«یک
پیشنهاد دارم و آن پیشنهاد این است که به مردم ایران فرصت بدهید تا
آگاهانه و آزادانه خود را بر مبنای اسلامی بسازند و این خودسازی را بر مردم
ما تحمیل نکنید. به مردم کمک کنید، آگاهی بدهید، زمینه سازی کنید برای رشد
اسلام، ولی بر مردم هیچ چیز را تحمیل نکنید. انسان بالفطره خواهان آزادی
است، می خواهد خودسازی داشته باشد. خودش خودش را بسازد، اما برخلاف
دستورقرآن، مبادا مسلمان بودن و مسلمان زیستن را بخواهید بر مردم تحمیل
کنید، که اگر تحمیل کنید، آنها علیه این تحمیل تان ظغیان خواهند کرد.
انسان،
عاشق آزادی است می خواهد خودش به دست خود و با انتخاب خود، خود را بسازد،
«إمّا شاکراً و إمّا کفوراً»... توصیه من به طلاب عزیز و به فضلای ارجمند
این است که منادی حق باشید، دعوت کننده به حق باشید، آمِر به معروف و ناهی
از منکر با رعایت تمام معیارهای اسلامی اش باشید، اما مجبور کننده مردم در
راه اسلام نباشید، چون آن مسلمانی، ارزش دارد که از درون انسان ها و عشق
انسان ها بجوشد و بشکفد... همین طور که مردم ما با آزادی به راه اسلام
آمدند و رهبری عالی اسلامی ما را آزادانه پذیرفتند، بگذارید در تداوم
انقلاب هم مردم آزادانه راه خدا و راه اسلام، راه حق و راه خیر و راه صفا و
راه صدق را انتخاب کنند و ادامه دهند. این است سفارشم به طلاب وفضلای
عزیز...» (مجموعه سخنرانی ها و مصاحبه های آیت الله شهید بهشتی، مدرسه
فیضیه 15/12/1357)