آفتابنیوز : آفتاب: پنج سال از ورود واژه دیپلماسی نوروز به ادبیات سیاسی ایران و منطقه می گذرد؛ مراسمی که می تواند عاملی برای پیوند میان کشورهای حوزه به اصطلاح "نوروز" باشد.
پایگاه خبری امید هسته ای، نوشته است: برگذاریی آیینی همچون نوروز در منطقه موضوعی است که ریشه در خود منطقه و مردم آن دارد و باید فراتر از چارچوب های رسمی و دولتی برای آن برنامهریزی شود.
تبادل گردشگر در میان کشورهای منطقه بسیار ناچیز است و هر یک از این کشورها گردشگران اندکی از یکدیگر دارند، این در حالی است که سرمایه گذاری بر روی این مساله از جانب دولت ها می تواند به تدریج موجب ارتباط بیشتر بین مردم منطفه و بخش خصوصی این کشورها شده و زمینه گفتگو و ارتباطات مردمی را فراهم کند.این کشورها ایران، تاجیکستان، افغانستان، ازبکستان و نیز کشورهایی مثل ترکمنستان، چین (ایالت سینکیانگ)، ترکیه، هند، پاکستان، آذربایجان، ارمنستان و قزاقستان هستند.
دیپلماسی نوروز در چارچوب دیپلماسی عمومی هر کشور قابل توجیه است که افکار عمومی کشورها را در نظر می گیرد و بر آن است که با تاثیرگذاری بر فرهنگ سیاسی و گروههای اجتماعی اهدافی را محقق سازد. عناصر فرهنگی این آیین و سنن قدیمی در سطح جهانی بسیار تاثیرگذار است چرا كه باعث همگرایی در منطقه و حفظ اشتراكات هویتی، تمدنی، زبانی و فرهنگی می شود.
بنابر اظهارات کارشناسان یكی از نكات موثر در یادآوری نوروز، رویدادنگاری به انسان ها است و این كه انسان ها نخست از خویشان و دوستان با دنیا ارتباط برقرار كرده و سپس با كل دنیا مرتبط می شوند، در نهایت حتی در حوزه های سیاسی، اقتصادی و... نیز با استفاده از ابزار دیپلماسی فرهنگی می توان پیوندهای جهانی را حفظ و مستحكم كرد.
از این رو سنتهای مشترك و از جمله جشن گرفتن نوروز به عنوان یکی از این سنتها موجب نزدیکی به یکدیگر و بهره گیری ایران برای ایجاد و تعمیق تشكلی بر پایه سنتها و فرهنگها شده است و تاکید بر غنای این سنت ها موجب می شود که مردم کشورهای منطقه در برابر سایر فرهنگهای غالب و مسلط توان مقاومت داشته باشند.
بهرام امیراحمدیان کارشناس بین الملل در این زمینه معتقد است که نوروز برای برخی از کشورهای منطقه به بهانه ای برای توسعه گردشگری و جذب توریست تبدیل شده است و حتی به برکت برگزاری آیین ها و جشن های نوروزی کسب و کار زیادی رونق گرفته و گردش اقتصادی پدید آمده است. به همین خاطر اگر دیپلماسی نوروز بتواند خود را با الزامات اقتصادی همراه کند موفقتر خواهد بود همانطور که روابط اقتصادی ایران، ترکیه، عراق و پاکستان در حال افزایش است.
نگاه دیگر به نوروز گستره جغرافیایی آن است که اهمیت دیپلماسی آن را برای پیوند عمیق تر میان ملت ها نمایان تر می کند. فرزاد رمضانی کارشناس روابط بین الملل در این خصوص بیان می کند: اگر به گستره ای از جغرافیای نوروز نگاهی داشته باشم باید گفت که امروزه همچنان نوروز در مناطق و کشورهایی در گستره جغرافیایی جهان ایرانی و دورتا دور ایران زمین را به عنوان خاستگاه تمدن ایرانی دربرمیگیرد.
جدا از استان سین کیانگ در غرب چین، ترکمنها، ازبکها، قره قالپاقها، قزاقها و قرقیزها (در آسیای مرکزی)، آذریها و کردهای ایزدی ارمنستان، ترکهای شمال قفقاز، افغانها، پشتونها، بلوچهای پاکستان و بلوچها و تاجیکهای آسیای مرکزی، کردهای ترکیه، عراق و سوریه و تاتها و تالشهای قفقاز و ترکهای آناتولی (از جمله علوی ها) و ترکهای بالکان (قاقائوزها در مولداوی در اروپای شرقی) و مسلمانان حوزه ولگا در تاتارستان، اودمورتستان و باشقیردستان و مسلمانان آستاراخان (در فدراسیون روسیه) در این جشن سهیم هستند و حتی در بخشهایی از جنوب خلیج فارس و بحرین نیز نوروز گرامی داشته میشود.
بنابراین با توجه به اهمیت و نقش فرهنگی گسترده نوروز میتوان از آن به عنوان یک عامل فرهنگی برای اعمال دیپلماسی فرهنگی در راستای همگراییهای منطقه ای بهره گرفت. همچنین با بهرهبرداری از عنصر نوروز و همگرایی فرهنگی در سطح بینالمللی میتوان از آن به عنوان یک عامل فرهنگی- سیاسی برای اعمال گفتمان بین فرهنگی و دیپلماسی فرهنگی در راستای همگراییهای منطقه ای بهره گرفت، یعنی همچنان که در غرب نمونههای زیادی از آیینها از جمله کارناوالهای مذهبی و فستیوالهایی که با اهداف نزدیکی فرهنگها برپا میشود.
نوروز که یک آیین و سابقه تمدنی دیرپاتر از مسیحیت دارد، میتواند چنین نقشی را ایفا کند. بر این اساس باید گفت بهرهگیری از دیپلماسی نوروز به عنوان اهرمی در سیاست خارجی و روابط کشورهای منطقه عملا میتواند پیامدها و ثمرات گسترده ای داشته باشد.
در این راستا از یک سو با توجه و بهرهگیری بیشتر و استفاده از پتانسیلهای دیپلماسی فرهنگی و دیپلماسی نوروز (به عنوان بخشی مهم از دیپلماسی و سیاست خارجی کشورهای منطقه) دایره همکاریهای فرهنگی و تاثیرگذاری کشورهای حوزه نوروز آسیای میانه، قفقاز و آسیای غربی گسترش خواهد یافت. از سوی دیگر جدا از افزایش همگراییهای فرهنگی میتوان با بهرهگیری از این دیپلماسی در سیاست خارجی منطقه ای به نوبه خود همکاریهای سیاسی و اقتصادی کشورهای منطقه را افزایش داد.