«اقتصاد مقاومتی» در نگاه اقتصاددانان

آفتاب‌‌نیوز : آفتاب: اقتصاد ایران در روزهای پایانی بهمن ماه سال گذشته شاهد ابلاغ یکی از مهمترین اسناد کلان و تعیین کننده در این زمینه بود. سیاست های کلی اقتصادی موسوم به «اقتصاد مقاومتی» از طرف آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی بر اساس بند یکم اصل 110 قانون اساسی و پس از مشورت با مجمع تشخیص مصلحت نظام به رییسان هر سه قوه ابلاغ شد.

کاهش وابستگی به درآمدهای حاصل از فروش نفت و گاز، ارتقای شاخص های عدالت اجتماعی، افزایش تولید، اشتغال و بهره وری از جمله موارد مطرح شده در سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی است.

به دنبال این ابلاغ، «حسن روحانی» رییس جمهوری از یک سو در نامه یی به رهبری آمادگی دولت برای اجرایی کردن سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی و عمل بر اساس مفاد آن را اعلام کرد و از سوی دیگر در نامه یی به معاون اول خود دستورهای 11 گانه یی را برای عملیاتی کردن این سیاست ها ابلاغ کرد.

از زمان ابلاغ سیاست های اقتصاد مقاومتی این موضوع به یکی از مسایل مورد بحث و گفت و گو در محافل اقتصادی و رسانه یی کشور تبدیل شده است و در مورد محتوا، بایدها و نبایدها و الزام های اجرایی شدن این سیاست ها، مسایل مختلفی از طرف کارشناسان مطرح شده است.

در این گزارش بر آنیم تا با بازخوانی مطالب بسیاری که به قلم کارشناسان، فعالان حوزه ی اقتصادی، روزنامه نگاران و تحلیلگران در مورد اقتصاد مقاومتی در رسانه ها منتشر شد، به محوربندی و طبقه بندی سرفصل های مطرح شده بپردازیم.



***اهمیت اقتصاد مقاومتی

برخی از تحلیل ها به بازگویی اهمیت اقتصاد مقاومتی اختصاص داشت. گروهی از تحلیلگران این سند را به عنوان سندی جامع و راهبردی در حوزه ی اقتصادی دانستند که می تواند در بلندمدت و نه فقط در دوره ی تحریم ها به عنوان نقشه ی راهی موثر، چراغ راه سیاست های اقتصادی کشور باشد و استقلال کشور را تامین کند.

روزنامه ی «اعتماد» 11 اسفند پارسال (1392) یادداشتی در این ارتباط منتشر کرد و در آن نوشت: این سیاست ها صرف نظر از مساله تحریم ها، سند جامعی برای اقتصاد پایدار کشور است. مقاوم بودن و پایداری اقتصاد از الزامات استقلال کشورها است.

روزنامه ی «تهران امروز» هم روز 22 اسفند در ستون «یادداشت اول» خود نوشت: اقتصاد مقاومتی یک بحث کاملا استراتژیک است که در کشورهایی که دارای اهداف بلند مدت هستند و روحیه استقلال در بطن سیاست داخلی و خارجی آنها جاری است مطرح شده است.



***تبیین اصول اقتصاد مقاومتی

بخشی از یادداشت ها و تحلیل های رسانه ها در مورد اقتصاد مقاومتی به تبیین مولفه های ابلاغیه ی رهبری به سه قوه مرتبط بود. در این پیوند، گروهی از یادداشت ها به بازگویی اصول اقتصاد مقاومتی اکتفا کردند.

«محمود جام ساز» اقتصاددان 21 اسفند در یادداشتی در روزنامه ی اعتماد به تبیین اصول اقتصاد مقاومتی پرداخت و نوشت: اصولی همچون تقویت بخش خصوصی، اصلاح الگوی مصرف، استفاده از حداکثر زمان و منابع و امکانات موجود، شناخت ظرفیت های نهان و به فعل درآوردن ظرفیت های آشکار، جلوگیری از تغییرات مستمر قوانین و دستورالعمل ها، استقلال بخشیدن به بانک مرکزی در اجرای سیاست های مستقل پولی، کاهش وابستگی به نفت در بودجه، صرف عواید نفت در جهت ایجاد زیرساخت ها و حفظ بخشی از درآمدهای نفتی به عنوان ذخایری که اقتصاد را از تکان های ناگهانی اقتصادی مصون بدارد از اصول اقتصاد مقاومتی است که اگر اجرا شود بی تردید کشور از بن بست اقتصادی نجات پیدا خواهد کرد.

گروهی از یادداشت ها در این ارتباط بر درون گرا و برون زا بودن اقتصاد مقاومتی تاکید داشتند.

در این راستا روزنامه ی اعتماد در یادداشتی روز 11 اسفند با اشاره به ظرفیت های درون گرایی اقتصاد کشورمان نوشت: تکیه بر توان داخل، یکی از ارکان سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی است که این موضوع در عرصه های مختلف مورد توجه بوده است؛ یکی از این عرصه ها، تکیه بر نیروی انسانی و سرمایه انسانی داخلی است؛ براساس این سند، سهم نیروی انسانی داخلی باید افزایش پیدا کند علاوه بر این، نیروی انسانی داخلی باید با آموزش های مهارت، خلاقیت و کارآفرینی توانمند شود و مجموعه یی تحت عنوان افزایش سهم سرمایه انسانی محقق شود. مساله بعدی، استفاده از سرمایه های خرد و کلان داخلی است؛ ما کشوری پهناور هستیم و سرمایه های خرد و کلان گسترده یی در خدمت مردم است که در این راستا دولت باید بتواند این سرمایه ها را از دلال بازی، واسطه گری ها و فعالیت های سوداگرانه مخرب به سمت سرمایه گذاری های مولد و مطمئن سوق دهد.



***ابهام زدایی از مفهوم اقتصاد مقاومتی

بخشی از یادداشت ها و تحلیل های رسانه ها در این خصوص مساله ی ابهام زدایی و اجتناب از برداشت های اشتباه در مورد اقتصاد مقاومتی و لزوم شفاف سازی این مفهوم را مبنای بحث خود قرار دادند.

در این پیوند، برخی یادداشت ها بر بازشناسی تفاوت «اقتصاد ریاضتی» و اقتصاد مقاومتی و لزوم تفکیک این دو مفهوم تمرکز کردند.

روزنامه ی «جام جم» روز 21 اسفند در یادداشتی با عنوان «نسخه شفابخش اقتصاد» نوشت: برخلاف تصور اقتصاد مقاومتی، اقتصاد ریاضتی نیست، بلکه اقتصادی است متعالی که اجرای آن بهبود رشد اقتصادی، تولید ملی، عدالت اجتماعی، اشتغال، تورم و رفاه عمومی را به دنبال خواهد داشت ... اقتصاد مقاومتی به هیچ عنوان به دنبال بستن درهای اقتصاد ایران به دنیا نیست. تعامل سازنده با دنیا با نگاه به بیرون و البته اتکا به توان داخلی اتفاقا از مهمترین وی‍ژگی های اقتصاد مقاومتی است.

«خبرگزاری فارس» نیز روز 30 بهمن در گزارشی در این ارتباط نوشت: اقتصاد مقاومتی از نظر تعریف، با اقتصاد ریاضتی تفاوت دارد. اقتصاد مقاومتی را می توان ترکیبی از پدافند و آفند اقتصادی دانست یا به عبارت دیگر، تفاوت آن با ریاضت اقتصادی مانند تفاوت عقب نشینی و نرمش تاکتیکی یا قهرمانانه است و به عبارت دیگر، اقتصاد مقاومتی، نوعی تجهیز برای نبرد اقتصادی و بالا بردن قدرت چانه زنی در ابعاد کلان و بین المللی است.

همچنین «محمد خباز» نماینده ی پیشین مجلس شورای اسلامی هفتم اسفند در یادداشتی در روزنامه ی اعتماد با استناد به بندهای 10، 11، 12 و 20 ابلاغیه ی اقتصاد مقاومتی استدلال می کند که اقصاد مقاومتی ریاضت نیست. بر اساس این گزارش در بند 10 این ابلاغیه تسهیل مقررات و گسترش مشوق های لازم اعلام شده است. بند یازدهم ناظر بر توسعه حوزه عمل مناطق آزاد و ویژه اقتصادی است و بند 12 برتوسعه پیوندهای راهبردی و گسترش همکاری با کشورهای جهان و منطقه متمرکز است. در بند بیست نیز بر تقویت فرهنگ جهادی در ایجاد ارزش افزوده تاکید شده است.

بعضی تحلیل ها در این ارتباط، برخی برداشت های اشتباه نسبت به تعاملی نبودن اقتصاد مقاومتی را مبنای گزارش های خود قرار دادند.

روزنامه ی «شرق» روز 11 اسفند در یادداشتی به قلم «مجید انصاری» معاون پارلمانی رییس جمهوری نوشت: شاید برخی گمان کنند که اقتصاد مقاومتی به معنای تمرکز بر توان داخلی و دست کشیدن از اقتصادی جهانی است، در حالی که ابدا این طور نیست؛ اتکا به منابع داخلی اعم از منابع انسانی و منابع طبیعی سرمایه یی به هیچ وجه به معنای چشم پوشی از اقتصاد جهانی و بازارهای متقابلی که وجود دارد نیست؛ از این زاویه با نگاهی به این سیاست ها مشاهده می شود که اتفاقا بیشترین محورها و بندها در سیاست های اقتصاد مقاومتی ناظر برموضوع صادرات و بازارهای جهانی است.

همچنین «ایرج ندیمی» عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در یادداشتی در روزنامه «ایران» روز نخست اسفندماه نوشت: برخی به گونه ای از اقتصاد مقاومتی سخن می گویند که آن را مترادف با ایزوله شدن می دانند و به دنبال منزوی کردن ایران هستند. از اقتصاد مقاومتی نباید انزوا و بسته شدن درها تعبیر شود. برای داشتن اقتصاد پویا، باید با دنیای پیرامون رابطه داشت و از فرصت های خارجی هم برای تقویت توان داخلی استفاده کرد.



***الزامات تحقق اقتصاد مقاومتی

برخی از یادداشت ها اما به الزام های تحقق اقتصاد مقاومتی و حذف موانع موجود بر سر راه اجرایی شدن آن پرداختند. در این ارتباط گروهی از تحلیل ها از لزوم گفتمان سازی و تبیین هرچه بیشتر مولفه های اقتصاد مقاومتی در حوزه و دانشگاه سخن گفتند.

روزنامه ی «کیهان» روز 27 اسفند در سرمقاله ی خود با اشاره به تلاش رسانه های بیگانه برای عملیات روانی و تاثیرگذاشتن بر مردم در ایجاد بدبینی نسبت به اقتصاد مقاومتی نوشت: به نظر می رسد یکی از لوازم اصلی حرکت و موفقیت در این راه، در بند بیست و یکم نهفته باشد؛ تبیین ابعاد اقتصاد مقاومتی و گفتمان سازی آن به ویژه در محیط های علمی، آموزشی و رسانه ای و تبدیل آن به گفتمان فراگیر و رایج ملی.

تارنمای خبری «تابناک» نیز روز 26 اسفند در یادداشتی نوشت: بدیهی است لزوم ورود نخبگان حوزه و دانشگاه در حمایت و اجرایی نمودن اقتصاد مقاومتی در بعد نظریه پردازی و تولید محتوا و فکر به شدت احساس می شود زیرا اصل و اساس تحقق اقتصاد بومی در کشور باید منطبق بر مکتب اقتصادی بومی برآمده از گزاره های دین مبین اسلام شکل گیرد، لذا تبیین صحیح و مطلوب از اقتصاد مقاومتی خود به عنوان امر بنیادین در تحقق اقتصاد پویا،مقاوم و کارآمد مورد نظر می باشد،از این رو همکاری نهاد حوزه و دانشگاه و هم اندیشی نخبگان آن دو نهاد در راستای ارایه گفتمان سازی از اقتصاد مقاومتی و نیز بستر سازی برای اقتصاد دانش بنیان ضرورتی انکار ناپذیر است.

همچنین خبرگزاری فارس دوم فروردین امسال (1393) در یادداشتی به قلم «عادل پیغامی» استادیار اقتصاد و عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق از لزوم تبدیل بحث اقتصاد مقاومتی به گفتمان رایج در دانشگاه ها، مراکز علمی و مجامع مذهبی گفت. پیغامی نوشت: همین صحبت کردن و گفت وگو پیرامون این موضوع و توجه به ابعاد مختلف آن، در سرعت حرکت به سمت تحقق اقتصاد مقاومتی تأثیری بسزا خواهد داشت.

درپیوند با الزام های تحقق اقتصاد مقاومتی، گروهی از تحلیل ها از لزوم بازبینی در ساختارهای کلان اقتصادی و سیاسی کشور گفتند.

«جمشید پژویان» استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی 12 اسفند در گفت و گو با روزنامه ی اعتماد از الزام اصلاح ساختارهای اقتصادی گفت. از نظر پژویان یکی از مهمترین سیاست هایی که باید بستر را برای استراتژی اقتصاد مقاومتی فراهم کند، اصلاح ساختار اقتصادی است؛ اصلاح ناکارآمدی هایی است که در اقتصاد ایران وجود دارد و برای حذف این مشکل اولین قدم اصلاح قیمتهای نسبی یعنی همان هدفمندی یارانه ها با تمرکز بر اصلاح ساختار تولید است... همچنین اصلاح بازار اعتبارات از الزامات تحقق اقتصاد مقاومتی است. به دلیل ساختارهای اقتصادی، بخش عمده ای از اعتبارات و منابع مالی در کشور ما به بخش های بازرگانی و تجارت سرازیر می شود. اصلاح و بازبینی نظام مالیاتی می تواند این اعتبارات را به بخش های تولیدی هدایت کند و موجب تحقق اقتصاد مقاومتی شود.

همچنین تارنمای خبری «رجانیوز» نیز دوم فروردین در گزارشی، اصلاح نظام مالیاتی و جلوگیری از فرار مالیاتی را از پیش زمینه های تحقق اقتصاد مقاومتی در کشورمان دانست.

در همین ارتباط، گروهی از رسانه ها چون روزنامه ی جام جم و خبرگزاری فارس از لزوم کاهش وابستگی به نفت و اجرای مرحله ی دوم هدفمندی یارانه ها به عنوان گامی در مسیر اصلاح ساختارهای اقتصادی گفتند.

روزنامه ی جام جم روز 25 اسفند از قول «بیژن عبدی» کارشناس اقتصادی و استاد دانشگاه نوشت: گام اول در کاهش وابستگی به نفت این است که باید تعریف شفافی از اقتصاد بدون نفت ارایه دهیم. شما نمی توانید بدون کنار گذاشتن تلقی استفاده از درآمد نفت در عموم جامعه وخواص به جدایی نفت از درآمد دولت برسید. در وهله ی نخست باید تلقی یکسانی از کاهش وابستگی به نفت به وجود آید.

عبدی با استناد به سخنان رهبری جایگزینی تولید کالا و صادرات را جایگزینی برای اقتصاد متکی به نفت دانست.

خبرگزاری فارس نیز 30 بهمن در ارتباط با هدفمندی یارانه ها نوشت: اجرای موفق سهمیه بندی بنزین و کاهش مصرف بنزین یکی از موارد موفق اجراشده در اقتصاد مقاومتی در زیربخش های مهم انرژی به حساب می آید. هدفمند کردن یارانه ها هم در بلندمدت و در گام نهایی، با بالا بردن کارایی و جلوگیری از اسراف، از موارد مؤثر در استفاده ی بهینه از تولیدات داخلی و کم کردن واردات به حساب می آید.

اما در مورد اصلاح ساختارهای سیاسی «علی دینی ترکمانی» اقتصاددان در یادداشتی در روزنامه ی اعتماد روز 6 اسفند نوشت: باید «تودرتویی نهادی» که موجب بروز مشکلات ساختاری مرتبط با هم می شود رفع شود. مشکل موازی کاری بیش از اندازه، مشکل پاسخگویی بسیار پایین، مشکل بی ثباتی شدید ساختار سازمانی و مشکل تنش های بی مورد میان اجزای نظام حاکمیتی؛ در صورت چنین اصلاحاتی می توان امیدوار بود که اصول 24 گانه اقتصاد مقاومتی در عمل امکان تحقق بیشتری پیدا کند.

برخی یادداشت ها نیز از لزوم همراهی و حضور مردم در صحنه برای تحقق اقتصاد مقاومتی سخن راندند. کم کردن تصدی دولت در اقتصاد و مردمی کردن اقتصاد در یادداشت های روزنامه ها به کرات مطرح شد.

روزنامه ی «ابتکار» هفتم اسفند در سرمقاله ی خود از مردمی شدن اقتصاد به عنوان یکی از مهمترین الزام های اقتصاد مقاومتی نام برد. از دید «محمدعلی وکیلی» نگارنده ی این سرمقاله توانمند کردن مردم برای حضور مفید در فعالیت های اقتصادی، شفاف سازی اطلاعات برای همه ی مردم و ثبات در سیاست های مالی و پولی می تواند زمینه های تحقق اقتصاد مقاومتی را فراهم کند.

روزنامه ی تهران امروز نیز در مطلبی روز 21 اسفند به قلم «علی ندیمی» نماینده مجلس نوشت: مردم محوری، به عنوان یکی از الزامات عملیاتی شدن اقتصاد مقاومتی مورد اشاره مقام معظم رهبری قرار گرفته است. این اشاره به ما صرفا راه را نشان نمی دهد بلکه تمام مراحل کار و اقدامات لازم را هم روشن می سازد. باید توجه داشت که اقتصاد ما نه مانند اقتصادهای غربی از قواعد اقتصاد باز تبعیت می کند و نه مانند سوسیالیست هاست ... پس دولت باید در برنامه هایش به فکر بستر سازی برای حضور بیشتر مردم، در قالب بخش های تعاونی و خصوصی در نقش آفرینی اقتصادی باشد.

همچنین تارنمای «خبرآنلاین» در گزارش 25 اسفند خود آنچه «اقتصاد خانگی» خواند را مکمل اقتصاد مقاومتی برشمرد. خبرآنلاین در این ارتباط نوشت: برای تحقق اقتصاد مقاومتی، باید از خانواده شروع کرد. آماده سازی زیرساخت های اقتصاد خانگی و اشتغال زایی و کارآفرینی در خانواده ها ساده ترین راه برای تحقق اقتصاد مقاومتی و کاهش آسیب های اجتماعی و تضمین تحکیم خانواده هاست... ایجاد تعاونی های محلی بر اساس مدیریت محله محور در زمینه های بهداشت، فرهنگ و اقتصاد در سال 93 می تواند عامل ایجاد سرعت در اقتصاد مقاومتی شود.

همچنین اصلاح الگوی مصرف و آموزش آن به مردم در رسانه ها مورد توجه قرار گرفت. تارنمای «رجانیوز» در تحلیلی به قلم «ارسلان ظاهری بیرگانی»کارشناس اقتصاد انرژی، مدیریت و تعادل در مصرف مردم را از الزام های اقتصاد مقاومتی برشمرد. رجانیوز نوشت: فرهنگ مصرف در کشور ما، یک فرهنگ اسراف گونه و نامتعادل است، یکی از عوامل اصلی خراب شدن فرهنگ مصرف در کشور ما «استفاده ناصحیح از منبع عظیم نفت و گاز» در سالیان گذشته بوده است، راه اصلاح این کار هم قبل از هرچیزی نیاز به «پیوست فرهنگی» دارد.

برخی یادداشت ها هم پرهیز از شعارزدگی را لازمه ی عملیاتی شدن اقتصاد مقاومتی دانستند.

روزنامه ی تهران امروز در ستون یادداشت اول خود در 21 اسفند نوشت: رسیدن به اهداف مورد اشاره در سیاست های اقتصاد مقاومتی نیازمند کار عملی و جدی و پرهیز از شعار زدگی است. همه دست اندرکاران نظام باید برای تحقق این اهداف تلاش جدی کنند، چرا که به نظر می رسد مبتلا شدن برخی سیاست های کلی به شعارزدگی که قبلا ابلاغ شده اند، همگان را به این نتیجه رسانده است این بار مختصات کار به گونه ای طراحی شود که کمترین امکان برای شعار دادن و بیشترین فرصت را برای عمل کردن مهیا سازد.

برخی یادداشت ها اما از باور و التزام عملی مسوولان اقتصادی به مولفه های اقتصاد مقاومتی و لزوم تغییر نگاه کلان مدیران اقتصادی از لیبرالیسم به اقتصاد مقاومتی سخن گفتند.

روزنامه ی تهران امروز در نخستین روز اسفند در ستون یادداشت اول خود با عنوان « فرصتی بزرگ برای پیشرفت کشور» نوشت: به یاد داشته باشیم بهترین ایده ها نیزمی توانند خروجی نامناسبی داشته باشند اگرمدیران اجرایی اعتقادی و باوری به آن نداشته باشند. مدیرانی که دربن مایه تفکر اقتصادی شان اعتقاد به لیبرالیسم داشته باشند مجریان خوبی برای سیاست هایی چنین مهم واثربخش نخواهند بود.

همچنین تارنمای خبری تابناک روز 26 اسفند در یادداشتی از اقتصاد لیبرالی به عنوان مهمترین چالش در تحقق اقتصاد مقاومتی نام برد. این سایت خبری مولفه های اقتصاد لیبرالی چون نخبه محوری و تقدس مصرف گرایی و همچنین نابودی فرهنگ و اخلاق در الگوی سرمایه داری را ناهماهنگ و غیرهمسو با الگوی اقتصاد مقاومتی دانست.

همچنین «بیژن عبدی» استاد دانشگاه نیز در گفت و گو با روزنامه ی جام جم روز 25 اسفند، حضور و نفوذ قابل توجه اندیشه های نئوکلاسیک در اقتصاد ایران را که به دهه 60 برمی گردد، یکی از این موانع بزرگ تحقق اقتصاد مقاومتی دانست؛ اندیشه هایی که از نظر عبدی توسعه را در گرو پیوستن به فرآیند جهانی شدن می داند و استقلال اقتصادی را بی معنی تلقی می کند.

هماهنگی سه قوه و همه ی نهادهای مسوول در اجرای سیاست های ابلاغ شده و تقویت سازوکارنظارتی بر اجرای درست وظایف یکی دیگر از الزاماتی بود که مورد توجه تحلیلگران قرار گرفت.

روزنامه ی تهران امروز ششم اسفند در مطلبی با عنوان «اقتصاد مقاومتی و چند نکته» به قلم «سیدعلی امامی» نوشت: اجرای اقتصاد مقاومتی، قطعا ملزومات خاصی را می طلبد که عزم راسخ مسوولان کشور، پرهیز از شعار زدگی و باور به اجرای آن اولین شرط آن است. هماهنگی میان ارکان حکومتی و قوای سه گانه جهت تحقق مطلوب اجرای این سیاست ها و پرهیز از موازی کاری و همچنین شفافیت عملکرد نهادهای مسوول شرط دوم آن است. همچنین وجود ساختار قدرتمند نظارتی نیازمند است تا سیاست ها و نحوه ی اجرا را رصد کند و در صورت انحراف یا کاستی آن موضوع را گوشزد کند. «محمدکاظم انبارلویی» نیز در سرمقاله ی روزنامه ی «رسالت» در 10 اسفند اهمیت تقویت سازوکارهای نظارتی را گوشزد کرد. انبارلویی نوشت: مشکل ما اصلا در حوزه اقتصاد نیست، بلکه در حوزه حسابدهی، حسابرسی و حسابکشی است.

تهران امروز همچنین در مطلب دیگری روز 7 اسفند نوشت: مهم ترین نکته درباره اقتصاد مقاومتی دوری از برخورد شعاری با این مقوله، ایفای وظیفه هر یک از قوای سه گانه و سایر نهادهای ذی ربط و در عین حال همکاری کامل تمام قوای حاکمیتی است.

برخی تحلیل ها اما ایجاد ثبات در حوزه ی اعمال سیاست های پولی، اعتباری و ارزی را از مهمترین عوامل تحقق اقتصاد مقاومتی برشمردند.

«کورش پرویزیان» مدیر عامل بانک سینا و رییس پیشین موسسه عالی بانکداری در گفت و گو با روزنامه ی ایران روز چهارم اسفند ضمن اشاره به این نکته که سیاست های اقتصادی مجموعه ای از سیاست های پولی، اعتباری، مالی، تجاری و عمومی است که این سیاست ها باید به عنوان مکمل به یکدیگر کمک کنند، تاکید کرد که روشن بودن چشم انداز اقتصادی کشور برای فعالان این عرصه یک نقطه کلیدی در ایجاد آرامش و ثبات اقتصادی است. این که فعالان اطمینان پیدا کنند که در یک دوره بلند مدت نحوه اتخاذ سیاست های ارزی، نرخ سود و دسترسی به تسهیلات دچار تغییرات شدید نخواهد شد باعث می شود که اقتصاد کشور به آرامش و ثبات برسد.

همچنین از دید این کارشناس هماهنگی و تعامل قوا و همه ی دستگاه های اجرایی و قانونگذاری در حوزه ی سیاست های پولی می تواند آرامش و ثبات را به بازار بازگرداند.

حجم قابل توجهی از تحلیل های ارایه شده طی یک ماه گذشته بر لزوم بهبودبخشی به روابط خارجی ایران به منظور گسترش مبادله های اقتصادی با کشورهای دیگر و در نتیجه تحقق اقتصاد مقاومتی اختصاص داشت.

محمدعلی وکیلی در سرمقاله ی ابتکار هفتم اسفند با عنوان «اقتصاد مقاومتی آری، منازعه ای نه» نوشت: یکی از پیش فرض های اقتصاد مقاومتی، تفسیر بدون منازعه ای از آن می باشد. ساده انگاری است که برخی تصور می کنند اقتصاد مقاومتی از طریق دیوار کشی به دور کشور محقق می شود. در جهان کنونی مقاومت اقتصاد به بده بستان با اقتصاد جهانی، به خصوص منطقه، قابل تحقق است. با اقتصاد منزوی و ایزوله نمی توان دوام آورد. بستر اقتصادی مقاومتی دیپلماسی عمومی است؛ به این معنا که شرایط کشور به گونه ای تصویر شود که زمینه جذب سرمایه های خارجی فراهم آید و امکان عقد قراردادهای اقتصادی با منطقه و فرا منطقه ایجاد گردد.

همچنین «علاء الدین بروجردی» رییس کمیته سیاست خارجی و امنیت ملی مجلس، 6 اسفند در گفت و گو با روزنامه ی ایران با اشاره به اینکه اقتصاد مقاومتی در فضای بسته محقق نمی شود و به طور اساسی این مفهوم به معنای داشتن کشوری منزوی نیست، گفت: «طبیعی است که باید برای رشد اقتصادی با دنیا ارتباط داشته باشیم و بتوانیم با بالا بردن حجم تولید به فکر ارزآوری از طریق صادرات باشیم. لازمه صادرات داشتن روابط سیاسی خوب با دیگر کشورهاست و در حقیقت این دو، لازم و ملزوم همدیگر هستند.»

برخی یادداشت ها حمایت از تولیدات داخلی را از مهمترین الزامات پایه ای اقتصاد مقاومتی دانستند.

«محسن بهرامی ارض اقدس» عضو اتاق بازرگانی ایران نیز در گفت و گو با روزنامه ی ایران روز چهارم اسفند ضمن اشاره به مشکلات تولید کنندگان داخلی در بخش های صنعت و کشاورزی ناشی از افزایش ناگهانی قیمت حامل های انرژی، پرداخت نشدن کمک های نقدی به آنها و افزایش واردات در سال های گذشته، بر حمایت از تولیدات داخلی تاکید کرد.



***جمع بندی

ابلاغ سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی به رییسان سه قوه در روزهای پایانی بهمن ماه، فضای مناسبی را به وجود آورد که رسانه ها در آن به بررسی روشن تر ابعاد، امکانات و الزام های اقتصاد مقاومتی بپردازند. یکی از مهمترین کارکردهای این ابلاغیه که می تواند در عملیاتی کردن راهبرد اقتصاد مقاومتی نقش موثری داشته باشد، ایجاد گفتمانی است که به نظر می رسد زمینه های شکل گیری و گسترش آن بویژه در یک ماه گذشته در جامعه به وجود آمده باشد.

لازم است مسوولان این فرصت را غنیمت بشمرند و با شناخت دقیق برآیند جامعه از اقتصاد مقاومتی و تطبیق هرچه بیشتر آن با اصول این سیاست های کلی، گامی موثر در همراه کردن مردم با خود بردارند و به منظور عملیاتی کردن این سیاست ها از ظرفیت های مردمی که خود یکی از ستون های اقتصاد مقاومتی هستند، بیشترین بهره را ببرند.