال 1358 با حکمی که از دفتر حضرت امام خمینی(ره) برای وی صادر شد، به عنوان امام جمعه این شهر فعالیتهای سیاسی، مذهبی، اجتماعی خود را آغاز کرد؛ اگرچه از سالها قبل در ورامین به مبارزات ضد ستمشاهی مشغول بود و سالها هدایت مردم این خطه را که آن زمان، شهرستانهای فعلی پیشوا و پاکدشت نیز جزو آن بود، بر عهده داشت.

آیت الله محمودی از جمله شخصیتهای ارزنده ای است که با الهام از مکتب حیات بخش اسلام و با تأسی به زندگی رهبران دینی، در عین تعهد به مبانی دینی و اخلاقی و تعبد به احکام الهی در متن حرکات سیاسی قرار داشته است.

حضور وی در صحنه دلخراش واقعه مدرسه فیضیه، مصادف با شهادت امام صادق(ع) در فروردین سال 1342 بر روش سیاسی ایشان در مبارزه با رژیم منحوس پهلوی تأثیر گذاشت.

وی در سال 1343 به امر مرحوم آیت الله العظمی گلپایگانی برای تبلیغ و انجام وظایف الهی به شهر محلات رفت و در مسجد جامع محلات سفلی به اقامه جماعت پرداخت.

امام جمعه ورامین پس از سختگیریهای مأموران ساواک در محلات که حتی از نشسته سخن گفتن نیز ممنوع بود، به امر مرحوم آیت الله گلپایگانی به شهر فریدون کنار رفت و به طور ناشناس به وظیفه تبلیغی خود عمل کرد.

وی در مقاطع حساس، از منبر رفتن برای روشنگری جامعه بهره می برد که حضور و سخنرانی وی در گوگد گلپایگان در حضور مسئولان آن شهر و کنایه های اعتراض آمیز علیه رژیم از جمله آنهاست.

به گفته آیت الله محمودی، وی در کنار وعاظ معروفی همچون مرحوم حجت الاسلام فلسفی، خطیب توانای ضد شاه آن زمان، سالها از معدود روحانیت ممنوع المنبر بود.

وی پس از سالها خدمات علمی، تبلیغی و اجتماعی در شهر محلات، عازم ورامین شد و با حضور در این منطقه با اخلاق و برخوردهای مردمی خوب توانست مسجد صاحب الزمان(عج) را در مرکز شهر ورامین به محوری ترین سنگر دینی و حرکات سیاسی در این شهرستان تبدیل کند.

ذکر مسائل فقهی حضرت امام(ره) در کنار نظرات سایر مراجع عظام تقلید توسط آیت الله محمودی آن جو خفقان را شکست؛ برگزاری مراسم بزرگداشت شهید آیت الله سید مصطفی خمینی و بزرگداشت مرحوم آیت الله زاده سید مهدی گلپایگانی، صدور بیانیه هایی با عنوان جامعه روحانیت منطقه ورامین از جمله اقدامات سیاسی ایشان در سالهای ستمشاهی بود. 

آیت الله محمودی همواره مورد اعتماد مراجع عظام تقلید بوده و هستند، تا آنجا که بسیاری از امور دینی و اجتماعی را به وی ارجاع داده و می دهند.

وی از حضرات آیات عظام امام خمینی(ره)، گلپایگانی، اراکی، مرعشی نجفی، خوئی، مقام معظم رهبری، فاضل لنکرانی، صافی گلپایگانی، بهجت، تبریزی، مکارم شیرازی و سیستانی دارای اجازه در امور حسبیه است و نمایندگی آنها را بر عهده دارد.

آیت الله محمودی در حال حاضر دارای سه فرزند پسر و یک دختر هستند که در صحنه های مذهبی و انقلابی نقشهای ارزنده ای ایفا کرده اند.

حجت الاسلام سید محسن، رئیس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی شهرستانهای استان تهران و امام جمعه موقت ورامین است که استاد حوزه و دانشگاه نیز هست؛ حجت الاسلام سید مهدی، مدتی امام جمعه موقت ورامین بود و اکنون مدیر حوزه علمیه امام صادق(ع) شهرستان ورامین است؛ دکتر محمد نیز دکتر دارو ساز بوده و دارای سوابق انقلابی و مذهبی در ورامین و تهران است.

گفتنی است یکی از فرزندان آیت الله محمودی به نام "مصطفی محمودی" در روز نوزدهم اسفندماه 1359 به مقام رفیع شهادت نائل آمد. 

امام جمعه ورامین به پیاده روی برای حفظ سلامت جسمانی اهمیت می دهند و از برنامه های مفید تلویزیون نیز استفادهمی کنند؛ با فرزندان و نوه هایشان رابطه کاملاً صمیمی دارند و در صورتی که وقت داشته باشند به گردش و استفاده از مناظر طبیعت نیز می پردازند.

توجه به بحثهای اخلاقی از خصوصیات بارز اسوه خدمت ورامین است

تدریس و برگزاری جلسات علوم دینی و فقهی از جمله تلاشهای علمی وی است؛ در آغاز تأسیس حوزه علمیه امام صادق(ع) در سال 55 با توجه به کمبود استاد، آیت الله محمودی با کمال تواضع از کتاب "جامع المقدمات" گرفته تا "رسائل" و "مکاسب" را برای طلاب تدریس می کردند؛ کلاس اخلاق و بحثهای اخلاقی وی نیز همواره برای طلاب راهگشا بوده است.

با سابقه ترین امام جمعه کشور از همان ابتدا نسبت به جریانات ضد دینی حساس بود. از آنجایی که افراد منحرف بعضاً در مراکز تعلیم و تربیت حضور یافته بودند و در قالب درس و کلاس در صدد ترویج افکار انحرافی خود بودند، وی جوانان را به پاسخگویی و بحث و مناظره با این افراد تشویق می کردند و این کار را از خانه خود آغاز کردند.

آیت الله محمودی پا به پای دیگران در راه خدمت به مردم تلاش داشته و دارند. حضور مستمر وی در جبهه های جنگ و جمع آوری کمکهای مردم و ارسال آنها به جبهه سبب شده بود که نام ورامین در میان شهرستانهای استان تهران بدرخشد.

اعزام گروهی به کرمان در جریان زلزله گلبافت کرمان و ساخت چند باب منزل برای زلزله زدگان آن دیار از دیگر خدمات اجتماعی آیت الله محمودی است.

امام جمعه ورامین در طول عمر با برکت خویش، خدمات علمی، فرهنگی و اجتماعی زیادی را در شهرستان ورامین به منصه ظهور گذاشت که برخی از آنها شامل ساخت بنای حوزه علمیه امام صادق(ع)، ساخت بنای حوزه علمیه کوثر ویژه خواهران، تشکیل ستاد مردمی کمک رسانی به جبهه های جنگ، تشویق مردم به تشکیل صندوقهای قرض الحسنه، تشکیل هیئتهای حل اختلاف برای ایجاد صلح، تشکیل مؤسسه خیریه و توزیع صندوقهای خیریه است.

تأسیس درمانگاه خیریه ولیعصر(عج) و مؤسسه خیریه حمایت از ایتام به منظور توجه بیشتر به خانواده های بی سرپرست، اعزام مبلغ و روحانی به روستاهای منطقه پیش از تشکیل سازمان تبلیغات اسلامی، تشکیل بسیج مردمی برای آموزش نظامی جوانان و بسیج جوانان به سوی جبهه های جنگ، ساخت و اداره مجتمع قرآن و عترت، توجه به مسئله نشر کتاب و تشویق به امر کتابخوانی، ساخت خانه عالم برای مسجد جامع محلات و مسجد صاحب الزمان(عج) ورامین و دهها فعالیت دیگر نیز از جمله خدمات اجتماعی آیت الله محمودی است.

نماینده ولی فقیه در شهرستان ورامین زندگینامه خودش را با لحنی جذاب در گفتگو با خبرنگار مهر این چنین بیان می کند: زادگاه بنده گوگد گلپایگان است، پدر مرحومم کشاورز بود، یک مقدار آب و ملک از خودش داشت و برای خودش کشاورزی می کرد، من درباره ایشان به یاد دارم که همان سر خرمن، زکات گندمش را حساب می کرد و اول سهم فقرا را می پرداخت، مراقب بود احیاناً به همسایگانش صدمه نزند؛ در آب گرفتن برای زمین هم خیلی مراقبتمی کرد تا چیزی از آب کشاورزی همسایه اش به زمین او نیاید.
وی تصریح کرد: من هم به صحرا می رفتم و کشاورزی می کردم و هم درس می خواندم، یادم هست پیش از دوره مقدمات از "عمّ جزء"(جزء سی ام قرآن) شروع کردیم، بعد از آن جزء های دیگر قرآن را آموزش می دادند، بعد از آن کتابهایی مثل "معراج السعاده" و"حق الیقینِ" علامه مجلسی و بعد حساب را آموختیم.

آیت الله محمودی بیان داشت: در گوگد مدرسه ای وجود داشت که مؤسسش مرحوم "آیت الله وحید گلپایگانی" بود. آقای وحید که اصالتاً گلپایگانی بود قبل از این که به گلپایگان بیاید در دستگاه مرحوم شیخ عبدالکریم حائری حضور داشت و مسئولیت اداره مدرسه فیضیه و بعضی مسائل حوزه را عهده دار بود.

وی ادامه داد: جمعی از اهالی گوگد از جمله دایی های خودم خدمت آقا شیخ عبدالکریم رفته و از وی تقاضا می کنند که آقای وحید را بفرستند به گلپایگان، شیخ بر خلاف میل آقای وحید تأکید بر مهاجرت وی می کند و به هر حال ایشان به گوگد می آیند و مدرسه ای نیز در آنجا تأسیس می کنند؛ آن مدرسه تقریباً شش - هفت حجره داشت که یکی از حجره هایش را من گرفته بودم.

با سابقه ترین امام جمعه کشور بیان داشت: بنده عشق به طلبگی داشتم و علاقه من هم در مجالس روضه خوانی به وجود آمد و تحت تأثیر روضه خوانهای خوب آن زمان قرار گفتم.

وی ادامه داد: بنده از اول نوجوانی مشغول تحصیل و طلبگی شدم، ابتدا در گلپایگان بودم، در آنجا مدرسه ای بود که مرحوم آیت الله وحید گلپایگانی مؤسس آن بود، چند سال به آن مدرسه می رفتم، سپس به مدرسه حاج محمد علی ابراهیم در اراک که مسئولش آیت الله آقا کاظم بود رفتم و به تحصیل ادامه دادم و سرانجام به حوزه قم رفتم.

آیت الله محمودی تأکید کرد: با خیلی از آقایانی که امروز در رأس روحانیت قرار دارند و مرجع تقلید هستند نیز همدوره بودم، منتها بنده به دلیل فعالیتهای تبلیغاتی زودتر از حوزه خارج شدم و نتوانستم ادامه تحصیل دهم، مرا چند سال برای تبلیغ به قزوین اعزام کردند، 12 سال به محلات اعزام شدم، چندین سال به ورامین آمدم و لذا بیشتر در عرصه تبلیغات بودم؛ از سال 42 به بعد که عمده فعالیتهای انقلابی و تبلیغاتی شروع شد کمتر در حوزه ماندم.

وی اضافه کرد: آقایان دیگر در حوزه ماندند و ادامه تحصیل دادند و بحمدلله وجود ارزنده ایشان برای دنیای تشیع بسیار نافع است.

نماینده ولی فقیه در شهرستان ورامین اظهار داشت: آیات عظام فاضل لنکرانی، تبریزی، افتخاری گلپایگانی، ستوده، صلواتی و حاج آقا جلال طاهر شمس نیز از اراک با من هم دوره بودند و خیلی های دیگر که حالا زیاد در ذهنم نمانده است.

آیت الله محمودی در خصوص تحصیلات سطح و خارج خود می گوید: من دو سال در مدرسه علمیه گوگد بودم و دوره مقدمات و مقداری از "سیوطی" را آنجا خواندم اما آیت الله وحید گلپایگانی که رفتند، چون مدرسه سرپرستی به آن شکل نداشت، من به مدرسه حاج محمد علی ابراهیم در اراک رفتم. این مدرسه از مدارس قدیمی است و مسئولش هم آیت الله آقا کاظم بود که مرد ملایی بود و در بیان هم خیلی قوت داشت.

وی ادامه داد: تقریباً دو سه سال در آنجا بودم و کتابهای "معالم"، "مغنی" و باقی مانده "سیوطی" را در آنجا خواندم. با شیخ رضا صلواتی و مرحوم آقای ستوده هم دوره بودم؛ بالاخره آمدم به شهر قم و در فیضیه یک حجره گرفتم و مشغول تحصیل شدم.

امام جمعه ورامین افزود: قسمتی از دروس سطح "رسائل" را نزد مرحوم شهید آیت الله صدوقی خواندم. مکاسب را با آقا رضا طاهری، حاج غلامرضا خرم آبادی و آقای مجاهدی خواندم. برای امتحان خارج، با حاج آقا افتخاری رفتم. حاج آقا افتخاری در اتاق جنب فیضیه در طبقه بالا زندگی می کرد و در آنجا متصدی امور بود. چون امتحان بنده یک مقداری خوب شده بود یک کتاب دو جلدی به نام قانون به عنوان جایزه به من هدیه داد.

وی گفت: درس "خارج" را در خدمت آیت الله گلپایگانی بودیم و در درس مکاسب محرمه امام(ره) شرکت می کردیم و جزوه امام(ره) را می نوشتیم. "خارج کفایه" را از محضر امام(ره) در مسجد سلماسی استفاده کردم. درس "اصول" امام(ره) به قول امروزیها نمره یک بود، آقایان سبحانی، خزعلی و یثربی هم بودند. آقای مطهری هم در مدرسه فیضیه در طبقه بالا یک حجره داشت و در همان جا تدریس می کرد.

آیت الله محمودی اضافه کرد: بنده مدتی در درس "شرح منظومه" آقای مطهری شرکت کردم. یک مقداری از "خارج اصول فقه" را در محضر آقای اراکی خواندم. درس ایشان خیلی مطرح بود ولی تعداد کمی از طلاب شرکت می کردند. در درس "تفسیر" علامه طباطبایی در مدرسه حجتیه شرکت می کردم. در درس آقای بروجردی هم حضور داشتم. کتاب "طهارت" و "خمس" و البته "اصول" بخش "اصول علمیه" را خواندم ولی بعد تعطیل شد.

امام جمعه ورامین با اشاره به سالروز برپایی اولین نماز جمعه در کشور بیان کرد: اولین نماز جمعه کشور در پنجم مردادماه 1358 به امامت آیت الله طالقانی برگزار شد و پس از گذشت سه ماه و در آبان ماه 1358 در اثر تقاضایی که مردم از محضر امام(ره) داشتند، ایشان امر فرمودند و نماز جمعه در ورامین اقامه شد.

آیت الله محمودی افزود: در حال حاضر بیش از ۳۰ سال از اقامه اولین نماز جمعه می گذرد و این نهاد با قدرت به کار خود ادامه می دهد، البته در ابتدا برخی شیاطین و افراد نا آگاه بودند که نه تنها در ورامین، در بسیاری از مکانها سعی کردند نماز جمعه را کمرنگ کنند لکن نتوانستند.

وی در پاسخ به درخواست خبرنگار مهر مبنی بر بیان بهترین خطبه وی در نماز جمعه گفت: هیچ کدام از خطبه های من خیلی خوب نبوده است که بخواهم بگویم بهترین آنها کدام است لکن آن خطبه ای که با اخلاص بیشتر بوده، بهترین خطبه ام و آنکه اخلاصش کمتر بوده، بدترین خطبه ام است.

نماینده ولی فقیه در شهرستان ورامین در بیان بهترین خاطره از نماز جمعه این شهر به حضور "شهید آیت الله دکتر بهشتی" اشاره کرد و افزود: خاطره البته زیاد است اما یک خاطره دارم که از حیثی خوب است و از حیثی نه و آن خاطره هم مربوط به سفری بود که شهید بهشتی به ورامین داشتند.

وی عنوان کرد: دست اندرکاران وقت، قبل از آمدن ایشان جلوتر با من مذاکره نکرده بودند که از کم و کیف کار آگاه شوم و لذا ایشان آمدند و وارد مسجد شدند برای سخنرانی قبل از خطبه ها، یک عده حدودا ۱۰ نفری که احتمال می دهم اجیر شده بنی صدر بوده و ورامینی نبودند، مرتب شعار می دادند "درود بر بنی صدر" و در حین شعار دادن به سمت منبر حرکت می کردند.

وی افزود: دکتر بهشتی روی منبر نشسته و سخنرانی می کرد، من کنار منبر منتظر بودم تا بعد از سخنان ایشان خطبه بخوانم، حاج محسن آقا نیز(اشاره به حجت الاسلام سید محسن محمودی امام جمعه موقت و فرزند حضرت آیت الله محمودی) آن موقع ۱۲ سال داشت، روی عرصه منبر به عنوان محافظ ایستاده بود.

آیت الله محمودی بیان داشت: این افراد تا نزدیک منبر آمدند، در این لحظه من بلند شدم و آنها را تهدید کردم و رفتند و شهید بهشتی به سخنان خود ادامه دادند؛ بعد هم در خطبه ها من صحبت کردم، آن گروه اندک و بنی صدر را تکذیب و دکتر بهشتی را حمایت کردم. 

وی با بیان خاطراتی در مورد چهارمین شهید محراب افزود: آیت الله صدوقی حافظه قوی داشت و در اوج فتنه سال ۶۰ همواره پشتیبان نظام و روحانیت بودند.

با سابقه ترین امام جمعه کشور بیان کرد: در زمانی که بسیاری از دوستان و دلسوزان دچار تردید بودند و مظلومیت آیت الله شهید بهشتی هنوز بر همگان مبرهن نشده بود، آیت الله صدوقی از ایشان حمایت می کردند.

وی اضافه کرد: در حوزه پرعظمت قم، دانش و امانتداری آیت الله صدوقی مورد توجه بزرگان قرار گرفت و آیت الله العظمی حائری یزدی قسمتی از کارهای خود را به ایشان سپرد.

امام جمعه ورامین یادآورشد: آیت الله صدوقی حافظه قوی داشت به طوری که در روز عده زیادی را شهریه می داد و نام و مقدار پرداختی را شب یادداشت می کرد.

وی ادامه داد: در حوزه معمولاً افراد وجیه و سرشناس شهریه را تقسیم می کردند تا پرداخت شهریه به بزرگان محترمانه صورت گیرد و انتخاب آیت الله صدوقی برای پرداخت شهریه مراجع عظام نشان دهنده شخصیت والای ایشان است.

نماینده ولی فقیه در شهرستان ورامین تصریح کرد: بنده افتخار داشتم دروسی از حوزه را نزد شهید آیت الله صدوقی تلمذ کنم؛ این بزرگمرد، خدمات ارزنده ای به اسلام، حوزه، انقلاب و مردم کرد.

وی افزود: در تشکیل نمازهای جمعه پیشوا، جواد آباد و خیرآباد با من صحبت شد، در تمام این نمازهای جمعه به جز نماز جمعه قرچک از بنده نظرخواهی شد، مشورت شد و بر اساس خواست خودم و پیشنهاد بنده تشکیل شد.

نماینده ولی فقیه در شهرستان ورامین عنوان کرد: اگر تنها در بخش مرکزی ورامین نماز جمعه می بود بسیاری از افراد به دلیل دوری راه، سرما و گرما از شرکت در نماز جمعه باز می ماندند، وجود نماز جمعه در بخشها برکت و نیاز است.

وی در خصوص نحوه آشنایی با حضرت امام خمینی(ره) به خبرنگار مهر گفت: در قم که بودم از قبل از سال 42 و قبل از آنکه بحث انقلاب شود، در درس "مکاسب محرمه" امام(ره) شرکت می کردم، جزوه امام(ره) را می نوشتم، "خارج کفایه"، "اصول" و "فقه" نیز شاگرد امام(ره) بودم، درس اصول امام(ره) به قول امروزیها نمره یک بود، آقایان سبحانی، خزعلی و یثربی نیز به درس امام(ره) می آمدند و از محضر ایشان استفاده می کردیم تا ایشان به نجف تبعید شدند و دیگر در دسترس نبودند.

آیت الله محمودی بیان کرد: البته یک شب نیمه رجب بود برای دیدار امام(ره) به نجف رفتم و با ایشان دیدار کردم.

وی اضافه کرد: سالگرد روزی که شاه را در تهران تیر زدند، همیشه در تمام شهرهای مملکت مجلس دعا برپا بود؛ آنها علما را دعوت می کردند که شرکت کنند و تنها کسی که شرکت نمی کرد من بودم. دو روز قبل از اینکه مراسم باشد به بهانه ای به قم می رفتم، در محلات نمی ماندم که بخواهم شرکت کنم.

ممنوع المنبر شدن آیت الله محمودی به دلیل عدم شرکت در مجلس شاه

با سابقه ترین امام جمعه کشور یادآورشد: شخصی به نام دادگر در دستگاه ساواک وجود داشت که یک روز آمد و گفت: چرا به مجلس دعای شاه نمی آیید؟ گفتم: نیستم که بیایم؛ گفت: شما مخصوصا نمی آیی؛ گفتم: بله، فرض کن مخصوصا نمی آیم. خلاصه با این آقا درگیر شدم، اینها همین مورد و موارد قبلی را برایم پرونده کردند و در سال 49 ممنوع المنبر شدم، آن زمان حدود 9 نفر از جمله آقایان هاشمی، مقدسی، فلسفی و دیگران که الان در ذهنم نیست ممنوع المنبر بودند.

خبرگزاری مهر از خداوند متعال برای "آیت الله سید مرتضی محمودی گلپایگانی" باسابقه ترین امام جمعه کشور که از محبوبیت خاصی در بین مردم شهرستان ورامین و حتی شهرستانهای اطراف برخوردار است، آرزوی سلامتی و توفیق روز افزون دارد.

..........
علیرضا مهدی زاده