سرنوشت مبهم «دانشجو» و دانشگاه آزاد

مروری بر روند تغییر اولین رییس دانشگاه آزاد

تغییر و تحول در مدیریت عالی دانشگاه آزاد از سال 85 با طرح اصلاح اساسنامه این دانشگاه در شورای عالی انقلاب فرهنگی آغاز شد، اقدامی که رییس‌جمهور وقت از آن به عنوان «اقدام انقلابی» یاد کرد.

اساسنامه جدید دانشگاه آزاد اسلامی در 25 بند در 28 فروردین 89 از سوی رییس جمهور برای اجرا ابلاغ شد و به واسطه آن در 21 دی ماه 90 از سوی هیات امنای دانشگاه آزاد به عنوان رییس پیشنهادی این دانشگاه انتخاب و در 27 دی ماه 90 موفق به کسب رای اعتماد از اکثریت اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی شد و پس از فراز و نشیب‌های بسیاری «عبدالله جاسبی» کرسی ریاست دانشگاه آزاد اسلامی را به فرهاد دانشجو واگذار کرد. به جرات می‌توان گفت تغییر رییس دانشگاه آزاد یکی از پرحاشیه ترین اقدامات آموزش عالی کشور در دولت احمدی‌نژاد بود. تغییری که برخی از اعضای هیات امنا از جمله آیت‌الله هاشمی رفسنجانی که ریاست هیات را نیز بر عهده داشت، با آن مخالف بودند. تا جایی که حاشیه‌هایی در جریان صدور حکم برای فرهاد دانشجو به وجود آمد و در نهایت نیز با ورود مستقیم رییس جمهور وقت همراه شد و صدور حکم فرهاد دانشجو در تاریخ هفتم اسفند ماه 90 از سوی محمود احمدی‌نژاد به کامران دانشجو وزیر وقت علوم تفویض شد و در نهایت در همان روز فرهاد دانشجو با حکم کامران دانشجو رییس دانشگاه آزاد شد و وی از فردای همانروز کلید اتاق جاسبی را تحویل گرفت، هر چند که آیت الله هاشمی تا اردیبهشت ماه سال جاری به صورت علنی به اظهارنظر در این باره نپرداخته بود.

وی در آستانه انتخابات ریاست جمهوری یازدهم در دیدار جمعی از دانشجویان دانشگاه‌های تهران در محل مجمع تشخیص مصلحت نظام زبان به نقد گشود و گفت: اقدامات دولت فعلی، پایه‌ها را سست می‌کند؛ همچنان که برخی قصد دارند مانع از این شوند که کشور به سمت علم برود و به عنوان نمونه دانشگاه‌های بخش خصوصی را تضعیف می‌کنند.

هاشمی با تاکید بر اینکه "غصب دانشگاه آزاد یکی از این موارد است"، اظهارکرد: این اقدام با تصویب نهادی صورت گرفت که حق نداشت در اساسنامه آن ورود کند.

پس از انتخابات ریاست جمهوری و قرار گرفتن حسن روحانی در جایگاه ریاست جمهوری، بحث احتمال تغییر فرهاد دانشجو در ابتدای دولت یازدهم در رسانه‌ها مطرح شد. هر چند که محمدحسین یادگاری، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره احتمال خداحافظی فرهاد دانشجو از ریاست دانشگاه آزاد با قرارگیری حسن روحانی در جایگاه ریاست شورای عالی انقلاب فرهنگی، گفت: طبق مصوبه هیات امنای دانشگاه آزاد، فرهاد دانشجو به مدت 4 سال برای تصدی ریاست این دانشگاه انتخاب شده و برای این دوره حکم ریاستش را دریافت کرده است. فرهاد دانشجو یک دوره کامل بر ریاست دانشگاه آزاد خواهد ماند، اما باید دید برای دوره بعد چه تصمیماتی اتخاذ می‌شود.

این در حالیست که بنابر تبصره یک ماده 13 اساسنامه دانشگاه آزاد، پذیرش استعفا و یا عزل رییس دانشگاه پس از تصویب هیات امناء با حکم رییس هیات امناء خواهد بود و از سوی دیگر در صورتی که بیش از دو سوم اعضای شورای‌عالی انقلاب فرهنگی، قائل به فقدان صلاحیت رییس دانشگاه باشند، هیات امناء مکلف به عزل وی و معرفی فرد جایگزین است.

در همین راستا یاسر هاشمی، فرزند آیت الله هاشمی رفسنجانی که به نیابت از او برخی امور مربوط به دانشگاه آزاد را پیگیری می‌کند، گفته است که تغییرات مدیریتی در دانشگاه آزاد در اختیار هیأت امنای دانشگاه آزاد است و در واقع هیأت مذکور است که برای تغییر مدیریت تصمیم می‌گیرد.

به گزارش ایسنا، در چند روز اخیر با دیگر خبرهایی در برخی از رسانه‌ها مبنی بر امکان عزل فرهاد دانشجو از سمت ریاست دانشگاه آزاد عنوان شد که بر اساس آن برخی رسانه‌ها مدعی شدند که برخی از اعضای هیات امنا با امضای یک صورتجلسه تصمیم بر عزل فرهاد دانشجو دارند که در میان امضا کنندگان نام جعفر توفیقی، سرپرست وزارت علوم و حمید میرزاده (عضو هیات امنای دانشگاه آزاد) نیز به چشم می‌خورد که هر دو به سرعت وجود چنین صورتجلسه‌ای را از اساس تکذیب کرده و از وجود آن اظهار بی‌اطلاعی کردند.

در ادامه وزارت علوم طی بیانیه‌ای اعلام کرد که جعفر توفیقی هیچ صورتجلسه‌ای را نه دیده و نه امضا کرده است.

در این بیانیه با لحنی صریح آورده شد: " احتمالا شتابزدگی ناشی از شوق جوسازی علیه وزارت علوم به اندازه‌ای بوده که سازندگان خبر فرصت نیافته‌اند با مطالعه اساسنامه دانشگاه آزاد اسلامی دریابند که تغییر رییس آن دانشگاه تابع ضوابط خاصی است و توسط هیات امنا ‌انجام می‌شود و وزیرعلوم نیز یکی از اعضای هیات امنای دانشگاه آزاد است."

در همین راستا به نظر می‌رسد بررسی نحوه عزل رییس دانشگاه آزاد، خالی از لطف نباشد.

بر اساس آنچه در اساسنامه دانشگاه آزاد اسلامی آمده است، عزل رییس این دانشگاه منوط به تشکیل جلسه هیات امنا و مصوبه هیات برای عزل رییس فعلی دانشگاه است که به گفته حجت‌الاسلام محمدیان، تصویب این امر منوط به رای دو سوم از اعضای هیات امناست و رییس دانشگاه حق رای ندارد.

این در حالی است که در حال حاضر هیات امنای دانشگاه آزاد دارای 9 عضو شامل آیت الله هاشمی رفسنجانی، سید حسن خمینی، جعفر توفیقی، سید حسن قاضی زاده هاشمی، حمید میرزاده، فرهاد دانشجو، حجت‌الاسلام محمدیان، بهمن یزدی صمدی و فریدون عزیزی است، یعنی برای عزل رییس دانشگاه نیاز به رای شش نفر از این اعضاست.

اما با توجه به انتصاب روحانی به عنوان رییس جمهور و مخالفت آیت‌الله هاشمی با قرار گرفتن دانشجو در سمت ریاست دانشگاه آزاد و حاشیه‌های پیش آمده در آن زمان احتمال تصویب این موضوع در هیات امنا در صورت مطرح شدن دور از ذهن نباشد.

همچنین در صورتی که بیش از دو سوم اعضای شورای‌ عالی انقلاب فرهنگی، قائل به فقدان صلاحیت رییس دانشگاه باشند، هیأت امناء مکلف به عزل وی و معرفی فرد جایگزین است.

از سوی دیگر بر اساس اساسنامه دانشگاه، جلسه هیات امنای دانشگاه آزاد اسلامی حداقل هر دو ماه یکبار به دعوت رییس هیات تشکیل جلسه می‌دهد که جلسات با حضور اکثریت کل اعضاء رسمیت می‌یابد و تصمیمات با اکثریت آرای اعضای حاضر در جلسه معتبر خواهد بود، همچنین در صورت لزوم به پیشنهاد رییس دانشگاه یا نمایندگان وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و یا سه نفر از اعضا، جلسه فوق‌العاده هیات امناء تشکیل می‌شود.

در عین حال حجت‌الاسلام محمدیان، عضو هیات امنای دانشگاه آزاد در این باره گفته است: طبق اساسنامه دانشگاه آزاد، تشکیل جلسات هیات امنای دانشگاه باید به دعوت دبیر هیات امنا که ریاست دانشگاه را نیز عهده دار است صورت گیرد و دعوت نامه رسمی برای اعضا ارسال شود و با توجه به اینکه جلسه اخیر هیات امنا ماه گذشته تشکیل شد، بعید می‌دانم تا یک ماه آینده، جلسه دیگری داشته باشیم.

با این وجود به نظر می‌رسد که اگر صورتجلسه‌ای هم بوده مربوط به عزل رییس دانشگاه نبوده است، چراکه بر اساس اساسنامه این امر ممکن نیست، بنابراین ممکن است امضای صورتجلسه در راستای تشکیل جلسه فوق العاده هیات صورت گرفته باشد.

به گزارش ایسنا،حال باید دید که در صورت تشکیل جلسه فوق العاده و یا جلسه رسمی هیات امنا در موعد مقرر خود آیا موضوعی در جهت عزل فرهاد دانشجو از سمت ریاست دانشگاه مطرح خواهد شد یا خیر و در صورت مطرح شدن تا چه اندازه تصویب عزل دانشجو محتمل است.