آفتابنیوز : آفتاب: رضا غنی لو - سوانح زمین ساختی به آن دسته از سوانح طبیعی گفته می شود که به واسطه جابجایی و تغییر در سطوح خاصی از زمین به وجود می آیند و تاثیر مصیبت باری بر روی حیات، اموال و فعالیت های انسان بر جای می گذارند. از مهم ترین موارد این گونه سوانح می توان به انواع زلزله ها و آتشفشان ها اشاره کرد.
اقلیم ایران از دیرباز به عنوان یک کشور حادثه خیز در جغرافیای جهان شناخته شده است. طبق یک آمار تقریبی در 90 سال گذشته بیش از 120هزار نفر از هموطنانمان بر اثر بلایای طبیعی کشته شده اند که علت مرگ 76% از این تعداد نفرات زلزله بوده است.
بعد از وقوع هر حادثه طبیعی، مشکلات امنیتی– انتظامی به 2صورت «نیاز» و «تهدید» نمایان می گردند. اگرچه بین این دو ، تفاوت اساسی وجود دارد اما رابطه پیچیده ای آنها را به هم مرتبط کرده و امکان تبدیل به یکدیگر را میسر می سازد.
برای مثال بعد از وقوع بحران که زیرساخت ها آسیب جدی دیده و همه چیز از تعادل خارج می شود، زلزله دیدگان ، نیاز مبرم به سهولت در امر تردد به منظور تسریع در امدادرسانی دارند.
در انجام آمد و شد منظم و جلوگیری از گره های ترافیکی منتهی به محل حادثه پلیس راه نیروی انتظامی نقش موثر و به سزائی دارد و یا نیاز به تامین امنیت اموال رها شده در منازل آسیب دیده و خالی از سکنه از دیگر نیازهای انتظامی – امنیتی مردم در وهله اول می باشد.
بدیهی است که هرگونه کوتاهی و تعلل در پاسخ به نیازهای به وجود آمده ممکن است راه را برای تولید تهدیدات امنیتی – انتظامی فراهم تر نموده و این تهدیدات مجددا نیازهای جدیدتری رودرروی پلیس قرار دهند.
هر چند علیرغم تلاش های صورت گرفته در مدیریت پیش بینی و پیشگیری ایراداتی بر نهادها و سازمانها وارد است و در آمار تلفات انسانی به علت همه گیر نشدن مقاوم سازی بناها متاسفانه رتبه بالایی در میان کشورهای زلزله خیز به خود اختصاص داده ایم، ولی خوشبختانه پتانسیل دینی و سنتی میان مردم در تحمل مصیبت ها و بسیج عمومی برای امدادرسانی و هم دردی بعنوان اهرمی قدرتمند در بازیابی و بازتوانی اجتماعی عمل می نماید و از این منظر باید به مردم ایران نشان لیاقت بین المللی اهدا گردد.
زلزله تکان دهنده در قسمت های شمال و مرکز استان آذربایجان شرقی بار دیگر به ما ثابت کرد که میزان تلفات در بناهای سست روستایی و بخش های فقیر شهری بسیار بیشتر از سازه های اصولی است.
متاسفانه علیرغم پرداخت مقادیر قابل توجهی وام روستایی برای نوسازی بافت های فرسوده روستایی به علت فقدان نظارت صحیح و جدی و فرهنگ غلط "باری به هر جهت" در زندگی روزمره، اثربخشی قابل توجهی در جلوگیری از تلفات و خسارتها مشاهده نشد و این باید در دستور کار اول مسئولین مربوطه برای آینده قرار گیرد.
از نکات دیگر که می تواند بعد از وقوع حادثه باعث چابکی سازمانهای عمل کننده گردد، تمرین هماهنگی و مشخص شدن متولی خاص در هنگام بروز حوادث است. هرچند با ایجاد سازمانهای مدیریت بحران در وزارت کشور و به تبع آن استانداری ها و شهرداری ها عملکرد مثبت و خروجی های قابل تقدیری را نسبت به گذشته های نه چندان دور شاهد هستیم ولی این ستادها با کمک سازمانهای اجرایی مانند هلال احمر – آتش نشانی – اورژانس و پلیس و ... باید آموزش مداوم خود و مردم را با بهره گیری از تحقیقات داخلی و تجربیات بین المللی وجه همت خود قرار دهند.
*مدیرعامل باشگاه خبرنگاران پلیس