نمونه مشابه وضعیتی که این روزها درباره شهرداری تهران در رسانه ها مطرح می شود در سال 1337 نیز در افکار عمومی وجود داشت، در آن زمان نیز سانحه آتش سوزی در تهران، باعث شد شهردار وقت، مجبور به استعفا شود، البته تفاوت آتش سوزی سال 37 انبار گندم تهران، با آتش سوزی اخیر خیابان جمهوری در این بود که سانحه 55 سال پیش، تلفات جانی در پی نداشت و تنها خسارات مالی عظیمی به شهر وارد کرد. شهردار وقت تهران، سرلشکر محمود دولو پس از سه ماه مقاومت در برابر فشار افکار عمومی، مجبور به استعفا شد و پس از او، موسی مهام که به بلدیه طهران رسید، بلافاصله نوسازی و بهسازی ناوگان آتش نشانی را در دستور کار خود قرار داد و 40 دستگاه ماشین آتش نشانی جدید خرید و شروع به آموزش به پرسنل آتش نشانی کرد.
در تاریخ بلدیه تهران، موارد متعددی وجود دارد که نشان می دهد بحران در خدمات شهرداری، باعث مشکلاتی برای شهردار وقت، و چه بسا استعفای او شده است.
به گزارش خبرآنلاین؛ در این گزارش کوتاه، به اجمال سعی شده است دردسری که برای برخی از شهرداران تهران در طول تاریخ به وجود آمده عنوان شود. در جداول زیر، سعی شده به تفکیک سال و دوره (پیش و پس از انقلاب) سرنوشت شهردارانی که دوران خدمت آنها، حادثه ای اتفاق افتاده و نتیجه آن را بیاوریم.
سرنوشت شهرداران پس از انقلاب تهران پس از حوادث و جنجال ها؛
سال |
شهردار وقت |
بحران |
نتیجه بحران |
1366 |
محمدنبی حبیبی |
فاجعه سیل در شمال تهران (تجریش) که 176 نفر در آن سیل کشته شدند |
مجبور به استعفا شد |
1377 |
غلامحسین کرباسچی |
اتهامات اختلاس، ارتشا، کلاهبرداری، تضییع حقوق بیت المال، فروش تراکم غیرمجاز، برج سازی، تغییر کاربری اراضی و دهها مورد اتهام دیگر به او زده شد |
او توسط غلامحسین محسنی اژه ای محاکمه شد و به حبس و پرداخت جریمه و رد مال، محکوم شد. از خدمت در شهرداری تهران، مفصل شد. مدتی هم به زندان رفت. |
1380 |
مرتضی الویری |
او با 15 فقره شکایت از سوی اشخاص حقیقی و حقوقی به دادگاه احضار شد و تحت فشار شورای شهر وقت، سه معاون معزول خود را به شهرداری برگرداند. اختلافات درونی شورا روی عملکرد او تاثیر زیادی داشت |
او با فشار شورای شهر و پس از مدتی مقاومت با پشتوانه وزارت کشور، مجبور به استعفا شد. الویری بعد از استعفا، علت این کار را بی ضابطه و نابه سامان بودن شهرداری و بی اعتبار بودن تصمیمات شورای شهر عنوان کرد |
1381 |
محمدحسن ملکمدنی |
غرق شدن 6 کودک در دریاچه شورای شهر تهران |
قصور معلمان در این سانحه اثبات شد و شهرداری تبرئه شد |
1381 |
محمدحسن ملکمدنی |
اتهام اختلال در سیستم مالی شهرداری تهران از سوی شورای وقت شهر به او زده شد |
او به تراکم فروشی اعتقادی نداشت و به دلیل جلوگیری از فروش تراکم و به خاطر کاهش درآمدهای شهرداری، با فشار شورای شهر استعفا داد. |
1382 |
محمود احمدینژاد |
برخی از بحرانهای زمان شهرداری او سالها بعد (1391) مطرح شد، از جمله هزینه کرد مبلغ 330 میلیارد تومان بدون سند و مجوز شورای شهر، تغییر مدیریتها در شهرداری تهران که مورد اعتراض کارکنان همراه بود و در سال 84 نیز با اختصاص یک و نیم میلیارد تومان به موسسه آینده روشن قم جهت فعالیتهای پژوهشی درباره مهدویت، زیر سئوال قرار گرفت. از نتایج بررسی ها برای پیدا شدن محل صرف این بودجه تاکنون چیزی منتشر نشده است. |
او در سال 84 به عنوان رئیس جمهور به دولت رفت و هنوز برخی از پرونده های زمان مدیریت او در شهرداری تهران و دولت باز است |
1384 تاکنون |
محمدباقر قالیباف |
جابجایی، عزل و نصبهای مدیران شهرداری که همواره مورد اعتراض شوراهای شهر بوده است، تراکم فروشی بی سابقه |
- |
1387 |
محمدباقر قالیباف |
عدم توجه به بافتهای تاریخی از جمله تخریب آثار تاریخی جنب خانه مشیرالدوله پیرنیا در خیابان منوچهری؛ در این ماجرا شهرداری منطقه 12، نادر کرمی به دادگاه هم احضار شد. این حادثه باعث تجمع شهروندان و اعتراض نخبگان شد. سقوط جرثقیل در آن سال که باعث کشته شدن دو نفر شد |
سازمان میراث فرهنگی و شهرداری تهران مقصر شناخته شد و پروانه ساخت این بنا، به دو طبقه کاهش یافت و مدیرکل وقت میراث فرهنگی استان تهران مجبور به استعفا شد |
1391 |
محمدباقر قالیباف |
آب گرفتگی متروی تهران در فروردین این سال منجر به طرح شکایت از سوی استانداری شد. |
هنوز پرونده به دلیل مسایل مربوط به بیمه باز است |
1391 |
محمدباقر قالیباف |
سقوط جرثقیل در مرداد 91 از طبقه دوم پل صدر که منجر به مرگ یک نفر و مصدومیت شدید یک خانم شد |
پرونده هنوز باز است |
سرنوشت شهرداران پیش از انقلاب تهران پس از حوادث و جنجال ها؛
سال |
شهردار وقت |
بحران |
نتیجه بحران |
1317 |
سرتیپ حسین علی هوشمند |
به دلیل قصور (عدم آب پاشی معابر)، توسط رضا شاه به زندان افتاد |
در زندان بر اثر بیماری تیفوس درگذشت |
1321 |
محمد سجادی |
عدم رسیدگی به وضعیت شهر تهران |
به خاطر اشغال تهران توسط متفقین و عدم رسیدگی به نظافت شهر، مجبور به استعفا شد |
1322 |
فضل الله بهرامی |
بخشی از اموال شهرداری را صرف ساخت و ساز کاخ کرد و عدم پرداخت حقوق کارکنان در زمان او بدهی شهرداری تهران را به 103 میلیون ریال رسید |
با اعتراض کارکنان شهرداری، مجبور به استعفا شد |
1323 |
عباس قلی گلشائیان |
اتهامات متعددی از جمله جلوگیری از اجرای مقررات به او زده شد |
او به علت مبارزه با کارمندان شهرداری که اتهامات مالی داشتند و به دستور مقامات دولتی مجبور به استعفا شد |
1328 |
غلامحسین ابتهاج |
اتهام 47 میلیون ریال اختلاس از شهرداری به او زده شد و به دلیل معامله اراضی مهانخانه شهرداری و بلوار کرج به دادگاه رفت |
به دلیل این اتهامات از خدمت در شهرداری منفصل شد |
1330 |
سید محمود نریمان |
همراهی و همکاری با دکتر مصدق |
به دلیل همراهی با قیام مردمی 30 تیر مجبور به استعفا شد |
1330 |
دکتر مهدی نامدار |
اعتراض اهالی خیابانهای فلاح، شکوفه، دلگشا به عدم آسفالت کردن معابر |
پس از تجمع مردم و برخی تعقیبات قانونی، از شهرداری تهران استعفا داد |
1335 |
نصرالله منتصر |
اتهام اختلاس در شهرداری تهران |
بازداشت به دلیل این اتهام و انفصال از خدمت |
1337 |
سرلشکر محمود دولو |
آتش سوزی گسترده در انبار گندم تهران، بدون تلفات جانی |
استعفا به دلیل فشار افکار عمومی |
1340 |
موسی مهام |
اتهام تخلف مالی در شهرداری تهران |
مجبور به تودیع وجه الضمان 610 میلیون ریالی به دیوان کیفر شد و منفصل از خدمت شد |
1340 |
فتح الله فرود |
سازماندهی تظاهرات علیه دولت دکتر امینی- سواستفاده مالی برخی از مدیران شهرداری- گرانی نرخها |
بازداشت به دلیل شرکت در توطئه علیه دولت |
1342 |
احمد نفیسی |
اتهام تخلف مالی از جمله تصرف غیرقانونی اموال شهرداری و جلوگیری از اجرای مقررات به او زده شد |
4 سال بلاتکلیف در زندان ماند و پس از آن، توسط دیوان کیفر تبرئه شد |
1347 |
سیدجواد شهرستانی |
پس از بارندگی شدید، آبگرفتی در خیابانها به وجود آمد و اتهام وارد کردن 30 میلیارد ریال خسارت به شهر به دلیل قصور شهرداری در ساماندهی آبهای سطحی او زده شد |
با فشار انجمن شهر (شورای شهر سابق) مجبور به استعفا شد |
1357 |
غلامحسین نیک پی |
دستگیری توسط کابینه ارتشبد غلامرضا ازهاری به دلیل فساد و ارتباط با دربار در 13 بهمن 57 |
اعدام توسط دادگاه انقلاب اسلامی در سال 58 |
1357 |
جواد شهرستانی |
اتهام سوءاستفاده در معاملات خرید کامیون و تریلر، در زمان حضورش در وزارت راه |
تعقیب به این اتهام و سال 66 تبرئه شد |
* مورخ و مسئول دفتر پژوهشهای تاریخی و اجتماعی شهر تهران