کاشان همانند دیگر شهرهای قدیمی ایران معماری سنتی شهریاش را تا اوایل قرن بیستم حفظ کرده بود، این چینش سنتی که در دورههای سلجوقی و صفوی شکل گرفته بود و تا دوران قاجار ادامه یافته بود، در دورهٔ پهلوی و به ویژه نیمه دوم قرن بیستم به شدت تغییر یافت.
شهر قدیمی کاشان را دیواری بلند محصور میکرده و رفت و آمد به درون شهر توسط چند دروازه صورت میگرفته. فضای درون شهر مانند دیگر شهرهای دوران میانهٔ اسلامی به چهار قسمت ارگ، مدارس، بازار و محلات تقسیم میشده. قلعه جلالی (ارگ حکومتی کاشان) که در زمان سلطان ملکشاه سلجوقی ساخته شده بود، در طول قرن هجده و نوزده میلادی از میان رفته در حالی که برجها، دروازهها و دیوارههای شهر در سراسر قرن نوزدهم باقی مانده بودند.
بازار کاشان در مرکز این شهر واقع شده است و دیگر فضاهای شهری در دو طرف
آن قرار گرفتهاند، این بازار در دوره صفویه رونق فراوانی داشتهاست که
البته در دوره قاجار میزان قابل ملاحظهای از آن رونق کاسته شده.
افزودههای جدیدتر بازار شامل تیمچه امینالدوله، دو مدرسه و یک مسجد است.
از
بناهای تاریخی مهم کاشان که هنوز استوار ماندهاند یا آثارشان پابرجاست
میتوان به مناره زین الدین،آرامگاه سلطان عطابخش،مسجد عمادی (مسجد
میرعماد)، مسجد جامع، مدرسه سلطانی، مسجد آقابزرگ، قلعه جلالی، حمام سلطان
امیراحمد و کاروان سرای امین الدوله اشاره کرد، در همه این بناها ویژگیهای
معماری مشابه دیده میشود، جز مناره زین الدین که در این زمینه یکتا است.
کاشان حداقل نوزده عمارت تاریخی دارد که به خوبی محفوظ ماندهاند. این عمارتها عناصر عمومی خانههای سنتی کاشان را دارا میباشند، اما نسبت به آنها دارای فضاهای بزرگتر، معماری ماهرانه تر و عناصر مجلل تری هستند. از معروف ترین این عمارتها میتوان به خانه بروجردیها، خانه بنی کاظمی و خانه مرتضوی اشاره کرد.
باغ فین
باغ فین از معروف ترین فضاهای سبز کاشان است و از مهمترین نمونههای باغهای ایرانی است که هنوز زنده و پابرجاست، وجود عناصر آب و درخت که عناصری پویا هستند در کنار ابنیه که عناصر ثابت معماری هستند، هویتی زنده به این اثر فرهنگی و تاریخی بخشیدهاست. این باغ در مقایسه با بسیاری از باغهای ایرانی مشابه، باغ فین با آب قابل توجهی مشروب میشود. این مجموعه که در کنار میدان نقشجهان و کاخ چهلستون، بیشترین بازدید کننده و گردشگر استان اصفهان را به سوی خود جلب مینماید،در سال ۱۹۳۵ میلادی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
همچنین کار ثبت جهانی این اثر که از سال ۲۰۰۷ میلادی آغاز شده بود، چندین سال به طول انجامید و سرانجام در زمستان ۱۳۸۹، مرحله اول ثبت این اثر در فهرست میراث جهانی یونسکو به انجام رسید. برخی منابع تاریخی قدمت این باغ را به دوران سلطنت آلبویه میرسانند، در حالی که ساختمان باغ فین فعلی به دوران شاهعباس اول نسبت داده شده میراث فرهنگی ایران طراح باغ را غیاثالدین جمشید کاشانی میداند و منابع دانشگاهی طراح باغ را شیخ بهایی معرفی میکنند. باغ فین همان جایی است که به دستور ناصرالدینشاه، در سال ۱۸۵۲ میلادی صدراعظم معروف ایران امیرکبیر را در حمام آن به قتل رساندند. از مهمترین گیاهان این باغ، ۵۷۹ اصله درخت سرو و ۱۱ اصله درخت چنار است که اغلب بین ۱۰۰ تا ۴۷۰ سال سن دارند.
اصفهان
شهری باستانی- توریستی در مرکز ایران
است. این شهر مرکز استان اصفهان و نیز مرکز شهرستان اصفهان است. اصفهان به
لحاظ جمعیت پس از تهران و مشهد سومین شهر بزرگ و توسعهیافتهٔ ایران و
یکصد و هفتاد و یکمین شهر پرجمعیت دنیاست. این شهر در میان سالهای ۱۰۵۰
تا ۱۷۲۲ میلادی به ویژه در قرن شانزدهم میلادی در میان حکومت صفویان هنگامی
که برای دومین بار پایتخت ایران شد، رونق فراوانی گرفت. حتی امروزه نیز
شهر مقدار زیادی از شکوه گذشته خود را حفظ کردهاست. بناهای تاریخی متعددی
در شهر وجود دارد که تعدادی از آنها به عنوان میراث تاریخی در یونسکو به
ثبت رسیدهاند.اصفهان در سال ۲۰۰۶ به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام
انتخاب شد.این شهر به داشتن معماری زیبای اسلامی و بسیاری از بلوارهای
زیبا، پلهای سرپوشیده، کاخها، مسجدها و منارههای منحصربفرد معروف است.
این امر باعث شدهاست که در فرهنگ ایرانی اصفهان نصف جهان لقب بگیرد. میدان
نقش جهان یکی از بزرگترین میدانهای دنیاست و نمونه برجستهای از معماری
اسلامی است که توسط یونسکو به عنوان میراث جهانی ثبت شدهاست.
دیدنی ها
اصفهان سرشار از آثار هنری و تاریخی است
که میدان نقشجهان، مسجد امام، خانه خان (خوراسگان)، امام زاده ابو العباس
(خوراسگان) مسجد شیخ لطف الله، منار جنبان، برج کبوترخانه، گذر چهارباغ
عباسی، سبزه میدان، کاخ چهلستون، آتشگاه اصفهان، کاخ عالیقاپو، کاخ هشت
بهشت، کلیسای وانک، حمام علیقلی آقا، مدرسه چهارباغ و هتل عباسی از
بارزترین آنها هستند.
موزهها
اصفهان به جهت داشتن موزههای مختلف و با ارزش مشهور است که از آن میان میتوان به موزههای زیر اشاره کرد؛
موزه هنرهای معاصر اصفهان، موزه هنرهای تزیینی اصفهان، موزه صنایع دستی و هنرهای سنتی اصفهان، کاخ موزه چهل ستون، موزه کلیسای وانک، موزه تاریخ طبیعی اصفهان، موزه علوم و فنون آموزش پرورش اصفهان، موزه آب اصفهان، موزه شهدای اصفهان، گنجینه سنگ نوشتههای تخت فولاد، باغ موزه پروانهها.
پلهای تاریخی
سی و سه پل ،پل چوبی، پل شهرستان، پل مارنان، سی و سه پل یا پل الله وردیخان و پل خواجو و پل زمان خان
بازارهای تاریخی
بازار اصفهان، بازار قیصریه اصفهان یا بازار صفویه یا بازار سلطانی، بازار شاهی یا بازارچه بلند بازار دردشت، بازار بیدآباد، بازار ریسمان، بازار غاز، بازارهای معروفی اطراف میدان نقشجهان: بازار مسگرها، بازار هنر، بازار ترکشدوزها، بازار کلاهدوزها، بازار لوافها و بازار آهنگرها
میدان امام (ره) نقش جهان
میدان نقش جهان در تاریخ ۸ بهمن ۱۳۱۳ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد و در اردیبهشت ۱۳۵۸ جزء نخستین آثار ایرانی بود که بهعنوان میراث جهانی یونسکو نیز به ثبت جهانی رسید.
بناهای تاریخی موجود در میدان نقش جهان شامل عالیقاپو، مسجد امام (شاه)، مسجد شیخ لطفالله و سردر قیصریه است. علاوه بر این بناها دویست حجره دو طبقه پیرامون میدان واقع شدهاست که عموما جایگاه عرضهٔ صنایع دستی اصفهان میباشند.
وجهتسمیه و نامها
تا پیش از دوره صفویه، در جایگاه کنونی
این میدان، باغی به نام نقش جهان وجود داشتهاست. این باغ، نام خود را از
شهری در آذربایجان گرفته که اینک به نام نخجوان خوانده میشود. حمدالله
مستوفی درباره این شهر گفتهاست: «شهری خوش است که آن را نقشجهان خوانند و
اکثر عمارات آن از آجر است»
این
میدان که در فهرست میراث جهانی با نام میدان امام خمینی (ره) ثبت شدهاست،
در زمان ساخت و در تقابل با میدان کهنه که مسجد جامع در آن قرار داشت،
میدان نو نامیده میشد.
هتلهای اصفهان
هتل عباسی
آدرس: اصفهان، چهار باغ عباسی ، خیابان آمادگاه ، هتل مهمانسرای عباسی
هتل کوثر
آدرس: اصفهان - جنب سی و سه پل
هتل آپارتمان چهل پنجره
آدرس: اصفهان، بوستان سعدی ، هتل آپارتمان چهل پنجره اصفهان
هتل آسمان
آدرس: اصفهان، پل فلزی، خیابان مطهری، هتل آسمان اصفهان
هتل پارت
آدرس: اصفهان، خیابان چهار باغ عباسی، کوچه جهان آرا ، هتل پارت اصفهان
هتل صفوی
آدرس: اصفهان، چهار راه فلسطین - اول خیابان فلسطین
هتل عالی قاپو (پارسیان عالی قاپو)
آدرس:خیابان چهارباغ عباسی
هتل پیروزی
آدرس:میدان امام حسین - ابتدای چهار باغ پایین