آقای ضرغامی، تو را به خدا بروید زندگی 4 تا آخوند را ببینید!

اگر این روزها به میان مردم بروید برخی گمان می کنند که اگر به روحانیون بگویند آخوند لفظی تحقیر آمیز استفاده کرده اند. این باوری کاملا غلط است. پیش از این ها مرسوم نبود که برای عالمان دینی از لفظ «روحانی» یا «حجت الاسلام» استفاده شود. بلکه معمولا از لفظ «ملا» استفاده می کردند که از کلمه «مولی» در عربی گرفته شده و به معنی استاد و معلم است. (رجوع کنید به لغتنامه دهخدا). «آخوند» تنها برای برخی از چهره های برجسته روحانیت استفاده می شده است. مانند آخوند خراسانی مرجع تقلید بزرگ شیعیان در عصر مشروطه که حامی مشروطه بود. بنابر این اگر من از لفظ « آخوند» استفاده می کنم منظورم معنی اصیل آن است.

برنامه تلویزیونی « زنده باد زندگی» برنامه ای است از گروه اجتماعی شبکه دو که موضوع خیلی از قسمت هایش سبک زندگی است . سعی می کند الگوی ایرانی و اسلامی را ترویج بدهد. چند شب پیش این برنامه تلویزیونی یک خانواده روحانی را دعوت کرده بود. پوشش همسر و دختر این روحانی باعث تعجب همه شده بود. این پوشش به گونه ای بود که همه صورت حتی چشم ها هم زیر پارچه ای مشکی پوشیده شده بود. دختر این خانواده هم در 12 سالگی عقد،14 سالگی ازدواج و در 16 سالگی صاحب فرزند شده بود.

من از آقای ضرغامی رئیس سازمان صدا و سیما که از نظر من بزرگترین نهاد تاثیر گذار فرهنگی در کشور است سوالی دارم و آن اینکه واقعا جامعه آرمانی شما این است که همه زنان تمام قد مشکی پوش بشوند و در 12 سالگی ازدواج کنند؟ یعنی شما فرزندان خودتان را هم به همین شکل تربیت کرده اید؟

سوال دیگر من هم از آقای ضرغامی است و هم از همه تولید کنندگان سینمایی که در آثارشان شخصیت معمم ( کسی که عمامه به سر دارد) وجود دارد. چند نفر از شما تا کنون زندگی 4 تا آخوند را دیده اید؟ منظور من از آخوند همان است که در مقدمه گفتم نه هر عمامه به سری.

من در یک خانواده روحانی متولد شده ام. برادران، پدر، جد پدری و مادری و بسیاری از سایر بستگان من معمم هستند. هرکس قم رفته باشد خانواده روحانی را می شناسد. از خانواده های اصیل قمی و از بیوت مراجع است. من که از کودکی در بیوتات مراجع بوده ام و در میان روحانیون بزرگ شده ام می فهمم که این چهره ای که تلویزیون و سینما از روحانی نشان می دهند غلط اندر غلط است.

از یک طرف چهره ای غیر منطقی از زن روحانی را با برقع و پوشیه نشان می دهند و از طرف دیگر روحانی را شخصیت طنز یک سریال سبک می کنند. بسیاری از تولیدکنندگان فیلم و سریال در ایران این زحمت را به خودشان نمی دهند که بروند 4 تا آخوند را ببینند. آنوقت با درک محدود خودشان تصویری که خودشان از یک آخوند دوست دارند را به نام آخوند نشان مردم می دهند. این با واقعیت های جامعه کاملا در تضاد است. به این عکس حامد بهداد در فیلم کیمیا و خاک نگاه کنید که بازیگر عمامه را بر عکس بر سرش گذاشته است:

پوشش زنان روحانیون تفاوت چندانی با سایر زنان مذهبی دور و بر خودمان ندارد. البته هستند معدود خانواده هایی که یکی یا دو تن از اعضایشان برقع هم می پوشند اما این خیلی استثناست. برقع اساسا لباس ایرانی ها نیست. مخصوصا برقع کاملا مشکی که تلویزیون چند شب پیش نشان داد. برقع لباس مردمان افغانستان، پاکستان ،بخش هایی از جنوب ایران و اعراب است. برقع در جنوب ایران مشکی نیست. البته سال ها پیش زمان پدربزرگ و ها ومادربزرگ های ما برخی زنان محجبه پوشیه می زدند اما امروز کمتر کسی این کار را می کند. همان پوشیه هم چشم ها را نشان می داد. اما امروز زنان روحانی هم پوشیه نمی زنند. حکم شریعت هم این است که صورت زنان و دست هایشان نیازی به حجاب ندارد.

اینکه بعضی بخواهند خودشان را بیش از حد شرعی بپوشانند بسته به خودشان دارد اما کسانی که می خواهد زندگی ایرانی و اسلامی را ترویج کنند نمی توانند این را به نام شریعت به خورد مخاطب دهند. آیا زن و فرزند مجری برنامه زنده باد زندگی همینگونه لباس می پوشد؟ آیا تولید کنندگان زنده باد زندگی به خانواده خود توصیه می کنند اینگونه لباس بپوشند؟

واقعا این موضوع خیلی سخت است که قبل از تولید یک اثر هنری درباره آخوندها یا تولید یک برنامه تلویزیونی که می خواهد سبک زندگی آخوندها را نشان دهد، تولید کنندگان بروند 4 تا آخوند را ببینند. به نظر من کسانی که می خواهند سبک زندگی روحانیت را ترویج کنند بزرگترین توهین کنندگان به این لباس نیز هستند. نه سبک زندگی آخوندها را می شناسند و نه حتی می دانند که یک روحانی چگونه لباس می پوشد.

برای نگارش این یادداشت جستجویی در فیلم ها و سریال هایی که در آن نقش روحانی وجود داشت کردم. نکته ای که به صورت بسیار بارزی به چشم می آید این است که خیلی از این فیلم ها کمدی هستند. خیلی ازآن هایی که کمدی نیستند یک بازیگر کمدی نقش روحانی را بازی می کند و در خیلی از آن ها نقش روحانی یک ته مایه طنز دارد.

به این لیست نگاه کنید:
 

اگر از آن دسته روزنامه نگارانی بودم که به دنبال ربط دادن هر مسئله به توطئه استکبار جهانی هستند و در هر قضیه ای دست های پنهان پشت ماجرا را جستجو می کنند، حتما این ماجرا را نیز به جرج سوروس ربط می دادم. واقعا روحانیت این همه مایه طنز دارد؟

البته این موضوع آن قدرها مهم نیست. روحانیون هم بخشی از این جامعه هستند که به هر دلیلی در سال های اخیر مورد توجه کارگردان های سینما و تلویزیون قرار گرفته اند. حرف اصلی من این است که اگر می خواهید تصویر یک روحانی را ترسیم کنید لااقل بروید یک بار در حوزه علمیه ظاهر آن ها را نگاه کنید. اگر می خواهید روابط خانوادگی یک روحانی را به تصویر بکشید بروید تحقیق بکنید که واقعا رفتار یک روحانی با خانواده اش چگونه است و خانواده یک روحانی چه پوشش و ظاهری دارند.