هنرمند را در زمان حیاتش قدر بدانیم

دیروز محدوده ی تالار وحدت، در ساعات آغازین صبح حال و هوای عجیبی داشت. مردم با اشک، غم و حسرت خواننده ی محبوبشان-مرتضی پاشایی- را با نغمه های عاشقانه اش بدرقه کردند. کاش روزی برسد که هنرمندان و بزرگان را در زمان حیاتشان قدر بدانیم.

آفتاب‌‌نیوز :

آفتاب: دیروز حد فاصل خیابان انقلاب تا تالار وحدت در ساعات آغازین صبح حال و هوای دیگری داشت. مردم از خیابان های منتهی به خیابان انقلاب به سرعت به سمت خیابان حافظ می رفتند تا خودشان را به مراسم تشییع پیکر هنرمند محبوبشان، خواننده ی جوان و مشهور موسیقی پاپ کشورمان-مرتضی پاشایی- در محل تالار وحدت برسانند.

جمعیت غریبی بود؛ آنگونه که وقتی به نزدیکی محل تالار وحدت رسیدم دچار شگفتی شدم. انگار تمام مردم تهران، بلکه مردم ایران به آنجا آمده بودند تا پاشایی را با نغمه های عاشقانه ی خودش بدرقه کنند.

ازدحام جمعیت به حدی زیاد بود که به سختی توانستم خودم را به میانه ی آن شلوغی برسانم. بیشتر آنها جوانان و طرفداران موسیقی پاپ بودند. کسانی که از اعماق وجودشان آواز پاشایی را زمزمه می کردند و اشک می ریختند؛ جوانانی که از نغمه های او خاطره های بسیاری داشتند و با آن نغمه ها زندگی کرده بودند. اما شگفت انگیز آنکه در میان جمعیت، تعداد زیادی زنان و مردان مسن و میانسال هم دیده می شدند. بعضی از آنها فرزندان غمگین خود را همراهی می کردند و بعضی نیز به تنهایی آمده بودند.

از یک نفر از آنها که خانم مسنی بود و در میان ازدحام و فشار جمعیت حالش بد شده بود پرسیدم: «چرا اومدید؟ این محیط با این شلوغی برای شما خطرناک است؛ شما هم از طرفدارانش هستید؟» او با چشمانی اشکبار پاسخ داد: «بله خیلی دوستش داشتم. همه ی آلبوم هایش را از روز اولی که کارش را آغاز کرد خریده بودم و به آهنگ هاش گوش می کردم. به اکثر کنسرت هایش می رفتم و مرگش داغ بدی را روی سینه ام گذاشته است.»

خلاصه آنکه در میان جمعیتی که آمده بودند تا مرتضی پاشایی را بدرقه کنند همه جور افرادی دیده می شدند. از زن و مرد گرفته تا جوان و پیر؛ با ظاهر و پوشش های متفاوت؛ از چادری گرفته تا مانتویی و از کت و شلواری تا مد روز در مراسم تشییع پیکر خواننده ی خوش صدا و تاثیر گذار موسیقی پاپ کشورمان حضور داشتند و همین نشانه ی محبوبیت او در لایه های مختلف جامعه بود؛ محبوبیتی که بیش از همه ارمغان صدای لطیف و نغمه های تاثیر گذار و بر آمده از دل او بود؛ نغمه هایی که می توانست عواطف انسانی را به غلیان در آورد و قلب ها را تسخیر کند.

مرتضی پاشایی خود نیز به اذعان آنهایی که او را از نزدیک می شناختند یا به کنسرت هایش رفته بودند شخصیتی آرام، صبور و دوست داشتنی داشت.

در آغاز مراسم تشییع پیکر مرتضی پاشایی، پیام تسلیتی را از سوی «علی جنتی» وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی خواندند که در بخش هایی از آن آمده بود: خبر درگذشت مرتضی پاشایی هنرمند جوان و توانای عرصه ی موسیقی پاپ باعث تاسف و تاثر گردید. مرتضی پاشایی همانطور که در موسیقی مردمی توانست توانمندی های هنر گرانمایه ی خویش را به منصه ظهور برساند، در قلوب مردم نیز خصوصا نسل جوان ایران اسلامی به شایستگی ماوا داشت.

به دنبال آن «علی مرادخانی» معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به سخنرانی پرداخت و از خوبی ها و شایستگی های پاشایی گفت.

سپس «ناصر پاشایی» پدر داغدار مرتضی به روی صحنه آمد و برای شادی روح پسرش روضه ی حضرت «علی اکبر» فرزند امام حسین (ع) خواند. آن لحظه بود که فارغ از تمام هیجان ها و علاقه مندی های شخصی ام ناگهان بغضم برای آن پدر داغدار که فرزندنش را در اوج جوانی، موفقیت، محبوبیت و مشهوریت از دست داده بود، شکست و اشک از چشمانم جاری شد. لحظات غم انگیزی بود؛ لحظه هایی که صدای حزن آلود و بی جان روضه خوانی پدر بزرگوار مرتضی پاشایی در محوطه ی تالار وحدت پیچیده بود.

بعد از از آن «محمد علیزاده» و «بنیامین بهادری» از دیگر خوانندگان موسیقی پاپ کشورمان به بازخوانی چند آهنگ از پاشایی پرداختند که نغمه ی غم انگیز جمعیت نیز با آنها همراه شد. همه با هم به یاد مرتضی پاشایی خواندند: «میدونی حالم این روزا بدتر از همه ست، آخه هر کی رسید دل ساده ی من رو شکست...»

و لحظاتی بعد دوستداران مرتضی پاشایی آداب تشییع پیکر او را به جای آوردند و به سمت بهشت زهرا (س) حرکت کردند.

گوشه یی ایستادم در حالی که با موج جمعیت بدون هیچ اراده یی جا به جا میشدم و با خودم فکر می کردم به مرتضی پاشایی و به دوستدارانش؛ به پدر و مادرش؛ به موسیقی؛ به موسیقی پاپ که حالا دیگر مرتضی را ندارد.

آرام آرام جمعیت کم می شد. آن موقع بود که توانستم خودم را پیدا کنم و به محلی برسانم تا بتوانم با هنرمندان و دوستان نزدیک به مرتضی چند کلمه یی صحبت کنم.

به سختی توانستم «محمد علیزاده» را بیابم؛ خواننده ی محبوب عرصه ی موسیقی پاپ کشورمان که صدای گرم و غم انگیزی دارد. او از دوستان نزدیک پاشایی است و در روزهای آخر حیات او همواره کنارش بود.

علیزاده درباره شخصیت فردی دوستش به من گفت: مرتضی پسری دوست داشتنی بود که قلب بسیار بزرگی داشت. از خوشحالی دیگران خوشحال و از غم دیگران غمگین می شد. او دوست بسیار خوب من بود و یک ویژگی خیلی بزرگش آن بود که هیچ وقت پشت سر کسی حرف نمی زد.

علیزاده درباره ی ابعاد کار هنری پاشایی افزود: در دوره ی فعالیت خود در عرصه ی موسیقی، با افراد زیادی آشنا شدم، اما مرتضی یکی از با استعدادترین افراد در موسیقی پاپ ایران بود. بدون شک در چند سال آینده از روی فرم موسیقی و نوع ملودی های مرتضی و در سبک و سیاق او در جهان کار خواهند کرد.

هنرمند اگر واقعی باشد همیشه در دل مردم جای دارد؛ چرا که هنر همواره در طول تاریخ با روح انسان ها عجین بوده است. جمعیتی که این روزها داغدار مرتضی پاشایی هستند نشان می دهد که این هنرمند یک هنرمند واقعی و مردمی بوده که می توانسته در لحظه های غم و شادی انسان ها با آنها همراه شود؛ هنرمندی که همگان می توانستند با نغمه هایش همزاد پنداری کنند. گویی از دل مردم خبر داشت و مردم که مردم چه می خواهند.

چنین محبوبیتی بی نظیر است. در جامعه یی که موسیقی هنوز نتوانسته جای مناسبی برای خود پیدا کند و فعالان این عرصه در برخی موارد با محدودیت هایی همراه هستند، محبوبیت و شهرت مرتضی پاشایی که فرای مرزهای ایران نیز رفته است بسیار شگفتی آفرین است.

روز گذشته عده ی زیادی از مردم در برخی کشورهای همسایه از جمله افغانستان نیز به عزاداری برای مرتضی پاشایی پرداختند.

***از پاپ تا پاشایی؛ راز یک محبوبیت

اما چنین شهرتی از کجا آمده است؟ مرتضی پاشایی چگونه توانست به چنین شهرت و محبوبیتی دست یابد؟ آیا کمک های بی دریغ فضای هنری و بنیادهای فرهنگی کشور در ایجاد این محبوبیت نقش داشته یا نه تلاش های شخصی هنرمندان در به وجود آمدن چنین موفقیتی نقش داشته است؟

برای یافتن پاسخ این سوال با «حسین زمان» خواننده ی پاپ نیز گفت و گو کردم. او در این گفت و گو ضمن بیان این مساله که به طور کلی موسیقی از جمله موسیقی پاپ در ایران به جایگاه و تعریفی درست و در شان خود دست نیافته است، گفت: به نظر من تاکنون در زمینه ی موسیقی کار مهمی از جانب مسوولان هنری کشور صورت نگرفته و اگر حرکتی بوده و رشد و شکوفایی در این زمینه داشتیم، فقط به همت اهالی هنر بوده است.

به گفته ی او، تاکنون چه از طریق نهادهای دولتی مثل وزارت ارشاد و چه از طرف رسانه های رسمی مثل صدا و سیما به هیچ عنوان از افراد فعال در عرصه ی موسیقی حمایت درستی صورت نگرفته است.

زمان افزود: به جرات می توانم بگویم که پیشرفت در عرصه ی موسیقی هرگز به حمایت و پشتیبانی از طرف نهادها و سازمان های مسوول نبوده است. در بعضی موارد هم اگر به اهالی موسیقی شان و بهایی داده اند برای به نمایش گذاشتن خود و تبلیغ برای خود بوده و به منظور دلسوزی برای موسیقی کشور نبوده است.

این خواننده ی پاپ با اشاره به محدودیت های موجود برای نمایش موسیقی در صدا و سیمای کشور افزود: صدا و سیما اگر به طور فصلی یا موردی از هنرمندان عرصه ی موسیقی استقبال کرده و کارهایشان را پخش کرده است، بیشتر برای منافع سازمانی و سیاسی خودش بوده نه برای حمایت از قشر هنرمند یا خود موسیقی.

به باور زمان، وزارت ارشاد هم طی سال های گذشته به خصوص در 8 سال ریاست جمهوری قبلی به طورعملی کاری برای موسیقی انجام نداده است و اگر هم کاری در این وزارتخانه برای موسیقی انجام گرفته بر می گردد به دوره ی اصلاحات؛ زمانی که مختصری به هنرمندان موسیقی بها داده شد و گوشه ی چشمی به اهالی موسیقی نشان داده شد و بعد از آن هیچ اتفاقی دراین عرصه نیافتاد. به گفته ی زمان در آن دوران نیز بعضی از هنرمندان از طرف گروه ها و نهادهای فرا قانونی زیر فشار بودند.

این خواننده ی پاپ اضافه کرد: می توانم به جرات بگویم که موسیقی در مملکت ما همیشه مهجور بوده و هنرمندان عرصه ی موسیقی جایگاه مناسب خودشان را نداشتند و خیلی ابزاری با آنها برخورد شده است. به عنوان مثال شاهد بودیم که از جوانان این عرصه برای تبلیغ های انتخاباتی استفاده شد و همان جوانان به راحتی کنار گذاشته شدند.

به اعتقاد زمان، عزیزان و جوانانی که این روزها در عرصه ی موسیقی رشد کرده اند، به واسطه ی همت و پشتکار خودشان بوده که در شرایط سخت توانسته اند خود را نشان دهند. اگر چه جمع زیادی از همین جوانان نتوانسته اند خودشان را اثبات کنند چراکه رسانه ها فرصت های اندک را هم در اختیارشان نگذاشتنه اند، از صدا و سیما محروم بوده اند و مجبور بوده اند در زیر زمین ها به فعالیت موسیقی بپردازند.

به گزارش ایرنا، زمان تاکید کرد: جمعیت کمی هم که به هر دلیلی توانسته اند فرصت اندکی را در اختیار بگیرند و خودشان را به مردم نشان دهند از فرصت های دیگری که مهم ترین آنها شبکه های اجتماعی هستند بهره برده اند، اگر چه این شبکه ها نیز تحت سانسور شدید و فیلترینگ قرار دارند.

این خواننده ی موسیقی پاپ افزود: به نظر من اگر قرار است به خاطر این شکوفایی موسیقی در کشور از کسی تقدیر و تشکر شود، باید فقط از هنرمندان این عرصه تشکر کرد و نه از نهادهایی مثل وزارت ارشاد، صدا و سیما و سازمان های مختلف تبلیغاتی و هنری که وظیفه ی اصلی شان حمایت از هنر و هنرمند بوده است. من نقش این سازمان ها و نهادهای دولتی را در این پیشرفت بسیار بسیار ضعیف و کمرنگ می دانم.

زمان امیدوار است صحبت های مسوولان موسیقی در دوره ی جدید درباره ی حمایت از هنرمندن در حد شعار باقی نماند.

او در ادامه آرزو و خواسته ی خود را به عنوان یکی از اعضای خانواده ی موسیقی کشور اینطور بیان کرد: این مصاحبه مصادف است با درگذشت جوان هنرمندی مثل مرتضی پاشایی؛ خواننده ی خوبی که درگذشتش همه ی ایران را متاثر کرد. آرزوی من این است که قدر بزرگان عرصه ی هنر و فرهنگ را در موقع حیاتشان بدانیم و منتظر نمانیم که بروند تا زیر تابوتشان اشک بریزیم و بعد از مرگشان از آنها حمایت کنیم. اگر چه این حمایت باید دو طرفه باشد. آرزوی من این است که هم مردم و هم هنرمندان تقابل درست داشته باشند و حامی یکدیگر باشند و کمک کنند تا ما ایرانی سرشار از هنر و فرهنگ و زیبایی داشته باشیم. آرزوی من این است که یک روز برسد تا در صدا و سیمای رسمی کشور ساز را پشت میز و گلدان پنهان نکنند.

من هم به حسین زمان گفتنم آرزوی ما و آرزوی تمام دوستداران هنر نیز همین است. آرزو داریم که روزی برسد که حمایت واقعی از هنرمندان جوان، خلاق و با استعداد در همه ی عرصه های هنری در کشور انجام گیرد؛ تا شاهد رشد روز افزون هنر و فرهنگ در این سرزمین باشیم. روزی که از هنرمندان آنگونه که شایسته است و در زمان حیاتشان قدردانی شود تا در زمان نبودشان افسوس نخوریم.

بدون شک جوانان با استعداد زیادی این روزها در رویاهایشان دوست دارند با حفظ تمام شوون در سالن های هنری از جمله برج میلاد آزادانه آواز سر دهند و دوستداران خودشان را از نزدیک ببینند. جوانان پرشور و با استعدادی که هر یک می توانند هنرساز و خاطره ساز شوند؛ جوانانی که می توانند راه هنرمندان پرتلاش این عرصه همچون زنده یاد مرتضی پاشایی را به درستی ادامه دهند.

گزارش خطا

لینک کوتاه: https://aftabnews.ir/0018dj