طلایی: نگاه امنیتی به فرهنگ نداشتیم

آفتاب: در سی و دومین نشست «زرین قلم» از کتاب های «امنیت فرهنگی» و «دموکراسی محلی» با حضور مرتضی طلایی، سعید شریفی ، بدری شاه طالبی( نویسندگان امنیت فرهنگی)، محمد بوچانی (گردآورنده دموکراسی محلی)، محمد حسین خوشنویس، ارسطویاری حصار  ( منتقدین) و امیر خوراکیان رییس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران رونمایی شد.

به گزارش فارس در ابتدای نشست خوشنویس با اشاره به اینکه کتاب «امنیت فرهنگی» اولین کتابی است که به مقوله فرهنگ از زاویه متفاوتی پرداخته ، اظهار داشت: در این کتاب اشکالات فیزیکی مشاهده می شود از جمله اینکه به جای جلد باید نسخه نوشته می شد، نباید واژه وزیری برای قطع کتاب آورده می شد و همچنین تعداد صفحات نیز نباید قید می شد.

وی با اشاره به اینکه «امنیت فرهنگی» به چیستی فرهنگ و امنیت فرهنگ می پردازد و در پایان هم مقوله مدیریت فرهنگی را مطرح می کند،گفت:این کتاب به خوبی معنی «فرهنگ» را ارائه می دهد، به کارکردهای فرهنگ در حوزه های مختلف جامعه پرداخته و فرهنگ را سرمایه اجتماعی می داند.

خوشنویس ادامه داد: فرهنگ یک وسیله برای توسعه جوامع است و اگر بخواهیم در حوزه های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی توسعه پیدا شود باید از حوزه فرهنگ شروع کنیم. البته باید گفت که فرهنگ نه تنها مسیر توسعه است بلکه غایت توسعه است.

* «امنیت فرهنگی» دانش افزایی می کند

یاری حصار دیگر منتقد این جلسه با بیان اینکه فرهنگ یک موضوع سهل و ممتنع است که در جهان رویکردهای مختلفی نسبت به آن وجود دارد، افزود: در حال حاضر در همه مباحث جهانی عامل توسعه را مسایل اقتصادی و ... نمی دانند بلکه فرهنگ می دانند و در کتاب «امنیت فرهنگی» هم به چگونگی برخورد با مقوله فرهنگ اشاره کرده از جمله اینکه آیا می توان به مقوله فرهنگ رویکرد امنیتی داشت؟ در این خصوص هم گروهی با آن مخالف اند و گروهی هم موافق. همچنین در این کتاب به نوع برخورد فرهنگ اشاره شده مبنی بر اینکه با یک محصول و باور فرهنگی باید رویکرد سرکوبگرانه داشته باشیم یا نه؛ باید رفتاری را در پیش بگیریم که از طریق آن مقابله های فرهنگی مناسبی داشته باشیم.

وی همچنین اظهار داشت: در میان مکتوبات تا به حال به محتوای کتاب «امنیت فرهنگی» پرداخته نشده و یا اینکه بسیار کم بوده است. بنابراین باید به نویسندگان آن دست مریزاد گفت که این مباحث را مطرح کردند تا از این میان دانش افزایی در حوزه های مختلف داشته باشیم.

* مرزهای ما فقط سرحدات ایران نیست

در ادامه این نشست مرتضی طلایی به عنوان یکی از نویسندگان کتاب «امنیت فرهنگی» با بیان اینکه در خصوص موضوعات تهاجم و تعرض به کشورها صرفا نگاه ها به سمت مرزها و کالبد جغرافیایی سوق داده می شود، گفت: جنگ و تهاجم می تواند علیه اقتصاد و فرهنگ یک کشور هم باشد. به قول یک نویسنده باید قلب ها را تصاحب و اندیشه ها را تسخیر کرد.

طلایی به پدافند غیرعامل فرهنگی اشاره کرد و در رابطه با آن گفت: پدافند غیرعامل فرهنگی شامل پیش بینی هایی برای زمانی است که کشور مورد تعرض قرار بگیرد تا طبق برنامه بتوان حداقل خسارت ها را متحمل شد.

وی اظهار داشت: در واقع موضوع اصلی این کتاب این است که زمانیکه افراد مورد تهاجم قرار گرفتند چه باید کنند؟ به طور کلی تنها مسیری که می تواند با جنگ نرم مقابله کند استفاده از مبانی فرهنگی و عقیدتی است.

طلایی با اشاره به اینکه دو سوم از محتوای قرآن به به حوزه اخلاق یعنی فرهنگ می پردازد، گفت: تمام روایات ناظر بر مدیریت فرهنگ و اخلاق است. بنابراین با استفاده از این ظرفیت می توان بهترین دژ در مقابل تهاجم فرهنگی ایجاد کرد و دراین کتاب راه حل برای این شرایط اشاره می شود.

طلایی در پایان با تاکید بر اینکه منظورمان این نیست که فرهنگ را امنیتی کنیم، افزود: بلکه باید همانطور که مرزها و سرحدات جغرافیای یک کشور مورد تعرض قرار می گیرد، مرزهای اخلاقی و فرهنگ هم می تواند مورد تهاجم قرار گیرد بنابراین همانطور که در حوزه مرزها اطلاع رسانی می شود که باید همواره آگاه و هوشیار باشند، در حوزه فرهنگ هم باید راهکارهایی اندیشیده شود و از فرهنگ خود دفاع کرد.

*«امنیت فرهنگی» به مقوله فرهنگ رویکرد انسجام گونه دارد

سعید شریفی از دیگر نویسندگان «امنیت فرهنگی» با بیان اینکه نگاهمان به فرهنگ در این کتاب نگاه امنیتی نیست، گفت: در این کتاب رویکرد مهندسی گونه به فرهنگ داریم و پذیرفتیم که فرهنگ دارای مرز است.

وی گفت: یکی از ابعاد امنیت مقابله با تهاجم و ابعاد دیگر آن معرفی خود است که در این کتاب به آن پرداخته شده.

شریفی افزود: «امنیت فرهنگی» به مقوله فرهنگ رویکرد انسجام گونه دارد و کارکرد دیگر فرهنگ قدرت انطباق دهی است که می تواند افراد را با شرایط و محیط خود وفق بدهد. در این کتاب به این مساله پرداخته شده که آیا خود فرهنگ می تواند ماهیت انطباق و انسجام داشته باشد؟ ما در این کتاب فرهنگ را در حوزه های اقتصاد، اجتماع، دین و ... بررسی کردیم، در نهایت به جمع بندی هایی در مقوله های هویت، جهانی شدن، دین و ... رسیدیم  و پیشنهادهایی هم برای مسایل مطروحه ارایه کردیم.

* کتابی که سفرهای استانی را نقد کرد

محمد بوچانی مولف کتاب «دموکراسی محلی» در رابطه با محور گفتگو های کتاب گفت: در دوره ای به خاطر جنگ و مسایل سیاسی متعدد دیگر موضوع شوراها به خوبی جا نیفتاد و در مقاطع بعدی هم کارآیی مناسبی نداشت که این نتایج مغایر با مقوله توسعه است.

بوچانی با اشاره به اینکه دموکراسی محلی به معنای بسیج اجتماعی است، گفت: در زمان جنگ برای پیشیبرد برنامه ها و کارها از همه محل ها استفاده شد و در حال حاضر هم قوه مجریه باید در این حوزه عزم جدی داشته باشد.

وی معتقد است تقسیم کار محلی مورد فراموش شده در کشور است. همچنین شوراها حقوقی دارند لذا کارکرد شوراها برای جامعه ما مطابق دیدگاه قانون اساسی برای رشد جامعه مفید است و به طور کلی باید کار مردم را به خود مردم واگذار کرد.

بوچانی در پایان اظهار داشت: کتاب «دموکراسی محلی» به طور کلی سفرهای استانی را نقد می کند به دلیل اینکه این اقدام به فروپاشی سرمایه های اجتماعی کشور منجر شد.

* ضعف در حوزه مطالعه کشور

در ادامه این نشست امیر خوراکیان رییس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران در اشاره به اهداف برپایی نشست های زرین قلم اظهار داشت: سلسله جلسات زرین قلم سعی در کمک به معرفی آثار و محصولات فرهنگی بخصوص در حوزه نشر  دارد.

رییس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران با تاکید بر اینکه مساله مطالعه و کتابخوانی موضوع مهمی است، گفت: مشکلات در حوزه مطالعه از ضعف ها و چالش های فرهنگ عمومی کشور است و باید در این حوزه  کمک رسانی شود.

وی گفت: به دلیل مشکلات سخت افزاری در حوزه نشر با مشکلات تازه ای از جمله گرانی کاغذ و با مشکلات حوزه شبکه توزیع مواجه هستیم. با توجه به این مسایل سعی براین است که اندکی از این ضعف ها را جبران کنیم و به معرفی آثار بپردازیم.

بر اساس این گزارش، سی و دومین نشست زرین قلم با رونمایی از کتاب های «امنیت فرهنگی» و «دموکراسی محلی»، اهدای لوح یادبود و تندیس زرین قلم فرهنگسرای رسانه از سوی ریاست سازمان فرهنگی هنری به مولفین کتاب ها و امضای یادبود کتاب زرین قلم پایان یافت.