امواج موبایل و مایکروویو تا چه اندازه مضرند؟

آفتاب: بحث سرطان‌زا بودن تشعشعات موبایل و مایکرویو از مدت‌ها قبل در سطح جامعه نگرانی‌هایی را ایجاد کرده است با این وجود مدیر کل صدور پروانه سرویسهای رادیویی سازمان تنظیم مقررات ارتباطات خاطر نشان می‌کند که این امواج در حد استاندارد مشکلی برای سلامت ایجاد نمی‌کنند.

 مدیر کل صدور پروانه، سرویس‌های رادیویی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی امروز در قالب یک کارگاه آموزشی به ارائه توضیحاتی درباره فرکانس‌های ارتباطی و تشعشعات امواج پرداخت و اظهار کرد: طیف‌های فرکانسی از جمله مواردی هستند که همواره از سوی دولت‌ها اجاره داده می‌شوند اما هیچ‌گاه واگذاری آنها حالت دائمی ندارد، چرا که لازم است مدیریت همواره بر روی آنها اعمال شود.

عظیم فرد ادامه داد: به عنوان مثال اگر زمانی یک هواپیما در حال حرکت باشد و طیفی برای آن تداخل ایجاد کند، این فرصت وجود ندارد که حاکمیت از صاحب آن طیف بخواهد که ارتباط خود را قطع کند، بلکه لازم است در این موارد دست حاکمیت باز باشد و بتواند جلوی مشکلاتی از این دست را بگیرد.

وی همچنین اظهار کرد: به‌طور کلی یک طیف اجزای متعددی دارد که از جمله اجزای آن می‌توان به دیتابیس طیف اشاره کرد که این بخش به جهت آن است که تمام امواج و سیگنال‌های موجود در فضا را رصد و ذخیره کند. بخش‌های دیگری در یک طیف وجود دارد که از جمله آنها می‌توان به مانیتور طیف نیز اشاره کرد که با استفاده از آن فرکانس‌های مجاز از فرکانس‌های غیرمجاز قابل تفکیک می‌شوند.

فرد، مهندسی و وجود پشتوانه قدرتی و اختیاری را از دیگر اجزای یک طیف شمرد و افزود: لازم است پشتوانه قدرتی برای طیف‌های مختلف وجود داشته باشد تا اگر طیفی خارج از محدوده مجاز خود فعالیت کرد، امکان توقف فعالیت‌های آن وجود داشته باشد.

مدیر کل صدور پروانه، سرویس‌های رادیویی سازمان تنظیم مقررات ارتباطات درباره هزینه‌هایی که حاکمیت از دارندگان طیف‌های مختلف فرکانسی دریافت می‌کند نیز اینگونه عنوان کرد: در هر صورت نباید مجموع درآمد دولت از دارندگان طیف بیش از چهار درصد درآمد آنها باشد. البته در این زمینه به عنوان مثال فردی که طیفی را برای ناوبری هوایی در اختیار دارد، ارتباطی نمی‌فروشد اما اپراتورها با استفاده از طیف به فروش ارتباط می‌پردازند و شرایط این دو با یکدیگر کاملا متفاوت است.

این کارشناس حوزه ارتباطات فرکانسی در بخش دیگری از صحبت‌های خود به دانش متخصصان ایرانی در این زمینه اشاره کرد و افزود: تا سال گذشته ما قطب مدیریت طیف در سطح منطقه بودیم و برای کشور‌های مختلف آموزش‌ها و آیین‌نامه‌های متعدد را ارائه می‌کردیم.

فرد در ادامه در ارتباط با امواج و اشعه‌ها نیز توضیحاتی ارائه و اظهار کرد: امواج و اشعه‌ها به دو دسته تقسیم می‌شوند که در این میان دسته اول قابلیت یونیزه کردن دارند و دسته دوم فاقد این قابلیت محسوب می‌شوند، اما دسته‌ای که یونیزه کننده نام گرفته، دارای فوتون‌های بسیار قوی است که از مواد رادیواکتیو تشکیل شده و دارای خاصیت تخریب ژنتیک در بدن خواهد بود.

وی ادامه داد: اکنون بحث‌های مختلفی درباره اثرات تشعشعات موبایلی مطرح می‌شود اما باید توجه داشت که تشعشعات موبایلی جزو امواج رادیویی محسوب می‌شوند که امواج رادیویی نیز از امواج غیریونیزه به شمار می‌روند، برهمین اساس تاکنون هیچ گزارش بین‌المللی مبنی بر مضرات تشعشعات غیریونیزه رادیویی وجود نداشته و مشاهده نشده است.

مدیر کل صدور پروانه، سرویس‌های رادیویی همچنین عنوان کرد: البته در برخی موارد امواج رادیویی حالت گرمازا داشته و در نهایت می‌توانند تا حدی پوست را مورد تاثیر قرار دهند اما هیچ‌گاه حرارت و گرمای آنها به عمق پوست نرسیده و تنها در حد سطح باقی می‌ماند و به همین دلیل گفته می‌شود چشم در برابر این تشعشعات نسبت به سایر اعضای بدن از حساسیت بیشتری برخوردار است، چرا که چشم تنها عضو خارجی بدن است که تنها به واسطه یک لایه نازک از آن محافظت می‌شود.

فرد ادامه داد: از سال‌ها قبل در دنیا مطالعاتی درباره امواج موبایلی صورت گرفته و در این میان کمیسیون بین‌المللی حفاظت در مقابل تابش غیریونیزه استانداردی را در این زمینه تعریف کرده که در حال حاضر در ایران 87 کشور دیگر براساس این استاندارد تجهیزات خود را مورد بررسی قرار می‌دهند.

او درباره این‌که چرا امواج رادیویی خاصیت یونیزه کردن را ندارند نیز توضیح داد: برای یونیزه‌ شدن 10 تا 25 الکترون‌ ولت انرژی لازم است که امواج رادیویی چنین قدرتی را ندارند.

وی همچنین به SAR اشاره کرد و در این خصوص اظهار کرد: SAR در واقع نرخ جذب ویژه است که به واسطه این شاخص میزان استاندارد تشعشعات یک گوشی یا تجهیزات موبایلی مورد بررسی قرار می‌گیرد. اکنون برای بررسی گوشی‌ها این موضوع همواره مورد توجه قرار گرفته و گوشی‌هایی که وارد کشور می‌شوند در این زمینه مورد تست قرار می‌گیرند.

او اظهار کرد: برای موبایل‌ها اگر درجه SAR از 1.6 بیشتر باشد گوشی مربوطه دارای ضرر برای سلامتی به شمار می‌رود و برهمین اساس لازم است همواره پیش از خرید گوشی‌های تلفن همراه به این موضوع توجه شود. البته اکنون اغلب گوشی‌هایی که از سوی برندهای مختلف تهیه می‌شوند SAR کمتر از یک دارند.

مدیر کل صدورپروانه، سرویس‌های رادیویی به حساسیتهایی که مردم کشور‌های مختلف نسبت به تشعشعات موبایلی و دکل‌های موبایل دارند اشاره کرد و گفت: برهمین اساس اپراتورهای مختلف در دنیا تلاش کرده‌اند تا برای دکل‌های خود اشکال مختلفی در نظر بگیرند که حساسیت مردم نسبت به آنها کمتر شود.

این کارشناس حوزه ارتباطات همچنین خاطر نشان کرد: در حوزه تشعشعات سازمان بهداشت جهانی نیز در این زمینه بررسی‌های متعددی صورت داده اما تاکنون هیچ مستندی مبنی بر سرطان‌زا بودن این تشعشعات از سوی این سازمان اعلام نشده است.

فرد در پاسخ به این سوال که آیا امواج ماهواره‌ای جزو امواج یونیزه به‌شمار می‌روند، توضیح داد: امواج ماهواره‌ای نیز جزو امواج غیریونیزه محسوب می‌شوند و مشکلی برای سلامت ایجاد نمی‌کنند، اما اگر فرکانس‌هایی که در این زمینه وجود دارد از حدی قوی‌تر شود فرستنده ماهواره اشباع شده و عملا تصویر آن خراب می‌شود.

وی در پایان عنوان کرد: معمولا ایجاد یک کانال ماهواره‌ای و حفظ آن امر به نسبت دشواری محسوب می‌شود، اما برای از کار انداختن آن حتی با توانی در حد یک باتری 1.5 ولتی می‌توان اختلال ایجاد کرد و برهمین اساس ایجاد اختلال برای این شبکه‌ها به راحتی امکان‌پذیر است و مشکل خاصی ایجاد نمی‌کند.