سلحشور: خانه سینما تا حالا به هیچ دردی نخورده است / دولت احمدی‌نژاد سینما را نابود کرد

در روزگار و جامعه کنونی، همواره از رنگ به رنگ شدن آدم‌های اطراف تعجب می‌کنیم و گاهی با انگشت حیرت در دهان، پنج دقیقه‌ فیکس می‌شویم.

این تغییر یکباره اندیشه‌ها و عقاید افراد، بر اساس مقتضیات چرخ زمانه، بیماری این روزهای جامعه ما است. در سینمای ایران نیز این نوع نگرش و رفتار زیاد بوده است. تغییر دائمی شخصیت و سلوک افراد، خطرناک‌تر از ثبات بر یک دیدگاه است که شاید از نظر بسیاری بی‌منطق و یا حتی دُگماتیسم باشد.

فرج الله سلحشور کارگردان تلویزیون، در طی این سال‌ها همواره بر یک عقیده بوده و مرغش یک پا داشته. شاید نظرات او خیلی‌ها را ناراحت کرده باشد. اما چیزی که اهمیت دارد، مشخص بودن تکلیف سلحشور با خودش است. در آستانه روزهای تازه برای سینما و فرهنگ ایران با وی درباره وضعیت کنونی سینما و خیلی چیزهای دیگر گپ زدیم که خواندنش خالی از لطف نیست.

 نظرتان درباره باز شدن خانه سینما چیست؟
فرج‌الله سلحشور: خانه سینما تا حالا به هیچ دردی نخورده است. فرقی هم نمی‌کند دست بچه مسلمان‌ها باشد یا گروهی دیگر. تا به امروز خانه سینما سنگر دشمن بوده است. به همین دلیل برای من تفاوت نمی‌کند باز باشد یا بسته. خانه سینما یعنی جایی که یک عده می‌خواهند هر کاری دلشان می‌خواهد انجام بدهند. در صورتی که در آیین نامه خانه سینما التزام به قانون اساسی و پایداری به ولایت فقیه اساس بوده است. سینمای ما اسلامی نیست.

 چطور شما بااین قطعیت حرف می‌زنید؟ با مصاحبه‌هایی که در این مدت داشتید و از خیلی‌ها انتقاد کردید. سریال «حضرت موسی» را با چه کسانی می‌خواهید بسازید؟ بالاخره مجبورید با همین اهالی کار کنید.
من نگران نیستم که سریالم ساخته شود یا نشود مهم این است که من وظیفه‌ام را درست انجام دهم. من مثل دیگران نیستم که برای ساخت یک تله‌فیلم هزار خفت را قبول می‌کنند. به خدا گفته‌ام‌ای خدا اگر خواستی سریال را می‌سازم، اگر نخواستی عین خیالم نیست. سینماگرانی که افتخارشان شرکت در مهمانی سفارت سوئیس و رفتن به آمریکا و ... باشد. یا از هالیوود افرادی را دعوت کنند تا به سینمای ایران خط و مشی دهند. تکلیفشان مشخص است.

 بالاخره سینما یک هنر و صنعت وارداتی است و سینمای ایران برای پویایی و رو به جلو بودن باید از تجربه کشورهای صاحب سینما استفاده و ارتباط بین‌المللی خود را حفظ کند. بروند کسانی که علیه قرآن و دین فیلم می‌سازند را بیاورند که سینمای ایران پیشرفت کند. این پیشرفت به لعنت خدا هم نمی‌ارزد.
 
شما هیچ فیلم خوبی از نظر خودتان را در سینمای ایران سراغ ندارید؟ 
چرا فیلم‌های خوب زیاد ساخته شده اما فیلم‌های بد بیشتر ساخته شده است.
 
فیلم خوب از نظر شما کدام است؟ 
برخی از فیلم‌های مجید مجیدی مثل «رنگ خدا» یا «بچه‌های آسمان». البته «بچه‌های آسمان» سیاه‌نمایی داشت و ایران را گداخانه تصویر کرده بود. برخی فیلم‌های ابراهیم حاتمی کیا مثل «آژانس شیشه‌ای» و «دیده‌بان» یا «زیر نور ماه» سیدرضا میرکریمی، یا «حبیب» و یا «طلا و مس» را هم خیلی دوست داشتم.
 
خب مثلا «طلا و مس» را رئیس کانون کارگردانان همین خانه سینمایی که می‌گویید اسلامی نیست ساخته یا «زیرنورماه» را مدیرعامل سابق خانه سینما کارگردانی کرده. 
 (سکوت می‌کند)
 
شما از جشنواره فیلم فجر در طول این سال‌ها جایزه نگرفته‌اید. به سیمرغ فکر کرده‌اید؟ 
نه نگرفته‌ام. برایم اصلا مهم نیست. این را واقعا می‌گویم نه اینکه گربه دستش را به گوشت نمی‌رسد می‌گویید پیف پیف برایم مهم نبوده چون جشنواره فیلم فجر مال خودمان نیست و تاکنون بانی خیر برای سینما نشده است. من عشق جایزه نبودم و نیستم. اگر هالیوود بخواهد به من اسکار بدهد به آن تُف می‌کنم.
 
در دولت جدید احساس می‌شود وضعیت فرهنگ و هنر رو به بهبود خواهد بود و هنرمندان آرامش و فراغ بال بیشتری خواهند داشت. پیش‌بینی شما چیست؟
 هیچ دولتی نمی‌تواند وضعیت سینما را درست کند. طی این ۳۵ سال هیچ دولتی نتوانسته.
 
شما از عملکرد دولت محمود احمدی‌نژاد هم ناراضی بودید؟ 
در آن دوره که بد‌تر شد. سینما رو نابودی و تعطیلی رفت. چشم‌اندازی هم در این دولت نمی‌بینم. چون طرح و فکری ارائه نکرده‌اند.
 
به نظر شما در دولت قبلی از هم گسستگی اهالی سینما به وجود نیامد؟ اما با شروع کار دولت جدید احساس می‌شود همدلی می‌تواند برگردد.
 قبل از احمدی‌نژاد هم که خانه سینما بسته نبود این اختلافات وجود داشت و هیچکس همدل نبود.

 
شما بین طیف حبیب الله کاسه ساز و فرحبخش با هیئت مدیره خانه سینما کدام را انتخاب می‌کنید؟
 قطعا کاسه‌ساز این‌ها بهترند. چرا که حداقل ۴ تا کار بچه مسلمانی ساخته‌اند.
 
البته فیلم سینمایی «خصوصی» به کارگردانی حسین فرحبخش سال گذشته داد بسیاری از هم فکران شما را بالا آورد. حتی اعتراضاتشان به خیابان‌ها هم کشید. اینطور نیست؟
خوب در همین بچه مسلمان‌ها هم آدم ناب پیدا می‌شود. من گروهی را که از اسلام پیروی کند قبول دارم نه گروهی را که از دولت پول بگیرند اما اسلام را قبول نداشته باشند. افرادی که پای این انقلاب نمی‌مانند یا همواره فکر رفتن از این کشور را در سر دارند و حاضرند هر کاری کنند که بروند خارج فیلم بسازند چه فایده‌ای دارند؟
 
یکی از هم دوره‌های شما که رفاقت هم باهم داشتید و سینماگر خوبی هم بود از ایران رفت و فیلم‌های ضد ارزشی ساخت. 
ما تا قیامت که با هم دوست نبودیم. من کار مذهبی می‌ساختم او هم می‌ساخت، من همچنان بر عهدم با این انقلاب هستم اما او مسیرش را عوض کرد. او که رفته، خیلی‌ها همین جا کار می‌کنند اما اعتقاد او را دارند.
 
بگذریم. معاونت سیما در برنامه‌ای اعلام کرد، برای سال جدید تولید سریال «حضرت موسی» را در اولویت کاری داریم. پس ظاهرا توافق انجام و تولید این سریال قطعی شده، همینطور است؟ 
از ابتدا تلویزیون بودجه نگارش فیلمنامه این سریال را داده و فکر می‌کنند در ساخت هم خودشان اقدام خواهند کرد. اما ما شرایطی را برای تولید این سریال به آن‌ها اعلام کرده‌ایم که تاکنون نپذیرفته‌اند. در غیر این صورت همکاری با تلویزیون منتفی می‌شود.
 
شرایط شما برای ساخت این سریال چیست؟
مسائلی است که نمی‌توان بی‌پرده درباره آن‌ها صحبت کرد. اما به طور کلی می‌خواهیم تا جایی که ممکن است بدون دغدغه و بدون ایجاد اصطکاک کار را پیش ببریم. باید ازهر چیزی که مانع نظم و پیشرفت کار می‌‎شود جلوگیری کرد.
 
اگر تلویزیون شرایط شما را نپذیرفت چه می‌کنید؟ 
خوب اگر سرمایه دیگری نتوانستیم برای تولید جور کنیم و وضعیت مالی و معنوی فراهم نشود کار نمی‌کنیم.
 
فیلمنامه در چه حال است؟ 
تاکنون بیش از ۷۰ درصد فیلمنامه نوشته شده و تقریبا از ۷۲ قسمت ۵۲ قسمت آماده است. سکانس بندی‌ها انجام شده است.
 
خودتان به تنهایی نگارش را برعهده دارید یا تیم نویسندگی با شما همکاری می‌کند؟ 
خودم نوشتم اما تعداد زیادی مشاور داشتم.
 
اگر سرمایه سریال فراهم نشد، می‌توانید نسخه سینمایی آن را بسازید. 
نسخه سینمایی هم‌‌ همان هزینه‌ها را دارد.
 
در مصاحبه‌ای گفته بودید «یوسف پیامبر» پر بیننده‌ترین سریال روی کره زمین است. هنوز هم همین اعتقاد را دارید؟
بله. هر کس پر بیننده‌تر از این سریال دیده است رو کند.

این آمار را از کجا به دست آوردید؟ 
من در جشنواره فیلم‌های تلویزیونی و سریال‌های کشورهای اسلامی شرکت کرده بودم. تعداد زیادی از مدیران تلویزیونی کشورهای مختلف به من گفتند در کشورشان اولین سریال پر بیننده «یوسف پیامبر» و دومی «مردان آنجلس» بوده. در عراق این مجموعه ۲۰ بار پخش شده. در تاجیکستان و بسیاری کشورهای دیگر هم همینطور. مشت نمونه خروار است. اگر سریال پر بیننده دیگری هم هست من خبر ندارم.
 
البته بسیاری از کشورهای عربی در دام سریال «حریم سلطان» و نمونه‌هایی از این دست افتاد‌ه‌اند. مخاطب ایرانی هم از این قضیه مستثنی نیست.
بله متاسفانه همین طور است.
 
 سریال‌های پربیننده دیگری که کیفیت تکنیکی و محتوایی مناسبی دارند مثلا «لاست»، «فرار از زندان» و... گمان می‌کنم آن‌ها از «یوسف پیامبر» پربیننده‌تر باشند. 
آن سریال‌ها را مردم خیلی از کشورهای اسلامی نمی‌بینند.
 
شما این سریال‌ها را دیده‌اید؟ 
بله.
 
 پس چرا شما دیده‌اید؟ 
من کارم است باید ببینم. در ضمن از هر کدام یکی دوقسمت دیده‌ام ببینم کیفیت تکنیکی و محتوایی کار چطور است.