راهبرد عاشورایی امام خمینی (ره) در مبارزه با شاه
مقاله منتشر نشده از حجت الاسلام والمسلمین علي عسگري
آفتاب‌‌نیوز : 
آفتاب: نقش اصلی عالمان و نخبگان در جامعه، اثرگذاری و هدایت است. تاریخ گواه روشنی بر این است که چگونه آگاهان متعهد و نخبگان دل‌سوز، مردم را متوجه تکالیف انقلابی کرده و پیش‌تاز تحول در میان آنان بوده‌اند. پایه‌گذاری حرکت‌های فراگیر، انقلاب‌آفرین و نویدبخش به‌دست نخبگان به‌انجام می‌رسد و تجدید حیات دینی مردم نیز در دست باکفایت عالمان دینی ازجان‌گذشته است و کم نیستند فقیهان بزرگ و مجاهدان نستوه که در راه ترویج دین، معروف‌گستری و منکرزدایی با نظام‌های سلطه و طاغوتی به مقابله برخواسته و تا پای جان برای استقرار و استمرار ارزش‌ها، جان‌فشانی نموده‌اند.
از میان فقیهان و نخبگان شناخته‌شده و کارآمد در دوران معاصر، امام خمینی (ره) بیش از همه در انجام رسالت خطیر یادشده، اثرگذار بوده و حق بزرگی بر گردن ما دارند. ایشان با مبارزه فکری، فرهنگی و سیاسی سبب گردید تا نظام سلطنتی شاه و رژیم طاغوت در ایران برچیده شود و مردم مظلوم کشورمان از دست نظام سلطه و کفر جهانی رهایی یابد. دگرگونی و انقلاب در میان ملت بر مبنای مکتب فکری و فقاهتی مورد نظر امام خمینی (ره) شکل گرفت و با محور قرار گرفتن مقررات دین مبین اسلام، نظام جمهوری اسلامی تأسیس گردید.
همه می‌دانیم که افکار و اندیشه‌های امام خمینی (ره) ریشه در بعثت پیامبر (ص) و تفکر ناب امام علی (ع) و فرزندان آن حضرت به‌ویژه امام حسین (ع) داشته و با فطرت انسان‌های مظلوم و خداخواه هم‌خوانی دارد. پیوند دینی و عاشورایی مردم از راه توجه به افکار و اندیشه‌های بلند رهبر دینی‌شان که در پیام‌ها و بیانیه‌های آن یارسفرکرده ارائه می‌شد، تجمع و راهپیمایی آنان را سبب می‌شد و به‌طور خودجوش اعتراضات مردمی شکل فراگیر به‌خود می‌گرفت.
فراموش نمی‌کنیم که در آغاز و یا در پایان راهپیمایی‌ها و اعتراضات مردم مبارز و به‌پاخواسته ایران، روحانیون و روشنفکران مسلمان که یاران امام خمینی (ره) محسوب می‌شدند با رجوع به سرفصل‌ها و پیام‌های ایشان، اهداف مبارزاتی خود و رهبرشان را تشریح می‌کردند و افکار عمومی با درک دینی و سیاسی مطلوب هدایت شده و به پیش می‌رفت.
رهبری امام خمینی (ره) و کار تشکیلاتی سازمان روحانیت و حوزه‌های علمیه در مبارزات مردم و نخبگان در مبارزه با طاغوت نقش تعیین‌کننده‌ای داشت. در این رابطه به‌عنوان نمونه، می‌توان به پیام مهم امام خمینی (ره) خطاب به ملت ایران به مناسبت فرا رسیدن ماه محرم سال 1357 توجه نمود و آن را بازنگری کرد. پیامی که در شبکه سنتی و فراگیر حوزه و روحانیت قرار گرفت و همه کشور را درنوردید و به سمع و نظر مردم رسید. در بخشی از این پیام، رهبر در تبعید ملت مسلمان ایران، فرمود: «همه و همه، هم‌صدا و پشت‌بر‌پشت هم به‌سوی هدف مقدس اسلام یعنی برچیده شدن سلسله ستمگر پهلوی و هدم و نابودی نظام منحط شاهنشاهی و برقراری جمهوری اسلامی مبتنی بر احکام مترقی اسلامی به پیش که پیروزی از آنِ ملت به‌پا خواسته است».
به‌خاطر دارم، در حالی‌که این پیام را در جیب خود داشتم و برای ادای وظیفه و تبلیغ از مشهد راهی شمال خراسان بودم، دیدم که بر سر درِ پلیس راه قوچان نوشته بود:
شهنشاها مهر تو کیش و آئین ماست پرستیدن نام تو دین ماست
قدری به فکر فرو رفته و با خود اندیشه می‌کردم که ما چند نفر طلبه بی‌سرپناه با سلطه دژخیمانه شاه و ساواک چه می‌توانیم بکنیم؟ اما وقتی امکان قرائت و ابلاغ پیام حیات‌آفرین حضرت روح‌اله را بر علیه ظلم حاکم بر مردم پیدا کردم، به آسانی شاهد بودم که چگونه سخن امام خمینی (ره)، روح تازه‌ای در کالبد جامعه مسلمان، عاشق و شیفته اهل بیت عصمت و طهارت (علیهم السلام) دمید و آنان حالت عاشورایی به خود گرفتند و یاریگر دین و روحانیت شدند.
آن روز حرکت انقلابی مردم چنان با انگیزه دینی توأم بود که حماسه عاشورا را به مصداق «کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا» می‌شد در جای‌جای کشورمان به نظاره نشست. ده‌ها نفر از مردم تهران در تظاهرات میدان سرچشمه به شهادت رسیدند و طرح خبر شهادت یاران خیابانی و گمنام امام خمینی (ره)، خون هر مسلمان را به جوش می‌آورد و در شهرهای بزرگ از جمله مشهد، اصفهان، تبریز، قم، اراک و آبادان، راهپیمایی و اعتراضات مردم علیه دستگاه ستم حاکم را به اوج خود می‌رساند. در تاسوعای سال 1357 فقط چند روز پس از ابلاغ پیام حسینی امام خمینی (ره)، بزرگ‌ترین راهپیمایی بر ضد طاغوت با حضور میلیونی مردم و کفن‌پوشان آماده شهادت به انجام رسید. آن جمعیت حماسی و ستودنی، نماز ظهر را در میدان شهیاد که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به‌نام میدان آزادی شناخته شد، به امامت آیت‌اله طالقانی برگزار کردند.
حسن فردوست، یکی از نزدیکان شاه در این رابطه می‌گوید: «وقتی آن روز شاه حضور فراگیر و میلیونی مردم را با هلی‌کوپتر از آسمان به‌طور عینی مشاهده کرد، تصمیم به خروج از کشور گرفت». راهپیمایی عاشورا نیز حضور میلیون‌ها انسان عاشق و مطالبه‌گر دینی را در سرتاسر ایران به تصویر کشید و کمر رژیم طاغوت را درهم‌شکست. این حضور فراگیر و جدی مردم که بر علیه شاه شعار می‌دادند و عزاداری می‌کردند، در نگاه ناظران سیاسی دنیا و حتی اربابان شاه، سرنگونی حکومت دوهزاروپانصد ساله شاهنشاهی را قطعی ساخت. در این رابطه، جالب توجه این است که حضور مردم شیفته و عاشق چنان در درون ارتش شاهنشاهی اثرگذار بود که چند افسر جزء، در پادگان شاه در لویزان، با به رگبار بستن سالن غذاخوری افسران گارد شاهنشاهی، اقدام به اعدام انقلابی آنان کردند و کسانی را کشتند که از کادر ارتش شاه و از عوامل کشتار مردم در خیابان‌ها محسوب می‌شدند و به معنای واقعی کلمه، سرسپرده شاه و دربار بودند.
نتیجه اینکه اگر روزی امام خمینی (ره) فرمود: «ما ملت عاشوراییم، ما ملت گریه هستیم و با این گریه‌ها، سیل راه می‌اندازیم و دشمنان را خرد می‌کنیم»، این مطلب یک حقیقت غیرقابل انکارست که راهبرد مهم او در مقابله با شاه و دفع ظلم قدرت‌های استکباری بود. راهبردی عاشورایی به یادگار مانده از امام حسین (ع)، راهبردی که خون را بر شمشیر و قدرت اهریمنی یزید پیروز ساخت. عامل اصلی قیام امام حسین (ع) آن‌چنان که خود حضرت فرمود:
«معروف‌گستری و منکرزدایی» بود. پایه اصلی کار امام خمینی (ره) نیز بر همین اصل دینی اثرگذار استوار بود. به‌طوری‌که آن یارسفرکرده و واصل به حق، در روز ٢٤ آذر ماه سال 1357 مطابق با ١٤ محرم‌الحرام سال 1399، در مصاحبه‌ای با خبرنگار خبرگزاری فلسطین (وفا) فرمود:
«مبارزه با حکومت طاغوتی واجب است و این مبارزه از ابراز تنفر از ظالم که پایین‌ترین مرتبه نهی از منکر است آغاز و تا قتال و جنگ با دشمن ادامه دارد تا ظلم و ظالم از بین بروند و حکومت عدل اسلامی مستقر گردد زیرا مردم مسلمان حق ندارند که غیرمسلمانان را در امور خود دخالت دهند تا بر سرنوشت آنان مسلط شوند».
بنا بر آن‌چه گفته شد، شک نداریم که منویات مورد نظر امام خمینی (ره) و اهداف مبارزاتی ایشان حتی در نوع روش و تاکتیک برگرفته از سنت و سیره عاشورایی امام حسین (ع) بود، قیام ایشان به همراه روحانیت، مردم و اقشار مختلف جامعه، در راستای قیام سید و سالار شهیدان، حضرت امام حسین (ع) و آهنگ واقعی مبارزات دین‌مدارانه در ایران، ضدیت با ظلم و مقابله با حاکم ستمگر را در پی داشت. چیزی که آزادی را برای مردم مسلمان ایران به ارمغان آورد و این موهبت الهی را با رهبری امام خمینی (ره) برای ملت ایران محقق ساخت.
آفتاب: نقش اصلی عالمان و نخبگان در جامعه، اثرگذاری و هدایت است. تاریخ گواه روشنی بر این است که چگونه آگاهان متعهد و نخبگان دل‌سوز، مردم را متوجه تکالیف انقلابی کرده و پیش‌تاز تحول در میان آنان بوده‌اند. پایه‌گذاری حرکت‌های فراگیر، انقلاب‌آفرین و نویدبخش به‌دست نخبگان به‌انجام می‌رسد و تجدید حیات دینی مردم نیز در دست باکفایت عالمان دینی ازجان‌گذشته است و کم نیستند فقیهان بزرگ و مجاهدان نستوه که در راه ترویج دین، معروف‌گستری و منکرزدایی با نظام‌های سلطه و طاغوتی به مقابله برخواسته و تا پای جان برای استقرار و استمرار ارزش‌ها، جان‌فشانی نموده‌اند. از میان فقیهان و نخبگان شناخته‌شده و کارآمد در دوران معاصر، امام خمینی (ره) بیش از همه در انجام رسالت خطیر یادشده، اثرگذار بوده و حق بزرگی بر گردن ما دارند. ایشان با مبارزه فکری، فرهنگی و سیاسی سبب گردید تا نظام سلطنتی شاه و رژیم طاغوت در ایران برچیده شود و مردم مظلوم کشورمان از دست نظام سلطه و کفر جهانی رهایی یابد. دگرگونی و انقلاب در میان ملت بر مبنای مکتب فکری و فقاهتی مورد نظر امام خمینی (ره) شکل گرفت و با محور قرار گرفتن مقررات دین مبین اسلام، نظام جمهوری اسلامی تأسیس گردید.
همه می‌دانیم که افکار و اندیشه‌های امام خمینی (ره) ریشه در بعثت پیامبر (ص) و تفکر ناب امام علی (ع) و فرزندان آن حضرت به‌ویژه امام حسین (ع) داشته و با فطرت انسان‌های مظلوم و خداخواه هم‌خوانی دارد. پیوند دینی و عاشورایی مردم از راه توجه به افکار و اندیشه‌های بلند رهبر دینی‌شان که در پیام‌ها و بیانیه‌های آن یارسفرکرده ارائه می‌شد، تجمع و راهپیمایی آنان را سبب می‌شد و به‌طور خودجوش اعتراضات مردمی شکل فراگیر به‌خود می‌گرفت.
فراموش نمی‌کنیم که در آغاز و یا در پایان راهپیمایی‌ها و اعتراضات مردم مبارز و به‌پاخواسته ایران، روحانیون و روشنفکران مسلمان که یاران امام خمینی (ره) محسوب می‌شدند با رجوع به سرفصل‌ها و پیام‌های ایشان، اهداف مبارزاتی خود و رهبرشان را تشریح می‌کردند و افکار عمومی با درک دینی و سیاسی مطلوب هدایت شده و به پیش می‌رفت.
رهبری امام خمینی (ره) و کار تشکیلاتی سازمان روحانیت و حوزه‌های علمیه در مبارزات مردم و نخبگان در مبارزه با طاغوت نقش تعیین‌کننده‌ای داشت. در این رابطه به‌عنوان نمونه، می‌توان به پیام مهم امام خمینی (ره) خطاب به ملت ایران به مناسبت فرا رسیدن ماه محرم سال 1357 توجه نمود و آن را بازنگری کرد. پیامی که در شبکه سنتی و فراگیر حوزه و روحانیت قرار گرفت و همه کشور را درنوردید و به سمع و نظر مردم رسید. در بخشی از این پیام، رهبر در تبعید ملت مسلمان ایران، فرمود: «همه و همه، هم‌صدا و پشت‌بر‌پشت هم به‌سوی هدف مقدس اسلام یعنی برچیده شدن سلسله ستمگر پهلوی و هدم و نابودی نظام منحط شاهنشاهی و برقراری جمهوری اسلامی مبتنی بر احکام مترقی اسلامی به پیش که پیروزی از آنِ ملت به‌پا خواسته است».
به‌خاطر دارم، در حالی‌که این پیام را در جیب خود داشتم و برای ادای وظیفه و تبلیغ از مشهد راهی شمال خراسان بودم، دیدم که بر سر درِ پلیس راه قوچان نوشته بود:
شهنشاها مهر تو کیش و آئین ماست پرستیدن نام تو دین ماست
قدری به فکر فرو رفته و با خود اندیشه می‌کردم که ما چند نفر طلبه بی‌سرپناه با سلطه دژخیمانه شاه و ساواک چه می‌توانیم بکنیم؟ اما وقتی امکان قرائت و ابلاغ پیام حیات‌آفرین حضرت روح‌اله را بر علیه ظلم حاکم بر مردم پیدا کردم، به آسانی شاهد بودم که چگونه سخن امام خمینی (ره)، روح تازه‌ای در کالبد جامعه مسلمان، عاشق و شیفته اهل بیت عصمت و طهارت (علیهم السلام) دمید و آنان حالت عاشورایی به خود گرفتند و یاریگر دین و روحانیت شدند.
آن روز حرکت انقلابی مردم چنان با انگیزه دینی توأم بود که حماسه عاشورا را به مصداق «کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا» می‌شد در جای‌جای کشورمان به نظاره نشست. ده‌ها نفر از مردم تهران در تظاهرات میدان سرچشمه به شهادت رسیدند و طرح خبر شهادت یاران خیابانی و گمنام امام خمینی (ره)، خون هر مسلمان را به جوش می‌آورد و در شهرهای بزرگ از جمله مشهد، اصفهان، تبریز، قم، اراک و آبادان، راهپیمایی و اعتراضات مردم علیه دستگاه ستم حاکم را به اوج خود می‌رساند. در تاسوعای سال 1357 فقط چند روز پس از ابلاغ پیام حسینی امام خمینی (ره)، بزرگ‌ترین راهپیمایی بر ضد طاغوت با حضور میلیونی مردم و کفن‌پوشان آماده شهادت به انجام رسید. آن جمعیت حماسی و ستودنی، نماز ظهر را در میدان شهیاد که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به‌نام میدان آزادی شناخته شد، به امامت آیت‌اله طالقانی برگزار کردند.
حسن فردوست، یکی از نزدیکان شاه در این رابطه می‌گوید: «وقتی آن روز شاه حضور فراگیر و میلیونی مردم را با هلی‌کوپتر از آسمان به‌طور عینی مشاهده کرد، تصمیم به خروج از کشور گرفت». راهپیمایی عاشورا نیز حضور میلیون‌ها انسان عاشق و مطالبه‌گر دینی را در سرتاسر ایران به تصویر کشید و کمر رژیم طاغوت را درهم‌شکست. این حضور فراگیر و جدی مردم که بر علیه شاه شعار می‌دادند و عزاداری می‌کردند، در نگاه ناظران سیاسی دنیا و حتی اربابان شاه، سرنگونی حکومت دوهزاروپانصد ساله شاهنشاهی را قطعی ساخت. در این رابطه، جالب توجه این است که حضور مردم شیفته و عاشق چنان در درون ارتش شاهنشاهی اثرگذار بود که چند افسر جزء، در پادگان شاه در لویزان، با به رگبار بستن سالن غذاخوری افسران گارد شاهنشاهی، اقدام به اعدام انقلابی آنان کردند و کسانی را کشتند که از کادر ارتش شاه و از عوامل کشتار مردم در خیابان‌ها محسوب می‌شدند و به معنای واقعی کلمه، سرسپرده شاه و دربار بودند.
نتیجه اینکه اگر روزی امام خمینی (ره) فرمود: «ما ملت عاشوراییم، ما ملت گریه هستیم و با این گریه‌ها، سیل راه می‌اندازیم و دشمنان را خرد می‌کنیم»، این مطلب یک حقیقت غیرقابل انکارست که راهبرد مهم او در مقابله با شاه و دفع ظلم قدرت‌های استکباری بود. راهبردی عاشورایی به یادگار مانده از امام حسین (ع)، راهبردی که خون را بر شمشیر و قدرت اهریمنی یزید پیروز ساخت. عامل اصلی قیام امام حسین (ع) آن‌چنان که خود حضرت فرمود:
«معروف‌گستری و منکرزدایی» بود. پایه اصلی کار امام خمینی (ره) نیز بر همین اصل دینی اثرگذار استوار بود. به‌طوری‌که آن یارسفرکرده و واصل به حق، در روز ٢٤ آذر ماه سال 1357 مطابق با ١٤ محرم‌الحرام سال 1399، در مصاحبه‌ای با خبرنگار خبرگزاری فلسطین (وفا) فرمود:
«مبارزه با حکومت طاغوتی واجب است و این مبارزه از ابراز تنفر از ظالم که پایین‌ترین مرتبه نهی از منکر است آغاز و تا قتال و جنگ با دشمن ادامه دارد تا ظلم و ظالم از بین بروند و حکومت عدل اسلامی مستقر گردد زیرا مردم مسلمان حق ندارند که غیرمسلمانان را در امور خود دخالت دهند تا بر سرنوشت آنان مسلط شوند».
بنا بر آن‌چه گفته شد، شک نداریم که منویات مورد نظر امام خمینی (ره) و اهداف مبارزاتی ایشان حتی در نوع روش و تاکتیک برگرفته از سنت و سیره عاشورایی امام حسین (ع) بود، قیام ایشان به همراه روحانیت، مردم و اقشار مختلف جامعه، در راستای قیام سید و سالار شهیدان، حضرت امام حسین (ع) و آهنگ واقعی مبارزات دین‌مدارانه در ایران، ضدیت با ظلم و مقابله با حاکم ستمگر را در پی داشت. چیزی که آزادی را برای مردم مسلمان ایران به ارمغان آورد و این موهبت الهی را با رهبری امام خمینی (ره) برای ملت ایران محقق ساخت.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید