متن کامل گزارش جدید آژانس اتمی درباره برنامه هسته‌ای ایران
آفتاب‌‌نیوز : 
آفتاب: مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گزارش جدید ۱۳ صفحه‌ای خود درباره برنامه هسته‌ای ایران را بین اعضای شورای حکام آژانس توزیع کرد.
به گزارش فارس، مشروح گزارش به این شرح است:
***
اجرای توافقنامه پادمان‌های ان‌پی‌تی و مفاد مربوط به قطعنامه‌های شورای امنیت در جمهوری اسلامی ایران
گزارش توسط مدیر کل
A. مقدمه
۱. این گزارش مدیرکل به شورای حکام و به موازات آن به شورای امنیت بوده که درباره اجرای توافقنامه پادمان‌های ان‌پی‌تی و مفاد مربوطه قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل در جمهوری اسلامی ایران است.
۲. شورای امنیت تاکید کرده است که گام های مورد نیاز توسط شورای حکام در قطعنامه‌هایش، به ایران وابسته است. مفاد مربوطه به قطعنامه‌های مزبور شورای امنیت طی فصل ششم منشور سازمان ملل تصویب شده و بر اساس شرایط این قطعنامه‌ها اجباری است.
۳. در راستای درخواست شورای حکام در قطعنامه GOV/۲۰۱۲/۵۰ (سیزده سپتامبر ۲۰۱۲) این سند، گزارش جامعی را درباره اجرای واقعی آن قطعنامه و قطعنامه GOV/۲۰۱۱/۶۹ (هجدهم نوامبر ۲۰۱۱) به خصوص در رابطه با ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته‌ای ایران فراهم می‌کند. این گزارش همچنین تحولات روی داده پس از گزارش قبلی مدیر کل GOV/۲۰۱۱/۶۹، (سی‌ام آگوست ۲۰۱۲) و همچنین موضوعاتی که همچنان باقی مانده را مورد بررسی قرار می‌دهد. این گزارش بر زمینه‌هایی که ایران به تعهدات الزام آور خود به طور کامل پایبند نبوده تمرکز کرده است، تعهداتی که اجرای کامل آن ضروری بوده تا باعث ایجاد اطمینان بین‌المللی درباره ماهیت کاملا صلح میز برنامه هسته‌ای ایران شود.
B. تشریح موضوعات حل نشده
۴. همانطور که قبلا گزارش شده، در قطعنامه GOV/۲۰۱۱/۶۹، شورای حکام در میان دیگر موضوعات، تاکید کرده است که برای ایران و آژانس افزایش گفت‌وگوها برای حل تمامی موضوعات اساسی باقی مانده ضروری است. این مذاکرات باید با هدف شفاف‌سازی موضوعات از جمله دسترسی به تمامی اطلاعات مربوطه، اسناد، سایت‌ها،مواد و افراد در ایران باشد. در این قطعنامه، شورای حکام، ایران را فراخوانده تا به طور جدی و بدون پیش شرط در گفت‌گوها وارد شده تا اطمینان بین‌المللی درباره ماهیت منحصرا صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران حاصل شود. با توجه به این موضوع، از ژانویه ۲۰۱۲ به بعد، مقامات آژانس و ایران چند دور گفت‌وگو در وین و تهران از جمله سفر مدیر کل به تهران در ماه مه ۲۰۱۲ داشته‌اند اگر چه، هیچگونه نتایج ملموسی حاصل نشده است. به ویژه، هیچگونه توافقنامه‌ای درباره رویکرد ساختارمند برای حل موضوعات باقی مانده درباره ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته‌ای ایران و همچنین توافقنامه‌ای با ایران درباره درخواست آژانس برای دسترسی به سایت پارچین حاصل نشده است.
۵. در قطعنامه GOV/۲۰۱۲/۵۰، شورای حکام، در میان دیگر موضوعات، تاکید کرده است که برای ایران الزامی است که به طور فوری رویکرد ساختارمندی را اجرا کند که به عنوان گام اول شامل، فراهم کردن دسترسی آژانس به سایت‌های مورد درخواست است. در آن قطعنامه، شورای حکام همچنین تصمیم گرفت که همکاری ایران با درخواست‌های آژانس با هدف حل موضوعات باقی مانده ضروری و فوری است تا اطمینان بین‌المللی درباره ماهیت منحصرا صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران حاصل شود.
۶. با توجه به قطعنامه GOV/۲۰۱۲/۵۰ و نشست شورای حکام در سپتامبر ۲۰۱۲، آژانس گام‌هایی را برای وارد کردن ایران در گفت‌وگوهای بیشتر اتخاذ کرد از جمله دیدار ۱۷ سپتامبر ۲۰۱۲ میان مدیر کل و آقای «فریدون عباسی» معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران بوده است. در ۲۴ اکتبر ۲۰۱۲، آژانس به ایران درباره تعهد آژانس به مذاکره تاکید کرد و پیشنهاد برگزاری دیداری در ۱۳ و ۱۴ نوامبر ۲۰۱۲ با هدف نهایی سازی سند رویکرد ساختارمند داده است، توافقنامه‌ای که به آژانس و ایران اجازه می‌دهد تا اقدامی حقیقی درباره موضوعات برجسته را آغاز کنند. در نامه‌ای به تاریخ ۱ نوامبر ۲۰۱۲، ایران بار دیگر بر تعهد خود برای مذاکره با آژانس تاکید کرده و از نمایندگان ایران دعوت کرده تا در اواسط دسامبر ۲۰۱۲ به تهران بیایند تا درباره مدالیته برای حل ادعاها بر اساس اصول بررسی شده در دیدار «دکتر جلیلی» دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران و مدیر کل در ۳۰ ماه می ۲۰۱۲ مذاکره کنند. متعاقبا توافق حاصل شد که ایران و آژانس روز ۱۳ نوامبر ۲۰۱۲ در تهران دیدار داشته باشند.
C. تاسیسات اعلام شده تحت توافقنامه پادمان ایران
۷. تحت توافقنامه پادمان، ایران وجود ۱۶ سایت هسته‌ای و ۹ مکان‌های خارج از تاسیسات، جایی که مواد هسته‌ای به طور معمول استفاده می‌شود را اعلام کرده است. با وجود آنکه برخی از فعالیت‌های خاصی که توسط ایران در برخی از تاسیسات خود انجام می‌دهد با قطعنامه‌های شورای حکام و شورای امنیت، همانطور که در ادامه اشاره می‌شود، در تضاد است آژانس همچنان به راستی آزمایی عدم انحراف مواد اعلام شده در این سایت‌ها و مکان‌های خارج از سایت‌ها ادامه می‌دهد.
D. فعالیت‌های مرتبط با غنی سازی
۸- بر خلاف قطعنامه‌های مرتبط با شورای حکام و شورای امنیت ایران فعالیت‌های مرتبط با غنی سازی در تاسیسات اعلام شده در زیر را به حالت تعلیق در نیاورده است. تمام این فعالیت‌ها تحت پادمان‌های آژانس هستند، و تمام مواد هسته‌ای، آبشارهای نصب شده و ایستگاه‌های تغذیه و تخلیه اورانیوم در این تاسیسات هدف نظارت و کنترل آژانس هستند.
۹-ایران اعلام کرده است که هدف از غنی سازی هگزا فلوراید اورانیوم به اورانیوم ۲۳۵ پنج درصد تولید سوخت برای تاسیسات هسته‌ای آن است و اینکه هدف از غنی سازی هگزافلوراید اورانیوم به اورانیوم ۲۳۵ بیست درصد تولید سوخت برای راکتورهای تحقیقاتی است.
۱۰- از زمانیکه ایران شروع به غنی سازی اورانیوم در تاسیسات هسته‌ای خود کرده است، در آن تاسیسات تقریبا موارد زیر را تولید کرده است:
• ۷۶۱۱ کیلوگرم (+۷۳۵ کلیوگرم از زمان انتشار گزارش قبلی مدیر کل) هگزافلوراید اورانیوم به اورانیوم ۲۳۵ پنج درصد غنی سازی شده که از این مقدار: ۵۳۰۵ کیلوگرم در حال حاضر در انبار است؛ ۱۲۲۶ کیلوگرم به تاسیسات غنی سازی آزمایشی سوخت تزریق شده است و ۱۰۲۹ کیلوگرم به تاسیسات غنی سازی سوخت فردو برای غنی کردن اورانیوم ۲۳۵ بیست درصد تزریق شده است؛ و ۵۳ کیلو گرم به تاسیسات تبدیل اورانیوم به منظور تبدیل به دی اکسید اورانیوم تزریق شده و
• ۲۳۲.۸ کیلوگرم (+۴۳.۴ کیلوگرم از زمان انتشار گزارش قبلی مدیر کل) هگزافلوراید اورانیوم به اورانیوم ۲۳۵ بیست درصد غنی سازی شده که از این مقدار: ۱۳۴.۹ کیلوگرم در حال حاضر در انبار است؛ ۱.۶ کیلوگرم ترکیب شده است؛ و ۹۶.۳ کیلوگرم به تاسیسات تولید صفحه سوخت برای تبدیل به هکتا اکسید تترا اورانیوم تزریق شده است.
D۱. نطنز
۱۱- کارخانه غنی‌سازی سوخت: کارخانه غنی‌سازی سوخت یک کارخانه غنی‌سازی سانتریفیوژی است که برای تولید اورانیوم با غنای پایین نهایتا تا سطح اورانیوم ۲۳۵ با غنای ۵درصد، ساخته شده و اولین بار در سال ۲۰۰۷ آغاز به کار کرده است. این کارخانه به دو بخش سالن تولید A و سالن تولید B تقسیم شده است. بنا بر اطلاعات طراحی که ایران ارائه کرده، سالن تولید A برای استقرار ۸ واحد هریک شامل ۱۸ آبشار، طراحی شده و مجموعا ۲۵هزار سانتریفیوژ در آن قرار می‌گیرد. ایران همچنان باید اطلاعات طراحی سالن تولید B را ارائه دهد.
۱۲. همانطور که در تاریخ ۱۰ نوامبر ۲۰۱۲ گزارش شده، ایران ۶۱ آبشار را به طور کامل در سالن تولید A نصب کرده، که ایران اعلام کرده است ۵۴ مورد از این آبشارها با هگزافلوراید اورانیوم طبیعی تغذیه شده‌اند. ایران همچنین بخشی از یک آبشار دیگر را نیز نصب کرده است. عملیات نصب اولیه برای ۲۸ آبشار دیگر تکمیل شده و این عملیات در ۲۸ آبشار دیگر ادامه داشته است. تمام سانتریفیوژهای نصب شده در سالن تولید A از نوع IR-۱ هستند.
۱۳. آژانس از تاریخ ۲۰ اکتبر ۲۰۱۲ تا ۱۱ نوامبر ۲۰۱۲ یک مرحله راستی‌آزمایی اقلام فیزیکی (PIV) را در کارخانه غنی‌سازی سوخت انجام داده و تائید کرده است که مشابه گزارش ۲۱ اکتبر ۲۰۱۲، از زمان آغاز به کار این کارخانه در فوریه ۲۰۰۷، ۸۵۶۴۴ کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم طبیعی به آن تزریق شده و در مجموع ۷۴۵۱ کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم طبیعی غنی‌شده تا سطح اورانیوم ۲۳۵ با غنای ۵درصد، تولید شده است. ایران برآورد کرده است که از تاریخ ۲۲ اکتبر ۲۰۱۲ تا ۹ نوامبر ۲۰۱۲، مجموعا ۱۵۷۶ کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم طبیعی به آبشارها تزریق کرده و در مجموع حدود ۱۶۰ کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم غنی‌شده تا سطح اورانیوم ۲۳۵ با غنای ۵درصد تولید کرده، که این مقدار، میزان تولید هگزافلوراید اورانیوم غنی‌شده تا سطح ۵درصد از زمان آغاز تولید را به ۷۶۱۱ کیلوگرم رسانده است.
۱۴. بر اساس نمونه‌های محیطی گرفته شده از کارخانه غنی‌سازی سوخت از فوریه ۲۰۰۷، و همچنین دیگر فعالیت‌های راستی‌آزمایی انجام شده، آژانس به این نتیجه رسیده است که این تاسیسات منطبق با پرسشنامه اطلاعات طراحی (DIQ) ارائه شده از سوی ایران، فعالیت کرده‌اند.
۱۵. کارخانه غنی‌سازی آزمایشی سوخت: کارخانه غنی‌سازی آزمایشی سوخت یک تاسیسات تحقیقات و توسعه و تولید اورانیوم آزمایشی با غنای پایین (LEU) است، که اولین بار در اکتبر ۲۰۰۳ عملیاتی شده است. این تاسیسات یک سالن آبشار دارد که این سالن می‌تواند ۶ آبشار را در خود جای دهد و به دو بخش تقسیم شده، که یکی از این بخش‌ها برای تولید اورانیوم آزمایشی غنای پایین نهایتا تا سطح اورانیوم ۲۳۵ با غنای ۲۰درصد طراحی شده (آبشارهای ۱ و ۶) و بخش دیگر آن برای تحقیقات و توسعه (آبشارهای ۲، ۳، ۴ و ۵) طراحی شده است.
۱۶. بر اساس راستی‌آزمایی اقلام فیزیکی (PIV) که آژانس از تاریخ ۱۵ سپتامبر ۲۰۱۲ تا اول اکتبر ۲۰۱۲ در کارخانه غنی‌سازی آزمایشی سوخت انجام داده، آژانس به این نتیجه رسیده است که عملکرد کارخانه با وجود درصد خطای معمول که برای چنین تاسیساتی وجود دارد، مطابق با اطلاعات ارائه شده از سوی ایران در تاریخ ۱۵ سپتامبر ۲۰۱۲، بوده است.
۱۷. بخش تولید: همانطور که در تاریخ ۶ نوامبر ۲۰۱۲ گزارش شد، ایران در حال تزریق هگزافلوراید اورانیوم به دو آبشار مرتبط به هم (آبشارهای ۱ و ۶) که مجموعا ۳۲۵ سانتریفیوژ IR-۱ در آنها وجود دارد، بوده است.
۱۸. آژانس تائید کرده است که، همانطور که در تاریخ ۱۵ سپتامبر ۲۰۱۲ گزارش شد، از فوریه ۲۰۱۰ یعنی زمان آغاز به کار کارخانه غنی‌سازی سوخت، ۱۱۹.۶ کیلوگرم از هگزافلوراید اورانیوم غنی‌شده تا سطح اورانیوم ۲۳۵ با غنای ۵درصد به آبشارهای بخش تولید این کارخانه تزریق شده، و مجموعا ۱۲۹.۱ کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم غنی‌شده تا سطح اورانیوم ۲۳۵ با غنای ۲۰درصد تولید شده است. ایران برآورده کرده است که از تاریخ ۱۶ سپتامبر ۲۰۱۲ تا ۱۱ نوامبر ۲۰۱۲، مجموعا ۵۷.۴ کیلوگرم از هگزافلوراید اورانیوم تبدیل شده به اورانیوم ۲۳۵ با غنای ۵درصد تولید شده در کارخانه غنی‌سازی سوخت به آبشارهای بخش تولید تزریق شده و تقریبا ۸.۲ کیلوگرم از هگزافلوراید اورانیوم غنی شده تا سطح اورانیوم ۲۳۵ با غنای ۲۰درصد تولید شده است. بنابراین میزان تولید هگزافلوراید اورانیوم غنی‌شده تا سطح اورانیوم ۲۳۵ با غنای ۲۰درصد در کارخانه غنی‌سازی آزمایشی سوخت از ابتدای آغاز به کار آن، باید به ۱۳۷.۳ کیلوگرم رسیده باشد.
۱۹. بخش تحقیقات و توسعه: از زمان گزارش قبلی مدیر کل، ایران به صورت مداوم هگزافلوراید اورانیوم را به سانتریفیوژهای IR-۲m و IR-۴ تزریق کرده، گاهی اوقات به ماشین‌های تکی و برخی موارد نیز به آبشارهای کوچک یا بزرگتر. ایران هنوز ۳ نوع جدید سانتریفیوژها (IR-۵، IR-۶ و IR-۶s) را که پیش از این اعلام کرده بود قصد نصب آنها را دارد، نصب نکرده است.
۲۰. از تاریخ ۲۲ آگوست ۲۰۱۲ تا تاریخ ۱۱ نوامبر ۲۰۱۲، مجموعا حدود ۱۹۸.۶ کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم طبیعی به سانتریفیوژهای بخش تحقیقات و توسعه تزریق شده، اما هیچ اورانیوم آزمایشی با غنای پایینی به عنوان تولیدی از آن خارج نشده و آنچه به دست آمده، در پایان روند بازترکیب شده است.
۲۱. بر اساس تحلیل انجام شده بر روی نمونه‌های محیطی گرفته شده از کارخانه غنی‌سازی آزمایشی سوخت و دیگر فعالیت‌های راستی‌آزمایی انجام شده، آژانس به این نتیجه رسیده که تاسیسات همانگونه کار کرده است که ایران در پرسشنامه اطلاعات طراحی عنوان کرده بود.
D.۲ فردو
۲۲. کارخانه غنی‌سازی سوخت فردو: کارخانه غنی‌سازی سوخت فردو بر اساس پرسشنامه اطلاعات طراحی به تاریخ ۱۸ ژانویه ۲۰۱۲، یک کارخانه غنی‌سازی سانتریفیوژی برای تولید هگزافلوراید اورانیوم غنی‌شده تا سطح اورانیوم ۲۳۵ با غنای ۲۰درصد و تولید هگزافلوراید اورانیوم غنی‌شده تا سطح اورانیوم ۲۳۵ با غنای ۵درصد است. هنوز لازم است ایران اطلاعات بیشتری در مورد این تاسیسات ارائه دهد، به خصوص در سایه اختلاف موجود میان کاربری که پیش از این ایران برای این تاسیسات اعلام کرده و کاربری که اکنون این تاسیسات دارد. این تاسیسات که اولین بار در سال ۲۰۱۱ عملیاتی شده، ۱۶ آبشار دارد که این آبشارها به طور مساوی بین واحد ۱ و واحد ۲ تقسیم شده‌اند و مجموعا ۲۷۸۴ سانتریفیوژ دارند. تاکنون، تمام سانتریفیوژهای نصب شده در این کارخانه از نوع IR-۱ هستند. ایران همچنان باید به اطلاع آژانس برساند که کدام یک از این آبشارها برای تولید اورانیوم ۲۳۵ با غنای ۵درصد استفاده می‌شود و یا کدامیک برای تولید اورانیوم ۲۳۵ با غنای ۲۰درصد.
۲۳. از زمان گزارش پیشین مدیرکل، ایران ۶۴۴ سانتریفیوژ در کارخانه غنی‌سازی سوخت فردو نصب کرده و به این ترتیب ایران نصب سانتریفیوژها در هر ۸ آبشار واحد ۱ را به پایان رسانده که البته هنوز به هیچ‌یک از آنها هگزافلوراید اورانیوم تزریق نشده است. ایران پیش از این هم تمام ۸ آبشار واحد ۲ را نصب کرده بود، که ۴ تای این آبشارها (که از دو مجموعه آبشارهای متصل به هم تشکیل شده‌اند) با هگزافلوراید اورانیوم غنی‌شده تا سطح اورانیوم ۲۳۵ با غنای ۵درصد تغذیه شده‌اند و ۴ تای آنها مورد آزمون خلاء قرار گرفته و آماده تزریق هگزافلوراید اورانیوم بودند.
۲۴. ایران برآورد کرده است که بین تاریخ ۱۴ دسامبر ۲۰۱۱ یعنی از زمانی که تغذیه اولین مجموعه از دو آبشار متصل به هم آغاز شده، تا تاریخ ۱۰ نوامبر ۲۰۱۲، مجموعا ۶۹۳ کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم غنی‌شده تا اورانیوم ۲۳۵ با غنای ۵درصد به آبشارهای کارخانه غنی‌سازی سوخت فردو تزریق شده و تقریبا ۹۵.۵ کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم غنی‌شده تا اورانیوم ۲۳۵ با غنای ۲۰درصد تولید شده، که ۷۳.۷ کیلوگرم از آن از روند تولید خارج شده و توسط آژانس مورد راستی‌آزمایی قرار گرفته است.
۲۵. بر اساس نتایج تحلیل انجام شده بر روی نمونه‌های محیطی گرفته شده در کارخانه غنی‌سازی سوخت فردو، و همچنین بر اساس دیگر اقدامات راستی‌آزمایی، آژانس به این نتیجه رسیده است که این تاسیسات منطبق با پرسشنامه اخیر اطلاعات فنی ارائه شده از سوی ایران فعالیت کرده است.
D.۳ دیگر فعالیت‌های مرتبط با غنی‌سازی
۲۶. آژانس همچنان منتظر است برای درخواست‌هایش از ایران در مورد اعلام این کشور مبنی بر ساخت ۱۰ تاسیسات جدید غنی‌سازی اورانیوم که تصمیم ساخت ۵ مورد آنها اتخاذ شده، پاسخی واقعی از ایران دریافت کند. آژانس در برابر درخواستش از ایران در مورد اعلامیه این کشور در تاریخ ۷ فوریه ۲۰۱۰ مبنی بر به دست آوردن فناوری غنی‌سازی لیزری نیز اطلاعاتی دریافت نکرده است. در نتیجه عدم همکاری کامل ایران بر سر این موضوعات، آژانس نمی‌تواند این موارد را تائید کند و به طور کامل در مورد آنها گزارش دهد.
E. فعالیت‌های بازفرآوری
۲۷. بر اساس قطعنامه‌های شورای حکام و شورای امنیت، ایران ملزم به تعلیق فعالیت‌های بازفرآوری خود شامل تحقیقات و توسعه است. ایران اعلام کرده است که «فعالیت‌های بازفرآوری ندارد». آژانس به نظارت خود بر استفاده از سلول‌های داغ در رآکتور تحقیقاتی تهران و و تاسیسات تولید مولبدینیوم، یودین، و رادیو ایزوتوپ زنون ادامه داده است. آژانس در تاریخ ۱۱ نوامبر ۲۰۱۲، یک مرحله بازرسی و راستی‌آزمایی اطلاعات طراحی در رآکتور تحقیقاتی تهران انجام داد، و یک مرحله راستی‌آزمایی اطلاعات طراحی در تاسیسات تولید مولبدینیوم، یودین، و رادیو ایزوتوپ زنون هم در تاریخ ۱۲ نوامبر ۲۰۱۲ انجام داده است. آژانس تنها در مورد رآکتور تحقیقاتی تهران، تاسیسات تولید مولبدینیوم، یودین، و رادیو ایزوتوپ زنون و دیگر تاسیساتی که به آنها دسترسی داشته، می‌تواند تائید کند که هیچ فعالیت بازفرآوری در ایران در جریان نیست.
F- پروژه های مرتبط با آب سنگین
۲۸- بر خلاف قطعنامه‌های مربوط به شورای حکام و شورای امنیت، ایران فعالیت مربوط به پروژه های آب سنگین از جمله ساخت و ساز ادامه دار رآکتور تحقیقاتی آب سنگین اراک و رآکتور تحقیقات هسته ای ایران (رآکتور آی آر-۴۰) که تحت پادمان آژانس قرار دارد را به حالت تعلیق در نیاورده است.
۲۹- در تاریخ ۱۰ نوامبر سال ۲۰۱۲، آژانس اتمی یک راستی آزمایی اطلاعات طراحی (DIV) را در رآکتور آی آر-۴۰ در اراک عملی کرد و شاهد این بود که نصب لوله کشی های مدار خنک کننده و تعدیل کننده ادامه دارد. ایران در طول راستی آزمایی اطلاعات طراحی اعلام کرد که در شرایط فعلی انتظار می رود که بهره برداری از رآکتور آی آر-۴۰ در سه ماهه اول سال ۲۰۱۴ میلادی آغاز شود.
۳۰- آژانس بین المللی انرژی اتمی از زمان بازدید تاریخ ۱۷ آگوست سال ۲۰۱۱ خود از تاسیسات تولید آب سنگین (HWPP) تاکنون اجازه دسترسی بیشتر به این تاسیسات را نداشته است در نتیجه، آژانس بار دیگر جهت نظارت بر وضعیت این تاسیسات به تصاویر ماهواره ای متکی شد. بر اساس تصاویر ماهواره ای اخیر، به نظر می رسد که این تاسیسات تولید آب سنگین همچنان به عملیات خود ادامه می‌دهد. ایران تا به امروز اجازه نمونه برداری از آب سنگین ذخیره شده در تاسیسات تبدیل اورانیوم اصفهان (UCF) را به آژانس نداده است.
G– تبدیل اورانیوم و ساخت سوخت
۳۱- اگرچه ایران به تعلیق تمام فعالیت های مرتبط با غنی سازی و پروژه های مربوط به آب سنگین موظف است، اما در حال انجام فعالیت هایی در تاسیسات تبدیل اورانیوم اصفهان (UCF)، تاسیسات تولید سوخت (FMP) و کارخانه تولید صفحه سوخت (FPFP) اصفهان است که همانطوری که در زیر نشان داده شده است، این فعالیت ها بر خلاف تعهدات ایران علی رغم این است که این تاسیسات تحت پادمان های آژانس قرار دارند. ایران اعلام کرده است که این فعالیت ها را به منظور تولید سوخت برای رآکتورهای تحقیقاتی خود عملی می‌کند.
۳۲- بر اساس جدیدترین اطلاعات در دسترس آژانس:
- ایران در تاسیسات تبدیل اورانیوم اصفهان ۵۵۰ تن هگزا فلوراید اورانیوم طبیعی (UF۶) تولید کرده است که ۹۹ تن آن به کارخانه غنی سازی سوخت (FEP) فرستاده شده است.
-ایران محصولات تولید شده سوخت زیر در کارخانه تولید صفحه سوخت را به رآکتور تحقیقاتی تهران منتقل کرده است: ۱۰ قلم شامل اورانیوم ۲۳۵ غنی شده تا ۲۰ درصد، چهار قلم حاوی اورانیوم ۲۳۵ غنی شده تا ۳.۳۴ درصد و ۵ قلم شامل اورانیوم طبیعی.
۳۳- تاسیسات تبدیل اورانیوم: همانطور که پیشتر گزارش شده است، آژانس در ماه مارس سال ۲۰۱۲، در تاسیسات تبدیل اورانیوم اصفهان، یک راستی آزمایی فهرست اقلام فیزیکی (PIV) انجام داد. آژانس به منظور نهایی کردن ارزیابی خود از نتایج حاصل شده از انجام راستی آزمایی اقلام فیزیکی، خواستار ارائه اطلاعات بیشتر ایران شد.
۳۴- ایران در پرسشنامه اطلاعات طراحی (DIQ) مربوط به تاسیسات تبدیل اورانیوم اصفهان که تاریخ آن به ۱۳ اکتبر سال ۲۰۱۲ باز می گردد، به آژانس درباره افزایش قابلیت خود در تولید دی اکسید اورانیوم طبیعی (UO۲) در تاسیسات تبدیل اورانیوم اصفهان از ۱۰ تن در سال به ۱۴ تن در سال اطلاع داد.
۳۵- آژانس تائید کرده است که ایران از تاریخ ۵ نوامبر سال ۲۰۱۲، ۲۴ کیلوگرم دی اکسید اورانیوم در طول فعالیت های تحقیق و توسعه، شامل تبدیل هگزا فلوراید اورانیوم به اورانیوم ۲۳۵ غنی شده تا ۳.۳۴ درصد تولید کرده بود. ایران پس از آن ۱۳.۶ کیلوگرم از اورانیوم به شکل (UO۲) را به تاسیسات تولید سوخت منتقل کرد. ایران از تاریخ ۶ نوامبر ۲۰۱۲، فعالیت‌های مربوط به تحقیق و توسعه را از سر گرفته بود اما اورانیوم مازادی به شکل دی اکسید اورانیوم از طریق تبدیل هگزا فلوراید اورانیوم به اورانیوم ۲۳۵ با غنای ۳.۳۴ درصد تولید نکرده بود. ایران از همان تاریخ و از طریق تبدیل کنسانتره سنگ معدن اورانیوم، حدود ۶۲۳۱ کیلوگرم از اورانیوم طبیعی را به شکل دی اکسید اورانیوم تولید کرده بود که از این میزان، آژانس تائید کرده که ایران ۳۱۰۰ کیلوگرم را به تاسیسات تولید سوخت انتقال داده است.
۳۶- ایران در طول انجام راستی آزمایی اطلاعات طراحی مورخ ۶ نوامبر ۲۰۱۲ در تاسیسات تبدیل اورانیوم اصفهان، به آژانس اطلاع داد که با توجه به شکاف مخزن سوخت، مقدار زیادی از مایع حاوی مواد خرده های اورانیوم طبیعی به کف تاسیسات ریخته شده است. بازرسان آژانس تائید کردند که این ریزش مواد صورت گرفته است. آژانس درباره میزان مواد هسته ای که از مخزن ریخته شده، در حال بحث با ایران است.
۳۷- تاسیسات تولید سوخت: آژانس در فواصل ۴ تا ۶ سپتامبر سال ۲۰۱۲، یک راستی آزمایی فهرست اقلام فیزیکی را در تاسیسات تولید سوخت عملی کرد که نتایج آن همچنان تحت بررسی است. در تاریخ ۷ نوامبر سال ۲۰۱۲، آژانس یک راستی آزمایی اطلاعات طراحی و بازرسی از تاسیسات تولید سوخت را عملی کرد و ادامه ساخت گلوله سوخت برای رآکتور آی آر-۴۰ که مورد استفاده برای تولید دی اکسید اورانیوم (UO۲) طبیعی است را تائید کرد.
ایران به آژانس اطلاع داد که تولید مجموعه سوخت کاذب برای رآکتور آی آر- ۴۰ را تکمیل کرده است. از تاریخ ۷ نوامبر ۲۰۱۲، ایران تولید مجموعه های سوخت حاوی مواد هسته ای را آغاز نکرده بود. در همان تاریخ، آژانس همچنین دو نمونه اولیه میله سوخت ساخته شده از دی اکسید اورانیوم غنی شده تا ۳.۳۴ درصد را قبل از انتقال آنها به راکتور تحقیقاتی تهران راستی آزمایی کرد.
۳۸- تاسیسات تولید صفحه سوخت
تاسیسات تولید صفحه سوخت: آژانس یک راستی آزمایی اقلام فیزیکی در تاسیسات تولید صفحه سوخت در تاریخ ۲۹ سپتامبر ۲۰۱۲ انجام داد و راستی آزمایی کرد که بین تاریخ شروع فعالیت‌های تبدیل در ۱۷ دسامبر ۲۰۱۱ و ۲۶ سپتامبر ۲۰۱۲، ۸۲.۷ کیلوگرم هگزافلوراید اوراینوم غنی شده تا ۲۰ درصد به پروسه تبدیل تزریق شده و ۳۸ کیلوگرم از اورانیوم به صورت پودر هکتا اکسید تترا اورانیوم و موارد سوختی تولید شده است. ایران اعلام کرده است که بین ۲۷ سپتامبر ۲۰۱۲ و ۱۰ نوامبر ۲۰۱۲ هیچ هگزافلوراید اورانیوم غنی شده تا ۲۰ درصدی را که در سیلندرهای مربوط به این پروسه بوده است را تبدیل نکرده است. در تاریخ ۱۱ نوامبر ۲۰۱۲ آژانس یک مجموعه سوخت جدید را پیش از انتقال آن به راکتور تحقیقاتی تهران راستی آزمایی کرده و وجود ۴۶ صفحه سوخت را تایید کرده است. در ۱۲ نوامبر ۲۰۱۲ آژانس و ایران در خصوص یک رویکرد پادمانی به روز رسانی شده برای تاسیسات تولید صفحه سوخت موافقت کردند.
۳۹- ابعاد احتمالی نظامی
گزارش های قبلی ارائه شده توسط مدیر کل آژانس مسائل باقی مانده مرتبط با ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته ای ایران و اقدامات لازم از سوی ایران برای حل این مسائل را شناسایی کرده است. از سال ۲۰۰۲ میلادی تاکنون، آژانس به طور فزاینده ای نگران وجود احتمالی فعالیت های مرتبط هسته ای اعلام نشده در سازمان های نظامی مرتبط از جمله فعالیت های مرتبط با تولید کلاهک هسته ای برای موشک شده است.
۴۰. ضمیمه گزارش نوامبر ۲۰۱۱ مدیر کل آژانس (GOV/۲۰۱۱/۶۵) تحلیل دقیقی از اطلاعات در دسترس آژانس ارائه داد که نشان می داد ایران فعالیت هایی را در ارتباط با تولید یک وسیله منفجره هسته ای به انجام رسانده است. این اطلاعات که منابع مستقل گسترده ای دارد که از جمله این منابع می توان به تعدادی از اعضای آژانس، تلاش های خود آژانس و همچنین اطلاعات ارائه شده توسط خود ایران اشاره کرد، در کل توسط آژانس، موثق ارزیابی شده است. این اطلاعات نشان می دهد که پیش از پایان سال ۲۰۰۳، فعالیت ها تحت برنامه ای منظم صورت گرفته است؛ و اینکه برخی از این فعالیت ها بعد از سال ۲۰۰۳ نیز ادامه یافته است و همچنین برخی نیز هنوز ممکن است در جریان باشد. از نوامبر سال ۲۰۱۱ تا کنون، آژانس اطلاعات بیشتری بدست آورده که تحلیل ارائه شده در ضمیمه ذکر شده گزارش مدیر کل را بیشتر تقویت می کند.
۴۲. در قطعنامه ۱۹۲۹ که در سال ۲۰۱۰ تصویب شد، شورای امنیت سازمان ملل بر تعهدات ایران برای برداشتن گام های درخواست شده توسط شورای حکام در قطعنامه های این شورا به شماره های GOV/۲۰۰۶/۱۴ و GOV/۲۰۰۹/۸۲ و همچنین بر همکاری کامل این کشور با آژانس در خصوص تمام مسائل برجسته تأکید کرد، به ویژه بر همکاری درخصوص مسائلی که نگرانی هایی را درباره ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته ای ایران مطرح می کند و از جمله این همکاری ها به فراهم کردن دسترسی بدون تأخیر به تمام سایت ها، تجهیزهات و افراد و اسناد درخواست شده توسط آژانس می توان اشاره کرد. شورای حکام آژانس در قطعنامه خود به شماره GOV/۲۰۱۱/۶۹ در میان موضوعات دیگر، نگرانی عمیق و رو به افزایش خود درباره مسائل حل نشده مرتبط با برنامه هسته ای ایران را نیز مطرح کرد که از جمله این نگرانی ها می توان به ضرورت شفاف سازی در خصوص حذف هرگونه ابعاد احتمالی نظامی این برنامه هسته ای اشاره کرد. همانطور که در بالا نیز اشاره شد، شورای حکام آژانس در قطعنامه خود به شماره GOV/۲۰۱۲/۵۰ تصمیم گرفت که در میان مسائل دیگر، همکاری ایران با درخواست های آژانس با هدف حل تمامی مسائل مهم، ضروری و مبرم است تا به این ترتیب اعتماد بین المللی به ماهیت صرفا صلح آمیز برنامه هسته ایران مجددا ایجاد شود.
۴۲. همانطور که در بخش B در بالا اشاره شد، از ماه نوامبر سال ۲۰۱۱، آژانس از طریق چندین دور گفت و گوهای رسمی و تماس های غیررسمی متعدد با ایران، تلاش بسیاری را صورت داده است تا به راه حلی برای تمامی مسائل مهم در ارتباط با برنامه هسته ای این کشور، به ویژه در ارتباط با ابعاد احتمالی نظامی دست یابد اما این تلاش ها هیچ نتیجه محسوسی نداشته است. آژانس به طور خاص:
• به دنبال توافق با ایران در خصوص رویکردی ساختارمند در قبال شفاف سازی تمام مسائل باقی مانده ( که در پاراگراف ۴ بالا به آن اشاره شد)، با تمرکز بر مسائل مطرح شده در ضمیمه GOV/۲۰۱۱/۶۵ بوده است. این توافق هنوز حاصل نشده است؛
• درخواست کرده که ایران یک اظهارنامه اولیه در ارتباط با مسائل ذکر شده در بخش C از ضمیمه GOV/۲۰۱۱/۶۵ در اختیار آژانس قرار دهد. بیانیه ایران که پیرو این درخواست ارائه شد، تمام نگرانی های آژانس در ارتباط با این مسائل را به ویژه در زمینه هایی که ایران اساس آنها را اتهاماتی بی اساس می خواند، رد کرد؛
• به عنوان بخشی از این رویکرد سازمان یافته، ۱۳ موضوع را در هماهنگی و انطباق کامل با موضوعات مشخص شده در ضمیمه گزارش GOV/۲۰۱۱/۶۵ مطرح کرده است که باید به آنها پرداخته شود؛
• ماهیت نگرانی های آژانس را به صورت شفاف و همچنین اطلاعات موجود درباره پارچین و کارشناسان خارجی را در اختیار ایران قرار داده است و همچنین سوالات اولیه ای را نیز در این رابطه مطرح کرده که ایران هنوز به آنها پاسخ نداده است؛ و
• در مناسبت های چندی، از ژانویه ۲۰۱۲ به بعد، درخواست دسترسی به سایت پارچین را مطرح کرده است. در تناقض با قطعنامه شماره GOV/۲۰۱۲/۵۰ شورای حکام، ایران هنوز دسترسی به این سایت را برای آژانس فراهم نکرده است.
۴۳. پارچین: همانطور که در ضمیمه گزارش ماه نوامبر ۲۰۱۱ مدیرکل آژانس نیز مطرح شد، اطلاعات فراهم شده برای آژانس از طریق اعضا نشان می دهد که ایران یک مخزن مهار مواد منفجره بزرگ ساخته که در آن آزمایشات هیدرودینامیک انجام می دهد؛ چنین آزمایشاتی قویا نشان دهنده تولید احتمالی تسلیحات هسته ای است. این اطلاعات همچنین نشان می دهد که مخزن مهار، در سال ۲۰۰۰ در سایت پارچین نصب شده است. همانطور که پیشتر گزارش شد. محل مخزن مهار سایت پارچین تا ماه مارس سال ۲۰۱۱ مشخص نشده بود و آژانس، ایران را از این مکان در ماه ژانویه سال ۲۰۱۲ مطلع کرد. ایران اعلام کرده که «اتهام فعالیت های هسته ای در سایت پارچین بی اساس است».
۴۴. همانطور که قبلا گزارش شد، تصاویر ماهواره ای در اختیار آژانس در مدت زمان فوریه ۲۰۰۵ تا ژانویه ۲۰۱۲ واقعا هیچ فعالیتی را در داخل یا نزدیکی ساختمان محل مخزن مهار، نشان نمی دهد. اگرچه تصاویر ماهواره ای تهیه شده از درخواست نخست آژانس برای دسترسی به این مکان، فعالیت های بیشتر و تغییرات حاصل از آن در این مکان اتفاق افتاده است. از جمله مهمترین تغییرات مشاهده شده توسط آژانس در این مکان از فوریه ۲۰۱۲ تا کنون می توان به این موارد اشاره کرد:
• فعالیت های مکرر و وجود تجهیزات، کامیون ها و پرسنل؛
• جریان مقادیر زیادی مایل از داخل ساختمان مهار در طول مدت زمانی طولانی؛
• حذف لوله های خارجی از ساختمان مخزن مهار؛
• تخریب و حذف ۵ ساختمان یا سازه دیگر و همچنین حصار اطراف سایت؛
• ترکیب بندی مجدد زیرساخت آب رسانی؛
• پنهان کردن ساختمان مخزن مهار و یک ساختمان دیگر؛ و
• پاکسازی اولیه و حذف مقادیر قابل توجهی از خاک در این مکان و محل های اطراف، در حدود بیش از ۲۵ هکتار به دنبال خاک برداری بیشتر تا عمقی زیادتر در این محل و در نهایت نیز جایگزینی خاکی جدید در محل.
۴۵. با توجه به فعالیت های گسترده ای که در این محل ذکر شده در سایت پارچین توسط ایران صورت گرفته و ادامه نیز خواهد داشت، هنگامی که آژانس به این مکان دسترسی پیدا کند، توانایی اش برای انجام راستی آزمایی موثر به شدت تضعیف شده است. در حالی که آژانس به ارزیابی خود از ضرورت دسترسی به این مکان بدون تأخیر بیشتر ادامه می دهد، ضرورت دارد تا ایران نیز بدون هرگونه تأخیر بیشتر، به سوالات دقیق آژانس در ارتباط با سایت پارچین و کارشناسان خارجی، همانطور که آژانس در ماه فوریه ۲۰۱۲ خواسته بود، پاسخ های حقیقی ارائه دهد.
I. اطلاعات طراحی
۴۶. ایران بر خلاف توافقات پادمانی و توافقات مربوطه شورای حکام و شورای امنیت، مواد آیین نامه اصلاحی ۳.۱ بخش عمومی توافقاتی جانبی پادمانی را اجرا نمی‌کند، که به موجب آن ایران باید به محض تصمیم به ساخت یا تصویب ساخت هر تاسیسات جدید، اطلاعات مربوط به طراحی آن را در اختیار آژانس قرار دهد؛ حال هریک زودتر صورت گیرد. آیین نامه اصلاحی همچنین ملزم می کند که قبلاً حین تهیه تعریف پروژه، طرح اولیه، ساخت و مراحل اجرا، اطلاعات کامل طراحی به آژانس ارائه داده شود. ایران تنها کشور دارای فعالیت‌های چشمگیر هسته ای است، که آژانس توافقات پادمانی همه جانبه‌ای را در مورد آن اعمال می‌کند، و همچنان مواد آیین نامه اصلاحی ۳.۱ را اجرا نمی‌کند. باید خاطرنشان کرد نبود این اطلاعات در زمان مناسب، فرصت آژانس را برای طرح توافقات پادمانی لازم، خصوصا در مورد تاسیسات جدید، و میزان اطمینان به نبود تاسیسات هسته ای دیگر را کاهش می دهد.
۴۷. برخلاف تعهدات ایران، بنا به آیین نامه اصلاحی ۳.۱، این کشور پرسشنامه اطلاعات طراحی به روز مربوط به راکتور IR-۴۰ را از سال ۲۰۰۶ به آژانس تسلیم نکرده است. نبود اطلاعات به روز تاثیر مخربی بر توانایی آژانس در شناخت و تشخیص موثر طراحی تاسیسات و پیگیری یک رویکرد پادمانی موثر دارد.
۴۸. پاسخ ایران به درخواست آژانس مبنی بر تایید و تسلیم اطلاعات بیشتر مربوط به مقاصد مطرح برای ساخت تاسیسات جدید هسته‌ای، این بوده که ایران در «موعد مقرر»، و نه آنچه آیین نامه اصلاحی۳.۱ بخش عمومی توافقات پادمانی فرعی ایجاب می کند، اطلاعات خواسته شده را تسلیم خواهد کرد.
J. پروتکل الحاقی
۴۹. ایران برخلاف توافقات مربوطه شورای حکام و شورای امنیت، پروتکل الحاقی را اجرا نمی کند. به این ترتیب آژانس قادر نخواهد بود ضمانت موثقی مبنی بر نبود فعالیت ها و مواد اعلام نشده هسته ای در ایران ارائه دهد، مگر تا زمانی که ایران همکاری های لازم را با آژانس، شامل اجرای پروتکل الحاقی داشته باشد.
L. دیگر موضوعات
۵۰- آژانس و ایران به بحث در خصوص اختلافات درباره مقدار مواد هسته‌ای اعلام شده توسط اپراتور و مقداری که به وسیله آژانس در ارتباط با آزمایش‌های تبدیلی انجام شده توسط ایران در لابراتوار تحقیقاتی چندمنظوره جابرابن حیان بین سال‌های ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۲ اندازه گیری شده، ادامه می‌دهند.
۵۱- همانگونه که قبلا نیز گزارش شد، ایران اکنون در هسته راکتور تحقیقاتی تهران در حال استفاده از شماری از مجموعه سوخت‌هایی است که در داخل ایران تولید شد و شامل مواد هسته‌ای است که در ایران تا ۳.۵ درصد و تا ۲۰ درصد اورانیوم ۲۳۵ غنی شده است.
۵۲- همانطور که در گزارش قبلی مدیر کل آژانس اتمی در تاریخ ۲۹ و ۳۰ جولای ۲۰۱۲ اشاره شده است، آژانس در نیروگاه برق اتمی بوشهر در حالیکه راکتور آن با ۷۵ درصد توان اسمی در حال کار بود، بازرسی انجام داد. در نامه‌ای به تاریخ ۱۵ اکتبر ۲۰۱۲، ایران آژانس را مطلع ساخت که در تاریخ ۲۲ تا ۲۹ اکتبر ۲۰۱۲ «مجموعه‌های سوخت از هسته راکتور به حوضچه سوخت مصرف شده منتقل خواهد کرد». در تاریخ ۶ و ۷ نوامبر ۲۰۱۲ آژانس یک بازرسی در نیروگاه بوشهر انجام داد و تایید کرد که مجموعه‌های سوخت در حوضچه سوخت مصرف شده قرار دارند.
L.خلاصه
۵۳- درحالیکه آژانس به راستی آزمایی عدم انحراف مواد هسته‌ای اعلام شده در تاسیسات هسته‌ای ادامه می‌دهد و مکان‌های خارج از تاسیسات اعلام شده توسط ایران تحت توافق پادمانی آن قرار دارند، نظر به اینکه ایران همکاری لازم را ندارد، که شامل عدم اجرای پروتکل الحاقی آن است، آژانس قادر نیست تا تضمینی معتبر درباره نبودن مواد و فعالیت‌های هسته‌ای اعلام نشده در ایران ارائه دهد و بنا بر این نتیجه بگیرد که تمام فعالیت‌های هسته‌ای ایران فعالیت‌های صلح‌آمیز هستند.
۵۴- بر خلاف قطعنامه‌های شورای حکام در نوامبر ۲۰۱۱ و سپتامبر ۲۰۱۱ و علی‌رغم گفت‌وگوی فشرده میان آژانس و ایران از ژانویه ۲۰۱۲، هیچ نتایج ملموسی به دست نیامده است تا به حل موضوعات باقیمانده کمک کند که شامل عدم نتیجه گیری و عدم اجرای رویکرد ساختارمند است. بنا بر این مدیر کل آژانس قادر نیست تا هر گونه پیشرفت در زمینه شفاف سازی موضوعات مرتبط با ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته‌ای ایران را گزارش کند.
۵۵- باعث نگرانی است که وسعت و اهمیت فعالیت‌هایی که از فوریه ۲۰۱۲ در محلی درون سایت پارچین انجام گرفته و آژانس خواستار دسترسی به آن شده است به طور جدی توانایی آژانس برای انجام راستی آزمایی موثر را تضعیف کرده است. آژانس مجددا درخواست خود از ایران را تکرار می‌کند که بدون هیچ گونه تاخیر بیشتری هم دسترسی به آن مکان [سایت پارچین] داده شود و هم پاسخ‌های واقعی به سوالات مفصل آژانس درباره سایت پارچین و کارشناس خارجی داده شود.
۵۶- با توجه به ماهیت و وسعت اطلاعات معتبر در دسترس، آژانس معتقد است برای ایران ضروری است تا با آژانس بدون هیچ تاخیر بیشتری در خصوص ماهیت نگرانی‌های آژانس همکاری کند. نداشتن چنین تعاملی موجب می‌شود تا آژانس نتواند نگرانی‌های مرتبط با موضوعات برنامه هسته‌ای ایران را برطرف کند که شامل مواردی است که نیاز است تا برای کنار زدن ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته‌ای ایران شفاف سازی شود.
۵۷- مدیر کل همچنان از ایران می‌خواهد تا همانگونه که در قطعنامه‌های الزام آور شورای حکام و قطعنامه‌های اجباری شورای امنیت درخواست شده است، گام‌هایی رو به جلو برای اجرای کامل توافق پادمان‌ها و دیگر تعهدات آن بردارد و از ایران می‌خواهد تا همکاری کامل با آژانس داشته باشد تا نتایج ملموسی در زمینه تمام موضوعات اساسی باقیمانده به دست آید.
۵۸-مدیر کل به صورت مقتضی به ارائه گزارش ادامه خواهد داد.
آفتاب: مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گزارش جدید ۱۳ صفحه‌ای خود درباره برنامه هسته‌ای ایران را بین اعضای شورای حکام آژانس توزیع کرد. به گزارش فارس، مشروح گزارش به این شرح است:
***
اجرای توافقنامه پادمان‌های ان‌پی‌تی و مفاد مربوط به قطعنامه‌های شورای امنیت در جمهوری اسلامی ایران
گزارش توسط مدیر کل
A. مقدمه
۱. این گزارش مدیرکل به شورای حکام و به موازات آن به شورای امنیت بوده که درباره اجرای توافقنامه پادمان‌های ان‌پی‌تی و مفاد مربوطه قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل در جمهوری اسلامی ایران است.
۲. شورای امنیت تاکید کرده است که گام های مورد نیاز توسط شورای حکام در قطعنامه‌هایش، به ایران وابسته است. مفاد مربوطه به قطعنامه‌های مزبور شورای امنیت طی فصل ششم منشور سازمان ملل تصویب شده و بر اساس شرایط این قطعنامه‌ها اجباری است.
۳. در راستای درخواست شورای حکام در قطعنامه GOV/۲۰۱۲/۵۰ (سیزده سپتامبر ۲۰۱۲) این سند، گزارش جامعی را درباره اجرای واقعی آن قطعنامه و قطعنامه GOV/۲۰۱۱/۶۹ (هجدهم نوامبر ۲۰۱۱) به خصوص در رابطه با ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته‌ای ایران فراهم می‌کند. این گزارش همچنین تحولات روی داده پس از گزارش قبلی مدیر کل GOV/۲۰۱۱/۶۹، (سی‌ام آگوست ۲۰۱۲) و همچنین موضوعاتی که همچنان باقی مانده را مورد بررسی قرار می‌دهد. این گزارش بر زمینه‌هایی که ایران به تعهدات الزام آور خود به طور کامل پایبند نبوده تمرکز کرده است، تعهداتی که اجرای کامل آن ضروری بوده تا باعث ایجاد اطمینان بین‌المللی درباره ماهیت کاملا صلح میز برنامه هسته‌ای ایران شود.
B. تشریح موضوعات حل نشده
۴. همانطور که قبلا گزارش شده، در قطعنامه GOV/۲۰۱۱/۶۹، شورای حکام در میان دیگر موضوعات، تاکید کرده است که برای ایران و آژانس افزایش گفت‌وگوها برای حل تمامی موضوعات اساسی باقی مانده ضروری است. این مذاکرات باید با هدف شفاف‌سازی موضوعات از جمله دسترسی به تمامی اطلاعات مربوطه، اسناد، سایت‌ها،مواد و افراد در ایران باشد. در این قطعنامه، شورای حکام، ایران را فراخوانده تا به طور جدی و بدون پیش شرط در گفت‌گوها وارد شده تا اطمینان بین‌المللی درباره ماهیت منحصرا صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران حاصل شود. با توجه به این موضوع، از ژانویه ۲۰۱۲ به بعد، مقامات آژانس و ایران چند دور گفت‌وگو در وین و تهران از جمله سفر مدیر کل به تهران در ماه مه ۲۰۱۲ داشته‌اند اگر چه، هیچگونه نتایج ملموسی حاصل نشده است. به ویژه، هیچگونه توافقنامه‌ای درباره رویکرد ساختارمند برای حل موضوعات باقی مانده درباره ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته‌ای ایران و همچنین توافقنامه‌ای با ایران درباره درخواست آژانس برای دسترسی به سایت پارچین حاصل نشده است.
۵. در قطعنامه GOV/۲۰۱۲/۵۰، شورای حکام، در میان دیگر موضوعات، تاکید کرده است که برای ایران الزامی است که به طور فوری رویکرد ساختارمندی را اجرا کند که به عنوان گام اول شامل، فراهم کردن دسترسی آژانس به سایت‌های مورد درخواست است. در آن قطعنامه، شورای حکام همچنین تصمیم گرفت که همکاری ایران با درخواست‌های آژانس با هدف حل موضوعات باقی مانده ضروری و فوری است تا اطمینان بین‌المللی درباره ماهیت منحصرا صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران حاصل شود.
۶. با توجه به قطعنامه GOV/۲۰۱۲/۵۰ و نشست شورای حکام در سپتامبر ۲۰۱۲، آژانس گام‌هایی را برای وارد کردن ایران در گفت‌وگوهای بیشتر اتخاذ کرد از جمله دیدار ۱۷ سپتامبر ۲۰۱۲ میان مدیر کل و آقای «فریدون عباسی» معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران بوده است. در ۲۴ اکتبر ۲۰۱۲، آژانس به ایران درباره تعهد آژانس به مذاکره تاکید کرد و پیشنهاد برگزاری دیداری در ۱۳ و ۱۴ نوامبر ۲۰۱۲ با هدف نهایی سازی سند رویکرد ساختارمند داده است، توافقنامه‌ای که به آژانس و ایران اجازه می‌دهد تا اقدامی حقیقی درباره موضوعات برجسته را آغاز کنند. در نامه‌ای به تاریخ ۱ نوامبر ۲۰۱۲، ایران بار دیگر بر تعهد خود برای مذاکره با آژانس تاکید کرده و از نمایندگان ایران دعوت کرده تا در اواسط دسامبر ۲۰۱۲ به تهران بیایند تا درباره مدالیته برای حل ادعاها بر اساس اصول بررسی شده در دیدار «دکتر جلیلی» دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران و مدیر کل در ۳۰ ماه می ۲۰۱۲ مذاکره کنند. متعاقبا توافق حاصل شد که ایران و آژانس روز ۱۳ نوامبر ۲۰۱۲ در تهران دیدار داشته باشند.
C. تاسیسات اعلام شده تحت توافقنامه پادمان ایران
۷. تحت توافقنامه پادمان، ایران وجود ۱۶ سایت هسته‌ای و ۹ مکان‌های خارج از تاسیسات، جایی که مواد هسته‌ای به طور معمول استفاده می‌شود را اعلام کرده است. با وجود آنکه برخی از فعالیت‌های خاصی که توسط ایران در برخی از تاسیسات خود انجام می‌دهد با قطعنامه‌های شورای حکام و شورای امنیت، همانطور که در ادامه اشاره می‌شود، در تضاد است آژانس همچنان به راستی آزمایی عدم انحراف مواد اعلام شده در این سایت‌ها و مکان‌های خارج از سایت‌ها ادامه می‌دهد.
D. فعالیت‌های مرتبط با غنی سازی
۸- بر خلاف قطعنامه‌های مرتبط با شورای حکام و شورای امنیت ایران فعالیت‌های مرتبط با غنی سازی در تاسیسات اعلام شده در زیر را به حالت تعلیق در نیاورده است. تمام این فعالیت‌ها تحت پادمان‌های آژانس هستند، و تمام مواد هسته‌ای، آبشارهای نصب شده و ایستگاه‌های تغذیه و تخلیه اورانیوم در این تاسیسات هدف نظارت و کنترل آژانس هستند.
۹-ایران اعلام کرده است که هدف از غنی سازی هگزا فلوراید اورانیوم به اورانیوم ۲۳۵ پنج درصد تولید سوخت برای تاسیسات هسته‌ای آن است و اینکه هدف از غنی سازی هگزافلوراید اورانیوم به اورانیوم ۲۳۵ بیست درصد تولید سوخت برای راکتورهای تحقیقاتی است.
۱۰- از زمانیکه ایران شروع به غنی سازی اورانیوم در تاسیسات هسته‌ای خود کرده است، در آن تاسیسات تقریبا موارد زیر را تولید کرده است:
• ۷۶۱۱ کیلوگرم (+۷۳۵ کلیوگرم از زمان انتشار گزارش قبلی مدیر کل) هگزافلوراید اورانیوم به اورانیوم ۲۳۵ پنج درصد غنی سازی شده که از این مقدار: ۵۳۰۵ کیلوگرم در حال حاضر در انبار است؛ ۱۲۲۶ کیلوگرم به تاسیسات غنی سازی آزمایشی سوخت تزریق شده است و ۱۰۲۹ کیلوگرم به تاسیسات غنی سازی سوخت فردو برای غنی کردن اورانیوم ۲۳۵ بیست درصد تزریق شده است؛ و ۵۳ کیلو گرم به تاسیسات تبدیل اورانیوم به منظور تبدیل به دی اکسید اورانیوم تزریق شده و
• ۲۳۲.۸ کیلوگرم (+۴۳.۴ کیلوگرم از زمان انتشار گزارش قبلی مدیر کل) هگزافلوراید اورانیوم به اورانیوم ۲۳۵ بیست درصد غنی سازی شده که از این مقدار: ۱۳۴.۹ کیلوگرم در حال حاضر در انبار است؛ ۱.۶ کیلوگرم ترکیب شده است؛ و ۹۶.۳ کیلوگرم به تاسیسات تولید صفحه سوخت برای تبدیل به هکتا اکسید تترا اورانیوم تزریق شده است.
D۱. نطنز
۱۱- کارخانه غنی‌سازی سوخت: کارخانه غنی‌سازی سوخت یک کارخانه غنی‌سازی سانتریفیوژی است که برای تولید اورانیوم با غنای پایین نهایتا تا سطح اورانیوم ۲۳۵ با غنای ۵درصد، ساخته شده و اولین بار در سال ۲۰۰۷ آغاز به کار کرده است. این کارخانه به دو بخش سالن تولید A و سالن تولید B تقسیم شده است. بنا بر اطلاعات طراحی که ایران ارائه کرده، سالن تولید A برای استقرار ۸ واحد هریک شامل ۱۸ آبشار، طراحی شده و مجموعا ۲۵هزار سانتریفیوژ در آن قرار می‌گیرد. ایران همچنان باید اطلاعات طراحی سالن تولید B را ارائه دهد.
۱۲. همانطور که در تاریخ ۱۰ نوامبر ۲۰۱۲ گزارش شده، ایران ۶۱ آبشار را به طور کامل در سالن تولید A نصب کرده، که ایران اعلام کرده است ۵۴ مورد از این آبشارها با هگزافلوراید اورانیوم طبیعی تغذیه شده‌اند. ایران همچنین بخشی از یک آبشار دیگر را نیز نصب کرده است. عملیات نصب اولیه برای ۲۸ آبشار دیگر تکمیل شده و این عملیات در ۲۸ آبشار دیگر ادامه داشته است. تمام سانتریفیوژهای نصب شده در سالن تولید A از نوع IR-۱ هستند.
۱۳. آژانس از تاریخ ۲۰ اکتبر ۲۰۱۲ تا ۱۱ نوامبر ۲۰۱۲ یک مرحله راستی‌آزمایی اقلام فیزیکی (PIV) را در کارخانه غنی‌سازی سوخت انجام داده و تائید کرده است که مشابه گزارش ۲۱ اکتبر ۲۰۱۲، از زمان آغاز به کار این کارخانه در فوریه ۲۰۰۷، ۸۵۶۴۴ کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم طبیعی به آن تزریق شده و در مجموع ۷۴۵۱ کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم طبیعی غنی‌شده تا سطح اورانیوم ۲۳۵ با غنای ۵درصد، تولید شده است. ایران برآورد کرده است که از تاریخ ۲۲ اکتبر ۲۰۱۲ تا ۹ نوامبر ۲۰۱۲، مجموعا ۱۵۷۶ کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم طبیعی به آبشارها تزریق کرده و در مجموع حدود ۱۶۰ کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم غنی‌شده تا سطح اورانیوم ۲۳۵ با غنای ۵درصد تولید کرده، که این مقدار، میزان تولید هگزافلوراید اورانیوم غنی‌شده تا سطح ۵درصد از زمان آغاز تولید را به ۷۶۱۱ کیلوگرم رسانده است.
۱۴. بر اساس نمونه‌های محیطی گرفته شده از کارخانه غنی‌سازی سوخت از فوریه ۲۰۰۷، و همچنین دیگر فعالیت‌های راستی‌آزمایی انجام شده، آژانس به این نتیجه رسیده است که این تاسیسات منطبق با پرسشنامه اطلاعات طراحی (DIQ) ارائه شده از سوی ایران، فعالیت کرده‌اند.
۱۵. کارخانه غنی‌سازی آزمایشی سوخت: کارخانه غنی‌سازی آزمایشی سوخت یک تاسیسات تحقیقات و توسعه و تولید اورانیوم آزمایشی با غنای پایین (LEU) است، که اولین بار در اکتبر ۲۰۰۳ عملیاتی شده است. این تاسیسات یک سالن آبشار دارد که این سالن می‌تواند ۶ آبشار را در خود جای دهد و به دو بخش تقسیم شده، که یکی از این بخش‌ها برای تولید اورانیوم آزمایشی غنای پایین نهایتا تا سطح اورانیوم ۲۳۵ با غنای ۲۰درصد طراحی شده (آبشارهای ۱ و ۶) و بخش دیگر آن برای تحقیقات و توسعه (آبشارهای ۲، ۳، ۴ و ۵) طراحی شده است.
۱۶. بر اساس راستی‌آزمایی اقلام فیزیکی (PIV) که آژانس از تاریخ ۱۵ سپتامبر ۲۰۱۲ تا اول اکتبر ۲۰۱۲ در کارخانه غنی‌سازی آزمایشی سوخت انجام داده، آژانس به این نتیجه رسیده است که عملکرد کارخانه با وجود درصد خطای معمول که برای چنین تاسیساتی وجود دارد، مطابق با اطلاعات ارائه شده از سوی ایران در تاریخ ۱۵ سپتامبر ۲۰۱۲، بوده است.
۱۷. بخش تولید: همانطور که در تاریخ ۶ نوامبر ۲۰۱۲ گزارش شد، ایران در حال تزریق هگزافلوراید اورانیوم به دو آبشار مرتبط به هم (آبشارهای ۱ و ۶) که مجموعا ۳۲۵ سانتریفیوژ IR-۱ در آنها وجود دارد، بوده است.
۱۸. آژانس تائید کرده است که، همانطور که در تاریخ ۱۵ سپتامبر ۲۰۱۲ گزارش شد، از فوریه ۲۰۱۰ یعنی زمان آغاز به کار کارخانه غنی‌سازی سوخت، ۱۱۹.۶ کیلوگرم از هگزافلوراید اورانیوم غنی‌شده تا سطح اورانیوم ۲۳۵ با غنای ۵درصد به آبشارهای بخش تولید این کارخانه تزریق شده، و مجموعا ۱۲۹.۱ کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم غنی‌شده تا سطح اورانیوم ۲۳۵ با غنای ۲۰درصد تولید شده است. ایران برآورده کرده است که از تاریخ ۱۶ سپتامبر ۲۰۱۲ تا ۱۱ نوامبر ۲۰۱۲، مجموعا ۵۷.۴ کیلوگرم از هگزافلوراید اورانیوم تبدیل شده به اورانیوم ۲۳۵ با غنای ۵درصد تولید شده در کارخانه غنی‌سازی سوخت به آبشارهای بخش تولید تزریق شده و تقریبا ۸.۲ کیلوگرم از هگزافلوراید اورانیوم غنی شده تا سطح اورانیوم ۲۳۵ با غنای ۲۰درصد تولید شده است. بنابراین میزان تولید هگزافلوراید اورانیوم غنی‌شده تا سطح اورانیوم ۲۳۵ با غنای ۲۰درصد در کارخانه غنی‌سازی آزمایشی سوخت از ابتدای آغاز به کار آن، باید به ۱۳۷.۳ کیلوگرم رسیده باشد.
۱۹. بخش تحقیقات و توسعه: از زمان گزارش قبلی مدیر کل، ایران به صورت مداوم هگزافلوراید اورانیوم را به سانتریفیوژهای IR-۲m و IR-۴ تزریق کرده، گاهی اوقات به ماشین‌های تکی و برخی موارد نیز به آبشارهای کوچک یا بزرگتر. ایران هنوز ۳ نوع جدید سانتریفیوژها (IR-۵، IR-۶ و IR-۶s) را که پیش از این اعلام کرده بود قصد نصب آنها را دارد، نصب نکرده است.
۲۰. از تاریخ ۲۲ آگوست ۲۰۱۲ تا تاریخ ۱۱ نوامبر ۲۰۱۲، مجموعا حدود ۱۹۸.۶ کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم طبیعی به سانتریفیوژهای بخش تحقیقات و توسعه تزریق شده، اما هیچ اورانیوم آزمایشی با غنای پایینی به عنوان تولیدی از آن خارج نشده و آنچه به دست آمده، در پایان روند بازترکیب شده است.
۲۱. بر اساس تحلیل انجام شده بر روی نمونه‌های محیطی گرفته شده از کارخانه غنی‌سازی آزمایشی سوخت و دیگر فعالیت‌های راستی‌آزمایی انجام شده، آژانس به این نتیجه رسیده که تاسیسات همانگونه کار کرده است که ایران در پرسشنامه اطلاعات طراحی عنوان کرده بود.
D.۲ فردو
۲۲. کارخانه غنی‌سازی سوخت فردو: کارخانه غنی‌سازی سوخت فردو بر اساس پرسشنامه اطلاعات طراحی به تاریخ ۱۸ ژانویه ۲۰۱۲، یک کارخانه غنی‌سازی سانتریفیوژی برای تولید هگزافلوراید اورانیوم غنی‌شده تا سطح اورانیوم ۲۳۵ با غنای ۲۰درصد و تولید هگزافلوراید اورانیوم غنی‌شده تا سطح اورانیوم ۲۳۵ با غنای ۵درصد است. هنوز لازم است ایران اطلاعات بیشتری در مورد این تاسیسات ارائه دهد، به خصوص در سایه اختلاف موجود میان کاربری که پیش از این ایران برای این تاسیسات اعلام کرده و کاربری که اکنون این تاسیسات دارد. این تاسیسات که اولین بار در سال ۲۰۱۱ عملیاتی شده، ۱۶ آبشار دارد که این آبشارها به طور مساوی بین واحد ۱ و واحد ۲ تقسیم شده‌اند و مجموعا ۲۷۸۴ سانتریفیوژ دارند. تاکنون، تمام سانتریفیوژهای نصب شده در این کارخانه از نوع IR-۱ هستند. ایران همچنان باید به اطلاع آژانس برساند که کدام یک از این آبشارها برای تولید اورانیوم ۲۳۵ با غنای ۵درصد استفاده می‌شود و یا کدامیک برای تولید اورانیوم ۲۳۵ با غنای ۲۰درصد.
۲۳. از زمان گزارش پیشین مدیرکل، ایران ۶۴۴ سانتریفیوژ در کارخانه غنی‌سازی سوخت فردو نصب کرده و به این ترتیب ایران نصب سانتریفیوژها در هر ۸ آبشار واحد ۱ را به پایان رسانده که البته هنوز به هیچ‌یک از آنها هگزافلوراید اورانیوم تزریق نشده است. ایران پیش از این هم تمام ۸ آبشار واحد ۲ را نصب کرده بود، که ۴ تای این آبشارها (که از دو مجموعه آبشارهای متصل به هم تشکیل شده‌اند) با هگزافلوراید اورانیوم غنی‌شده تا سطح اورانیوم ۲۳۵ با غنای ۵درصد تغذیه شده‌اند و ۴ تای آنها مورد آزمون خلاء قرار گرفته و آماده تزریق هگزافلوراید اورانیوم بودند.
۲۴. ایران برآورد کرده است که بین تاریخ ۱۴ دسامبر ۲۰۱۱ یعنی از زمانی که تغذیه اولین مجموعه از دو آبشار متصل به هم آغاز شده، تا تاریخ ۱۰ نوامبر ۲۰۱۲، مجموعا ۶۹۳ کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم غنی‌شده تا اورانیوم ۲۳۵ با غنای ۵درصد به آبشارهای کارخانه غنی‌سازی سوخت فردو تزریق شده و تقریبا ۹۵.۵ کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم غنی‌شده تا اورانیوم ۲۳۵ با غنای ۲۰درصد تولید شده، که ۷۳.۷ کیلوگرم از آن از روند تولید خارج شده و توسط آژانس مورد راستی‌آزمایی قرار گرفته است.
۲۵. بر اساس نتایج تحلیل انجام شده بر روی نمونه‌های محیطی گرفته شده در کارخانه غنی‌سازی سوخت فردو، و همچنین بر اساس دیگر اقدامات راستی‌آزمایی، آژانس به این نتیجه رسیده است که این تاسیسات منطبق با پرسشنامه اخیر اطلاعات فنی ارائه شده از سوی ایران فعالیت کرده است.
D.۳ دیگر فعالیت‌های مرتبط با غنی‌سازی
۲۶. آژانس همچنان منتظر است برای درخواست‌هایش از ایران در مورد اعلام این کشور مبنی بر ساخت ۱۰ تاسیسات جدید غنی‌سازی اورانیوم که تصمیم ساخت ۵ مورد آنها اتخاذ شده، پاسخی واقعی از ایران دریافت کند. آژانس در برابر درخواستش از ایران در مورد اعلامیه این کشور در تاریخ ۷ فوریه ۲۰۱۰ مبنی بر به دست آوردن فناوری غنی‌سازی لیزری نیز اطلاعاتی دریافت نکرده است. در نتیجه عدم همکاری کامل ایران بر سر این موضوعات، آژانس نمی‌تواند این موارد را تائید کند و به طور کامل در مورد آنها گزارش دهد.
E. فعالیت‌های بازفرآوری
۲۷. بر اساس قطعنامه‌های شورای حکام و شورای امنیت، ایران ملزم به تعلیق فعالیت‌های بازفرآوری خود شامل تحقیقات و توسعه است. ایران اعلام کرده است که «فعالیت‌های بازفرآوری ندارد». آژانس به نظارت خود بر استفاده از سلول‌های داغ در رآکتور تحقیقاتی تهران و و تاسیسات تولید مولبدینیوم، یودین، و رادیو ایزوتوپ زنون ادامه داده است. آژانس در تاریخ ۱۱ نوامبر ۲۰۱۲، یک مرحله بازرسی و راستی‌آزمایی اطلاعات طراحی در رآکتور تحقیقاتی تهران انجام داد، و یک مرحله راستی‌آزمایی اطلاعات طراحی در تاسیسات تولید مولبدینیوم، یودین، و رادیو ایزوتوپ زنون هم در تاریخ ۱۲ نوامبر ۲۰۱۲ انجام داده است. آژانس تنها در مورد رآکتور تحقیقاتی تهران، تاسیسات تولید مولبدینیوم، یودین، و رادیو ایزوتوپ زنون و دیگر تاسیساتی که به آنها دسترسی داشته، می‌تواند تائید کند که هیچ فعالیت بازفرآوری در ایران در جریان نیست.
F- پروژه های مرتبط با آب سنگین
۲۸- بر خلاف قطعنامه‌های مربوط به شورای حکام و شورای امنیت، ایران فعالیت مربوط به پروژه های آب سنگین از جمله ساخت و ساز ادامه دار رآکتور تحقیقاتی آب سنگین اراک و رآکتور تحقیقات هسته ای ایران (رآکتور آی آر-۴۰) که تحت پادمان آژانس قرار دارد را به حالت تعلیق در نیاورده است.
۲۹- در تاریخ ۱۰ نوامبر سال ۲۰۱۲، آژانس اتمی یک راستی آزمایی اطلاعات طراحی (DIV) را در رآکتور آی آر-۴۰ در اراک عملی کرد و شاهد این بود که نصب لوله کشی های مدار خنک کننده و تعدیل کننده ادامه دارد. ایران در طول راستی آزمایی اطلاعات طراحی اعلام کرد که در شرایط فعلی انتظار می رود که بهره برداری از رآکتور آی آر-۴۰ در سه ماهه اول سال ۲۰۱۴ میلادی آغاز شود.
۳۰- آژانس بین المللی انرژی اتمی از زمان بازدید تاریخ ۱۷ آگوست سال ۲۰۱۱ خود از تاسیسات تولید آب سنگین (HWPP) تاکنون اجازه دسترسی بیشتر به این تاسیسات را نداشته است در نتیجه، آژانس بار دیگر جهت نظارت بر وضعیت این تاسیسات به تصاویر ماهواره ای متکی شد. بر اساس تصاویر ماهواره ای اخیر، به نظر می رسد که این تاسیسات تولید آب سنگین همچنان به عملیات خود ادامه می‌دهد. ایران تا به امروز اجازه نمونه برداری از آب سنگین ذخیره شده در تاسیسات تبدیل اورانیوم اصفهان (UCF) را به آژانس نداده است.
G– تبدیل اورانیوم و ساخت سوخت
۳۱- اگرچه ایران به تعلیق تمام فعالیت های مرتبط با غنی سازی و پروژه های مربوط به آب سنگین موظف است، اما در حال انجام فعالیت هایی در تاسیسات تبدیل اورانیوم اصفهان (UCF)، تاسیسات تولید سوخت (FMP) و کارخانه تولید صفحه سوخت (FPFP) اصفهان است که همانطوری که در زیر نشان داده شده است، این فعالیت ها بر خلاف تعهدات ایران علی رغم این است که این تاسیسات تحت پادمان های آژانس قرار دارند. ایران اعلام کرده است که این فعالیت ها را به منظور تولید سوخت برای رآکتورهای تحقیقاتی خود عملی می‌کند.
۳۲- بر اساس جدیدترین اطلاعات در دسترس آژانس:
- ایران در تاسیسات تبدیل اورانیوم اصفهان ۵۵۰ تن هگزا فلوراید اورانیوم طبیعی (UF۶) تولید کرده است که ۹۹ تن آن به کارخانه غنی سازی سوخت (FEP) فرستاده شده است.
-ایران محصولات تولید شده سوخت زیر در کارخانه تولید صفحه سوخت را به رآکتور تحقیقاتی تهران منتقل کرده است: ۱۰ قلم شامل اورانیوم ۲۳۵ غنی شده تا ۲۰ درصد، چهار قلم حاوی اورانیوم ۲۳۵ غنی شده تا ۳.۳۴ درصد و ۵ قلم شامل اورانیوم طبیعی.
۳۳- تاسیسات تبدیل اورانیوم: همانطور که پیشتر گزارش شده است، آژانس در ماه مارس سال ۲۰۱۲، در تاسیسات تبدیل اورانیوم اصفهان، یک راستی آزمایی فهرست اقلام فیزیکی (PIV) انجام داد. آژانس به منظور نهایی کردن ارزیابی خود از نتایج حاصل شده از انجام راستی آزمایی اقلام فیزیکی، خواستار ارائه اطلاعات بیشتر ایران شد.
۳۴- ایران در پرسشنامه اطلاعات طراحی (DIQ) مربوط به تاسیسات تبدیل اورانیوم اصفهان که تاریخ آن به ۱۳ اکتبر سال ۲۰۱۲ باز می گردد، به آژانس درباره افزایش قابلیت خود در تولید دی اکسید اورانیوم طبیعی (UO۲) در تاسیسات تبدیل اورانیوم اصفهان از ۱۰ تن در سال به ۱۴ تن در سال اطلاع داد.
۳۵- آژانس تائید کرده است که ایران از تاریخ ۵ نوامبر سال ۲۰۱۲، ۲۴ کیلوگرم دی اکسید اورانیوم در طول فعالیت های تحقیق و توسعه، شامل تبدیل هگزا فلوراید اورانیوم به اورانیوم ۲۳۵ غنی شده تا ۳.۳۴ درصد تولید کرده بود. ایران پس از آن ۱۳.۶ کیلوگرم از اورانیوم به شکل (UO۲) را به تاسیسات تولید سوخت منتقل کرد. ایران از تاریخ ۶ نوامبر ۲۰۱۲، فعالیت‌های مربوط به تحقیق و توسعه را از سر گرفته بود اما اورانیوم مازادی به شکل دی اکسید اورانیوم از طریق تبدیل هگزا فلوراید اورانیوم به اورانیوم ۲۳۵ با غنای ۳.۳۴ درصد تولید نکرده بود. ایران از همان تاریخ و از طریق تبدیل کنسانتره سنگ معدن اورانیوم، حدود ۶۲۳۱ کیلوگرم از اورانیوم طبیعی را به شکل دی اکسید اورانیوم تولید کرده بود که از این میزان، آژانس تائید کرده که ایران ۳۱۰۰ کیلوگرم را به تاسیسات تولید سوخت انتقال داده است.
۳۶- ایران در طول انجام راستی آزمایی اطلاعات طراحی مورخ ۶ نوامبر ۲۰۱۲ در تاسیسات تبدیل اورانیوم اصفهان، به آژانس اطلاع داد که با توجه به شکاف مخزن سوخت، مقدار زیادی از مایع حاوی مواد خرده های اورانیوم طبیعی به کف تاسیسات ریخته شده است. بازرسان آژانس تائید کردند که این ریزش مواد صورت گرفته است. آژانس درباره میزان مواد هسته ای که از مخزن ریخته شده، در حال بحث با ایران است.
۳۷- تاسیسات تولید سوخت: آژانس در فواصل ۴ تا ۶ سپتامبر سال ۲۰۱۲، یک راستی آزمایی فهرست اقلام فیزیکی را در تاسیسات تولید سوخت عملی کرد که نتایج آن همچنان تحت بررسی است. در تاریخ ۷ نوامبر سال ۲۰۱۲، آژانس یک راستی آزمایی اطلاعات طراحی و بازرسی از تاسیسات تولید سوخت را عملی کرد و ادامه ساخت گلوله سوخت برای رآکتور آی آر-۴۰ که مورد استفاده برای تولید دی اکسید اورانیوم (UO۲) طبیعی است را تائید کرد.
ایران به آژانس اطلاع داد که تولید مجموعه سوخت کاذب برای رآکتور آی آر- ۴۰ را تکمیل کرده است. از تاریخ ۷ نوامبر ۲۰۱۲، ایران تولید مجموعه های سوخت حاوی مواد هسته ای را آغاز نکرده بود. در همان تاریخ، آژانس همچنین دو نمونه اولیه میله سوخت ساخته شده از دی اکسید اورانیوم غنی شده تا ۳.۳۴ درصد را قبل از انتقال آنها به راکتور تحقیقاتی تهران راستی آزمایی کرد.
۳۸- تاسیسات تولید صفحه سوخت
تاسیسات تولید صفحه سوخت: آژانس یک راستی آزمایی اقلام فیزیکی در تاسیسات تولید صفحه سوخت در تاریخ ۲۹ سپتامبر ۲۰۱۲ انجام داد و راستی آزمایی کرد که بین تاریخ شروع فعالیت‌های تبدیل در ۱۷ دسامبر ۲۰۱۱ و ۲۶ سپتامبر ۲۰۱۲، ۸۲.۷ کیلوگرم هگزافلوراید اوراینوم غنی شده تا ۲۰ درصد به پروسه تبدیل تزریق شده و ۳۸ کیلوگرم از اورانیوم به صورت پودر هکتا اکسید تترا اورانیوم و موارد سوختی تولید شده است. ایران اعلام کرده است که بین ۲۷ سپتامبر ۲۰۱۲ و ۱۰ نوامبر ۲۰۱۲ هیچ هگزافلوراید اورانیوم غنی شده تا ۲۰ درصدی را که در سیلندرهای مربوط به این پروسه بوده است را تبدیل نکرده است. در تاریخ ۱۱ نوامبر ۲۰۱۲ آژانس یک مجموعه سوخت جدید را پیش از انتقال آن به راکتور تحقیقاتی تهران راستی آزمایی کرده و وجود ۴۶ صفحه سوخت را تایید کرده است. در ۱۲ نوامبر ۲۰۱۲ آژانس و ایران در خصوص یک رویکرد پادمانی به روز رسانی شده برای تاسیسات تولید صفحه سوخت موافقت کردند.
۳۹- ابعاد احتمالی نظامی
گزارش های قبلی ارائه شده توسط مدیر کل آژانس مسائل باقی مانده مرتبط با ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته ای ایران و اقدامات لازم از سوی ایران برای حل این مسائل را شناسایی کرده است. از سال ۲۰۰۲ میلادی تاکنون، آژانس به طور فزاینده ای نگران وجود احتمالی فعالیت های مرتبط هسته ای اعلام نشده در سازمان های نظامی مرتبط از جمله فعالیت های مرتبط با تولید کلاهک هسته ای برای موشک شده است.
۴۰. ضمیمه گزارش نوامبر ۲۰۱۱ مدیر کل آژانس (GOV/۲۰۱۱/۶۵) تحلیل دقیقی از اطلاعات در دسترس آژانس ارائه داد که نشان می داد ایران فعالیت هایی را در ارتباط با تولید یک وسیله منفجره هسته ای به انجام رسانده است. این اطلاعات که منابع مستقل گسترده ای دارد که از جمله این منابع می توان به تعدادی از اعضای آژانس، تلاش های خود آژانس و همچنین اطلاعات ارائه شده توسط خود ایران اشاره کرد، در کل توسط آژانس، موثق ارزیابی شده است. این اطلاعات نشان می دهد که پیش از پایان سال ۲۰۰۳، فعالیت ها تحت برنامه ای منظم صورت گرفته است؛ و اینکه برخی از این فعالیت ها بعد از سال ۲۰۰۳ نیز ادامه یافته است و همچنین برخی نیز هنوز ممکن است در جریان باشد. از نوامبر سال ۲۰۱۱ تا کنون، آژانس اطلاعات بیشتری بدست آورده که تحلیل ارائه شده در ضمیمه ذکر شده گزارش مدیر کل را بیشتر تقویت می کند.
۴۲. در قطعنامه ۱۹۲۹ که در سال ۲۰۱۰ تصویب شد، شورای امنیت سازمان ملل بر تعهدات ایران برای برداشتن گام های درخواست شده توسط شورای حکام در قطعنامه های این شورا به شماره های GOV/۲۰۰۶/۱۴ و GOV/۲۰۰۹/۸۲ و همچنین بر همکاری کامل این کشور با آژانس در خصوص تمام مسائل برجسته تأکید کرد، به ویژه بر همکاری درخصوص مسائلی که نگرانی هایی را درباره ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته ای ایران مطرح می کند و از جمله این همکاری ها به فراهم کردن دسترسی بدون تأخیر به تمام سایت ها، تجهیزهات و افراد و اسناد درخواست شده توسط آژانس می توان اشاره کرد. شورای حکام آژانس در قطعنامه خود به شماره GOV/۲۰۱۱/۶۹ در میان موضوعات دیگر، نگرانی عمیق و رو به افزایش خود درباره مسائل حل نشده مرتبط با برنامه هسته ای ایران را نیز مطرح کرد که از جمله این نگرانی ها می توان به ضرورت شفاف سازی در خصوص حذف هرگونه ابعاد احتمالی نظامی این برنامه هسته ای اشاره کرد. همانطور که در بالا نیز اشاره شد، شورای حکام آژانس در قطعنامه خود به شماره GOV/۲۰۱۲/۵۰ تصمیم گرفت که در میان مسائل دیگر، همکاری ایران با درخواست های آژانس با هدف حل تمامی مسائل مهم، ضروری و مبرم است تا به این ترتیب اعتماد بین المللی به ماهیت صرفا صلح آمیز برنامه هسته ایران مجددا ایجاد شود.
۴۲. همانطور که در بخش B در بالا اشاره شد، از ماه نوامبر سال ۲۰۱۱، آژانس از طریق چندین دور گفت و گوهای رسمی و تماس های غیررسمی متعدد با ایران، تلاش بسیاری را صورت داده است تا به راه حلی برای تمامی مسائل مهم در ارتباط با برنامه هسته ای این کشور، به ویژه در ارتباط با ابعاد احتمالی نظامی دست یابد اما این تلاش ها هیچ نتیجه محسوسی نداشته است. آژانس به طور خاص:
• به دنبال توافق با ایران در خصوص رویکردی ساختارمند در قبال شفاف سازی تمام مسائل باقی مانده ( که در پاراگراف ۴ بالا به آن اشاره شد)، با تمرکز بر مسائل مطرح شده در ضمیمه GOV/۲۰۱۱/۶۵ بوده است. این توافق هنوز حاصل نشده است؛
• درخواست کرده که ایران یک اظهارنامه اولیه در ارتباط با مسائل ذکر شده در بخش C از ضمیمه GOV/۲۰۱۱/۶۵ در اختیار آژانس قرار دهد. بیانیه ایران که پیرو این درخواست ارائه شد، تمام نگرانی های آژانس در ارتباط با این مسائل را به ویژه در زمینه هایی که ایران اساس آنها را اتهاماتی بی اساس می خواند، رد کرد؛
• به عنوان بخشی از این رویکرد سازمان یافته، ۱۳ موضوع را در هماهنگی و انطباق کامل با موضوعات مشخص شده در ضمیمه گزارش GOV/۲۰۱۱/۶۵ مطرح کرده است که باید به آنها پرداخته شود؛
• ماهیت نگرانی های آژانس را به صورت شفاف و همچنین اطلاعات موجود درباره پارچین و کارشناسان خارجی را در اختیار ایران قرار داده است و همچنین سوالات اولیه ای را نیز در این رابطه مطرح کرده که ایران هنوز به آنها پاسخ نداده است؛ و
• در مناسبت های چندی، از ژانویه ۲۰۱۲ به بعد، درخواست دسترسی به سایت پارچین را مطرح کرده است. در تناقض با قطعنامه شماره GOV/۲۰۱۲/۵۰ شورای حکام، ایران هنوز دسترسی به این سایت را برای آژانس فراهم نکرده است.
۴۳. پارچین: همانطور که در ضمیمه گزارش ماه نوامبر ۲۰۱۱ مدیرکل آژانس نیز مطرح شد، اطلاعات فراهم شده برای آژانس از طریق اعضا نشان می دهد که ایران یک مخزن مهار مواد منفجره بزرگ ساخته که در آن آزمایشات هیدرودینامیک انجام می دهد؛ چنین آزمایشاتی قویا نشان دهنده تولید احتمالی تسلیحات هسته ای است. این اطلاعات همچنین نشان می دهد که مخزن مهار، در سال ۲۰۰۰ در سایت پارچین نصب شده است. همانطور که پیشتر گزارش شد. محل مخزن مهار سایت پارچین تا ماه مارس سال ۲۰۱۱ مشخص نشده بود و آژانس، ایران را از این مکان در ماه ژانویه سال ۲۰۱۲ مطلع کرد. ایران اعلام کرده که «اتهام فعالیت های هسته ای در سایت پارچین بی اساس است».
۴۴. همانطور که قبلا گزارش شد، تصاویر ماهواره ای در اختیار آژانس در مدت زمان فوریه ۲۰۰۵ تا ژانویه ۲۰۱۲ واقعا هیچ فعالیتی را در داخل یا نزدیکی ساختمان محل مخزن مهار، نشان نمی دهد. اگرچه تصاویر ماهواره ای تهیه شده از درخواست نخست آژانس برای دسترسی به این مکان، فعالیت های بیشتر و تغییرات حاصل از آن در این مکان اتفاق افتاده است. از جمله مهمترین تغییرات مشاهده شده توسط آژانس در این مکان از فوریه ۲۰۱۲ تا کنون می توان به این موارد اشاره کرد:
• فعالیت های مکرر و وجود تجهیزات، کامیون ها و پرسنل؛
• جریان مقادیر زیادی مایل از داخل ساختمان مهار در طول مدت زمانی طولانی؛
• حذف لوله های خارجی از ساختمان مخزن مهار؛
• تخریب و حذف ۵ ساختمان یا سازه دیگر و همچنین حصار اطراف سایت؛
• ترکیب بندی مجدد زیرساخت آب رسانی؛
• پنهان کردن ساختمان مخزن مهار و یک ساختمان دیگر؛ و
• پاکسازی اولیه و حذف مقادیر قابل توجهی از خاک در این مکان و محل های اطراف، در حدود بیش از ۲۵ هکتار به دنبال خاک برداری بیشتر تا عمقی زیادتر در این محل و در نهایت نیز جایگزینی خاکی جدید در محل.
۴۵. با توجه به فعالیت های گسترده ای که در این محل ذکر شده در سایت پارچین توسط ایران صورت گرفته و ادامه نیز خواهد داشت، هنگامی که آژانس به این مکان دسترسی پیدا کند، توانایی اش برای انجام راستی آزمایی موثر به شدت تضعیف شده است. در حالی که آژانس به ارزیابی خود از ضرورت دسترسی به این مکان بدون تأخیر بیشتر ادامه می دهد، ضرورت دارد تا ایران نیز بدون هرگونه تأخیر بیشتر، به سوالات دقیق آژانس در ارتباط با سایت پارچین و کارشناسان خارجی، همانطور که آژانس در ماه فوریه ۲۰۱۲ خواسته بود، پاسخ های حقیقی ارائه دهد.
I. اطلاعات طراحی
۴۶. ایران بر خلاف توافقات پادمانی و توافقات مربوطه شورای حکام و شورای امنیت، مواد آیین نامه اصلاحی ۳.۱ بخش عمومی توافقاتی جانبی پادمانی را اجرا نمی‌کند، که به موجب آن ایران باید به محض تصمیم به ساخت یا تصویب ساخت هر تاسیسات جدید، اطلاعات مربوط به طراحی آن را در اختیار آژانس قرار دهد؛ حال هریک زودتر صورت گیرد. آیین نامه اصلاحی همچنین ملزم می کند که قبلاً حین تهیه تعریف پروژه، طرح اولیه، ساخت و مراحل اجرا، اطلاعات کامل طراحی به آژانس ارائه داده شود. ایران تنها کشور دارای فعالیت‌های چشمگیر هسته ای است، که آژانس توافقات پادمانی همه جانبه‌ای را در مورد آن اعمال می‌کند، و همچنان مواد آیین نامه اصلاحی ۳.۱ را اجرا نمی‌کند. باید خاطرنشان کرد نبود این اطلاعات در زمان مناسب، فرصت آژانس را برای طرح توافقات پادمانی لازم، خصوصا در مورد تاسیسات جدید، و میزان اطمینان به نبود تاسیسات هسته ای دیگر را کاهش می دهد.
۴۷. برخلاف تعهدات ایران، بنا به آیین نامه اصلاحی ۳.۱، این کشور پرسشنامه اطلاعات طراحی به روز مربوط به راکتور IR-۴۰ را از سال ۲۰۰۶ به آژانس تسلیم نکرده است. نبود اطلاعات به روز تاثیر مخربی بر توانایی آژانس در شناخت و تشخیص موثر طراحی تاسیسات و پیگیری یک رویکرد پادمانی موثر دارد.
۴۸. پاسخ ایران به درخواست آژانس مبنی بر تایید و تسلیم اطلاعات بیشتر مربوط به مقاصد مطرح برای ساخت تاسیسات جدید هسته‌ای، این بوده که ایران در «موعد مقرر»، و نه آنچه آیین نامه اصلاحی۳.۱ بخش عمومی توافقات پادمانی فرعی ایجاب می کند، اطلاعات خواسته شده را تسلیم خواهد کرد.
J. پروتکل الحاقی
۴۹. ایران برخلاف توافقات مربوطه شورای حکام و شورای امنیت، پروتکل الحاقی را اجرا نمی کند. به این ترتیب آژانس قادر نخواهد بود ضمانت موثقی مبنی بر نبود فعالیت ها و مواد اعلام نشده هسته ای در ایران ارائه دهد، مگر تا زمانی که ایران همکاری های لازم را با آژانس، شامل اجرای پروتکل الحاقی داشته باشد.
L. دیگر موضوعات
۵۰- آژانس و ایران به بحث در خصوص اختلافات درباره مقدار مواد هسته‌ای اعلام شده توسط اپراتور و مقداری که به وسیله آژانس در ارتباط با آزمایش‌های تبدیلی انجام شده توسط ایران در لابراتوار تحقیقاتی چندمنظوره جابرابن حیان بین سال‌های ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۲ اندازه گیری شده، ادامه می‌دهند.
۵۱- همانگونه که قبلا نیز گزارش شد، ایران اکنون در هسته راکتور تحقیقاتی تهران در حال استفاده از شماری از مجموعه سوخت‌هایی است که در داخل ایران تولید شد و شامل مواد هسته‌ای است که در ایران تا ۳.۵ درصد و تا ۲۰ درصد اورانیوم ۲۳۵ غنی شده است.
۵۲- همانطور که در گزارش قبلی مدیر کل آژانس اتمی در تاریخ ۲۹ و ۳۰ جولای ۲۰۱۲ اشاره شده است، آژانس در نیروگاه برق اتمی بوشهر در حالیکه راکتور آن با ۷۵ درصد توان اسمی در حال کار بود، بازرسی انجام داد. در نامه‌ای به تاریخ ۱۵ اکتبر ۲۰۱۲، ایران آژانس را مطلع ساخت که در تاریخ ۲۲ تا ۲۹ اکتبر ۲۰۱۲ «مجموعه‌های سوخت از هسته راکتور به حوضچه سوخت مصرف شده منتقل خواهد کرد». در تاریخ ۶ و ۷ نوامبر ۲۰۱۲ آژانس یک بازرسی در نیروگاه بوشهر انجام داد و تایید کرد که مجموعه‌های سوخت در حوضچه سوخت مصرف شده قرار دارند.
L.خلاصه
۵۳- درحالیکه آژانس به راستی آزمایی عدم انحراف مواد هسته‌ای اعلام شده در تاسیسات هسته‌ای ادامه می‌دهد و مکان‌های خارج از تاسیسات اعلام شده توسط ایران تحت توافق پادمانی آن قرار دارند، نظر به اینکه ایران همکاری لازم را ندارد، که شامل عدم اجرای پروتکل الحاقی آن است، آژانس قادر نیست تا تضمینی معتبر درباره نبودن مواد و فعالیت‌های هسته‌ای اعلام نشده در ایران ارائه دهد و بنا بر این نتیجه بگیرد که تمام فعالیت‌های هسته‌ای ایران فعالیت‌های صلح‌آمیز هستند.
۵۴- بر خلاف قطعنامه‌های شورای حکام در نوامبر ۲۰۱۱ و سپتامبر ۲۰۱۱ و علی‌رغم گفت‌وگوی فشرده میان آژانس و ایران از ژانویه ۲۰۱۲، هیچ نتایج ملموسی به دست نیامده است تا به حل موضوعات باقیمانده کمک کند که شامل عدم نتیجه گیری و عدم اجرای رویکرد ساختارمند است. بنا بر این مدیر کل آژانس قادر نیست تا هر گونه پیشرفت در زمینه شفاف سازی موضوعات مرتبط با ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته‌ای ایران را گزارش کند.
۵۵- باعث نگرانی است که وسعت و اهمیت فعالیت‌هایی که از فوریه ۲۰۱۲ در محلی درون سایت پارچین انجام گرفته و آژانس خواستار دسترسی به آن شده است به طور جدی توانایی آژانس برای انجام راستی آزمایی موثر را تضعیف کرده است. آژانس مجددا درخواست خود از ایران را تکرار می‌کند که بدون هیچ گونه تاخیر بیشتری هم دسترسی به آن مکان [سایت پارچین] داده شود و هم پاسخ‌های واقعی به سوالات مفصل آژانس درباره سایت پارچین و کارشناس خارجی داده شود.
۵۶- با توجه به ماهیت و وسعت اطلاعات معتبر در دسترس، آژانس معتقد است برای ایران ضروری است تا با آژانس بدون هیچ تاخیر بیشتری در خصوص ماهیت نگرانی‌های آژانس همکاری کند. نداشتن چنین تعاملی موجب می‌شود تا آژانس نتواند نگرانی‌های مرتبط با موضوعات برنامه هسته‌ای ایران را برطرف کند که شامل مواردی است که نیاز است تا برای کنار زدن ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته‌ای ایران شفاف سازی شود.
۵۷- مدیر کل همچنان از ایران می‌خواهد تا همانگونه که در قطعنامه‌های الزام آور شورای حکام و قطعنامه‌های اجباری شورای امنیت درخواست شده است، گام‌هایی رو به جلو برای اجرای کامل توافق پادمان‌ها و دیگر تعهدات آن بردارد و از ایران می‌خواهد تا همکاری کامل با آژانس داشته باشد تا نتایج ملموسی در زمینه تمام موضوعات اساسی باقیمانده به دست آید.
۵۸-مدیر کل به صورت مقتضی به ارائه گزارش ادامه خواهد داد.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید