جبهه‌ای یکپارچه یا تکه‌تکه
سرنوشت همگرایی اصولگرایان با مصباح‌یزدی در انتخابات چه خواهد بود؟
در غیاب چهره‌‌هایی همچون مرحوم حبیب الله عسگراولادی و آیت الله مهدوی کنی که در بیمارستان بستری است؛ مصباح‌یزدی در کنار جامعتین یکی از بازوهای جریان اصولگرا برای همگرایی و وحدت در انتخابات آینده مجلس تعیین شده است.
آفتاب‌‌نیوز :
آفتاب- سرویس سیاسی: در همایش همگرایی اصولگرایان که عصر روزشنبه در مجتمع ۱۳ آبان برگزار شد؛ سیدرضا تقوی، رئیس شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه با اشاره به روند برگزاری جلسات همگرایی میان طیف‌های مختلف اصولگرایان اعلام کرده علاوه برجامعتین به مصباح یزدی نیز نتیجه جلسات گزارش می‌شود. از سوی دیگر آیتالله موحدی کرمانی خبر داده علاوه بر جامعتین، آیتالله مصباح هم در تصمیم‌گیری اصولگرایان حضور دارد.
به گزارش آفتاب، پیش از این البته علامه مصباح در سخنانی تند مواضع خود در خصوص اجماع بین اصولگرایان را مطرح کرده و روند وحدت بین اصولگرایان "فریبکاری" دانسته است اما گویا اصولگرایان همچنان دل به حصول اجماع میان جریانات خود دارند. محمدرضا باهنر که پس از عسگراولادی بر کرسی دبیرکلی جبهه پیروان خط امام و رهبری نشسته پیش از برگزاری این همایش اعلام کرده بود که اصولگرایان چاره‌ای جز وحدت ندارند و "جامعتین و آیتالله مصباح باید درباره وحدت اصولگرایان تصمیم بگیرند."
باتوجه به مواضع اخیر مصباح یزدی درباره اجماع گروههای اصولگرا و همچنین بررسی سوابق عملکرد او و جریان مطبوعش در انتخابات‌های اخیر به نظر می رسد جریان اصولگرا راه درازی در تحقق این خواسته در پیش داشته باشد.
مصباح یزدی که شاگردانش او را "علامه" خطاب می‌کنند و در سالهای اخیر لقب "پدر معنوی" را برای جریان تندرو اصولگرایان به همراه داشته است، در دوره‌ای نه چندان دور مواضعش در همگرایی با طیف گسترده ای از اصولگرایان قرار داشت. مصباح یزدی از حامیان اسلام بنیادگرایانه و طیف افراطی اصولگرا شناخته می‌شود و از منتقدان فعال دولت اصلاح‌طلب محمد خاتمی بود و از تریبون‌های گوناگون می‌کوشید تا مخالفت با افکار و اقدامات اصلاح‌طلبان را تئوریزه کند.
مخالفان مصباح به او اتهام مي‌زدند كه آرا و نظريات او، دست خشونت‌طلبان را براي توجيه اعمال‌شان بازمي‌گذارد. با این حال طیف‌های مختلف اصولگرایی به روش‌های مختلف در دوران اصلاحات از مواضع او استقبال می‌کردند. در طول این سالها مصباح يزدي حضور خود را به عنوان يكي از موثرترين چهره‌هاي محافظه‌كار معاصر كه عقايدش از پشتوانه غني و محكم ايدئولوژيك برخوردار است، تثبيت كرد.
تقابل مصباح و ناطق نوری
مصباح‌یزدی شاید به نوعی در انتخابات سال 84 ساز مخالف با بدنه اصولگرایی را کوک کرد.علی اکبر ناطق نوری طی سالهای 79 تا 84 برای وحدت بین اصولگرایان تلاش‌های زیادی کرد و پیروزی اصولگرایان در شورای شهر دوم و مجلس هفتم را می‌توان مدیون شورای هماهنگی نیروهای انقلاب دانست که ناطق یکی از افراد اصلی این شورا بود. در انتخابات ریاست جمهوری نهم بود که شکاف بین نیروهای اصولگرا شروع شد و شورای هماهنگی نیروهای انقلاب دچار اختلاف شد.برخی از اعضا مثل باهنر و ناطق از لاریجانی حمایت کردند و برخی دیگر نیز با تمسک به مقبولیت پایین لاریجانی قائل به نظرسنجی برای یافتن محبوب ترین کاندیدای اصولگرا شدند که در نهایت هیچیک از این روش‌ها نتیجه نداد و سه کاندیدای اصولگرا؛ یعنی لاریجانی، احمدی نژاد و قالیباف در انتخابات شرکت کردند و احمدی نژاد که حامیان کمتری در بدنه احزاب و گروه های اصولگرا داشت به پیروزی رسید. این اتفاق منشأ جدایی ناطق از جریان اصولگرایی شد اما دوران 8 ساله محمود احمدی‌نژاد اما فرصت مناسب برای ورود بیش از پیش مصباح یزدی و شاگردانش به سیاست و امور اجرایی کشور بود.
مصباح‌یزدی، پس از روی کار آمدن محمود احمدی‌نژاد به «پدر معنوی دولت» ملقب شد. او در حمایت از نامزدی احمدی‌نژاد تا آنجا پیش رفته که گفته بود: «دیشب یکی از دوستان... در حال احیا پیش از نیمه‌شب به خواب می‌رود. در خواب به او ندا می‌شود که بلند شو برای احمدی‌نژاد دعا کن، وجود مقدس ولی‌عصر(عج) دارند برای احمدی‌نژاد دعا می‌کنند.» 21 مرداد 88 نیز وی تاکید کرد وقتی رییس‌جمهوری از جانب رهبری نصب و تایید می‌شود به عامل او تبدیل شده و از این پرتو نور بر او نیز تابیده می‌شود، بنابراین "وقتی ریاست‌جمهوری حکم ولی‌فقیه را دریافت کرد، اطاعت از او نیز مثل اطاعت از خداست.»
همچنین روانبخش از شاگردان او درخصوص حمایت "استاد" از روی کار آمدن احمدی نژاد گفته بود"آیت الله مصباح یزدی در انتخابات 84 و 88 هیچ بیانیه ای رسمی در حمایت از احمدی نژاد صادر نکردند اما این خانواده علامه مصباح بودند که برای کمک به ستاد احمدی نژاد در سال 88 طلاهای خود را فروختند و پول آن را به ستاد انتخاباتی احمدی نژاد دادند. همچنین در آن دوران شاگردان آیت الله مصباح نیز در جاههای مختلف برای سخنرانی می رفتند و این مسائل باعث شد که مردم متوجه گرایش ایشان شوند."
آغاز جدایی بین پدر و پسر
در دوران ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد شش سال طول کشید تا آیت الله مصباح از حامی تمام قد به منتقدی نصف و نیمه تبدیل شود. او در سال 90 پس از ماجرای عزل وزیر اطلاعات توسط احمدی‌نژاد و خانه‌نشینی 11 روزه اون در سخنان وابستگی رییس‌جمهور وقت را به اسفندیار رحیم مشایی زیر سوال برد و گفت که احمدی‌نژاد "سحر شده است." با بالا گرفتن این انتقادات از سوی مصباح یزدی، سایت دولت بهار نزدیک به حامیان اسفندیار مشایی اقدام به انتشار گزارشی درباره انتقادات صریح شهید بهشتی به مصباح یزدی کرد و نوشت" مرور انتقادات صریح شهید بهشتی از آیت الله مصباح یزدی نشان می دهد که متاسفانه در طول 40 سال اخیر رفتارهای خشن و تند، شیوه غالب حضرت آیت الله مصباح یزدی در برخورد با پدیده های اجتماعی و سیاسی و در برابر کسانی که با وی همسو نیستند، بوده است."
در این گزارش عنوان شد" شهید بهشتی اولین انتقاد خود از حضرت آیت الله مصباح یزدی را به "شیوه تربیت شاگرد" ایشان اختصاص داده و در همین رابطه می گوید:« من مکرر به جناب آقای مصباح هم گفته ام . گفته ام دوست عزیز ، چرا این بحث هایی که احتیاج به رسیدگی بیشتر دارد... شما طلاب مدرسه نمی توانید با این اسلوب بار بیایید وگرنه لااقل بنده نمی توانم در چنین مدرسه ای ذره ای در کارها سهیم باشم. مدرسه‌ای که بخواهد یک مشت انسان لجوج ، پرخاشگر بی جا و متعصب تربیت کند، نتوانند با هم دو کلمه حرف بزنند چه ارزشی دارد؟ در این صورت چه خدمتی به اسلام و به حق کرده‌اند؟"
رویارویی میان مصباح یزدی و شاگردانش با احمدی نژاد و حلقه اطرافیان او در نهایت منجر به شکل گیری جبهه پایداری شد.جمعی که به اخراجی های دولت احمدی نژاد معروف بودند، گرد او جمع شده و مصباح یزدی را" پدر معنوی" جریان خود خواندند و جبهه پایداری را تشکیل دادند. پس از تشکیل جبهه پایداری به رهبری مصباح یزدی این جریان در انتخابات‌های گذشته حاضر به اجماع با سایر اصولگرایان نشده است.
در انتخابات مجلس دوره نهم جبهه پایداری در انتخابات مجلس با جبهه متحد اصولگرایان حاضر به اتحاد نشد. این جبهه پس رایزنی های متعدد با آیت الله مصباح یزدی فهرست خود را منتشر کرد و "البته نتوانست به پیروزی چندانی دست یابد و برخی اعضای مهم آن از ورود به پارلمان باز ماندند."افرادی که از مهمترین آنها می‌توان به قاسم روانبخش و سقای بی‌ریا، از شاگردان و نزدیکان مصباح یزدی اشاره کرد. با این حال جبهه پایداری لیست مستقل از جبهه پیروان خط امام و رهبری و جامعتین در انتخابات مجلس ارائه کرد.
اوج اختلاف مصباح یزدی و جبهه پایداری با اصولگرایان در انتخابات دوره یازدهم ریاست جمهوری علنی شد.در این دوره از انتخابات مصباح یزدی ابتدا به حمایت از باقرلنکرانی وزیر بهداشت کنارگذاشته شده از دولت احمدی نژاد پرداخت که با رد صلاحیت او از سوی شورای نگهبان مورد انتقاد بسیاری از اصولگرایان قرار گرفت. اصولگرایان معتقد بودند مصباح یزدی نباید پیش از تایید صلاحیت یک نامزد از سوی شورای نگهبان اعلام حمایت خود را علنی می کرده است و با این کار به جایگاه خود ضربه زده است.پس از کنار گذاشته شدن لنکرانی ،سعید جلیلی گزینه جبهه پایداری و مصباح یزدی در انتخابات ریاست جمهوری شد. اما دامنه اختلافات آنها با اصولگرایان بسیار پر رنگتر بود. اختلافات مصباح یزدی با جامعتین به حدی رسیده که شیخ محمد یزدی در بازگویی آن عنوان کرد: خطر آن بود که جامعه مدرسین تجزیه شود.
رئیس شوراي عالي جامعه مدرسين حوزه علميه قم در روایت خود از جلسه سه نفره آیات مهدوی کنی و مصباح برای اجماع در انتخابات دوره یازدهم ریاست جمهوری می گوید "در آن جلسه كه بيش از يك ساعت به طول انجاميد، بنده خطاب به جناب آقاي مصباح عرض كردم جناب آقاي مصباح اگر جامعه مدرسين و روحانيت مبارز در مسائل انتخاباتي آينده كه در پيش داريم به يك نقطه واحدي رسيدند شما كه در جامعه اثر گذار هستيد آمادگي آن را داريد كه همراهي و كمك كنيد تا اختلاف كمتر شود تا با همراهي شما اين دو نهاد كه اثر گذار هستند يكي شوند و اختلافات بين آنها كمتر شود؟ ايشان فرمودند كه در آن زمان هر تكليفي شرعي كه داشته باشم عمل خواهم كرد.آيت الله مهدوي فرمودند كه همه ما موظفيم كه تكليف شرعي را عمل كنيم. بنده مجددا عبارات خود را تغيير دادم و عرض كردم جناب آقاي مصباح اين مشخص است كه همه ما تكليف شرعي را عمل خواهيم كرد. هيچ كس قصد ندارد تكليف غير شرعي عمل كند بحث اين است كه از نظر سياسي فرمايشات شما در جامعه تأثير دارد و مردم به اين مسائل توجه دارند هرچه شكاف كمتر باشد و اگر به يك نقطه رسيديم شما حاضر هستيد همراهي و كمك کنید تا هرسه به يك نقطه مشترك برسيم؟ ايشان فرمودند صحبت هاي شما درست و عاقلانه است به هر حال شرايط زمان بايد بررسي شود بايد در زمان خودش بررسي كنم. دفعه سوم كه بنده اصرار كردم و جوابي درستي نگرفتم يكي از آقايان گفتند كه اين موضوع را ادامه ندهيد به نتيجه‌اي نخواهيم رسيد."
به گفته شیخ محمد یزدی "سه روز بعد در تهران آيت الله مصباح یزدی در یکی از حسینیه های تهران جلسه گرفتند و آقاي لنكراني را به عنوان منتخب خود معرفي كرد، در حالي كه هنوز شوراي نگهبان نظر نداده بود كه چه كسي صلاحيت دارد يا صلاحيت ندارد. اين كار درستي به نظر نمي رسيد. ما دنبال اين بوديم كه شكافي وجود نداشته باشد. بنده واقعا متأسفم كه يك سرمايه گرانقدر حوزه بخواهد به اين شكل آسيب ببيند."
حدود یکسال به برگزاری انتخابات دور دهم مجلس شورای اسلامی فرصت مانده اما این انتخابات از جهات بسیاری از اهمیت خاصی برای گروههای سیاسی برخوردار است.اصلاح طلبان می خواهند پیروزی بدست آورده در انتخابات ریاست جمهوری با اجماع خود بر سر حسن روحانی را حفظ کنند،دولت مطمئنا خواستار تشکیل مجلس اعتدال برای تحقق شعارها و اهداف خود است و اصولگرایان نمی خواهند کرسی های سبز پارلمان بعنوان آخرین سنگر حضور در امور اجرایی کشور را از دست بدهند. مهمترین استراتژی برای گروهها در این میانه اجماع و وحدت است.
اصولگرایان در انتخابات ریاست جمهوری شکست سنگینی به دلیل عدم وحدت متحمل شده اند و نمی خواهند این تجربه تکرار شود. به همین دلیل از مدت ها قبل سیدرضا تقوی از جامعه روحانیت مبارز مسول رایزنی با گروههای مختلف اصولگرا برای برقرار وحدت شده است.در این میان نبود چهره‌های تاثیرگذار همچون حبیب الله عسگراولادی، مهدوی کنی و کناره گیری افرادی همچون ناطق نوری به خودی خود موجب نگرانی از وجود چهره های ریش سفید برای جریانی است که به شیخوخیت در انتخابات ها بها داده است.
به نظر می‌رسد انتخاب مصباح یزدی برای سخنرانی درهمایش وحدت اصولگرایی در حالی‌که بزرگان اصولگرا همچون محمد یزدی سکوت پیشه کرده اند،بیش از آنکه انتخاب چهره ای برای محوریت جریان اصولگرا حول او باشد، تلاش برای کسب رضایت او در جهت اجماع با جریان تندرو اصولگرا است. جریانی که نشان داده باکی از حضور مستقل در انتخابات‌ها گرچه نتیجه آن شکست باشد،ندارد.
برخی از اصولگرایان اما با نگاه بدبینانه به این تلاش‌ها نگاه کرده و معتقدند جریان جبهه پایداری و رهبر معنوی او سابقه خوبی در وحدت بین اصولگرایان ندارند و در آستانه هر انتخابات فقط سهم‌خواهی کرده‌اند.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه خبرهای مرتبط
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید