رئیس جمهور به سلامت!

1

دکتر منوچهر قارونی، متخصص قلب و عروق عضو هیات علمی‌ دانشگاه تهران

بیماری‌های قلبی

ریاست جمهوری از آن دست شغل‌های پردرد سر و پر مشغله‌ای است که  استرس فراوانی را به فردی که عهده‌دار این مسوولیت است وارد می‌کند. سکته قلبی یا تنگی عروق کرونر از جمله بیماری‌هایی هستند که عملکرد قابل قبول رئیس‌جمهور را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد و این تاثیر تا به جایی است که او را  از کار و زندگی می‌اندازد و چاره‌ای جز استراحت کردن ندارد. اکثر رهبران سیاسی کشورها در سنین بالا با این مشکلات قلبی دست و پنجه نرم می‌کنند. نمونه معروف: دیک چنی، وزیر امور خارجه ایالات متحده آمریکاست که در دوران جورج بوش بیماری قلبی داشت و دچار سکته‌های متعدد می‌شد و مدام به او شوک می‌دادند.

2

دکتر محمدعلی یوسف‌نیا، متخصص قلب و عروق و عضو هیات علمی‌ دانشگاه ایران

بیماری‌های قلبی

به طور کلی ابتلا به هر نوع بیماری قلبی توانایی جسمی فرد را از بین می‌برد. می‌خواهد یک شخص عادی باشد یا فردی به نام رئیس‌جمهورکه بسیار پرکار است. اگر کسی با نارسایی قلبی یا تنگی شدید دریچه قلب بر کرسی ریاست جمهوری تکیه بزند، نفس کم می‌آورد و طبعا نمی‌تواند آن طور که باید و شاید به امور روزانه کشور رسیدگی کند و به مسافرت‌های داخل یا خارج از کشور برود؛ همچنین خسته می‌شود و حوصله حرف زدن با کسی را ندارد. از طرفی به خاطر تحلیل رفتن توانایی جسمی‌ در مجالس و نشست‌های مهم نمی‌تواند صحبت کند و مدام باید استراحت کند. همین استراحت کردن هم مشکلاتی را برای رئیس‌جمهور به وجود می‌آورد. به هرحال یک رئیس‌جمهورکه نمی‌تواند در خانه بنشیند و به امور مختلف کشور رسیدگی کند.

3

دکتر مهران کریمی، هماتولوژیست و استاد دانشگاه علوم پزشکی شیراز

سرطان

ابتلای به هر نوع سرطان از جمله سرطان خون یا لنفوم کارایی شخص رئیس‌جمهور را به شدت پایین می‌آورد. علت عمده‌اش هم برمی‌گردد به شیمی‌درمانی که بیمار انجام می‌دهد. شیمی‌درمانی سیستم ایمنی بدن را تضعیف کرده؛ فرد کاهش وزن پیدا می‌کند. با کاهش وزن و ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن، فعالیت‌های روزمره رئیس‌جمهور هم به نحو چشمگیری کاهش می‌یابد. کم‌خونی هم بیماری دیگری است که روی کار مفیدی که قرار است رئیس‌جمهور انجام بدهد، تاثیر منفی و سوء می‌گذارد. رئیس‌جمهور کم‌خون مدام احساس ضعف و خستگی می‌کند، بی‌حال است، قدرت تفکرش کاهش پیدا می‌کند، حال و حوصله هیچ کس را ندارد. با کاهش قدرت و بروز ضعف جسمانی طبیعی است که در تصمیم‌گیری‌هایش هم دچار مشکل می‌شود. در مورد بیماری‌های ارثی هموفیلی و تالاسمی ‌هم همین طور است و چنین فردی نمی‌تواند به وظایفش عمل کند. چه رئیس‌جمهور و چه یک فرد عادی مبتلا به هموفیلی، به دلیل خونریزی‌های مفصلی باید از فاکتور انعقادی استفاده کند و اگر تالاسمی ‌باشد باید خون تزریق کند.

نمونه‌های معروف: ملک حسین‌شاه اردن و محمدرضا پهلوی، شاه مخلوع ایران به دلیل ابتلا به سرطان لنفوم و هوگو چاوز به خاطر سرطان پروستات جانشان را از دست دادند.

4

دکتر ابراهیم رزم‌پا، متخصص گوش، حلق و بینی

سردردهای مزمن

اول اینکه گوش‌های رئیس‌جمهور نباید سنگین باشد و حرف‌های مردم را خوب بشنود. خودش را به نشنیدن نزند. دوم مساله سردردهاست و اگر علت بروز آنها درست ریشه‌یابی نشود، مشکل‌زا می‌شود. بروز برخی سردردها زمینه مشترک روانپزشکی، گوش و حلق وبینی و اعصاب دارد. یعنی شخص فکر می‌کند علت سردردش درگیری با سینوزیت یا میگرن است اما با معاینه بیمار متوجه می‌شویم که ریشه اصلی سردرد در مشکلات گوش و حلق و بینی است. رئیس‌جمهور هم یک فرد عادی نیست و چندبرابر این شخص مسوولیت روی دوش او قرار دارد. چون حجم‌ کاری‌اش بسیار بالاست و فشار زیادی را باید تحمل کند، درگیر سردردهایی به نام سردرد فشاری می‌شود. این فرد پرمشغله به دلیل استرس فراوانی که دارد، علاوه بر این سردرد دچار خستگی و بی‌خوابی شده، در نتیجه میزان کارایی‌اش پایین می‌آید. برخی مشکلات آلرژیکی هم رئیس‌جمهور را دچار مشکل می‌کند. به آلرژی‌ ام‌الامراض هم می‌گویند که کلی درد و مرض با خودش دارد. از سردرد و گرفتگی آزاردهنده بینی و آبریزش از چشم‌ها بگیرید تا بروز اختلال در خواب. وقتی رئیس‌جمهور مبتلا به آلرژی شد، اکسیژن کافی به مغز نمی‌رسد و در نتیجه عصبی می‌شود. با بروز حالات عصبی، قدرت تحریک‌پذیری‌اش بالا رفته و آستانه تحملش  پایین می‌آید. پس کسی که رئیس‌جمهور می‌شود، باید قدرت تحملش در مسائل مختلف اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و.. بالا باشد. شورای نگهبان به جز احراز صلاحیت افراد در حوزه‌های اجتماعی و فرهنگی وسیاسی بهتر است معاینه پزشکی کامل جسمی ‌از جمله گوش و حلق و بینی و را هم جزو استعلامات خودش قرار بدهد.

5

دکتر آرام نهابیدیان، متخصص کلیه و مجاری ادرار

نارسایی های کلیوی

نارسایی‌های کلیوی هم از جمله مشکلاتی هستند که عملکرد درست رئیس‌جمهور آینده را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد؛ به طور مثال اگر رئیس‌جمهور مبتلا به بیماری مثانه عصبی شود، به هر علتی که این مشکل به وجود بیاید، حس ناخوشایند پُری مثانه اولین چیزی است که قطعا او را آزار خواهد داد و مدام باید به دستشویی برود که خب خوشایند نیست. یا فرض کنید به دلیل نارسایی کلیوی باید دیالیز شود. این رئیس‌جمهور هفته‌ای سه بار باید دیالیز کند و همین دیالیز کردن بیش از 100عارضه مختلف برای او به دنبال دارد. فیستولی که برای دیالیز به دست او نصب می‌شود، آزارش می‌دهد. قرار است به سفرهای داخلی یا خارجی برود و همراهانش برای او باید دستگاه دیالیز فراهم کنند و کشاندن این دستگاه به این طرف و آن طرف حواشی زیادی برای رئیس‌جمهور به دنبال دارد و به خاطر این موضوع بی‌حوصله، رنگ پریده و بیحال است. حوصله حرف زدن ندارد. حتی امکان دارد دچار کم‌خونی شود. چون کلیه‌اش کم کار شده است. استخوان‌ها پوک می‌شوند و دردهای درازمدت آزارش می‌دهد. پیوند کلیه هم بشود باز مشکلات خاص خودش را دارد و باید داروهای کورتونی آن هم به مدت طولانی استفاده کند. درمانش زمانبر است و حتی ممکن است مجبور بشود یک ماه مرخصی بگیرد که این مرخصی توانایی او را در حل مشکلات کشوری کاهش می‌دهد. پیوند کلیه علاوه بر مشکلات جسمی، از نظر روحی و روانی هم او را تحلیل می‌برد و سبب پایین آمدن اعتماد‌به‌نفس در رئیس‌جمهور می‌شود. در مورد سرطان‌های غیرقابل درمان و جراحی‌های سخت هم همین طور است؛ مثلا اگر مبتلا به سرطان پروستات شود، بی‌اختیاری ادرار می‌گیرد و این اصلا خوب نیست. این مساله روی تصمیم‌گیری‌هایش تاثیر سوء می‌گذارد و راندمان مثبت‌ کاری‌اش را تا حد زیادی پایین می‌آورد. کار امروز را به فردا می‌اندازد و اگر قرار است کاری انجام بدهد مدام امروز و فردا می‌کند. نمونه معروف: یکی از رهبرانی که درگیر سرطان پروستات شد، ژیسکار دستن، رئیس‌جمهور اسبق فرانسه بود که به دلیل ابتلا به این بیماری و اختلالی که در اداره کشور به وجود آمده بود، از این پست کناره‌گیری کرد.

6

دکتر سعید قزوینیان، متخصص مغز و اعصاب

صرع و آلزایمر

معمولا دو گروه از افراد که یا زیاد می‌نشینند یا کارهای سنگین انجام می‌دهند، با دیسک گردن و دیسک کمر مواجه می‌شوند. شخص پر مشغله‌ای مثل رئیس‌جمهور هم به دلیل حجم بالای کاری با این دو مشکل روبه‌رو می‌شود. این فرد در طول دوران خدمتش، هم زیاد کار می‌کند و هم نوع کارهایی که انجام می‌دهد سنگین است. این فرد اگر مشکل گردن یا کمر داشته باشد، نشستن روی صندلی آن هم در جلسات طولانی‌مدت برایش دشوار خواهد بود و چاره‌ای جز ترک جلسه ندارد. میگرن هم بسیار آزاردهنده و ناتوان‌کننده است. شاید بیماری ساده‌ای به نظر بیاید اما اگر رئیس‌جمهوری درگیر این بیماری شود، جلسه را باید رها کند و به اتاق تاریک و بدون سر و صدایی برود تا استراحت کند. از مکان‌های عمومی‌ پر سروصدایی که باید در آنها سخنرانی کند، وحشت دارد. همه این مشکلات دست به دست به هم می‌دهند تا رئیس‌جمهور نتواند خدمت‌رسانی مطلوب داشته باشد.

صرع یا تشنج هم مشکلاتی را برای رئیس‌جمهور رقم می‌زند. البته افراد مشهوری مثل ناپلئون بناپارت یا پابلو پیکاسو نقاش به نام اسپانیایی  هم با وجود اینکه صرع داشتند ولی کارشان را انجام می‌دادند اما تصور کنید رئیس‌جمهوری مبتلا به صرع است  و یک دفعه در اثر حمله صرعی که به او دست می‌دهد، وسط جلسه یا سخنرانی‌اش غش کند؛ این اصلا مطلوب نیست. بیماری آلزایمر هم افراد60 سال به بالا را درگیر خودش می‌کند و کاندیداها باید از نظر ابتلا به مراحل ابتدایی این بیماری کنترل شوند. سکته‌های مغزی هم از مشکلاتی است که در صورت بروز رئیس‌جمهور را با مشکل مواجه می‌کند. این سکته‌ها از سنین 50سال به بالا افراد را درگیر خود می‌کند و بعد از سکته قلبی یکی از شایع‌ترین علل مرگ بروز سکته‌های مغزی است. این افراد بهتر است از مغز و رگ‌های مغزی یک آزمایش ام.آر.آی بگیرد تا از سلامت آنها مطمئن شود.

نمونه معروف: هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه اسبق آمریکا و طالبانی رئیس‌جمهور عراق از جمله کسانی بودند که سکته کردند و حتی کلینتون به دلیل همین سکته مدتی اختلال تکلم پیدا کرده بود. مارگارت تاچر، نخست وزیر اسبق انگلستان و رونالد ریگان، رئیس‌جمهور اسبق آمریکا هم از جمله کسانی بودند که با بیماری آلزایمر دست و پنجه نرم می‌کردند‌.

7

دکتر سیروس شعبانی، فوق‌تخصص ریه

آسم و بیماری‌های مزمن تنفسی

مشکلات دستگاه ریوی متعدد هستند اما در میان اینها تنگی‌نفس که یکی از بیماری‌های مزمن محسوب می‌شود، کارایی فرد را تا حد زیادی پایین می‌آورد. همین تنگی‌‌نفس باعث می‌شود تا رئیس‌جمهوری که به طور مثال قرار است هشت ساعت در روز کار کند، نفس کم بیاورد و دچار خستگی زودرس شود. این درحالی است که رئیس‌جمهور باید توان مضاعفی  برای انجام کارهای مختلف داشته باشد. با وجود تنگی‌نفس میزان گازهای خون از جمله اکسیژن پایین آمده و سطح هوشیاری فرد پایین می‌آید. با پایین آمدن سطح هوشیاری هم رئیس‌جمهور دیگر حال و حوصله صحبت کردن را ندارد و توان و تمرکز کافی روی کارها و حرف‌هایی که می‌زند ندارد. اگر آسم هم داشته باشد در صورتی که که بیماری‌اش کنترل شود، مشکلی ایجاد نمی‌کند اما اگر کنترل نشود ممکن است به گرفتن مرخصی استعلاجی و بستری شدن در بیمارستان هم بینجامد.

8

دکتر محمدعلی شهاب‌الدین، فوق‌تخصص جراحی عمومی

بیماری‌های التهابی دستگاه گوارش

از جمله بیماری‌هایی که نه‌تنها رئیس‌جمهور که حتی افراد عادی را هم جان به لب می‌کند، التهاب روده است و به دو دسته کرون و کولیت اولسروز (زخمی) تقسیم‌بندی می‌شود. کرون هر قسمت از دستگاه گوارش را می‌تواند گرفتار کند اما کولیت اولسروز معمولا روده بزرگ را هدف قرار می‌دهد. علائم  بیماری‌های التهابی روده به صورت درد شکمی، تغییرات اجابت مزاج، خونریزی گوارشی... بروز می‌کند. این بیماری‌ها معمولا با مشکلات مفصلی، کبدی و چشمی همراه است و کسی که مبتلا به بیماری‌های التهاب روده است، معمولا این شانس را دارد که ظرف هفت، هشت سال آینده با معضلی به نام سرطان روده روبه‌رو شود. در چنین حالتی بسته به تشخیص پزشک درمان روی بیمار انجام می‌شود. بعد از تشخیص سرطان فرد حتما باید تحت نظر پزشک باشد و کونولوسکپی شود. نکته مهمی که در مورد مبتلایان بیماری‌های روده‌ای وجود دارد این است که ممکن است با حملات شدیدی همراه باشد. به طوری که حتی منجر به فرد مرگ هم شود. بنابراین مشخص است که چنین بیماری نمی‌تواند از عهده کار پرمشغله و پرمسوولیتی همچون ریاست جمهوری برآید.

بیماری دیگر سندروم روده تحریک‌پذیر است. این بیماری از جوانی شروع شده و با استرس هم رابطه مستقیمی دارد. زمانی که فرد در شرایط استرس‌زا قرار می‌گیرد، تغییر اجابت مزاج پیدا کرده و دچار یبوست و یا اسهال می‌شود. هرچند این بیماری آزاردهنده است اما طوری نیست که رئیس‌جمهور یا هر فرد دیگری را به طور جدی دچار مشکل کند. با این وجود همین اسهال هم چند روزی کار و زندگی فرد را مختل می‌کند.

9

دکتر خسرو جدیدی، متخصص چشم و فوق‌تخصص قرنیه

کاهش دید

اگر رئیس‌جمهور کاهش دید پیدا کند، روی تمام کارهای روزمره‌اش تاثیر معنی‌داری می‌گذارد. از نظر ما چشم، سلطان بدن محسوب می‌شود. اگر کسی پا یا دست نداشته باشد باز می‌تواند به زندگی روزمره‌اش به نسبت مطلوبی ادامه دهد اما اگر چشم به علت ابتلا به بیماری‌هایی همچون آب‌مروارید، آب‌سیاه و لکه زرد شبکیه چشم کاهش دید پیدا کند، عملکرد فردی به نام رئیس‌جمهور به شدت کاهش پیدا می‌کند. کسانی که بالای 50 یا 60 سال سن دارند در معرض ابتلا به لکه زرد شبکیه قرار دارند که از نقاط حساس چشم محسوب می‌شود. این بیماری وابسته به سن بوده و مهم‌ترین علامت این بیماری کاهش میدان دید است. بیماری لکه زرد شبکیه چشم درمان قطعی ندارد و بیمار باید تحت نظر چشم پزشک باشد. توصیه‌مان این است که افرادی که می‌خواهند رئیس‌جمهور شوند‌، حتما مورد معاینه چشمی ‌قرار بگیرند.

10

دکتر هوشنگ امامی، فیزیوتراپ و دبیر انجمن فیزیوتراپ ایران

بیماریهای مفاصل و ستون فقرات

رئیس‌جمهور در وهله اول باید از سلامت جسمی ‌و روحی کاملی برخوردار باشد تا بتواند روزی چهارده، پانزده ساعت متوالی کار کند. دست‌ها، پاها و ستون فقراتش باید توانا باشند تا ساعت‌های متمادی در هواپیما و خودرو بنشیند یا از مکان‌های مثل نمایشگاه که به بازدید طولانی‌مدت نیاز دارد، دیدن کند. اگر مفصل زانو، شانه یا لگنش مشکل داشته باشد یا انحراف شدید ستون فقرات و آرتروز شدید گردن داشته باشد طبیعتا رئیس‌جمهور در انجام امور روزانه‌اش مشکل پیدا می‌کند؛ به طور مثال در بیماری انحراف شدید ستون فقرات، شکل ستون فقرات و استخوان‌ها تغییر کرده و فرد درد دارد. نمی‌تواند به راحتی نفس بکشد و‌ اندام‌های تحتانی، فوقانی و عصب سیاتیک تحت فشار قرار می‌گیرند. تمام این مشکلات دست به دست می‌دهند تا رئیس‌جمهور نتواند به امور روزانه کشور رسیدگی کند. معلولیت جسمی ‌هر چند محدودیت جسمی ‌صددرصدی ایجاد نمی‌کند اما دیگر آن توانمندی لازم را برای انجام کارهایش ندارد.

11

پرویز رزاقی، روان‌شناس و عضو هیات علمی‌ دانشگاه آزاد تهران

اختلالات شخصیتی

رئیس‌جمهور در ساختار روانی‌اش نباید مشکل خاصی داشته باشد. این مساله هم برمی‌گردد به دوران رشد و نمو او در دوران کودکی و الگوهای صحیح تربیتی که پدر و مادر روی او اعمال کرده‌اند. یعنی اجازه داده باشند که کودک بحران بلوغ را طی کرده و در تصمیم‌گیری‌ها نقش داشته باشد. اگر الگوهای تربیتی درست اعمال شده باشند کودکی که بعدها به عنوان رئیس‌جمهور زمام کشور را در دست می‌گیرد، در زندگی دچار عقده‌های تثبیت شده روانی نمی‌شود. با این اتفاق، تصمیم‌گیری‌های بعد از گرفتن پست ریاست جمهوری هم تحت تاثیر  عقده‌های تثبیت شده روانی نخواهد بود. در غیر این صورت نمود این نوع عقده‌ها در دورانی که قدرت را به دست می‌گیرد، بروز می‌کند. با این عقده‌ها وقتی فرد به ریاست جمهوری می‌رسد، دوست دارد کابینه‌اش دستوراتش را بی‌کم و کاست اجرا کند و قدرت برقراری ارتباط سالم با اعضای کابینه‌اش را ندارد.

 مساله دیگر تفکر مشورت‌پذیری است. افرادی که در خانواده‌‌شان دیده شده‌اند و به نظرات آنها اهمیت داده شده و در محیط خانواده مورد احترام بقیه بوده‌اند، وقتی به قدرت و به جایگاهی مثل ریاست جمهوری می‌رسند، رفتارهایی را که قرار است انجام بدهند براساس مشورت انتخاب می‌کنند. چون این فرد در مسیر زندگی همیشه حرفی برای گفتن داشته است. آینده‌نگری هم با شخصیت افراد در ارتباط است. کسانی که به اصطلاح فقط نوک بینی‌شان را می‌بینند و زاویه دیدشان کوتاه بوده، وقتی به قدرت می‌رسند با مشکل مواجه می‌شوند؛ به طور مثال اگر قرار است به خارج از کشور برود و با رهبر سیاسی کشور دیگری ملاقات کند، در صورتی که برنامه نداشته باشد و آینده نگر هم نباشد طرز تفکرش به این محدود می‌شود که :«حالا برویم و ببینیم چه می‌شود؟!» این فرد قطعا درایت و آگاهی لازم را در آینده‌نگری ندارد.

 غرور هم از جمله مسائلی است که برای رئیس‌جمهور مشکل ایجاد می‌کند. برخی افراد وقتی به قدرت می‌رسند فکر می‌کنند همه تصمیم‌ها و افکارشان درست است و هرگز اشتباه نمی‌کنند. در رفتار و گفتارشان یک غرور و خودخواهی نهفته دارند. چرایی این رفتار برمی‌گردد به زمانی که این رئیس‌جمهور وقتی در مدرسه بوده همکلاسی‌هایش او را به اصطلاح تحویل نگرفته‌اند.

جدای از اینها چون رئیس‌جمهور مسوولیت زیادی در اداره کشور به عهده دارد، بنابراین ممکن است دچار اختلالات روانشناختی متعددی مثل اضطراب، ناخن جویدن، لب گزیدن، وسواس، دلواپسی و.... یا دچارا ختلالات خلقی همانند افسردگی یا درگیر اختلالات خواب مثل بی‌خوابی، کم‌خوابی، کابوس دیدن، حرف زدن، راه رفتن در هنگام خواب شبانه شود. اختلالات روان‌تنی هم ممکن است دامنگیر رئیس‌جمهور شود. یعنی این فرد در اثر رویارویی با  اضطراب، درگیر سردردهای عصبی، افت فشارخون و... می‌شود. اگر مشکلات روان‌تنی ادامه‌دار باشد، رئیس‌جمهور با ناکامی‌های زیادی در طول دوران کاری‌اش مواجه می‌شود و این ناکامی‌ها او را به سمت ابتلای به افسردگی سوق خواهد داد. نتیجه‌اش هم بی‌میلی نسبت به حل مشکلات کشور یا دست کم در مورد کار خاصی می‌شود که به او سپرده‌اند.

اضطراب هم تبعات خاص خودش را دارد. رئیس‌جمهوری که اضطراب دارد، دخالت افراد زیر مجموعه‌اش در کارهایش بیشتر می‌شود و همین موضوع سبب بروز دلواپسی در او می‌شود. در نتیجه تعداد دستورهایی که می‌دهد افزایش پیدا می‌کند، قدرت ‌اندیشیدن را از آنها می‌گیرد، لحن کلامش همراه با دلهره است، قدرت تفکر و تاملش زیر سوال می‌رود، افراد زیر مجموعه‌اش استعفا می‌دهند، انجام کارها با شتاب‌زدگی همراه است. مجموعه همه اینها شکست یا نیمه تمام ماندن طرح‌هاست. بیماری‌های جدی روانی مثل اسکیزوفرنی یا اختلالات شخصیتی مثل شخصیت ضداجتماعی حتما باید در کاندیداهای ریاست جمهوری در تمام کشورهای دنیا کنترل شوند چون نتایج خطرناکی به دنبال دارند. فرد مبتلا به اسکیزوفرنی به این حس می‌رسد که اگر من جامعه را از بین نبرم ، دیگران من را نابود خواهند کرد. این گونه شخصیت‌ها به شخصیت‌های ضداجتماعی معروف هستند که به راحتی دیگران را غارت می‌کنند و می‌زنند و می‌کشند.

نمونه معروف: آدولف هیتلر، رهبر آلمان نازی مبتلا به بیماری اسکیزوفرنی بود. آگوستو پینوشه، رهبر شیلی و اسلوبودان میلوشویچ، نخست‌وزیر وقت یوگسلاوی  هم از جمله رهبران سیاسی بودند که با مشکلات روانی دست و پنجه نرم می‌کردند.