رقابت حزبی، اصلی پذیرفته شده و عقلانی
آفتاب‌‌نیوز : 
آفتاب- حجت‌الاسلام و المسلمین علی عسکری: سیستم تک حزبی دولتی به امر ملوکانه شاه بر کشور حاکم شد و شاه رسماً اعلام کرد که هر کس حزب رستاخیز را قبول ندارد کشور را ترک کند! لکن پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران به رهبری امام خمینی (ره) و آزادی ملت و بویژه نخبگان جامعه از قید رژیم سلطه و حکومت شاه، روند شکل‌گیری تفکر حزبی و سیاسی در اوج قرار گرفت، تا آنجا که با وجود فعالیت احزاب و سازمان‌های سیاسی مختلف، یاران و شاگردان اما (ره) با کسب اجازه از ایشان کار حزبی و تشکیلاتی را وظیفه خود دانسته و در این رابطه نقش تعیین‌کننده و اثرگذاری داشته‌اند.
فراموش نمی‌کنم، هنوز ده روز از عمر پیروزی انقلاب اسلامی ایران نگذشته بود که آیت‌الله موسوی اردبیلی در کانون توحید تهران در یک نشست مطبوعاتی حزب جمهوری اسلامی را اعلام موجودیت کرد و اعضاء مؤسس آن را که شاگردان فکری و یاران شناخته امام (ره) بودند، یعنی حضرات آیات و حجج اسلام آقایان دکتر سیدمحمد بهشتی، سیدعلی خامنه‌ای، علی‌اکبر هاشمی رفسنجانی، سید عبدالکریم موسوی اردبیلی و دکتر محمدجواد باهنر را معرفی نمود.
در آغازین روزهای فعالیت حزب جمهوری اسلامی هزاران نفر از حوزه و دانشگاه و سایر اقشار جامعه وفاداری خودشان به این حزب را اعلام کردند و در چند روز اول ثبت‌نام در دفاتر تشکیلاتی حزب در سراسر کشور بیش از یکصد هزار نفر در آن ثبت نام کردند و چهره‌های انقلابی و شناخته شده‌ای همچون شهید هاشمی‌نژاد و دیگر عزیزان عهده‌دار مسئولیت حزب در مراکز استان‌ها و شهرهای بزرگ و پرجمعیت شدند.
آیت‌الله شهید دکتر بهشتی که از قدرت فکری و سازماندهی بالایی برخوردار بود در نقش رهبری تشکیلات و دبیرکلی حزب جمهوری اسلامی ظاهر گشت و به عنوان یک روحانی مجتهد و آگاه پدر تحزب اسلامی و لیدر سیاسی یک حزب فراگیر که مدافع نظام و مکتب فکری امام (ره) بود شناخته شد. او حزب جمهوری اسلامی را معبد خودش معرفی کرد و با انگیزه پاک دینی و برخواسته از فطرت الهی که داشت، اعلام کرد: دوستان اگر فرجام کار ما در این تشکیلات به جز شهادت باشد عمر ما تباه است و بر باد و چون چنین اخلاصی بر او و حرکت سیاسی و تشکیلاتی دوستانش حکم‌فرما بود. امام راحل (ره) در یک دیدار رسمی و علنی با شورای مرکزی حزب و اعضاء فعال آن که نگارنده نیز به عنوان عضو کوچک حزب از خراسان در آن دیدار حضور داشتم فرمود: این حزب ما می‌خواهد آمال انبیاء را محقق کند و به همین خاطر بود که آن عزیز سفر کرده و واصل به حق، اجازه مصرف سهم مبارک امام و وجوهات شرعی در حزب را به مؤسسین آن داده بود و از حرکت جمعی آنها تا موقعی که حزب دچار اختلاف داخلی نشده بود، حمایت می‌کرد.
کارکرد بالا و عمل‌گرایی سیاسی و اجتماعی حزب جمهوری اسلامی که با حمایت معنوی رهبری جامعه، همراه بود باعث گردید جوانان خوش فکر و دارای نبوغ فکری اعم از حوزوی و دانشگاهی در حزب تربیت تشکیلاتی پیدا کنند، مجلس خبرگان قانون اساسی با ترکیب اکثریت از بزرگان دلسوز انقلابی تأسیس گردد، قانون اساسی توسط چهره‌هایی همچون شهید بهشتی، شهید آیت، شهید هاشمی‌نژاد و دیگر اعضاء مؤثر و حامیان حزب جمهوری اسلامی تدوین، تصویب و به رأی مردم گذاشته شود.
مجلس شورای اسلامی به ریاست آیت‌الله هاشمی رفسنجانی شکل بگیرد. با خطوط انحرافی از نوع حرکت‌های کمونیست‌های وابسته به شوروی و چین و لیبرال‌های غیرمعتقد به مبانی دینی و آرمان ملت مسلمان ایران مقابله شود. ماهیت منافقین افشاء گردد و بنی‌صدر به عنوان مهره نفوذی بیگانگان استیضاح و عزل شود.
بازده مثبت کاری و اقدام‌های اثرگذار دیگری حزب جمهوری اسلامی داشت که در این مقال نمی‌گنجد. واقعیت این است که حزب جمهوری اسلامی به معنا و مفهوم درست کلمه ضربه‌گیر نظام بود و در مسیر تداوم انقلاب اسلامی نقش مؤثر داشت. غیر از حزب جمهوری اسلامی، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، روحانیت مبارز تهران و مشهد، تشکل‌های سیاسی دیگری قانونمند و رسمی در مجموعه نظام به صورت فعال و قانونی وجود داشتند که از جمله آنها سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی بود. این سازمان از ائتلاف گروه‌های مبارزاتی قبل از پیروزی انقلاب اسلامی شکل گرفته بود و بوجود آورندگان آن گروه‌های منصورون، امت واحده، فلق، توحیدی صف، فلاح، بَدر و موحدین بودند.
تفاهم و همفکری اعضاء اصلی این سازمان با بعضی از بزرگان روحانیت از جمله آیت‌ا... راستی کاشانی به فعالیت‌های آنها مشروعیت داده بود بویژه که آیت‌ا... راستی کاشانی به عنوان نماینده امام (ره) و صاحب‌نظر در امور فقهی و شرعی در این تشکیلات ایفاء نقش می‌کرد.
اعضاء فعال و کارآمد این سازمان سیاسی در دولت و قوه مجریه، مجلس شورای اسلامی و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی عهده‌دار مسئولیت بودند و در جهت دفاع نظامی و اطلاعاتی از انقلاب بویژه در هشت سال دفاع مقدس و جنگ تحمیلی دشمن، با الهام از رهنمودهای امام (ره) نقش مؤثر داشتند و خدمات آنان را هیچ‌کس نمی‌تواند کتمان کند. بد نیست بدانیم که وجود حزب، سازمان و تشکیلات همآنند یک چاقوی دولبه است. می‌تواند شیطانی باشد و می‌تواند انسانی و الهی باشد.
روشن است که وجود احزاب و سازمان‌ها در ذات خود مثبت یا منفی نیستند، بلکه کادر رهبری، مبانی اعتقادی و نوع عملکرد آنها است که می‌تواند مبنای قضاوت باشد. همانطور که در گروه‌های جمعی و نحله‌های فرهنگی و اجتماعی جامعه، اجتماع‌کنندگان بر خوبی‌ها از اجتماع‌کنندگان بر بدی‌ها جدا هستند، جمعیت‌های سیاسی و احزاب نیز اینگونه‌اند و به تعبیر قرآن یا حزب‌الله و مجموعه بهم پیوسته در خدمت خدا هستند و یا حزب الشیطان و مجموعه به هم پیوسته در خدمت شیطان. با این حال احزاب سیاسی در قانون اساسی کشور به رسمیت شناخته شده و برخورد معقول و از روی تدبیر با مقوله احزاب از ضرورت‌های کاری زمامداران حکومت است.
مرحوم آیت‌الله دکتر بهشتی یکی از کارگزاران حکومت در گذشته و دبیرکل حزب جمهوری اسلامی می‌فرمود: ما معقتد هستیم اگر کار و کوششی مفید و دارای بازده باشد از کسانی ساخته است که اصولاً به نظم اجتماعی و حرکت جمعی و تشکیلاتی اهمیت می‌دهند و می‌فرمود: متشکل می‌شویم تا پاسدار ارزش‌ها باشیم نه شخصیت‌ها و افراد.
در راستای منویات بلند آیت‌الله شهید دکتر بهشتی لازم است بگویم که وجود احزاب سیاسی برخوردار از ویژگی‌های اسلامی و معیارهای مقبول مردم و جامعه دینی امروز هم به مثل گذشته یک ضرورت انکارناپذیر است. چنین احزابی می‌توانند با توزیع درست قدرت و کنترل آن، در آموزش و سازماندهی سیاسی جامعه نقش‌آفرین باشند. خواسته‌های مردم را به شکل حرکت جمعی و تشکیلاتی دریافت و با ارائه راهکار آنها را به نظام سیاسی و حاکمیت منتقل کنند. مشارکت سیاسی را در جامعه نهادینه نموده و از راه درست و منطقی جلوی کانون‌های قدرت و ثروت نامشروع را بگیرند.
بسیار روشن است که در شرایط نبود احزاب قوی و دارای برنامه، بهم‌ریختگی و سیاست‌زدگی بر کشور حاکم می‌شود. فقدان یک حزب و یا چند حزب مسیطره و کارآمد باعث شده دولت از بانک اطلاعات نیروی انسانی برخوردار نباشد و عزل و نصب‌ها را زودهنگام بدون سنجش و کارشناسی به انجام برساند. همه می‌دانیم که تصمیم‌گیری جمعی در قالب حرکت حزبی و تشکیلاتی ضریب خطاهای مدیریتی را کاهش می‌دهد و باعث رونق برنامه‌ریزی و مدیریت در حوزه‌های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی می‌شود و چون در وضع فعلی دولت رفتار پوپولیستی و توده‌گرایانه پیشه کرده و برخوردار از یک حزب نیرومند سیاسی و پخته‌کار سیاست نیست، چیره‌گی بر مشکلات و نابسامانی‌ها بر او سخت‌تر شده است. امروزه بسیار بجا و مناسب است که فلسفه وجود احزاب سیاسی بیش از گذشته منظور نظر قرار گیرد و از بی مهری‌ها نبست به احزاب سیاسی کاسته شود.
در تعیین سیاست‌های کلی نظام نقش احزاب سیاسی مغفول و مسکوت نماند. در قانون جامع انتخابات توزیع امکانات تبلیغاتی در میان احزاب و بهره‌گیری از آنها برای انتخابات آزاد، سالم و رقابتی منظور نظر قرار گیرد. در این رابطه بسترسازی برای امکان رأی به لیست احزاب و گروه‌ها در کنار رأی به کاندیداهای منفرد و غیرحزبی به مثل کشورهای مترقی دنیا امری است ضروری بویژه که بنا به رهنمودهای اخیر رهبر معظم انقلاب اسلامی ممکن است نظام پارلمانی در آینده جایگزین نظام نیمه ریاستی فعلی شود. تجربه جهانی نشان داده احزاب سیاسی قوی، کارساز هستند و اعتلای سیاسی، مدیریتی و اقتصادی که نتیجه‌اش رفاه، آرامش و رضایت مردم است در نظام حزبی و پارلمانی بیش از نظام ریاستی امکان تحقق دارد و چرخش قدرت در میان نخبگان از مسیر رقابت‌های حزبی کم‌هزینه است بویژه که رقابت حزبی یک اصل پذیرفته شده و عقلانی در جوامع باز و آزاد است.
آفتاب- حجت‌الاسلام و المسلمین علی عسکری: سیستم تک حزبی دولتی به امر ملوکانه شاه بر کشور حاکم شد و شاه رسماً اعلام کرد که هر کس حزب رستاخیز را قبول ندارد کشور را ترک کند! لکن پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران به رهبری امام خمینی (ره) و آزادی ملت و بویژه نخبگان جامعه از قید رژیم سلطه و حکومت شاه، روند شکل‌گیری تفکر حزبی و سیاسی در اوج قرار گرفت، تا آنجا که با وجود فعالیت احزاب و سازمان‌های سیاسی مختلف، یاران و شاگردان اما (ره) با کسب اجازه از ایشان کار حزبی و تشکیلاتی را وظیفه خود دانسته و در این رابطه نقش تعیین‌کننده و اثرگذاری داشته‌اند. فراموش نمی‌کنم، هنوز ده روز از عمر پیروزی انقلاب اسلامی ایران نگذشته بود که آیت‌الله موسوی اردبیلی در کانون توحید تهران در یک نشست مطبوعاتی حزب جمهوری اسلامی را اعلام موجودیت کرد و اعضاء مؤسس آن را که شاگردان فکری و یاران شناخته امام (ره) بودند، یعنی حضرات آیات و حجج اسلام آقایان دکتر سیدمحمد بهشتی، سیدعلی خامنه‌ای، علی‌اکبر هاشمی رفسنجانی، سید عبدالکریم موسوی اردبیلی و دکتر محمدجواد باهنر را معرفی نمود.
در آغازین روزهای فعالیت حزب جمهوری اسلامی هزاران نفر از حوزه و دانشگاه و سایر اقشار جامعه وفاداری خودشان به این حزب را اعلام کردند و در چند روز اول ثبت‌نام در دفاتر تشکیلاتی حزب در سراسر کشور بیش از یکصد هزار نفر در آن ثبت نام کردند و چهره‌های انقلابی و شناخته شده‌ای همچون شهید هاشمی‌نژاد و دیگر عزیزان عهده‌دار مسئولیت حزب در مراکز استان‌ها و شهرهای بزرگ و پرجمعیت شدند.
آیت‌الله شهید دکتر بهشتی که از قدرت فکری و سازماندهی بالایی برخوردار بود در نقش رهبری تشکیلات و دبیرکلی حزب جمهوری اسلامی ظاهر گشت و به عنوان یک روحانی مجتهد و آگاه پدر تحزب اسلامی و لیدر سیاسی یک حزب فراگیر که مدافع نظام و مکتب فکری امام (ره) بود شناخته شد. او حزب جمهوری اسلامی را معبد خودش معرفی کرد و با انگیزه پاک دینی و برخواسته از فطرت الهی که داشت، اعلام کرد: دوستان اگر فرجام کار ما در این تشکیلات به جز شهادت باشد عمر ما تباه است و بر باد و چون چنین اخلاصی بر او و حرکت سیاسی و تشکیلاتی دوستانش حکم‌فرما بود. امام راحل (ره) در یک دیدار رسمی و علنی با شورای مرکزی حزب و اعضاء فعال آن که نگارنده نیز به عنوان عضو کوچک حزب از خراسان در آن دیدار حضور داشتم فرمود: این حزب ما می‌خواهد آمال انبیاء را محقق کند و به همین خاطر بود که آن عزیز سفر کرده و واصل به حق، اجازه مصرف سهم مبارک امام و وجوهات شرعی در حزب را به مؤسسین آن داده بود و از حرکت جمعی آنها تا موقعی که حزب دچار اختلاف داخلی نشده بود، حمایت می‌کرد.
کارکرد بالا و عمل‌گرایی سیاسی و اجتماعی حزب جمهوری اسلامی که با حمایت معنوی رهبری جامعه، همراه بود باعث گردید جوانان خوش فکر و دارای نبوغ فکری اعم از حوزوی و دانشگاهی در حزب تربیت تشکیلاتی پیدا کنند، مجلس خبرگان قانون اساسی با ترکیب اکثریت از بزرگان دلسوز انقلابی تأسیس گردد، قانون اساسی توسط چهره‌هایی همچون شهید بهشتی، شهید آیت، شهید هاشمی‌نژاد و دیگر اعضاء مؤثر و حامیان حزب جمهوری اسلامی تدوین، تصویب و به رأی مردم گذاشته شود.
مجلس شورای اسلامی به ریاست آیت‌الله هاشمی رفسنجانی شکل بگیرد. با خطوط انحرافی از نوع حرکت‌های کمونیست‌های وابسته به شوروی و چین و لیبرال‌های غیرمعتقد به مبانی دینی و آرمان ملت مسلمان ایران مقابله شود. ماهیت منافقین افشاء گردد و بنی‌صدر به عنوان مهره نفوذی بیگانگان استیضاح و عزل شود.
بازده مثبت کاری و اقدام‌های اثرگذار دیگری حزب جمهوری اسلامی داشت که در این مقال نمی‌گنجد. واقعیت این است که حزب جمهوری اسلامی به معنا و مفهوم درست کلمه ضربه‌گیر نظام بود و در مسیر تداوم انقلاب اسلامی نقش مؤثر داشت. غیر از حزب جمهوری اسلامی، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، روحانیت مبارز تهران و مشهد، تشکل‌های سیاسی دیگری قانونمند و رسمی در مجموعه نظام به صورت فعال و قانونی وجود داشتند که از جمله آنها سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی بود. این سازمان از ائتلاف گروه‌های مبارزاتی قبل از پیروزی انقلاب اسلامی شکل گرفته بود و بوجود آورندگان آن گروه‌های منصورون، امت واحده، فلق، توحیدی صف، فلاح، بَدر و موحدین بودند.
تفاهم و همفکری اعضاء اصلی این سازمان با بعضی از بزرگان روحانیت از جمله آیت‌ا... راستی کاشانی به فعالیت‌های آنها مشروعیت داده بود بویژه که آیت‌ا... راستی کاشانی به عنوان نماینده امام (ره) و صاحب‌نظر در امور فقهی و شرعی در این تشکیلات ایفاء نقش می‌کرد.
اعضاء فعال و کارآمد این سازمان سیاسی در دولت و قوه مجریه، مجلس شورای اسلامی و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی عهده‌دار مسئولیت بودند و در جهت دفاع نظامی و اطلاعاتی از انقلاب بویژه در هشت سال دفاع مقدس و جنگ تحمیلی دشمن، با الهام از رهنمودهای امام (ره) نقش مؤثر داشتند و خدمات آنان را هیچ‌کس نمی‌تواند کتمان کند. بد نیست بدانیم که وجود حزب، سازمان و تشکیلات همآنند یک چاقوی دولبه است. می‌تواند شیطانی باشد و می‌تواند انسانی و الهی باشد.
روشن است که وجود احزاب و سازمان‌ها در ذات خود مثبت یا منفی نیستند، بلکه کادر رهبری، مبانی اعتقادی و نوع عملکرد آنها است که می‌تواند مبنای قضاوت باشد. همانطور که در گروه‌های جمعی و نحله‌های فرهنگی و اجتماعی جامعه، اجتماع‌کنندگان بر خوبی‌ها از اجتماع‌کنندگان بر بدی‌ها جدا هستند، جمعیت‌های سیاسی و احزاب نیز اینگونه‌اند و به تعبیر قرآن یا حزب‌الله و مجموعه بهم پیوسته در خدمت خدا هستند و یا حزب الشیطان و مجموعه به هم پیوسته در خدمت شیطان. با این حال احزاب سیاسی در قانون اساسی کشور به رسمیت شناخته شده و برخورد معقول و از روی تدبیر با مقوله احزاب از ضرورت‌های کاری زمامداران حکومت است.
مرحوم آیت‌الله دکتر بهشتی یکی از کارگزاران حکومت در گذشته و دبیرکل حزب جمهوری اسلامی می‌فرمود: ما معقتد هستیم اگر کار و کوششی مفید و دارای بازده باشد از کسانی ساخته است که اصولاً به نظم اجتماعی و حرکت جمعی و تشکیلاتی اهمیت می‌دهند و می‌فرمود: متشکل می‌شویم تا پاسدار ارزش‌ها باشیم نه شخصیت‌ها و افراد.
در راستای منویات بلند آیت‌الله شهید دکتر بهشتی لازم است بگویم که وجود احزاب سیاسی برخوردار از ویژگی‌های اسلامی و معیارهای مقبول مردم و جامعه دینی امروز هم به مثل گذشته یک ضرورت انکارناپذیر است. چنین احزابی می‌توانند با توزیع درست قدرت و کنترل آن، در آموزش و سازماندهی سیاسی جامعه نقش‌آفرین باشند. خواسته‌های مردم را به شکل حرکت جمعی و تشکیلاتی دریافت و با ارائه راهکار آنها را به نظام سیاسی و حاکمیت منتقل کنند. مشارکت سیاسی را در جامعه نهادینه نموده و از راه درست و منطقی جلوی کانون‌های قدرت و ثروت نامشروع را بگیرند.
بسیار روشن است که در شرایط نبود احزاب قوی و دارای برنامه، بهم‌ریختگی و سیاست‌زدگی بر کشور حاکم می‌شود. فقدان یک حزب و یا چند حزب مسیطره و کارآمد باعث شده دولت از بانک اطلاعات نیروی انسانی برخوردار نباشد و عزل و نصب‌ها را زودهنگام بدون سنجش و کارشناسی به انجام برساند. همه می‌دانیم که تصمیم‌گیری جمعی در قالب حرکت حزبی و تشکیلاتی ضریب خطاهای مدیریتی را کاهش می‌دهد و باعث رونق برنامه‌ریزی و مدیریت در حوزه‌های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی می‌شود و چون در وضع فعلی دولت رفتار پوپولیستی و توده‌گرایانه پیشه کرده و برخوردار از یک حزب نیرومند سیاسی و پخته‌کار سیاست نیست، چیره‌گی بر مشکلات و نابسامانی‌ها بر او سخت‌تر شده است. امروزه بسیار بجا و مناسب است که فلسفه وجود احزاب سیاسی بیش از گذشته منظور نظر قرار گیرد و از بی مهری‌ها نبست به احزاب سیاسی کاسته شود.
در تعیین سیاست‌های کلی نظام نقش احزاب سیاسی مغفول و مسکوت نماند. در قانون جامع انتخابات توزیع امکانات تبلیغاتی در میان احزاب و بهره‌گیری از آنها برای انتخابات آزاد، سالم و رقابتی منظور نظر قرار گیرد. در این رابطه بسترسازی برای امکان رأی به لیست احزاب و گروه‌ها در کنار رأی به کاندیداهای منفرد و غیرحزبی به مثل کشورهای مترقی دنیا امری است ضروری بویژه که بنا به رهنمودهای اخیر رهبر معظم انقلاب اسلامی ممکن است نظام پارلمانی در آینده جایگزین نظام نیمه ریاستی فعلی شود. تجربه جهانی نشان داده احزاب سیاسی قوی، کارساز هستند و اعتلای سیاسی، مدیریتی و اقتصادی که نتیجه‌اش رفاه، آرامش و رضایت مردم است در نظام حزبی و پارلمانی بیش از نظام ریاستی امکان تحقق دارد و چرخش قدرت در میان نخبگان از مسیر رقابت‌های حزبی کم‌هزینه است بویژه که رقابت حزبی یک اصل پذیرفته شده و عقلانی در جوامع باز و آزاد است.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید