افزایش 60 درصدی هزینه ترک اعتیاد/ آیا ترک کردن می صرفد؟!
افزایش 60 درصدی قیمت داروهای ترک اعتیاد و کاهش اثربخشی آنها رخدادی است که می‌تواند پرونده ترک اعتیاد معتادان ایرانی را در کشور به بن‌بست بکشاند. در فهرست آسیب‌های اجتماعی کشور، از طلاق گرفته تا خشونت و جرم، یک سر ماجرا به اعتیاد و مصرف موادمخدر ختم می‌شود.
اما به‌‌رغم همه تلاش‌هایی که در زمینه جذب معتادان به سیستم درمانی کشور انجام می‌شود، فرید براتی سده، مدیرکل پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور از افزایش 60 درصدی قیمت داروهای ترک اعتیاد همچون «متادون» و «بوپرنورفین» خبر داده که به‌‌زعم کارشناسان امر، تیشه‌ای است بر ریشه مکانیسم ترک اعتیاد. به گفته براتی سده وقتی صاحبان مراکز ترک اعتیاد برای دریافت مواد ترک اعتیاد به به دانشگاه شهید بهشتی مراجعه کردند که با این میزان افزایش مواجه شدند! امری که حتی ممکن است تعطیلی این مراکز را در پی داشته باشد. براتی سده با اشاره به اینکه تاکنون داروها به صورت ماهانه در اختیار مراکز قرار می‌گرفت، اعلام کرده است که «هم‌‌اکنون به علت کمبود وجود دارو مراکز به صورت هفتگی از دانشگاه‌ها (شهید بهشتی) دارو دریافت می‌کنند.»
این، همه ماجرا نیست. قرص متادون در بازار کم است و به همین علت، توزیع شربت متادون جایگزین آن شده است. به گفته براتی سده «اثربخشی شربت متادون نیز کاهش یافته و علت آن هم به ترکیباتش مربوط می‌شود که ناشی از رقیق‌سازی و کم‌کردن مواد اولیه اثربخش در شربت است.» این در حالی است که کارشناسان معتقدند وزارت بهداشت باید نظارت بیشتری بر این داروها داشته باشد. براتی سده می‌گوید: «وزارت بهداشت وظیفه نظارت بر قیمت داروهای ترک اعتیاد را بر عهده دارد، این موضوع نشان می‌دهد وزارت بهداشت برنامه‌ریزی دقیقی در این زمینه نداشته و انتظار می‌رود با برنامه‌ریزی جدی‌تر و پایدارتر موضوع را کنترل کند.»
کارشناسان می‌گویند همانطور که فرد یک شبه معتاد نمی‌شود، یک شبه هم تصمیم به ترک نمی‌گیرد و برای رسیدن به نقطه‌ای که معتاد حاضر می‌شود به یکی از مراکز ترک اعتیاد مراجعه کند، راهی طولانی طی شده تا او به این آمادگی روانی برسد. حالا تصور کنید روزی که معتاد پس از همه آسیب‌های مالی و روانی که به خود و خانواده‌اش وارد کرده و سرانجام از مصرف موادمخدر به عجز می‌رسد؛ با هزینه‌هایی مواجه می‌شود چندین برابر هزینه‌ای است که ماهانه برای ماده مصرفی‌اش پرداخت کرده است.
توجه به ترک اعتیاد به نفع جامعه است
دکتر هومن نارنجی‌ها، مدیرکل پیشین امور فرهنگی و پیشگیری ستاد مبارزه با موادمخدر می‌گوید: «بدون شک تغییر روند درمان بر افزایش اعتیاد در کشور تاثیرگذار است. هیچ‌کدام از شربت‌های رقیق شده تریاک، کپسول‌های جایگزین، قرص ترامادول و شربت‌های دست ساز، بدون شک در ترک موثر نیستند و اگر به بحران دارویی در زمینه ترک اعتیاد برسیم باید متولیان امر در این زمینه چاره‌اندیشی کنند.» او تاکید می‌کند: «عده‌ای می‌گویند وقتی مبتلایان به‌ام اس با کمبود دارو مواجه هستند، داروی هموفیلی‌ها سخت‌گیر می‌‌آید و سرطانی‌ها برای تهیه داروهایشان با مشکل مواجه هستند چرا باید به معتادان فکر کرد؟»او ادامه می‌دهد: «در صورت ادامه وضع با شرایط کنونی مراکز ترک اعتیاد تعطیل شده و فردی که در روند ترک است، به دوران مصرف بازمی گردد و دوباره آسیب‌هایی که او به خود و خانواده‌اش می‌زند از نو آغاز می‌شود. اما مسئولان بهداشت و درمان در کشور باید بدانند که این تنها برای معتاد و خانواده‌اش خطرآفرین نیست. فرد معتاد ممکن است فردا در خیابان کودکان‌مان را زیر بگیرد. بنابراین باید دغدغه حل این مشکل را داشته باشند.»
به گفته این درمانگر اعتیاد «اگر هزینه‌های درمان بالا رود چرخش به سمت ترک اعتیاد کمتر خواهد شد و در مقابل شاهد افزایش اعتیاد خواهیم بود. چرا که معتاد می‌بیند ترک مواد برایش به صرفه نیست. در دوره‌ای مصرف کراک برای یک معتاد ششصد هزار تومان تا یک میلیون تومان هزینه داشت و در مقابل ترک کراک برای او ماهانه حدود 150 هزار تا 200 هزار تومان هزینه داشت؛ اما بازهم معتادان برای پذیرش این درمان مراجعه نمی‌کردند حالا تصور کنید این میزان داروها گران شود و از طرف دیگر هزینه اجاره ملک و دستمزد کارکنان مرکز درمانی افزایش یابد. بدون شک هزینه ترک اعتیاد بالا می‌رود و برخی در خلاء نظارت و خودسرانه و بدون توجیه، این هزینه‌ها را از بیمار می‌گیرند. از طرف دیگر تعرفه‌های دولتی هم عادلانه نبوده و غیر واقعی است. بنابراین مراکز تعطیل می‌شوند و معتاد حتی اگر بخواهد هزینه‌ها را متقبل شود، مرکزی نیست که به آن مراجعه کند.»
