اختلاف بر سر ارث در خانواده ماندلا!

آفتاب:  با گذشت بیش از یک ماه از درگذشت ماندلا، اعضای اصلی خانواده او بر سر میراث و دارایی های مادی و معنوی دچار اختلاف شدید شده اند، به گونه ای که آنها تلاش می کنند حتی ˈگراسا ماشلˈ بیوه ماندلا را از مالکیت بر منزل مسکونی ماندلا که او نیز در آن سهم مالکیتی داشت، محروم کنند.

ساپا به نقل از بیانیه ای که از سوی ˈدالودومو امتیراراˈ سخنگوی خانواده ماندلا در این خصوص صادر شد آورده است: گرچه همه می دانیم تعیین حق هریک از اعضای اصلی خانواده متوفی روندی زمانبر است، اما همه اعضای این خاندان بزرگ باید ضمن احترام به آن متوفای بزرگ، شکیبایی به خرج داده و امنیت و آرامش را به خانواده بازگردانند.

به گفته وی، مدیریت بر اموال یک خانواده سلطنتی همواره زمانبر بوده و تابع درنظر گرفتن جمیع ملاحظات خانوادگی و قبیلگی و ملی است،از این رو طبیعی است که میان اعضای خانواده ابا تمبو (نام قبیه ای ماندلا) و بزرگان قبیله ماندلا در ˈکونوˈ زادگاه او دراستان کیپ شرقی اختلاف نظر بروز کند.

این سخنگو افزود: گرچه همه اعضای خانواده ماندلا بیم آن دارند که مبادا روند رسیدگی به اموال و میراث ملموس او به بی ثباتی در این خاندان بیانجامد، اما آنها باید مطمئن باشند که بی تردید هر یک از اموال متوفی سرانجام در اختیار و مالکیت کسی قرار خواهد گرفت که واقعا مستحق آن باشد.

براساس این گزارش، در جلسه خانواده و روسای قبیله ماندلا که هفته گذشته در کونو برگزار شد، قرار شد ˈانکاسی زولیوله ماندلا ماندلاˈ بزرگترین نوه پسر رهبر فقید به عنوان سرپرست این خانواده معرفی و فقط او در خصوص موارد خاص خانواده سلطنتی تصمیم گیری کند و در غیاب او نیز ˈاندابا ماندلاˈ نوه پسری دیگر او حرف آخر را بزند.

براساس این گزارش، چندی پس از مرگ ماندلا، ˈوینی مادیکزلا ماندلاˈ همسر سابق وی اخبار مربوط به عداوت خانواده جدید ماندلا نسبت به خود را یک ˈاستعاره شیطنت آمیزˈ توصیف کرده بود و از طریق ˈتاتو مرکیˈ سخنگوی خود اعلام کرد که طبق سنت قبیله ای ˈخوساˈ بزرگترین دختر خانواده (که دختر او باشد) سرپرست خانواده بزرگ ماندلا خواهد بود و فقط اوست که می تواند با حمایت دو خواهر دیگر خود در باره اموال متوفی تصمیم بگیرد.

یادآوری می شود که گرچه ماندلا در سال 1939 از یک ازدواج از پیش تعیین شده سر باز زد و به ژوهانسبورگ گریخت، اما ˈاوه لین نتوکو میسˈ اولین همسر نلسون بود که در سال 1944 با او ازدواج کرد و زندگی زناشویی آنها چندان دوام نیاورد و در 1957 به طلاق کشیده شد،زیرا اوه لین تمایلی به فعالیت سیاسی و مبارزاتی سبک ماندلا نداشت.

ناگفته نماند که حاصل این ازدواج دو پسر به نام های مادیبا (تمبی) و ماکگاتو و دو دختر که هر دو ماکازیوه نام داشتند، بود که البته دختر اول آنان در 9 ماهگی درگذشت، لذا آنان دومین دختر خود را نیز ماکازیوه نامیدند.

اما وینی ماندلا، همسر دوم او برخلاف اوه لین، زنی سیاسی بود و در مبارزه با تبعیض در کنار نلسون ماندلا بود به همین دلیل هم بودکه زن و شوهر تا سال 1996 نماد مبارزه با آپارتاید بودند و البته حاصل این ازدواج نیز دو دختر بود.

البته بعدها، وینی قربانی اختلاف خانوادگی ناشی از نزاع سیاسی کشور شد؛درحالی که شوهرش به اتهام تروریسم و خیانت در زندان جزیره روبن مشغول گذراندن حبس ابد بود، پدرش به سمت وزارت کشاورزی ایالت ˈترانسکیˈ (کیپ شرقی فعالی) سفیدپوستان برگزیده شد.

بنابر این،همین اختلافات سیاسی منجر به جدایی آنها در آوریل ۱۹۹۲(قبل از پیروزی انقلاب در 1994) شد و سرانجام آنها در1996 پس از یک رسوایی مالی و آدم ربایی وینی که ˈشبیر شیخˈ معاون ˈجیکوب زوماˈ رییس جمهور فعلی و دبیرکل وقت حزب حاکم کنگره ملی آفریقا (ای ان سی) نیز در آن دست داشت، از هم طلاق گرفتند.

ماندلا سرانجام در هشتادمین سالگرد تولد خود در 1998 با ˈگراسا ماشلˈ بیوه ˈسامورا ماچلˈ، رئیس جمهور سابق موزامبیک و متحد کنگره ملی آفریقا که 12 سال پیشتر در سانحه هوایی کشته شده بود، ازدواج کرد.

گفته می شود ازدواج با گراسا تعادل نسبی را در زندگی نلسون ایجاد کرده بود.

همچنین یادآوری می شود که بزرگترین فرزند ماندلا در 1968 در یک تصادف اتومبیل جانش را از دست داد و مادرش نیز در همان سال از دنیا رفت و نیز ˈماگاتوˈ پسر دیگر وی نیز در ششم ژانویه ۲۰۰۵ بر اثر ابتلا به بیماری ایدز درگذشت.

براساس این گزارش، چند روز پس از مرگ نلسون ماندلا، ˈماکازیوهˈ دختر بزرگ وینی و نلسون خواستار تغییر در حیطه بندی قدرت در خانواده ماندلا شد و از ماندلا (نوه پسری) پدرش از همسر سوم او، خواست قفل های درب های خانواده را به روی همه اعضای آن باز کند.

یادآوری می شود که مغزی های درهای ورودی خانه ماندلا پس از مرگ او عوض،آب و برق آن قطع شد و حتی به برخی اعضای خانواده گفته شده بود که اموال شخصی خود را از خانه اصلی ماندلا خارج سازند.

در هر حال، مدتی است که خانواده ماندلا با رجزخوانی های ماکازیوه و ماندلا (دختر بزرگ او و نوه پسری بزرگ) رهبر فقید این کشور برای دستیابی و کنترل بر اموال بزرگ خاندان ماندلا متشنج است.

از یک طرف، امتیرارا اعلام کرد که ماندلا شش سال قبل ˈماندلاˈ نوه بزرگ پسری خود را به عنوان سرپرست خانواده پس از مرگش تعیین کرده بود،از طرف دیگر طبق عرف قبیله خوسا که ماندلا به آن تعلق دارد و نیز قبیله سوتو و حتی زولو در این کشور،هرکسی که متوفی در زمان حیاتش او را به عنوان سرپرست خانواده تعیین کند هم او به عنوان ˈوصیˈ اوست و می تواند در باره هرآنچه از متوفی به جا می مانده، تصمیم بگیرد.

بنابراین در نشستی که روز جمعه میان بزرگان قبیله خوسا و خانواده ماندلا برگزار شد، قرار بر این شد که وینی بیش از این به خود اجازه ندهد در خصوص فرهنگ قبیله و آداب و رسوم آن در رسانه ها اظهار نظر کند.

به گفته سخنگوی خانواده ماندلا،تاکنون هیچ سند و یا شاهدی که دلالت بر ظلم بر ˈماشلˈ بیوه ماندلا بوده باشد در جلسات خانوادگی و قبیله ای مشاهده نشد و لذا همه اعضای خانواده باید حرمت او را به عنوان همسر قانونی ماندلا که تا لحاظات آخر عمر نیز با او بود، نگهدارند.

متیرارا همچنین متذکر شد که دو دختر بزرگ ماندلا همچون برخی دیگر از اعضای خانواده با به فراموشی سپردن میراث قبیله ای و ملی خود حتی به خود اجازه نداند، لباس سنتی عزا و روبان مشکی را که به ˈآماگوشاˈ معروف هستند در مراسم های پدرشان برتن کنند، از اینرو آنها نمی توانند میراث بر کسی باشند که او خود بر حفظ ارزش های قبیله ای همواره تاکید می کرد.

یادآوری می شود که ماندلا با نام فبیل ای ˈرولیهلاهلا ماندلاˈ در 14 آذرماه در سن 96 سالگی در منزل خود در ˈهوتونˈ ژوهانسبورگ درگذشت و 10 روز بعد در روستای زادگاهش در کونو که بیشتر دوران کودکیش را در آن گذرانده بود، به خاک سپرده شد.

پدر ماندلا، ˈگادلا هنری مپهاکانییسواˈ عضو شورای سلطنتی مردم تمبو بود که البته ماندلا نیز قرار بود چنین مقامی را از پدر به ارث ببرد.

زیرا پدر ماندلا نقشی اساسی در به سلطنت رسیدن ˈجونگینتابا دالیندیبوˈ در تمبو داشت، از اینرو دالیندیبو نیز پس از مرگ پدر ماندلا با به فرزندی گرفتن او (نلسون) به صورت غیر رسمی این لطف وی را جبران کرد.

در مجموع، پدر ماندلا نیز چهار همسر داشت، که از این تعداد در مجموع 13 فرزند (چهار پسر و 9 دختر) به جا مانده بودکه البته خود ماندلا ˈسومینˈ فرزند از نظر نظام رتبه بندی پیچیده سلطنتی از همسر سوم بود.

اما او در هفت سالگی، نخستین عضو خانواده خود بود که به مدرسه پا گذاشت و آنجا بود که توسط یک معلم متدیست مسیحی، با تبعیت از نام ˈهوراسیو نلسونˈ دریاسالار انگلیسی، ˈنلسونˈ نام نهاده شد.

پدر رولیهلاهلا وقتی وی نه ساله بود براثر ابتلا به بیماری سل درگذشت و ˈجونگینتاباˈ نایب السلطنه سرپرستی وی را بر عهده گرفت.

ماندلا در یک مدرسه تبلیغی ˈوسلیˈ در همسایگی محل زندگی نایب السلطنه مشغول به تحصیل شد.

بر اساس رسوم تمبو، او در 16 سالگی متشرف شد (جایگاه اجتماعی قبیله ای گرفت) و در موسسه شبانه روزی ˈکلارک بریˈ به تحصیل فرهنگ غرب پرداخت و بعدها وارد دانشگاه مکاتبه ای شد و در رشته حقوق مدرک گرفت و حتی دفتر وکالت نیز راه اندازی کرد.

سرانجام اینکه پس از مرگ ماندلا از او یک همسر قانونی، دوهمسر غیرقانونی (مطلقه)، شش فرزند و 20 نوه و البته تعداد زیادی نتیجه نیز بر جای ماند که 30 تن از آنها امروزه میراث بر اموال منقول و غیرمنقول او هستند.

البته میراث ماندلا فقط به اموال منقول و غیر منقول او محدود نمی گردد، چرا که نام او حتی به عنوان یک برند تجاری بر 18 محصول بازرگانی ثبت شده آفریقای جنوبی و سراسر جهان همچون لباس های ورزشی، تی شرت ها و بسیاری موارد دیگر تبدیل شد و بطور دوره ای مبلغی را همراه با حق مالکیت معنوی 130 عنوان از کتب و آثار مکتوب و یا عنوان های تجاری همچون قهوه خانه، لباس فروشی، تولیدی های بزرگ، استخر؛ ورزشگاه، پارک برای خانواده به ارمغان می آورد.

از همین رو حتی قبل از مرگ ماندلا نیز برخی از اعضای خانواده او از جمله نوه ها سعی کردند از این عنوان سوء استفاده های جدی به عمل آورند و البته این عواها و سوء استفاده ها حتی به پس از مرگ او نیز ادامه یافته است.

به گزارش تارنمای ˈتایمز لایوˈ آفریقای جنوبی اختلافات خانوادگی پس از مرگ مادیبا حتی در تقسیم و یا تصاحب اموال شخصی او از جمله ˈشرابˈ ها، آثار هنری، کلاه، نشان سینه و هدایای شخصی بجا مانده نیز کشیده شده است و حتی برخی از این اموال بصورت غیرقانونی در کوچه و بزرن های نیز با نام ˈتاتاˈ و یا ˈمادیباˈ به قیمت گزاف خرید و فروش می شود.

کتابفروشی های معروف آفریقای جنوبی نیز در سه روز نخست پس از مرگ ماندلا 378 مورد کتاب های شخصی او را فروخته و گزارش ها حاکی است که روزانه 60 کتاب او در بازار مکاره به فروش خاص می رسد.

تحلیلگران اجتماعی و فرهنگی معتقدند که امروزه به دلیل ایجاد یک نقطه خاکستری در حوزه زندگی معنوی و شخصی ماندلا پس از مرگش، هرکس به خود اجازه می دهد در سایه این محیط خاکستری به هر اقدام سودجویانه ای، ولو به قیمت نابودی ارزش معنوی این شخصیت معنوی جهانی دست زند.

قابل توجه اینکه، غیر از اعضای خانواده و دوستان ماندلا، بعید نیست حزب حاکم کنگره ملی آفریقا (ای ان سی) و هر یک از اعضای آن نیز پس از مرگ رهبر فقید و از اعضای بنیانگذار این حزب نخواهند از نام و اعتبار او چه در سطح ملی و یا جهانی سوء استفاده کنند و حتی نخواهد در چرخش های سیاسی از آرمان های اولیه ای ان سی و اعمال سلیقه و سیاست های شخصی خود نیز از نام و اعتبار او خرج نکنند.

سوء استفاده های ناگوار و کثیفی که حتی پس از یک روز از مرگ او توسط برخی اعضای خانواده و دوستان و آشنایان او در سطح محلی، ملی و منطقه ای و حتی بین المللی رخ داده و هنوز هم می افتد.

در هر حال همانگونه که تاکنون برخی از اعضای خانواده و وابستگان ماندلا از اموال، دارایی های مادی و معنوی او سوء استفاده کردند و ضربه سنگین بر اعتبار او وارد کردند، بعید نیست پس از این نیز این روند به اشکال مختلف ادامه یابد، زیرا این درسی است که تاریخ زندگی پس از مرگ بزرگان و شخصیت های نامدار جهان به انسان می دهد.

وی نیز بعید نیست همین اختلافات داخلی و سوء استفاده های درون خاندان او، سرآغاز برخی اختلافات اساسی تر سیاسی و اجتماعی در سطح جامعه ای آفریقای جنوبی که روزی ماندلا صلح طلب و یا به اعتقاد برخی همرزمان سابق او سازشکار معمار آن بود، نشود، زیرا مدتی است که نشانه های این اختلافات گسترده تر در گوشه و کنار این کشور به گوش نیز رسیده است.