آفتابنیوز : آفتاب: جام جم آنلاین نوشت: با این که اسفند تازه شروع شده، اما از حدود دو هفته گذشته بازار کالاهای مختلف با ارائه تخفیفهای زودهنگام به استقبال عید نوروز رفته است. این در حالی است که عیدیهای کارمندان و کارگران هنوز پرداخت نشده و قشر عظیمی از مردم هنوز خریدهای خود را شروع نکردهاند.
با این حال گرچه به نظر می رسد رکود تورمی و قیمت های بالا توان مردم را برای خرید سال نو کاهش داده است، اما بهبود نسبی اوضاع اقتصادی کشور همراه با تخفیف های ویژه سال نو شاید بتواند انگیزه خرید انواع و اقسام کالاها را در مردم افزایش دهد، بخصوص این که تخفیف های 30 تا 70 درصدی چیزی نیست که کسی بتواند بسادگی از کنار آنها بگذرد و دست خالی از مراکز خرید بیرون برود.
این جلب توجه تا اندازه ای است که عده ای از مردم حتی زمانی که قصد خرید ندارند، با ورود به مراکز خرید و مقایسه قیمت های قبل و بعد و حساب پس اندازی که از این تخفیف حاصل می شود، گاهی گزینه خرید را انتخاب می کنند تا به این ترتیب سود بیشتری ببرند و خرید ارزان تری داشته باشند.
در این میان اگرچه مدتی است گروهی از مردم همواره خرید خارج از فصل را در برنامه خود قرار داده اند تا به این روش ارزان تر خرید کنند و اجناس مرغوب تری هم گیرشان بیاید، اما عده ای نیز هستند که تنها لحظاتی پس از خرید با شادمانی از این که تخفیف 70 درصدی گرفته اند با خود می اندیشند آیا از هول حلیم در دیگ نیفتاده اند و تنها به دلیل ارزان شدن قیمت کالا اقدام به خریدی نکرده اند که ضرورتی نداشته است.
گاهی هم برخی فروشگاه ها از روشی قدیمی یعنی افزایش ابتدایی قیمت ها و سپس ارائه تخفیف استفاده می کنند، اما به نظر می رسد این روش دیگر چندان کارساز نیست و برخی تخفیف ها واقعی بوده و قیمت ها سال نو را به کام خریداران شیرین تر می کند.
حراج برندها
در بسیاری از کشورهای توسعه یافته اصولا فصل حراج، فصلی برای حمایت از مصرف کننده است و کاهش قیمت ها به قدری واقعی است که مشتریان ساعت ها پیش از شروع حراج پشت در مغازه صف می کشند. در این حراج ها که متعلق به برندهای معروف است، فروشگاه ها تمام اجناس خود را بدون قید و شرط و با درصد قابل توجهی تخفیف عرضه می کنند و از طریق سود کمتر ـ فروش بیشتر، کسادی سایر ماه های سال را جبران می کنند.
در ایران نیز بسیاری از نمایندگی های برندهای معروف پوشاک، کیف و کفش، لوازم خانگی و... با رسیدن سال نوی میلادی و تا پایان سال شمسی، کالاهای خود را مشمول تخفیف می کنند و به این ترتیب در بازار حراج ها پیشقدم می شوند. هرچند درصدهای تخفیف و روش آن قابل مقایسه با سایر کشورها نیست.
بر این اساس هم اکنون برندهایی چون بنتون به میزان 20 درصد، آدیداس 20 تا 60 درصد، بوسینی 20 درصد، جین وست 70 درصد، زارا 20 درصد، دبنهامز 30 درصد، پولو 35 درصد، کلارکس 30 درصد، جیوکس 20 تا 30 درصد، ورساچه 20 تا 30 درصد، دیزل 50 درصد، لاگوست 30 درصد، جوردانیو 70 درصد (حراج زمستانی تا 7 اسفند)، ماسیمو 40 درصد و فیلا به میزان 50 درصد اجناس خود را حراج کرده اند. البته گاه قیمت های آنها در خارج فصل به قدری گران است که حتی برخی از افراد نسبتا مرفه نیز از خرید آنها خودداری کرده و خرید را به زمان حراج موکول می کنند، اما عده ای دیگر از مردم نیز هستند که عقیده دارند قیمت های این برندها به قدری گران است که خریدار متوسط و متوسط رو به پایین حتی در این زمان نیز نمی تواند خرید کند و تنها به تماشای اجناس اکتفا می کند.
اما برخی از برندهای داخلی در کشور هم بیکار نمانده و ارائه تخفیف های خود را شروع کرده اند. ازجمله نوین چرم 20 درصد تخفیف + 10 درصد هدیه خرید، چرم مشهد 10 تا 35 درصد، چرم میش تا 40 درصد، هالیدی 25 درصد (5 اسفند) و پاتن جامه تا 25 درصد تخفیف را مشمول کالاهای خود کرده اند.
در همین حال کارشناسان درباره صحت حراج برندها به جام جم گفتند برندهای معروف به دلیل آن که خواهان حفظ هویت و اعتبار خود هستند، خوشنامی را فدای سودهای کوتاه مدت نکرده و قیمت های بیشتر آنها واقعی است و حراج آنها نیز زیر نظر اتحادیه های صنفی و با مجوز انجام می شود.
تخفیف در بازار لوازم خانگی و خدمات پزشکی
در همین حال بازار لوازم خانگی نیز از تخفیف های نوروزی عقب نیستند. بسیاری از شرکت های معروف چون ال جی ، سامسونگ، سونی، دوو و... دست به حراج و جشنواره خرید همراه با ارائه جوایز زده اند. به عنوان مثال شرکت ال جی در جشنواره فروش نوروزی به خریداران تلویزیون های 42 اینچ اش یک پلیر هدیه کرده است. همچنین به خریداران تلویزیون های 47 اینچ 400 هزار تومان، به خریداران تلویزیون های 55 اینچ، یک میلیون تومان و به خریداران تلویزیون های 84 اینچ، پنج میلیون تومان تخفیف می دهد.
سامسونگ هم از ارائه تخفیف های 10 تا 16 درصدی به خریداران تلویزیون های خود خبر داده و اعلام کرده است بیشترین تخفیفش به تلویزیون 70 اینچ مربوط است که حدود 4 میلیون و 500 هزار تومان تخفیف شامل حالش می شود.
با این حال بسیاری از خریداران بر این عقیده هستند که این تخفیف ها تنها شامل مدل های گرانقیمت محصولات این شرکت ها شده و مدل های ارزان تر را شامل نمی شود.
از سوی دیگر امسال به دلیل این که امید به بهبودی در شرایط اقتصادی کشور دیده می شود تغییرات چشمگیری در ارسال پیامک های تبلیغاتی پزشکان بخصوص جراحان زیبایی دیده می شود که درصدهای 40 تا 50 درصدی در هزینه های خود را ارائه کرده اند و به نظر می رسد تلاش می کنند حداکثر بهره خود را از شرایط نوروزی ببرند. لیزر، خدمات پوست و مو، دندانپزشکی زیبایی، سولاریوم، کاشت مو و جراحی های زیبایی و رفع چاقی برخی از این خدمات را شامل می شود. هرچند در آشفته بازار تبلیغات پزشکی معلوم نیست کدام یک از این مراکز دارای مجوز هستند و آیا اصولا ارائه این خدمات از نظر قوانین و استانداردهای پزشکی جایز هست یا خیر.
چه کسی تخفیف ها را تعیین می کند؟
باید در نظر داشت تخفیف های اصناف شرایط و ضوابطی دارد. در قانون نظام صنفی تعیین شده است باید نوع کالا، کیفیت کالاو قیمت گذاری آن در اتحادیه مربوطه انجام گرفته و فروشگاه ها در بنری با مهر و مجوز اتحادیه، اطلاعیه حراج را بر سر در فروشگاه خود نصب و تحت نظارت اقدام به حراج کالا کنند.
تعیین میزان تخفیف کالاها به این شکل صورت می گیرد که صاحب فروشگاه ابتدا باید فاکتور خرید یا قیمت تمام شده کالا را به اتحادیه ارائه داده و با افزودن میزان سود قانونی تا 30 درصد به آن، قیمت نهایی فروش را مشخص کند. در زمان حراج کالا تعیین درصد حراج از سوی فروشنده تعیین می شود. روش کار به این شکل است که فروشنده پیشنهاد می کند بخشی از سود فروش کالا را دریافت نکرده و کالا را به قیمت فاکتور خرید یا اندکی بیش از آن بفروشد. بنابراین میزان درصد حراج به سودی که فروشنده روی آن کشیده است برمی گردد. حتی برخی از فروشندگان پا را فراتر گذاشته و هزینه حمل و نقل کالا را نیز از آن حذف می کنند تا درصد حراج را بالاتر ببرند.
حتما فاکتور بگیرید
حسین اسدی، مدیرکل اتاق اصناف ایران با بیان این که با حراج های غیرقانونی برخورد می شود، به «جام جم» گفت: نباید هنگام ارائه تخفیف کیفیت کالا کم شود و باید شرایط کالا عالی و سایزها مناسب و با تنوع و رنگ همراه باشد.
وی به مردم توصیه کرد: در فصل حراج از هیچ فروشگاه و واحد صنفی به هیچ عنوان کالای بدون فاکتور خریداری نکنند چراکه تنها ملاک برای رسیدگی به مشکلات و شکایت مردم از واحدهای صنفی همین فاکتورها هستند.
تخفیف 70 درصد واقعی نیست؟
بسیاری از فروشگاه ها کالاهای خود را با تخفیف قابل توجه 70 درصدی به فروش می رسانند. تخفیفی که به نظر نامتعارف می آید و این سوال را مطرح می کند که آیا جنس فروخته شده واقعا 70 درصد تخفیف داشته و تنها 30 درصد قیمت آن گرفته می شود؟
اسدی در این باره به «جام جم» گفت: چنین چیزی امکان ندارد. تمام کالاها یک قیمت تمام شده دارند و در عین حال تولیدکننده هم سودی را دریافت می کند. بنابراین توزیع کننده، کالا را با قیمتی از تولیدکننده دریافت می کند که سود خود را روی کالا کشیده است و علاوه بر این سود توزیع کننده نیز هنگام فروش بر قیمت کالا لحاظ می شود که طبق قانون بالاترین میزان آن 32 درصد است. با این حال چگونه ممکن است فروشنده ای 70 درصد تخفیف را شامل حال کالای خود کند؟ این مساله به این معناست که سود توزیع و تولید، هزینه های حمل و نقل و اجاره احتمالی واحد صنفی خود را از قیمت کالا حذف کند و جنس خود را از قیمت تولید هم کمتر بفروشد.
به گفته وی با همین ملاحظات بسیاری از این حراج ها غیرقانونی و بدون هماهنگی با اتحادیه های صنفی بوده و کلاهبرداری ای بیش نیست که برای منحرف کردن ذهن خریداران صورت می گیرد.
حراج های غیرواقعی و ترفندهایی که زده می شود
در همین حال در برخی حراج ها نشانه هایی وجود دارد که نشان می دهد شاید برخی از آنها واقعی نیست و در نهایت به نفع مصرف کننده تمام نمی شود. در واقع بازدن ترفندهایی مردم از خرید جنس راضی نخواهند بود. برخی شهروندان در گفت وگو با خبرنگار ما تاکید کرده اند برخی تخفیف های پرطمطراق و ارقام آنچنانی تنها ترفندی است که برای فروش بیشتر جنس به کار می رود و در نهایت تخفیف ها واقعی نیست. لذا خرید از این حراج ها نیز چندان به صرفه نیست و منافع خریداران و مصرف کنندگان را تامین نمی کند.
یکی از دلایلی که در این گفت وگوها به آن استناد شد، این است که بسیاری از این فروشگاه ها قید و بندهای متعددی برای ارائه تخفیف در برابر مشتری می گذارند که خرید ارزان تر را برای خیلی از مردم دشوار می کند.
به عنوان مثال در برخی فروشگاه ها تنها بخش بسیار کوچکی از اجناس موجود مشمول تخفیف می شود و در بیشتر موارد این اجناس نیز تنوع، جنس، رنگ و کیفیت کافی ندارند و به اصطلاح تک مانده و بنجل و بی خریدار محسوب می شوند.
نمونه دیگری از این قید و بندها این است که در این حراجی ها برای برخورداری از تخفیف اعلام شده، شرط و شروط های متعدد و بعضا غیراقتصادی پیش پای مشتریان گذاشته می شود. ازجمله این که گفته می شود سقف خرید از فروشگاه باید به رقم مشخصی برسد تا تخفیف آگهی شده در پشت ویترین مشمول خریدار شود. مثلا حتما باید یک میلیون تومان جنس ببرید تا 30 درصد تخفیف بگیرید!
برخی فروشگاه ها پا را از این هم فراتر نهاده و خرید یک کالا را مشروط به خرید اقلام دیگر می کنند تا به تخفیفی که در بوق و کرنا کرده اند، جامه عمل بپوشانند. لذا فقط یک گشت زدن ساده در برخی از فروشگاه ها نشان می دهد تخفیف های وعده شده فقط تابلویی برای جذب بیشتر مشتری به درون فروشگاه است و جز تلف شدن وقت و نقش بستن اخم نارضایتی بر چهره بسیاری از مراجعان حاصل دیگری ندارد.