مرد اول دستگاه ديپلماسي ايران، شرايطي را كه در روابط ايران و انگليس وجود دارد، شرايط مناسبي ندانست و اظهار داشت: در صورتي كه طرف انگليسي ابراز تمايل كند، آمادگي داريم گفت و گو كنيم و مسير را به مسير مناسب در قالب منافع دوملت برگردانيم.
مشروح گفت و گوي خبرنگار سياسي ايرنا با وزير امور خارجه دولت يازدهم كه در دفتر كار وي انجام شده، بدين شرح است:
***پادشاه عمان برداشت هاي خود را از ديدگاههاي آمريكا براي ايران بيان كرد/ ديدگاههاي تهران نيز به واشنگتن منتقل مي شود
خبرنگار ايرنا بعنوان نخستين سوال از دكتر «محمد جواد ظريف» كه از ۲۴ مرداد ماه سكان دستگاه سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران را در دست گرفته است، پرسيد: با توجه به سفر اخير پادشاه عمان به ايران و اين اظهارنظر شما كه معمولا در صحبت با دوستان، موضوع آمريكا يكي از موضوعات است، آيا وي حامل پيامي از سوي آمريكا بود؟ و بطور مشخص چه مسايلي درباره آمريكا مورد بحث و گفت و گو قرار گرفت؟
ديپلمات ارشد جمهوري اسلامي ايران در پاسخ به اين سوال گفت: ايران و عمان روابط بسيار نزديكي دارند؛ عمان همسايه اي است كه همواره روابط و حسن همجواري با ايران داشته و اين روابط در طول فراز و نشيب هايي كه در روابط ما با ديگر كشورهاي منطقه بوده، همواره بسيار خوب و دوستانه اي بوده و شخص سلطان نقش برجسته اي در اين روابط ايفا كرده است.
وزير امور خارجه دولت يازدهم در اين گفت و گوي اختصاصي تفصيلي كه بيش از يكساعت به طول انجاميد، تصريح كرد: ايشان (سلطان قابوس) تمايل داشتند كه براي نشان دادن اهميت نوع روابط ما با عمان، اولين رييس كشوري باشند كه بعد از پذيرش مسووليت توسط آقاي دكتر روحاني، ميهمان دولت تدبير و اميد باشند و موضوعات بسيار گسترده دوجانبه و منطقه اي نيز با اين كشور داريم.
ظريف اضافه كرد: در حوزه ترانزيت، همكاري هاي بازرگاني، فرهنگي و انرژي بحث هاي بسيار خوبي در ديدار با پادشاه عمان مطرح شد و موضوعات بسيار مهمي را در دستور كار داشتيم.
وي ديدار پادشاه عمان با رهبر معظم انقلاب اسلامي و رييس جمهوري را «بسيار خوب» توصيف كرد و گفت: در اين ديدارها، بحث هاي منطقه اي كه بحث هاي بسيار مهمي است، مطرح شد و هر دو كشور نسبت به افراط گرايي، مداخله نظامي در منطقه و خطر جنگ در منطقه بسيار نگران بوديم.
وزير امور خارجه دولت تدبير و اميد اظهار داشت: جمهوري اسلامي ايران به عنوان يكي از قربانيان سلاح هاي شيميايي بسيار نگران استفاده از اين سلاح ها در منطقه است كه اين موضوع يكي از محورهاي گفت و گو با پادشاه عمان بود.
وزير امور خارجه تصريح كرد: ايران و عمان دو كشور معتقد به همگرايي اسلامي و ضرورت اجتناب از برخوردهاي فرقه اي هستند چرا كه از هر گونه برخورد فرقه اي، هر دو كشور و نيز جهان اسلام ضرر مي كنند.
وي اظهار داشت: همچنان كه قبلا نيز گفته ام با توجه به اينكه ايران و آمريكا ارتباط مستقيمي با يكديگر ندارند، وقتي دوستان ما به ايران سفر مي كنند، معمولا برداشت هايشان را از ديدگاه هاي مقامات آمريكايي و گرايش هاي آنها عنوان مي كنند و طبيعتا برداشت هايي را هم كه از ديدگاه هاي مقامات عاليرتبه ايران دارند، در شرايط مناسب به آنها منتقل مي كنند.
رييس دستگاه ديپلماسي تصريح كرد: اگر شما به اين رد و بدل كردن پيام مي خواهيد بگوييد، مي توانيد اين نام را به آن بدهيد ولي من اينطور نامگذاري نمي كنم چون پيام معناي به خصوصي در روابط خارجي دارد.
*** سلطان قابوس برداشت هاي خود را از ديدگاههاي ما به آمريكا منتقل مي كند
خبرنگار ايرنا در اين هنگام پرسيد: پس آقاي وزير، با اين توضيح شما، پادشاه عمان، آخرين برداشت هاي خود را از ديدگاه هاي مقامات آمريكايي درباره مسايل منطقه اي و ايران با مقامات كشور ما مطرح كرد و قرار است ديدگاههاي ما را نيز به واشنگتن منتقل كند؟
ظريف پاسخ داد: معمولا اينطور است كه ايشان به همين شكل كه برداشت هاي خود را از گفت و گوهايي كه با مقامات آمريكايي داشتند با ما مطرح كردند، ديدگاه هاي مقامات عالي جمهوري اسلامي ايران را نيز در همين زمينه ها دريافت و منتقل مي كنند.
وزير امور خارجه دولت يازدهم در عين حال گفت: البته مسير تبادل پيام بين ايران و آمريكا مسير مشخصي است و روش خاصي دارد. سفارت سوئيس كه حافظ منافع آمريكا است، پيام تبادل مي كند و معمولا ما از مسيرهاي ديگري، پيام رد و بدل نمي كنيم.
ديپلمات كهنه كار جمهوري اسلامي ايران تصريح كرد: اما اين انتقال برداشت ها كه همه براي جلوگيري از افزايش تنش و همراهي است با سياست هاي جمهوري اسلامي ايران كه تلاش داريم تنش بي جهت در روابط وجود نداشته نباشد، منافاتي ندارد.
ظريف اضافه كرد: همانطور كه مقام معظم رهبري فرمودند و رييس جمهوري هم تاكيد كردند، اصولا موضوع هسته اي ايران يك موضوع «غيرواقع بينانه» است چرا كه جمهوري اسلامي ايران، نه تنها نيازي به سلاح هسته اي ندارد بلكه سلاح هسته اي را مخل امنيت خود مي داند و معتقديم كه حتي اين برداشت كه برنامه هسته اي ايران مي تواند صلح آميز نباشد، براي ما مناسب نيست و بايد اين برداشت رفع شود.
وزير امور خارجه دولت تدبير و اميد افزود: بنابراين ما واقعا در حل موضوع هسته اي مانعي نمي بينيم به ويژه اگر ديدگاهي را در اين زمينه به ما منتقل كنند، حتما پاسخ صريح ما را مي شنوند.
ظريف گفت: ما در مورد حقوق هسته اي مردم ايران، حتما بسيار محكم ايستاده ايم ولي همزمان اين آمادگي را داريم كه نگراني هاي موجود را رفع كنيم.
*** «مساعي جميله » عمان براي بهبود وضعيت در سطح بين المللي
خبرنگار ايرنا دوباره پرسيد: پس پادشاه عمان به نوعي حامل پيام شفاهي براي جمهوري اسلامي ايران بود؟
ظريف پاسخ داد: پيام اين است كه يك نفر به كس ديگري بگويد برو جايي اين صحبت را مطرح كن و اين در شان سلطان عمان نيست.
خبرنگار ايرنا پرسيد: پس با توجه به اينكه عماني ها نقش ميانجيگري در موضوعات مختلف ميان ايران و آمريكا داشته اند، در اين سفر، سلطان قابوس صرفا برداشت هاي خود را از ديدگاههاي طرفين منتقل كرده است؟
ظريف پاسخ داد: بله عمان نقش بسيار مهمي را در بحث هاي انساني از جمله آزاد كردن زندانيان ايراني در خارج داشته است. ما از اين نقشي كه عماني ها داشتند تشكر كرديم و اميدواريم كه در آينده نيز در اين حوزه هم عمان و هم ساير كشورها فعال باشند و ما نيز از چنين نقشي استقبال مي كنيم كه به آنها نقش پيام رساني نمي گويند.
وزير امور خارجه دولت يازدهم تاكيد كرد: در روابط بين الملل به اينها «مساعي جميله» مي گويند؛ يعني دولت هايي از امكانات خود براي بهبود وضعيت در سطح بين المللي استفاده مي كنند و عمان از دولت هايي است كه هميشه مساعي جميله او مورد استقبال جمهوري اسلامي ايران است.
***استفاده از سلاح شيميايي را محكوم مي كنيم/ بعيد است آمريكا بخواهد وارد جنگ جديدي در منطقه شود
خبرنگار سياسي ايرنا از وزير امور خارجه درباره سفر «جفري فلتمن» معاون سياسي دبير كل سازمان ملل متحد به تهران سوال كرد و گفت: اين ديپلمات آمريكايي سال گذشته نيز همراه «بان كي مون» دبير كل سازمان ملل براي اجلاس جنبش عدم تعهد به تهران سفر كرد و در ديدار دبير كل با رهبر معظم انقلاب اسلامي نيز حضور داشت.
خبرنگار ايرنا پرسيد: با توجه به اينكه محور مذاكرات فلتمن با مقامات تهران موضوع سوريه بوده و اكنون برخي كشورها درصددند در قضيه بكار بردن سلاح هاي شيميايي در اين كشور، نوعي اجماع جهاني عليه دولت بشار اسد را براي آغاز يك جنگ ايجاد كنند، دستور كار ويژه وزارت امور خارجه براي جلوگيري از وقوع جنگ احتمالي چيست؟
وزير امور خارجه دولت تدبير و اميد پاسخ داد: آقاي فلتمن يكي از ديپلمات آمريكايي بودند ولي امروز كلاهي كه دارد، كلاه سازمان ملل است و وي معاون سياسي دبير كل سازمان ملل است كه بطور سنتي براي اين سمت بيشتر از آمريكايي انتخاب مي شوند و قبل از وي ديپلماتي آمريكايي اين سمت را به عهده داشت.
ظريف افزود: در اين راستا، وقتي كه اين افراد به سازمان ملل مي روند مانند اتباع ساير كشورها موظف مي شوند در جهت ديدگاه هاي سازمان ملل عمل كنند و آقاي فلتمن نيز صريحا اين را بارها مورد تاكيد قرار داده و در اين سفر و سفر قبلي نيز كه به حضور مقام معظم رهبري همراه با دبيركل سازمان ملل رسيد، به عنوان كارمندي بين المللي حضور داشت و به همين دليل نيز ما با وي گفت و گو مي كنيم وگرنه ما گفت و گوي مستقيمي با مقامات آمريكايي نداريم.
رييس دستگاه ديپلماسي درباره تلاش برخي كشورها براي ايجاد اجماع جهاني عليه دولت سوريه نيز اظهار داشت: اجماع جهاني در اين مورد وجود ندارد اما اين درست است كه غربي ها و آمريكا تلاش دارند تصويري غيرواقعي ايجاد كنند.
ديپلمات كهنه كار جمهوري اسلامي ايران اضافه كرد: ما به عنوان جمهوري اسلامي ايران در مقابله با سلاح هاي شيميايي پيشتاز هستيم چرا كه قرباني اين سلاح ها بوديم؛ وقتي بقيه راجع به سلاح شيميايي صحبت مي كنند بدون آن است كه بدانند راجع به چه سخن مي گويند اما وقتي ما راجع به سلاح شيميايي صحبت مي كنيم با گوشت، پوست و استخوانمان، درد استفاده از آن و نگراني و وحشت مردم از استفاده آن را احساس مي كنيم چرا كه مردم و غيرنظاميان ما قرباني سلاح هاي شيميايي بودند.
ظريف تصريح كرد: خيلي باعث تاسف است كه اين روزها، اخباري را از آمريكا مي شنويم كه يك بار ديگر تاييد مي كند دولت آمريكا با وجود اين كه از استفاده عراق از سلاح شيميايي اطلاع داشت، كماكان اطلاعاتي را در اختيار اين كشور قرار مي داد كه در بكارگيري سلاح هاي شيميايي موثر بود.
وزير امور خارجه افزود: البته، اخباري هم در مورد همكاري با دولت بعثي صدام وجود داشت و شايد حتي فراتر از همكاري اطلاعاتي بود كه برخي كشورهاي غربي سلاح شيميايي را در اختيار آنها مي گذاشتند و از اين رو، ما تمايل داريم دنيا توجه كند كه چه كشوري مخالف سلاح هاي شيميايي است و چه كشوري از اين سلاح ها و قرباني شدن انسان هاي بي گناه مي خواهد بهره برداري سياسي كند.
وزير امور خارجه دولت يازدهم اضافه كرد: ما همچنين تمايل داريم دنيا توجه داشته باشد، افرادي كه براي پيگيري اهداف كساني كه قبلا در مقابل استفاده از سلاح شيميايي سكوت مي كردند، يا از استفاده از آن حمايت مي كردند يا حتي سلاح در اختيار متجاوزين قرار مي دادند تا در حلبچه مردم را به خاك و خون بكشند، در موقعيتي اخلاقي نيستند كه راجع به بقيه قضاوت كنند.
*** وظيفه بازرسان سازمان ملل مشخص كردن استفاده يا عدم استفاده از سلاح هاي شيميايي در سوريه است
ظريف تصريح كرد: بنابراين جمهوري اسلامي ايران از هر كشوري ديگري محق تر است كه راجع به استفاده از سلاح شيميايي موضع داشته باشد و اين موضع، قاطع است و ما استفاده از سلاح شيميايي را از سوي هر كس كه باشد، قابل قبول نمي دانيم و آن را محكوم مي كنيم و معتقديم بايد به آن رسيدگي شود.
وزير امور خارجه دولت تدبير و اميد اظهار داشت: البته بازرسين سازمان ملل در منطقه حضور پيدا كرده اند و وظيفه آنها، آنطور كه آقاي فلتمن گفت اين نيست كه مشخص كنند چه كسي از سلاح شيميايي استفاده كرده، بلكه صرفا وظيفه شان اين است كه مشخص كنند آيا از سلاح شيميايي استفاده شده يا نشده و اين بسيار مهم است كه در اين زمينه، اطلاعات كافي را در اختيار جامعه بين المللي قرار دهند.
رييس دستگاه ديپلماسي تصريح كرد: جمهوري اسلامي ايران از ابتدا نيز دولت سوريه را تشويق كرد كه با اين بازرسي بين المللي همراهي و هماهنگي كند و اين اتفاق هم افتاد.
*** هيچ سندي مبني بر استفاده دولت سوريه از اين سلاح ها ارايه نشده است
ديپلمات ارشد جمهوري اسلامي ايران اظهار داشت: با توجه به تمام ابعاد غيرانساني و درواقع غيرقابل قبول استفاده از سلاح شيميايي، هيچ سندي توسط هيچكس ارايه نشده كه اين استفاده از سوي دولت سوريه بوده بلكه شايد بيشتر شواهد اعم از ميداني و اطلاعاتي به اين سمت اشاره داشته باشد كه سلاح شيميايي توسط ديگران استفاده شده و توسط قدرت هاي خارجي نيز در اختيار گروه هاي تكفيري كه در سوريه فعال هستند، قرار داده شده است.
ظريف تصريح كرد: علت هم اين است كه آمريكايي ها براي خودشان زمينه اي را فراهم كرده اند كه به تله بيفتند و با اعلام برخي سياست ها نيز اين زمينه را فراهم كرده اند.
مرد اول دستگاه ديپلماسي ايران اضافه كرد: بعيد مي دانم دولت آمريكا اين ميزان درايت را نداشته باشد كه بخواهد وارد جنگ جديدي در منطقه شود و خطرات ورود به چنين معركه اي را متوجه نشده باشد.
وزير امور خارجه اظهار داشت: اگر عقلانيت و منطق حكم كند، بايد اجازه داده شود كه به صورت آشكار و شفاف و با يك اجماع بين المللي مشخص شود كه اين سلاح توسط چه كساني و به چه دليل استفاده شده است.
وي افزود: فعلا ما روشي جز استناد به برخي اطلاعات يك جانبه كه بسيار هم مشكوك و قابل سوال است، نداريم و بايد صبر كنيم تا بصورت روشن مشخص شود كه چه كسي از سلاح شيميايي استفاده كرده است و آن وقت، اجماع بين المللي راجع به ضرورت جلوگيري از سلاح شيميايي صورت گيرد.
*** نبايد شتابزده تصميم گيري كنند
خبرنگار ايرنا پرسيد: چه نهادي يا كسي بايد مشخص كند كه چه كسي از سلاح شيميايي استفاده كرده است؟
وزير امور خارجه دولت تدبير و اميد پاسخ داد: بالاخره بايد ساز و كاري پيدا شود و اگر هيچ ساز و كاري نيست، بايد منطق را درنظر بگيرند.
ظريف در عين حال گفت: بسيار متاسفيم كه سوريه به اين وضع افتاده كه حالا بايد بگوييم در اين جنگ، چه كسي سلاح شيميايي به كار برده است.
وي افزود: آنها كه به آتش جنگ دامن زدند، بايد پاسخگوي اين همه انسان بيگناه كه در سوريه كشته شدند و اين همه خرابي كه در اين كشور صرفا به خاطر نگراني هاي سياسي چند كشور يا گروه معدودي اتفاق افتاد، باشند.
وزير امور خارجه تصريح كرد: آنها بايد پاسخگو باشند كه چگونه به افراط در سوريه دامن زدند، افراطي كه دست و پاي خودشان را هم خواهد گرفت؛ همچنانكه در گذشته نيز چنين بوده و كساني كه به خاطر اهداف كوتاه مدت از صدام، طالبان و القاعده حمايت كردند، امروز مي بينند كه اينها برايشان دردسر شده و نگراني ايجاد كرده است.
ظريف با طرح اين پرسش كه «نمي دانم چرا درس نمي گيرند؟» گفت: واقعا نگراني از كشتار مردم بي گناه است و اگر به شرايط ميداني نگاه كرده و با عقل سليم بررسي كنند، مي بينند كه هيچ دليلي وجود ندارد كه دولت سوريه از اين سلاح غيرانساني استفاده كرده باشد.
رييس دستگاه ديپلماسي اضافه كرد: لااقل نبايد به صورت شتابزده تصميم گيري كنند و بايد واقعياتي را كه در صحنه است و همه انگشت اتهام را به طرف مقابل مي برد، در نظر بگيرند و خودشان را به دست خود وارد مهلكه نكنند و بدانند كه دامن زدن به اين وضعيت همانطور كه در دو سال گذشته نشان داده شده، به ضرر مردم سوريه، منطقه و صلح و امنيت بين المللي است و حتما به شرايطي خواهد انجاميد كه منفعت هيچ كس در آن نيست.
وزير امور خارجه دولت تدبير و اميد توضيح كرد: لذا اين مجموعه شرايط ، نشان دهنده حساسيت وضعيت و ضرورت درايت و آينده نگري است كه اميدواريم همه كنشگران در صحنه جهاني به ويژه آنها كه فعلا خود را در موضع تصميم گيري براي دنيا قرار مي دهند كه در اين موضع نيستند، مقداري با عقل و درايت بيشتر با اين موضوع برخورد كنند.
***بايد روابط خود را از واكنشي به كنشي تبديل كنيم/ نبايد اجازه دهيم لابي صهيونيستي رابطه ما با آمريكا را تعيين كند
وزير امور خارجه با تاكيد بر اينكه بايد روابط خود را از روابط «واكنشي» به «كنشي» و «گرفتن ابتكار عمل» تبديل كنيم، گفت: نبايد اجازه دهيم آمريكا رابطه ما با ساير كشورها و لابي صهيونيستي رابطه ما با آمريكا را تعيين كنند.
خبرنگار ايرنا در ادامه گفت و گوي تفصيلي خود با وزير امور خارجه دولت يازدهم، از وي پرسيد: آقاي وزير، در برنامه هايي كه قبل از راي اعتماد ارائه كرديد در مورد مديريت رابطه با آمريكا سخن گفته ايد و عادي سازي روابط با ديگر كشورهاي غربي. با توجه به نقش واشنگتن در موضوعات منطقه اي و بين المللي چگونه مي خواهيد رابطه با اين كشور را مديريت كنيد تا تشنج ها مهار و از بروز تنش هاي غيرضروري در روابط دو كشور جلوگيري شود؟
دكتر ظريف پاسخ داد:اعتقاد دارم ايران يك بازيگر قدرتمند در صحنه جهاني است و اين قدرت، اساسا نظامي نيست؛ گرچه ما در حوزه نظامي هم توانمند هستيم اما آنچه ما را در صحنه جهاني به يك نيروي كنشگر قدرتمند و موثر تبديل كرده، توانمندي هاي ما است كه از گفتمان انقلاب اسلامي و استقلالمان نشات گرفته است و به ما امكانات و ابزاري مي دهد.
وزير امور خارجه تصريح كرد: كساني كه منافعشان با حضور فعال جمهوري اسلامي در صحنه بين المللي تعارض دارد، مي خواهند ما را درگير بحث هايي كنند و وضعيت را براي ما شكل دهند تا مجبور باشيم در زمين آنها بازي كنيم.
وي افزود: هيچ نيازي نيست ما اين كار را انجام دهيم، ما در روابط با ساير كشورها بايد خودمان تصميم بگيريم چون مستقل هستيم ولي بعضي وقت ها اين تصميمات، عكس العملي به رفتار ديگران است.
*** نبايد اجازه دهيم گروههاي فشار در داخل آمريكا اهداف خود را تحميل كنند
ظريف تاكيد كرد: ما نياز داريم روابطمان را از روابط واكنشي به روابط كنشي و گرفتن ابتكارعمل، تبديل كنيم؛ منظورم از مديريت رابطه با آمريكا اين است كه بايد در صحنه پيشتاز و تصميم گير باشيم و اجازه ندهيم براي ما تصميم بگيرند.
مرد اول دستگاه ديپلماسي جمهوري اسلامي ايران اظهار داشت: نبايد اجازه دهيم گروه هاي فشار در داخل آمريكا، اهداف خود را بر ايران و دولت آمريكا در بسياري موارد تحميل كنند چون دولت آمريكا متاسفانه سياست هايي را دنبال كرده كه منافع خودش و مردم اين كشور در آن نبوده و متاسفانه معمولا بعد از چند سال به اين نتيجه مي رسند كه سياست هايي كه دنبال كرده اند براي منافع خودشان هم خيلي مناسب نبوده است.
وزير امور خارجه دولت يازدهم گفت: نبايد اجازه دهيم كه لااقل به هزينه ما اين اتفاق بيفتد؛ ما نمي توانيم وضعيت داخلي آمريكا را تغيير دهيم و اين وظيفه دولت آمريكا است كه راجع به وضعيت داخلي خود و اينكه تا چه ميزان گروههايي كه منافع آمريكا هدف اصلي شان نيست، سياست هاي اين كشور را تعيين كنند.
رييس دستگاه ديپلماسي تصريح كرد: ما وظيفه داريم اجازه ندهيم ايران قرباني اين بازي شود و آنچه در مورد ساير كشورها نيز گفته ام اين است كه اجازه ندهيم بي جهت، موضوعاتي كه هيچ ارتباطي به روابط ما با ساير كشورها ندارد، وارد روابط ما شود.
ظريف تاكيد كرد: نبايد اجازه دهيم لابي صهيونيستي، رابطه ما با آمريكا و ساير كشورها را تعيين كند؛ ما كشور قدرتمندي هستيم و معتقدم ايرانياني كه در آمريكا و غرب حضور دارند، گروه بسيار قدرتمندي هستند و مدت هاست با كشورشان بعد از دوران كوتاهي كه فاصله گرفته بودند، آشتي كرده اند و ما بايد اين ظرفيت را شناسايي كرده و ارج بنهيم.
وزير امور خارجه دولت يازدهم تاكيد كرد: لذا ما مجموعه اي از امكانات و ظرفيت ها را داريم كه خود بايد تعيين كننده روابط خارجي مان با آمريكا و ساير كشورها باشيم و اجازه ندهيم نه آمريكا، روابط ما را با ساير كشورها تعيين كند و نه لابي صهيونيست روابط ما را با آمريكا تعيين كند.
*** تندروها نگران حل شدن موضوع هسته اي ايران هستند
خبرنگار ايرنا پرسيد: در موضوع هسته اي كه يك طرف مذاكرات ما با گروه ۱+۵ را آمريكايي ها تشكيل مي دهند، با روي كارآمدن دولت آقاي روحاني و اظهارات صريح و شفاف رييس جمهوري، هم جمهوري اسلامي ايران تمايل دارد كه اين موضوع حل شود و هم اين تمايل در اظهارنظرهاي مقامات آمريكايي ديده مي شود اما ظاهرا لابي صهيونيستي هربار كه ديدگاههاي ايران و آمريكا به هم نزديك مي شوند چه در موضوع هسته اي و چه ساير موضوعات، مانع تراشي مي كنند. به نظر شما براي جلوگيري از اين مانع تراشي چه بايد كرد؟
ظريف پاسخ داد: فراموش نكنيم كه تندروي اين گروه ها ناشي از ترس است؛ ترس، تندروي ايجاد مي كند و اينها نگران هستند. ايران و آمريكا ديدگاه هاي متفاوتي در موضوعات مختلف دارند و روابط ما همواره با نوعي رقابت و حتي برخي تنش ها همراه بوده است.
وزير امور خارجه تصريح كرد: اما آنچه اين گروه هاي تندرو را نگران كرده است و به ترس وا مي دارد و اين ترس باعث مي شود كه اينها عجولانه وارد حوزه بازيگري شوند و از طريق تحميل حتي بر كنگره آمريكا فشار وارد كنند، اين است كه آنها نگران كم شدن تنش و حل شدن موضوع هسته اي هستند.
رييس دستگاه ديپلماسي اظهار داشت: موضوع هسته اي ايران واقعا از ابتدا موضوع نبوده چون ايران دنبال سلاح هسته اي نبوده و ديدگاه رهبري در مورد موضوع هسته اي مشخص بوده و مواضع استراتژيك ما نيز مشخص است؛ يعني هر كس به ايران به عنوان قدرت منطقه اي و تاثيرگذار نگاه كند، مي بيند كه ما نيازي به سلاح هسته اي نداريم.
وي تصريح كرد: حتي اين تصور كه ما دنبال سلاح هسته اي هستيم براي امنيت ما خطرناك است؛ لذا اصولا اينكه موضوع هسته اي ما تبديل به يك پرونده بين المللي شده است كه مقداري از آن به دليل ندانم كاري در داخل بود و بيشتر آن از اينكه گروهي منافع خود را در ايجاد چنين تصويري از جمهوري اسلامي ايران مي ديدند، بسيار ضروري است كه بدانيم آنها كه اين سر و صدا را ايجاد كرده اند، نگران هستند چون احساس ضعف مي كنند و ما بايد از اين فرصت استفاده كنيم البته بايد دولت آمريكا هم از اين فرصت استفاده كند.
*** رهبران كشورها قرار نيست دنباله رو باشند
ظريف تاكيد كرد: قرار نيست رهبران كشورها دنباله رو باشند؛ رهبران كشورها قرار است مردم خود را رهبري كنند و نمي شود رهبران كشورها اجازه دهند كه گروه هاي فشار براي آنها تصميم گيري كنند و آنها را زنداني تصميمات و شرايطي كنند كه براي كشور خودشان هم منفعتي ندارد و براي صلح و امنيت بين المللي هم نفعي ندارد.
*** آماده ام با زباني كه قابل فهم باشد، با دنيا صحبت كنم
خبرنگار ايرنا از دكتر ظريف پرسيد: آقاي وزير، وقتي دكتر روحاني شما را براي تصدي وزارت امور خارجه معرفي كرد، برخي رسانه هاي خارجي آن را به يك شاخه زيتون به غرب توصيف كردند و حتي در توصيف شخصيت شما كه تحصيلكرده آمريكا هستيد، مي گويند فردي هستيد كه شماره تلفن هاي شخصي چاك هگل، جو بايدن و برخي سناتورهاي آمريكايي را داريد. فكر مي كنيد با توجه به ظرفيت ها و توانايي هايتان چگونه براي كاستن فشار لابي صهيونيست ها و متقاعد كردن رهبران و دولتمردان آمريكايي از جمله در موضوع هسته اي يا موضوعات منطقه اي استفاده كنيد؟
وزير امور خارجه پاسخ داد: اول بگويم كه من قصد ندارم به كسي زنگ بزنم. در زماني كه من مسووليت قبلي ام (سفير و نماينده دائم ايران در سازمان ملل) را داشتم به لحاظ مسووليت و در قالب چهارچوب اختيارات و مجوزهايي كه داشتم، ارتباطات گسترده اي در داخل آمريكا با افراد مختلف داشتم و در حوزه اجراي وظايفم توانستم هم در جهت گيري سياست هاي آمريكا تاثيراتي بگذارم و هم در ممانعت از برخي تهديداتي كه مي توانست عليه جمهوري اسلامي ايران باشد، نقش كوچكي ايفا كنم و الان نيز اين آمادگي را دارم با شناختي كه از جامعه آمريكا دارم با زباني كه براي دنيا قابل فهم باشد، با دنيا صحبت كنم.
ديپلمات ارشد جمهوري اسلامي ايران افزود: من قبلا هم گفته ام ما از بعضي عبارات و كلماتي استفاده كرديم كه اصلا معني آن را نمي دانيم و يكي از اين عبارات، ايران هسته اي بود كه به نظر من، استفاده از ايران هسته اي به اين معني بوده كه گروهي نمي دانسته ايران هسته اي يعني چه و به نظر من اين وظيفه وزارت خارجه بوده كه بايد تذكر دهد چرا كه معناي آن در دنيا اين است كه كشوري به دنبال سلاح است در صورتي كه هيچ وقت اينطور نبوده و نظر فقهي رهبري و نظر استراتژيك نظام اين است كه ايران نيازي به سلاح هسته اي ندارد.
وي تاكيد كرد: سوال اين است كه چرا ما از اين عنوان استفاده كرديم و بهانه به دست لابي صهيونيستي و مخالفين داديم كه بتوانند از آن استفاده كنند.آنچه بنده ياد گرفته ام اين است كه نبايد بهانه به دست كسي دهيم و سعي كنيم ايران را آنگونه كه هست به دنيا نشان دهيم؛ يعني ايران به عنوان يك كنشگر مثبت و صلح خواه در دنيا شناخته شود.
ظريف با بيان اينكه ايران، كشوري منادي گفت و گوي تمدن ها و خواهان منطقه عاري از سلاح كشتار جمعي در خاورميانه است، افزود: اين خصوصيات و ديدگاه هاي ايران بايد در دنيا مشخص شود و گسترش پيدا كند.
وي اضافه كرد: ايران كشوري است كه تروريسم را يك خطر جهاني مي داند و مبارزه با آن را به عنوان جهاد تلقي مي كند و پيشتاز مبارزه با جنايات فرامنطقه اي مثل موادمخدر است و شهداي زيادي را در راه مبارزه با اين جنايات داده است.
ظريف ادامه داد: ايران همواره در مقابل افراط ايستاده و خواهان حسن همجواري با همسايگانش بوده و ۲۵۰ سال است كه عليه هيچ همسايه اي از نيروي نظامي استفاده نكرده است و اين، ايراني است كه بايد به دنيا معرفي كنيم.
*** مقاومت به معناي با زبان تلخ با دنيا سخن گفتن، نيست
خبرنگار ايرنا در ادامه پرسيد: آقاي وزير در موضوع هسته اي در داخل كشور نيز جرياني انتقادي معتقد به ديپلماسي تهاجمي و مقاومت در برابر خواسته هاي غرب است و استراتژي برد - برد را هم چندان قبول ندارند. آيا راهكارهايي را پيش بيني كرده ايد كه چنانچه در موضوع هسته اي با طرفين بر اساس راهبرد برد - برد به تفاهم رسيديم، در داخل مانع تراشي نشود؟
ظريف پاسخ داد: آنان كلمات و عباراتي را به كار مي برند كه معناي مشخصي ندارد. اگر مقاومت، ايستادگي در مورد حقوق مردم ايران است، فكر نمي كنم دولتي وجود داشته باشد كه بخواهد در قبال حق هسته اي مردم ايران ذره اي انعطاف به خرج دهد.
وزير امور خارجه دولت تدبير و اميد افزود: اما اگر مقاومت به معناي آن است كه با دنيا با زبان تلخ صحبت كنيم، فكر نمي كنم اين مقاومت باشد بلكه اين، دادن بهانه و ابزار فشار به دست ديگران است.
ديپلمات ارشد جمهوري اسلامي ايران تصريح كرد: اين سياست، آثار مثبتي براي كشور نداشته و مردم از آن استقبال نكرده اند. مردم به ديدگاهي رسيده اند و جمهوري اسلامي ايران، نظامي مردمسالار است. گروههاي مختلف، نظرات خود را براي مردم در فضاي بسيار شفافي مطرح كرده اند و مردم در اين فضا به يك ديدگاه توجه كردند و حال، دوستان بايد به خواست و نظر مردم تمكين كنند و اجازه دهند سياستي كه حتما با هماهنگي با مقام معظم رهبري بوده، پيگيري شود كما اينكه در گذشته نيز همين گونه بوده است.
*** منتقدان اجازه دهند دولت ديدگاههاي خود را پيش ببرد
ظريف تاكيد كرد: بر اساس عقل، منطق، درايت، آينده نگري و به دور از هيجانات سياسي، اين آمادگي را دارم كه منافع ملي را بازيچه دعواهاي داخلي نكنيم چرا كه اگر چنين شود، خيانت مي كنيم و نبايد اين اتفاق بيفتد و نخواهد افتاد.
رييس دستگاه ديپلماسي تصريح كرد: نبايد وقتي با دنيا صحبت مي كنيم براي اين باشد كه گروهي را در داخل مورد تهاجم قرار دهيم. بايد از تمام ظرفيت هاي داخلي و امكانات با ايجاد اجماع داخلي براي پيشبرد اهداف ملي استفاده كنيم و اين وظيفه اي است كه در اين شرايط حساس به عهده ما گذاشته شده است.
وزير امور خارجه دولت يازدهم اظهار داشت: اميدواريم دوستاني كه ممكن است ديدگاه هاي ديگري داشته باشند و هشت سال اين ديدگاه ها را اجرا كردند، اجازه دهند ديدگاهي كه مردم انتخاب كرده اند، اجرا شود كما اينكه بنده در هشت سال گذشته يك بار هم به صورت علني نسبت به ديدگاه اين دوستان انتقاد نكردم.
ظريف درباره علت انتقاد نكردنش در هشت سال گذشته گفت: معتقد بودم سياست دولت جمهوري اسلامي ايران بايد پيش رود و من چون با آن سياست، نظر خوشي نداشتم ترجيح دادم سكوت كنم و فكر مي كنم دوستان هم حداقل كاري كه مي توانند بكنند اين است كه سكوت كنند.
*** روش هاي مذاكره قابل بررسي است/ دنيا مطمئن باشد ايران به دنبال سلاح هسته اي نيست
از وزير امور خارجه سوال شد: شما گفته ايد كه روش مذاكرات قبلي را نمي پسنديد و بايد از همه روش هاي مذاكرات استفاده كنيم و طرف مقابل هم بايد هدف مذاكره را مشخص كند و حتي از معامله سياسي سخن به ميان آورده ايد؛ چه روش هاي ديگر مذاكراتي مدنظر شماست؟ و با توجه به اينكه موضوع هسته اي با مسايل منطقه اي پيوند خورده است، چگونه مي خواهيد با طرف مقابل تعامل كنيد؟
دكتر ظريف در پاسخ گفت: كاري كه هيچ گاه آمادگي ندارم، آن را انجام دهم اين است كه در رسانه ها مذاكره كنم؛ مذاكره بايد در صحنه مذاكره صورت گيرد والبته مواضع ما بسيار شفاف است و آن مواضع را هم در رسانه ها بيان مي كنيم اما تاكتيك ها و روش هاي مذاكره به ميزو اتاق مذاكره مربوط مي شود .
وزير امور خارجه افزود: فكر مي كنم رسانه ها كه در واقع ابزار محكم مردمسالاري هستند و شفافيت از طريق آنها مي تواند شكل بگيرد، اين نقش را به خوبي انجام دهند و سياست ها و اصول كلي را بدانند اما تاكتيك ها مربوط به ميز مذاكره است و كمتر كسي، تاكتيك هاي مذاكره خود را بيان مي كند.
مرد اول دستگاه ديپلماسي جمهوري اسلامي ايران اضافه كرد: اصول ما مشخص بوده و اين است كه به هيچ وجه روي حقوق مردم معامله نمي كنيم اما روش ها و ساز و كارها قابل بررسي هستند و ما اين آمادگي را داريم كه چون به مصلحت خودمان مي دانيم نه اينكه بخواهيم به كسي امتياز دهيم.
وزير امور خارجه تاكيد كرد: دنيا مطمئن باشد ايران به دنبال سلاح هسته اي نيست و اين جزو مصالح نظام و كشور ماست.
وي يادآور شد: آمريكايي ها قبلا در موضع تدافعي بودند خانم رايس مجبور بود اعلام كند كه ما نمي دانيم ايرانيان چكار كرده اند كه دنيا ما را مقصر مي داند؟ ما حتما دوباره همان كار را خواهيم كرد و دنيا بايد بداند جنگ طلب ها در پرونده هسته اي ايران مقصر هستند و دولتي كه فقط مي خواهد از حقوق مردم خود دفاع و استفاده كند، حتما مقصر نيست.
وي تاكيد كرد: ما نبايد اجازه مي داديم كه چنين تصوري در دنيا شكل بگيرد و اين تصور را برخواهيم چيد.
*** براي حل موضوع هسته اي ايران، آمريكا بايد همان عزم سياسي تهران را داشته باشد
در اين هنگام، خبرنگار ايرنا از دكتر ظريف پرسيد: پس شما نيز با آقاي نيكلاس برنز ديپلمات آمريكايي هم عقيده ايد كه گفته است رييس جمهوري آمريكا فرصتي براي تعامل با ايران دارد و تيم اوباما بايد باب گشودن يك گفت و گوي فراگير با جنابعالي و كادر رهبري ايران را در نظر داشته باشند و تنها راه آزمايش شما را از طريق ميز مذاكره بيان كرده و البته گفته كه اوباما با موانعي مواجه است؟
وزير امور خارجه دولت تدبير واميد در پاسخ گفت: اينجاست كه من گفتم رهبران بايد رهبري كنند نه دنباله روي؛ از آقاي اوباما هم اين انتظار مي رود در كشور خودش رهبري كند.
وي تصريح كرد: ما در امور داخلي ديگران دخالت نمي كنيم و معتقد به دخالت هم نيستيم و معتقديم دنيا بر اساس حقوق بين الملل ضوابطي را قرار داده كه مثلا استفاده از زور غيرقانوني است. البته من نمي دانم آمريكايي ها كه خودشان را يك كشور قانونمدار نام نهاده اند، چطور فكر مي كنند كه هنوز مي شود براساس قانون جنگل، بگويند همه انتخاب ها روي ميز است؟
ديپلمات كهنه كار جمهوري اسلامي ايران بار ديگر تاكيد كرد: معتقدم رهبران بايد رهبري كنند و اين مشكل آقاي اوباما است كه چطور مي خواهد با فشارهايي كه در داخل به خودش و كنگره وارد مي شود، مقابله كند اما بنده هم معتقدم كه يك فرصت بسيار محدودي در اختيار ايالات متحده قرار گرفت كه بايد از اين فرصت استفاده كند.
رييس دستگاه ديپلماسي ايران تصريح كرد: بايد همان عزم سياسي اي كه جمهوري اسلامي براي حل اين موضوع دارد - كه به نظرم اين موضوع هيچ اصالتي نيز ندارد،- همان عزم سياسي را هم آمريكا داشته باشد و بخواهد موضوع هسته اي ايران حل شود تا معضلي را كه با فشار به موضوعي بين المللي تبديل كرده اند، برداشته شود.
ظريف اظهار داشت: در دنياي پرآشوب كنوني يك معضل هم كمتر باشد، حتما به نفع كشورهايي است كه دنبال ثبات هستند اما آنها كه دنبال جنگ هستند، دوست دارند بر معضلات بيفزايند و از آشوب و تنش بهره ببرند.
ديپلمات ارشد جمهوري اسلامي ايران توضيح داد: البته بعيد مي دانم در شرايط اقتصادي كنوني و نيز در شرايطي كه دستور كار آقاي اوباما در دوره دوم رياست جمهوري اش، بهبود وضعيت اقتصادي و معيشتي مردم آمريكا است، دنبال تنش و آتش افروزي باشد بلكه وي نيز بايد عزم سياسي براي حل موضوع داشته باشد.
ظريف تصريح كرد: اطمينان دارم همانگونه كه رهبر معظم انقلاب هم فرموده اند و رييس جمهوري نيز بيان كرده اند اگر عزم سياسي براي اين موضوع باشد، حل اين موضوع بسيار ساده است.
*** از همه روشها با نظر مقامات عالي نظام مي توان استفاده كرد
خبرنگار ايرنا در ادامه اين گفت و گوي تفصيلي از وزير امور خارجه پرسيد: با توجه به اينكه موضوع مذاكره بين ايران آمريكا در حيطه اختيارات مقام معظم رهبري است، ديدگاهي وجود دارد كه بدون گفت وگو و مذاكره با آمريكا بعيد به نظر مي رسد كه موضوع هسته اي و مسايل مهم منطقه از جمله بحران سوريه، خروج نيروهاي آمريكايي از افغانستان يا مبارزه با افراط گرايي در منطقه به سرانجام برسد. نظر شما در اين خصوص چيست؟
وزير امور خارجه پاسخ داد: به نظر من، مهم ايجاد عزم سياسي است. همانطور كه رهبري فرمودند ساز و كارها اصالت ندارد كه روي آنها چانه زني كنيم، اصل شكل گيري آن عزم سياسي است و اگر ما آن عزم سياسي را مشاهده كنيم روش هاي آن قابل وصول است و با روش هاي مختلف امكان رسيدن به راه حل وجود دارد.
رييس دستگاه ديپلماسي گفت: نه هيچ روشي حرام است و نه واجب. روشهاي متعددي در روابط بين الملل وجود دارد و از همه روش ها با نظر مقامات عالي نظام مي توان استفاده كرد.
*** رهبران آمريكا اجازه ندهند ديگران سياست خارجي آنها را تعيين كنند
خبرنگار ايرنا سوال كرد: آيا شما اين عزم را در مقامات آمريكايي ديده ايد كه بخواهند اين موضوع را حل كنند؟
وزير امور خارجه پاسخ داد: در بيانات مقامات آمريكايي، زياد است ولي در عملي كه از آمريكا برمي خيزد، مغاير آن را ديده ايم و فكر مي كنم دليلش همان نگراني گروه هاي تندور است كه مي خواهند دستور كار خودشان را به سياستمداران تحميل كنند و روش مبارزه با آن اين است كه رهبران آمريكا بايد سياست خارجي خود را رهبري كنند و اجازه ندهند كه ديگران برايشان سياست خارجي تعيين كنند؛ اين خيلي مهم است و من فكر مي كنم بايد به اين امر توجه كنند چرا كه اگر توجه كنند، هم عزم سياسي قابل شكل گيري است و هم موضوعات به ويژه موضوع هسته اي ايران قابل حل و فصل است.
*** با ادبياتي بايد سخن گفت كه جنگ طلبان در تنگنا قرار گيرند
خبرنگار ايرنا سوال كرد: فكر مي كنيد شركت در مجمع عمومي سازمان ملل چقدر مي تواند به جمهوري اسلامي و حتي آمريكا كمك كند كه دو طرف، عزمي جدي براي حل موضوعات منطقه اي دارند؟
وزير امور خارجه پاسخ داد: مجمع عمومي سازمان ملل، امكاني را براي كشورها فراهم مي كند كه هم از ديدگاههاي يكديگر مطلع شوند و هم زمينه اي براي آنها كه مي خواهند با هم مذاكره كنند، فراهم مي شود.
ظريف افزود: ايران و آمريكا كه مذاكره مستقيمي در حاشيه مجمع عمومي ندارند اما كشورهايي كه مي خواهند در سطوح بالا، فرصت و امكان مذاكره را داشته باشند، مجمع عمومي فرصتي را فراهم مي كند كه با يكديگر ديدار كنند بدون اينكه مجبور شوند چندين روز را وقف مذاكره با يك كشور كنند.
ديپلمات ارشد جمهوري اسلامي ايران تصريح كرد: شما مي توانيد در يك روز با ۱۰ يا ۲۰ كشور در سطح بالا مذاكره و ديدگاه ها را منتقل كنيد؛ البته با تحولاتي كه در دنيا اتفاق افتاده است، ديگر اعلام مواضع و روشن كردن ديدگاه ها خيلي نيازي به سفر ندارد بلكه شما در هر نقطه اي از كشور كه سخن بگوييد همه جاي دنيا پخش مي شود و خيلي هم نمي توانيد مخاطبين خود را انتخاب كنيد و از اين رو، مجبوريد شفاف سخن بگوييد.
وي در عين حال اظهار داشت: مجمع عمومي امكاني را براي ديدارها و روشنگري ها به منظور از بين بردن سوء تفاهم ها فراهم مي كند كه فكر مي كنم اگر رييس جمهوري تصميم قطعي براي حضور در آنجا بگيرد، حضور ايشان و ارايه ديدگاه ها باعث مي شود بسياري از ابهاماتي كه متاسفانه در اذهان ساير كنشگران بين المللي راجع به ديدگاه هاي ايران وجود دارد، مرتفع شود.
خبرنگار ايرنا از دكتر ظريف پرسيد: درست است ما مذاكره مستقيمي هيچ گاه با آمريكا نداشته يم اما گفت و گوهاي غيررسمي داشته ايم. آيا احتمال گفت و گوهاي غيررسمي نيز وجود ندارد؟
وزير امور خارجه پاسخ داد: چنين چيزي براي سفر آقاي روحاني پيش بيني نشده است.
خبرنگار پرسيد: براي سفر شما نيز چنين مساله اي، پيش بيني نشده است؟
ظريف در پاسخ گفت: براي سفر بنده نيز پيش بيني نشده است.
خبرنگار ايرنا از وزير امور خارجه پرسيد: فرموده ايد اصرار رييس جمهوري بر سفر محتوايي است نه شكلي ، با توجه به اينكه در چند سال اخير هنگام سخنراني رييس جمهوري اسلامي ايران در مجمع سازمان ملل بسياري از كشورها، جلسه را ترك مي كردند، آيا تدبيري انديشيده شده است كه ديگر شاهد چنين فضاسازي هايي نباشيم؟
وزير امور خارجه دولت يازدهم پاسخ داد: من اين را ملاك حق و باطل نمي دانم كه چقدر كشورها پاي سخنراني بنشينند اما معتقدم كه شما بايد با زباني و ادبياتي صحبت كنيد كه در واقع كساني كه جنگ طلب و دنبال آتش افروزي هستند، در تنگنا قرار بگيرند نه اينكه خودتان در تنگنا قرار بگيريد؛ اين در واقع هدف ديپلماسي نيست اگر ديپلماسي را بخواهيد تعريف كنيد، ديپلماسي پيشبرد اهداف با كمترين هزينه است و ما نمي توانيم بگوييم كه بيشترين هزينه را مي توانيم به كشور تحميل كنيم و برخي اهداف را به صورت نصف و نيمه پيش ببريم.
ظريف گفت: اميدواريم در دولت آقاي دكتر روحاني بتوانيم آرمان ها و اهداف را با كمترين هزينه پيش ببريم و در نهايت سياست خارجي و ديپلماسي، ابزاري براي بهبود وضعيت مردم و كمك به پيشرفت هدفمند كشور باشد نه ابزاري براي تحميل هزينه براي كشور باشد.
وي تصريح كرد: نمي خواهم راجع به گذشته قضاوت كنم ولي مي توانم بگويم در آينده حتما هدف ما خواهد بود كه در اين مسير حركت كنيم.
*** كشور بدون آرمان نمي تواند حضور فعالي در صحنه جهاني داشته باشد
خبرنگار سياسي ايرنا از وزير امور خارجه پرسيد: شما از عادي سازي روابط با ديگر كشورهاي غربي از جمله خارج كردن موضوعات غير ضروري انحرافي و نامربوط از از دستور كار روابط با اروپا سخن گفته ايد و اين ديدگاه وجود دارد كه روابط ما با كشورهاي غربي در پايين ترين سطح قرار دارد. دستور كار ويژه شما براي ارتقاي سطح روابط تهران و كشورهاي اروپايي به ويژه انگليس كه به نازلترين سطح رسيده است، چيست؟
رييس دستگاه ديپلماسي پاسخ داد: ما ديدگاههاي خود را در مورد مسايل مختلف منطقه و بين المللي داريم و ممكن است با بسياري از اين ديدگاههايي كه كشورهاي ديگر دارند، اختلاف نظر داشته باشيم. البته همه كشورها با هم اختلاف نظر دارند و نمي توان دو كشوري را در دنيا پيدا كرد كه در مورد همه موضوعات ديدگاه هاي مشابهي داشته باشند.
ظريف افزود: در بسياري از موضوعات، كشورهاي غربي و اروپايي نگراني هاي مشابه ما را دارند از جمله راجع به رفتار آمريكا. وقتي شما مي بينيد رفتار هاي زورمدارانه توسط آمريكا پيگيري مي شود، غربي ها هم نگرانند .
مرد اول دستگاه ديپلماسي جمهوري اسلامي ايران تصريح كرد: وقتي مي بينيم آمريكايي ها تلاش مي كنند ساز و كارها و ابزارهاي فرهنگي خود را تحميل كنند مي بينيم كشوري مثل فرانسه هم نگران است، نگران فرهنگ، زبان و ملاحظات فرهنگي خود است.
وي اظهار داشت: بايد اين واقعيات را بپذيريم كه كشورهاي دنيا ديدگاهها و منافع مختلفي دارند. روابط هيچ وقت دائمي نيست و ائنلاف ها نيز موقت است چرا كه زمان ائتلاف هاي دائمي گذشته است.
ظريف گفت: ائتلاف هاي دائمي مربوط به جنگ سرد بود و اين جنگ تمام شده است. ائتلاف هاي موقتي شكل مي گيرد و سيال است و ما بايد اينها را درك كنيم.
وزير امور خارجه دولت تدبير و اميد اضافه كرد: نمي خواهم وارد مصاديق شوم اما نيازي نداريم موضوعاتي كه ربطي به روابط ما ندارد وارد دستور كار روابط مان با سايرين شود و اين بدان معنا نيست كه من معتقدم كه مثلا آرمان ها ربطي به منافع ما ندارد.
وي تاكيد كرد: آرمانها را كاملا در جهت منافع كشور مي بينيم چرا كه كشور بي آرمان نمي تواند در صحنه كنوني جهان، حضور فعالي داشته باشد. كشورها نياز به آرمان و اهداف معنايي دارند تا در جهان كنوني حضور داشته باشند.
ظريف ادامه داد: نبايد فكر كنيم از طريق ديگري مي توانيم منافع ملي را تامين كنيم؛ ما با اين آرمان ها شناخته شده ايم و بدون اين آرمان ها نمي توانيم خيلي حضوري در صحنه بين المللي داشته باشيم و اگر هم داشته باشيم حضوري خيلي مختصر و كوچك در حد مرزهاي خود خواهد بود.
وي در عين حال تاكيد كرد: اما نياز هم نداريم به موضوعاتي كه به ما مربوط نيست و هيچ ربطي به آن آرمانها ندارد و حتي ممكن است براي آرمانهايمان مضر باشد، بي جهت در صحنه بين المللي مطرح شود.
وزير امور خارجه تصريح كرد: لذا بايد در عين آرمان گرايي، موضوعات غير ضروري را از روابط مان خارج كنيم ومنافع مشترك، احترام متقابل و موضع برابر در روابط، بايد مبناي روابط شود.
وي افزود: آن وقت نه اجازه مي دهيم كسي نظرات خود را بر ما تحميل كند و نه اجازه مي دهيم مقررات حقوق بين الملل در روابط كشورها نقض شود و خداي نكرده تصويري از جمهوري اسلامي ايران در دنيا مطرح شود كه مردم ما، مردم قانونمداري نيستند.
ظريف اضافه كرد: البته درست است كه بي قانوني هاي زيادي عليه مردم ايران شكل گرفته ولي ما روش هاي قانون رابراي مبارزه با اين بي قانوني ها استفاده كرده ايم. بطور مثال هيچگاه در برابر استفاده رژيم بعث عراق از سلاح شيميايي از اين سلاح ها استفاده نكرديم بدين دليل كه معتقد بوديم بايد بر اساس قاون عمل كرد و نمي توان در مقابل وحشي گري ديگران، روش مشابهي را استفاده كرد؛ مردم ايران، مردم متمدني هستند و اين را بايد به دنيا اثبات كنيم.
*** لندن ابراز تمايل كند، آمادگي گفت و گو داريم
خبرنگار سياسي ايرنا پرسيد: به طور مشخص در مورد رابطه با لندن با توجه به اظهار تمايل جك استراو براي سفر به ايران و با توجه به مصوبه مجلس شوراي اسلامي، وزارت خارجه چه برنامه را در دستور كار دارد؟
وزير امور خارجه دولت يازدهم پاسخ داد: ما مقيد هستيم قانون داخلي كشور را رعايت كنيم. تصميمات مجلس كه مراحل قانوني را طي كرده براي دولت محترم است و حتما اجرا خواهد شد.
ظريف افزود: از طرف ديگر هم معتقديم شرايطي كه در روابط ما و انگليس وجود دارد، شرايط مناسبي نيست و بايد بهبود پيدا كند. در صورتي كه طرف انگليسي ابراز تمايل كند همانطور كه وزير امور خارجه اسبق اين كشور هم اعلام كرده است كه در جهت اين مشكل كه خودشان ايجاد و قطع رابطه كرده اند، آمادگي داريم گفت و گو كنيم و مسير را به مسير مناسب در قالب منافع دوملت برگردانيم.
*** سياست خارجي حوزه پيشبرد منافع ملي است/ فهم شرايط به معني پذيرش آن نيست
خبرنگار ايرنا از وزير امور خارجه پرسيد: در برنامه هاي خود از ايجاد ساز و كار پيشگيري از مداخله و اظهار نظر مقامات غير مسوول در سياست خارجي سخن گفته ايد، آيا قرار است اقدام خاصي در اين زمينه انجام دهيد يا لايحه اي ارائه كنيد؟
دكتر ظريف پاسخ داد: خيلي از مسايل با لايحه حل نمي شود؛ ضرورت اوليه ايجاد اجماع داخلي است يعني ما در شرايطي هستيم كه نياز داريم از همه دستگاه ها در جهت مثبت استفاده شود.
وزير امور خارجه تاكيد كرد: معتقد نيستم كه مي شود با وادار كردن مردم به سكوت، سياست را پيش برد. ما بايد در داخل دستگاهها، اولا فهم مشترك از جايگاه خود و تهديدهايي كه متوجه جمهوري اسلامي و نيز فرصت هايي كه داريم، ايجاد كنيم تا دوستان در اظهار نظرها مراعات اين جايگاه ويژه را داشته باشند و حرف هايي كه مي زنند در جهت گسترش نفوذ ما باشد نه در جهت تقويت نقاط آسيب پذير ما.
رييس دستگاه ديپلماسي تصريح كرد: برخي حرف ها كه ممكن است بزنيم و در آن لحظه خوشحال شويم و به قول دكتر روحاني كف و تكبير هم بگيرم، ممكن است در نهايت منافع ملي ما را خدشه دار كند؛ سياست خارجي حوزه كف و تكبير نيست بلكه حوزه پيشبرد منافع ملي است.
وزير امور خارجه دولت يازدهم اظهار داشت: نبايد با جو زدگي حرف هايي را بزنيم كه فقط جنبه شعاري داشته و جنبه واقعي نداشته باشد. بايد واقعيات را منتقل كنيم چرا كه فهم واقعيات و شرايط بين المللي امكان مي دهد كه از بهترين ابزارها براي پيشبرد آرمان ها استفاده كنيد.
وي گفت: البته فهم شرايط به معني تسليم شدن در مقابل شرايط نيست بلكه به معني پيشبرد آگاهانه اهداف و منافع با توجه به شرايط است و به معناي كنار گذاشتن اهداف نيز نيست .
مرد اول دستگاه ديپلماسي جمهوري اسلامي ايران تاكيد كرد: بعضي ها اين سوء تعبير را يا به خاطر كج فهمي يا به خاطر اينكه نمي خواهند واقعيت را بپذيرند، انجام مي دهند و مي گويند ما از فهم شرايط كه صحبت مي كنيم به معني پذيرش شرايط است كه اصلا اين گونه نيست.
ظريف تصريح كرد: شما بايد شرايط را درك كنيد و بعد با چشم باز، آگاهي، برنامه ريزي، آينده نگري، در نظر گرفتن مصالح مردم و نظر داشت هميشگي به آرمانها، اصول و اهداف، كار خود را پيش ببريد.
وزير امور خارجه دولت تدبير و اميد اضافه كرد: اين كاري است كه ما انجام خواهيم داد و در اين كار تلاش مي كنيم اجماعي در داخل ايجاد كنيم كه ديگران با صحبت ها و اظهار نظر ها، آب به آسياب دشمنان نريزند.
در پايان اين گفت و گوي تفصيلي كه بيش از يك ساعت بطول انجاميد، از دكتر ظريف سوال شد: آيا متولي پروند هسته اي مشخص شده است؟
وي پاسخ داد: هنوز نه. همانطور كه گفتم هر كس متولي باشد وزارت امور خارجه و دستگاه سياست خارجي در اين حوزه خدمتگذار نظام است.
خبرنگار ايرنا از وزير امور خارجه دولت تدبير و اميد درباره انتصاب سفير و سخنگوي زن در دستگاه ديپلماسي نيز پرسيد كه وي پاسخ داد: انشاء الله همه اينها اتفاق مي افتد و حضور فعال بانوان توانمند در حوزه سياست خارجي، از برنامه هاي مهم من است.
گفت و گو از: زهرا هژبري