جاسوسان امريكايي اصلاح مي شوند
آفتاب‌‌نیوز : 
او 15 اژانس اطلاعاتي را مديريت مي كند كه معروفترين انها سيا و بزرگترين آنها اژانس امنيت ملي امريكا با 30 هزار نفركارمند است. نگروپونته كه به تازگي از منطقه سبز بغداد بازگشته است ، درلانگلي (محل استقرارسيا ) به كار اصلاحات در سيستم اطلاعاتي امريكا خواهد پرداخت. جامعه اطلاعاتي و سرويس مخفي امريكا مدتي است كه به ناكارآمدي و عدم رعايت اصول اخلاقي متهم مي شود. به ويژه سيا كه بروكراسي اصلاح نشده وغيرپاسخگوخوانده مي شود كه در آن هيچ مقامي به دليل اشتباهاتش بركنار نمي شود و همه در واشنگتن بايد در تلاش براي رفع و رجوع خرابكاري هاي آن باشند.
اين با سوابق گذشته سيا تفاوت بسياري دارد. در سالن ورودي مقر اين سازمان در لانگلي ستاره هاي سياه رنگي ديده مي شود كه هر ستاره نماد يكي از افسران كشته شده سيا در جنگ سرد است. نكته مهمتر اينكه اين سازمان در آن روزها حتي يك مامور متوسط يا عالي رتبه رابه خدمت فرانخوانده بود و همه اين نيروها داوطلب بودند. اما وقايعي كه اخيرا اتفاق افتاده باعث سرافكندگي سرويس هاي اطلاعاتي امريكا شده است. اين رسوايي ها با عدم پيش بيني حمله شوروي به افغانستان در سال 1979 و فروپاشي شوروي يك دهه بعد از آن شروع شد. در سال 1998 جاسوسان امريكايي با ازمايش هسته اي هند غافلگير شدند. رسوايي بعدي وقتي پيش آمد كه ماموران اطلاعاتي امريكا به دولت كلينتون مشورت دادند كه يكي از كارخانه هاي داروسازي سودان را هدف حمله موشكي قرار دهد چون به اعتقاد آنها دراين كارخانه گاز اعصاب توليد مي شد ! سال بعد به توصيه اشتباه اين ماموران اطلاعاتي يك هواپيماي امريكايي سفارت چين در بلگراد را بمباران كرد.
اما آنچه ضربه نهايي را به سيا و ديگر سازمان هاي اطلاعاتي وارد كرد حملات 11 سپتامبر بود كه در ان 3000 امريكايي كشته شدند. اين اغاز ماجراهاي بعدي و از جمله اطلاعات ساختگي درباره تسليحات كشتار جمعي عراق بود كه هيچگاه يافت نشد. كميته اطلاعاتي سنا اخيرا در گزارش خود در ارزيابي عملكرد سه سال گذشته سرويس هاي اطلاعاتي ،انها را به ناتواني در همكاري با ديگرسرويس ها ، مديريت ضعيف و جمع اوري ناكافي اطلاعات متهم كرد. در نتيجه اين گزارش و فشارهاي ديگر رييس سيا مجبور به استعفا شد. جورج تنت دومين رئيس سيا بود كه چنين طولاني در اين پست بوده است. با شروع به كار پرتر گاس كه نماينده جمهوريخواه كنگره و از جاسوسان سابق است، چند ين مقام ارشد بركنارشدند يا به اعتراض از سمت خود كناره گيري كردند. مي گويند دستياران گاس كه هيچ يك سابقه كار اطلاعاتي ندارند مديران بي رحمي هستند. به هر حال كار گاس كار دشواريست. ماه پيش او به يكي از دوستان خبرنگارش گفت از اين حجم كار حيرت زده شده است. فقط تهيه گزارش روزانه اطلاعاتي براي رئيس جمهور 5 ساعت زمان مي برد.
به خاطر سبك كردن همين بار بود كه دايره امنيت ملي در چارچوب اصلاحات ايجاد شد. اين اصلاحات همچنين با توصيه هاي كميته غير حزبي تحقيق 11 سپتامبرصورت گرفت. اين
دايره كار هماهنگي همه سرويس هاي اطلاعاتي را انجام مي دهد. اين دايره مسئول عملكرد همه اين سرويس هاست. ايجاد اين دايره بزرگترين اصلاحات سازماني در جامعه جاسوسي امريكا از سال 1974 است. گزارش كميته 11 سپتامبر به تشريح روزها و ماههاي منتهي به 11 سپتامبر مي پردازد. سيا دريافته بود كه دو تروريست شناخته شده ويزاي امريكا دريافت كرده اند اما اين موضوع را به اف بي اي اطلاع نداد. بعضي مديران اف بي اي هم به گزارش هاي رسيده درباره اينكه گروهي از مردان عرب مشغول يادگيري پرواز با هواپيما هستند بي توجهي نشان داد. اين مردان عرب پرواز با هوپيما را مي اموختند نه فرود اوردن ان را.
اين موضوع هم نه توجه اف بي اي را برانگيخت و نه ظن ماموران اطلاعلاتي را. عدم هاهنگي ميان اين بخش ها مورد توجه كميته تحقيق 11 سپتامبر قرار گرفت. در گزارشي كه سيا در سال 1998 به ثبت رسانده است هشدار داده شده كه القاعده ممكن است روزي با هواپيما دست به حمله انتحاري بزنند. اما در اين گزارش ها هيچ اشاره اي به جزئيات نشده است.
در اينكه سيستم اطلاعاتي امريكا كه در سال 1947 طراحي شده اكنون ديگر منسوخ شده ، بدون سازماندهيست و مدير مشخصي ندارد ، كسي در واشنگتن ترديدي ندارد. اما اكنون پرسش اين است كه ايا ايجاد اين پست جديد به تغيير وضعيت اين سيستم كمك مي كند يا نه.
كميته 11 سپتامبر 34 ماه بعد از اين واقعه گزارش خود را درباره عملكرد سرويس هاي اطلاعاتي منتشر كرد. در اين فاصله اتفاقات زيادي روي داد ، از جمله انها قانون ميهن پرستي بود كه بر اساس ان بسياري از موانع قانوني كه مانع از تجاوز به حقوق مدني شهروندان مي شد از ميان رفت و از سوي ديگر اف بي اي و ديگر سرويس ها مجبور شدند اطلاعات خود را درباره تروريست ها با هم معاوضه كنند. از رابرت مولر رئيس اف بي اي هم خواسته شد در نشست هاي روزانه گزارش اطلاعاتي به رئيس جمهور شركت كند. در ژانويه 2003 يك مركزتحقيقاتي ضد تروريستي به نام مركز همگرايي تهديد تروريستي درون مقرسيا تاسيس شد اين مركز روزانه گزارشي درباره تهديدات تروريستي و فعاليت هاي ضد تروريستي تهيه مي كند و خلاصه ان به اطلاع رئيس جمهور مي رسد.
وقتي كميته 11 سپتامبر توصيه هاي خود را اعلام كرد طرح اصلاحات كامل شد. جان كري نامزد دمكرات ها در انتخابات رياست جمهوري امريكا بدون خواندن اين گزارش ان را تاييد كرد. خانواده هاي قربانيان 11 سپتامبر هم از توصيه هاي اين گزارش حمايت كردند. بوش هم با بي ميلي و در ميان نارضايتي رامسفلد اين گزارش را تاييد كرد. بوش بعد از انتخاب مجدد و در مقابل چشمان حيرت زده واشنگتني ها توصيه هاي اين گزارش را عملي كرد و اصلاحات اطلاعاتي و قانون جلوگيري از تروريسم را امضا كرد. اين قانون بر اساس يافته هاي گزارش كميته 11 سپتامبر نوشته شد ،البته رفقاي رامسفلد اصلاحاتي در ان انجام دادند.
مثلا در اين قانون به دايره اطلاعات ملي اجازه داده شد كه بودجه اطلاعاتي واحدي طراحي كند. اما هنوز درباره تفكيك اين بودجه بحث هاي بسياري وجود دارد. جدا كردن بودجه سرويس هاي اطلاعاتي وزارت دفاع از بودجه دفاعي كلي سالها وقت و يك تيم كارشناس مي خواهد. ژنرال هاي امريكايي هميشه اولين كساني هستند كه به تجهيزات اطلاعاتي همچون ماهواره هاي جاسوسي دست پيدا مي كنند به ويژه وقتي جنگ هم باشد. در اين قانون به دايره امنيت ملي همچنين اختيار و كنترل نيروي انساني سرويس هاي اطلاعاتي هم داده شده است
اما در اين مورد هم بحث هاي زيادي درباره جزئيات وجود دارد. به دستور بوش نگروپونته هر روز صبح به رئيس جمهور گزارش اطلاعاتي مي دهد نه گاس. به اين ترتيب گاس مي تواند روي مديريت سيا متمركز شود. اما در عمل اين گزارش توسط سيا تهيه مي شود و اقاي گاس هم در اين جلسات شركت مي كند.
همه اين مناسبات بحث هاي زيادي در كشوري ايجاد كرده كه جاسوسان ان باعث افتخار ملي بوده اند و افسانه ها درباره انها گفته شده و در كشوري كه امنيت ملي دغدغه هميشگي سياستمداران بوده است. چپ ها سيا را به خاطر عادت دوران جنگ سرد در توطئه براي ترور رهبران چپگرا همچون پاتريس لومومبا در كنگوو فيدل كاسترو در كوبا محكوم مي كنند. را ست ها هم سيا را لانه ليبرال ها و بروكرات ها ي پنتاگوني مي دانند. بعضي تندروها سياست پيش دستي را با اين استدلال توجيه مي كنند كه نمي توان به سرويس هاي اطلاعاتي اعتماد كرد و در انتظار هشدار انها درباره خطرات تروريستي نشست. و البته مخالفان ميانه روي همه اينها ، نظري مخالف دارند.
بسياري از راست هاي امريكا اداره امنيت ملي را اضافه شدن يك بروكراسي به درد نخور ديگر مي دانند كه در بهترين شرايط راه سازمان امنيت داخلي را مي رود. هيچ كس نمي داند اين اصلاحات به نتيجه مي رسد يا نه . سال گذشته سنا در گزارشي درباره عراق اعلام كرد جاسوسان امريكايي و به ويژه سيا در همه مراحل جمع اوري و تحليل اطلاعات ناكافي و با غفلت عمل كرده اند. بعد از اخراج بازرسان تسليحاتي از عراق در سال 1998 سيا حتي يك مامور هم در عراق نداشت. به همين دليل نمي توانست ادعا كند كه اين كشور سلاح كشتار جمعي دارد. ادعاي سيا درباره بازسازي برنامه هسته اي رژيم صدام بر اساس اخبار مربوط به واردات تيوب المينيوم صورت گرفت اما همه اين اطلاعات غلط از اب درامد. تحليل هاي اطلاعاتي سيا به ندرت دو بار مورد بازبيني قرار مي گيرد و چنين فرهنگي وجود ندارد. در گزارش كميته تحقيق 11 سپتامبر به همه اين نواقص اشاره شده است. اما حاميان سيا هيچ كدام از اين انتقاد ها را قبول ندارند و مي گويند اطلاعات اين سازمان درباره
برنامه تسليحاتي صدام چندان هم بي ربط نبوده چون سرويس هاي اطلاعاتي اروپايي ها هم تلاش هاي رژيم صدام براي تقويت زرادخانه هاي خود را تاييد مي كنند. انها مي گويند در اين مورد دولت بوش مقصر بوده چون با فشار بسيار به دنبال به دست اوردن مدركي براي كامل كردن پرونده جنگ بود.
اما علي رغم همه اين توصيه ها سرويس هاي اطلاعاتي تا رسيدن به نقطه مطلوب فاصله زيادي دارند. بودجه سيا بعد از يك دهه كاهش (در دولت كلينتون 23 درصد كاهش بودجه داشت ) اين سرويس ها اكنون پول و نيروي انساني بيشتري جذب مي كنند. امسال سيا بزرگترين گروه از افسران خود را فارغ التحصيل مي كند. اما باز هم به نيروي بيشتري نياز است. اكنون نيمي از افسران اطلاعاتي سيا در عراق به سر مي برند اما چون فقط عده اي انگشت شماربه زبان عربي مسلطند ، فعاليتشان به منطقه سبز محدود مي شود. اصلاحات اين مشكلات را برطرف نمي كند و شايد در كنار تغييرات به بركناري هم نياز باشد.
او 15 اژانس اطلاعاتي را مديريت مي كند كه معروفترين انها سيا و بزرگترين آنها اژانس امنيت ملي امريكا با 30 هزار نفركارمند است. نگروپونته كه به تازگي از منطقه سبز بغداد بازگشته است ، درلانگلي (محل استقرارسيا ) به كار اصلاحات در سيستم اطلاعاتي امريكا خواهد پرداخت. جامعه اطلاعاتي و سرويس مخفي امريكا مدتي است كه به ناكارآمدي و عدم رعايت اصول اخلاقي متهم مي شود. به ويژه سيا كه بروكراسي اصلاح نشده وغيرپاسخگوخوانده مي شود كه در آن هيچ مقامي به دليل اشتباهاتش بركنار نمي شود و همه در واشنگتن بايد در تلاش براي رفع و رجوع خرابكاري هاي آن باشند. اين با سوابق گذشته سيا تفاوت بسياري دارد. در سالن ورودي مقر اين سازمان در لانگلي ستاره هاي سياه رنگي ديده مي شود كه هر ستاره نماد يكي از افسران كشته شده سيا در جنگ سرد است. نكته مهمتر اينكه اين سازمان در آن روزها حتي يك مامور متوسط يا عالي رتبه رابه خدمت فرانخوانده بود و همه اين نيروها داوطلب بودند. اما وقايعي كه اخيرا اتفاق افتاده باعث سرافكندگي سرويس هاي اطلاعاتي امريكا شده است. اين رسوايي ها با عدم پيش بيني حمله شوروي به افغانستان در سال 1979 و فروپاشي شوروي يك دهه بعد از آن شروع شد. در سال 1998 جاسوسان امريكايي با ازمايش هسته اي هند غافلگير شدند. رسوايي بعدي وقتي پيش آمد كه ماموران اطلاعاتي امريكا به دولت كلينتون مشورت دادند كه يكي از كارخانه هاي داروسازي سودان را هدف حمله موشكي قرار دهد چون به اعتقاد آنها دراين كارخانه گاز اعصاب توليد مي شد ! سال بعد به توصيه اشتباه اين ماموران اطلاعاتي يك هواپيماي امريكايي سفارت چين در بلگراد را بمباران كرد.
اما آنچه ضربه نهايي را به سيا و ديگر سازمان هاي اطلاعاتي وارد كرد حملات 11 سپتامبر بود كه در ان 3000 امريكايي كشته شدند. اين اغاز ماجراهاي بعدي و از جمله اطلاعات ساختگي درباره تسليحات كشتار جمعي عراق بود كه هيچگاه يافت نشد. كميته اطلاعاتي سنا اخيرا در گزارش خود در ارزيابي عملكرد سه سال گذشته سرويس هاي اطلاعاتي ،انها را به ناتواني در همكاري با ديگرسرويس ها ، مديريت ضعيف و جمع اوري ناكافي اطلاعات متهم كرد. در نتيجه اين گزارش و فشارهاي ديگر رييس سيا مجبور به استعفا شد. جورج تنت دومين رئيس سيا بود كه چنين طولاني در اين پست بوده است. با شروع به كار پرتر گاس كه نماينده جمهوريخواه كنگره و از جاسوسان سابق است، چند ين مقام ارشد بركنارشدند يا به اعتراض از سمت خود كناره گيري كردند. مي گويند دستياران گاس كه هيچ يك سابقه كار اطلاعاتي ندارند مديران بي رحمي هستند. به هر حال كار گاس كار دشواريست. ماه پيش او به يكي از دوستان خبرنگارش گفت از اين حجم كار حيرت زده شده است. فقط تهيه گزارش روزانه اطلاعاتي براي رئيس جمهور 5 ساعت زمان مي برد.
به خاطر سبك كردن همين بار بود كه دايره امنيت ملي در چارچوب اصلاحات ايجاد شد. اين اصلاحات همچنين با توصيه هاي كميته غير حزبي تحقيق 11 سپتامبرصورت گرفت. اين
دايره كار هماهنگي همه سرويس هاي اطلاعاتي را انجام مي دهد. اين دايره مسئول عملكرد همه اين سرويس هاست. ايجاد اين دايره بزرگترين اصلاحات سازماني در جامعه جاسوسي امريكا از سال 1974 است. گزارش كميته 11 سپتامبر به تشريح روزها و ماههاي منتهي به 11 سپتامبر مي پردازد. سيا دريافته بود كه دو تروريست شناخته شده ويزاي امريكا دريافت كرده اند اما اين موضوع را به اف بي اي اطلاع نداد. بعضي مديران اف بي اي هم به گزارش هاي رسيده درباره اينكه گروهي از مردان عرب مشغول يادگيري پرواز با هواپيما هستند بي توجهي نشان داد. اين مردان عرب پرواز با هوپيما را مي اموختند نه فرود اوردن ان را.
اين موضوع هم نه توجه اف بي اي را برانگيخت و نه ظن ماموران اطلاعلاتي را. عدم هاهنگي ميان اين بخش ها مورد توجه كميته تحقيق 11 سپتامبر قرار گرفت. در گزارشي كه سيا در سال 1998 به ثبت رسانده است هشدار داده شده كه القاعده ممكن است روزي با هواپيما دست به حمله انتحاري بزنند. اما در اين گزارش ها هيچ اشاره اي به جزئيات نشده است.
در اينكه سيستم اطلاعاتي امريكا كه در سال 1947 طراحي شده اكنون ديگر منسوخ شده ، بدون سازماندهيست و مدير مشخصي ندارد ، كسي در واشنگتن ترديدي ندارد. اما اكنون پرسش اين است كه ايا ايجاد اين پست جديد به تغيير وضعيت اين سيستم كمك مي كند يا نه.
كميته 11 سپتامبر 34 ماه بعد از اين واقعه گزارش خود را درباره عملكرد سرويس هاي اطلاعاتي منتشر كرد. در اين فاصله اتفاقات زيادي روي داد ، از جمله انها قانون ميهن پرستي بود كه بر اساس ان بسياري از موانع قانوني كه مانع از تجاوز به حقوق مدني شهروندان مي شد از ميان رفت و از سوي ديگر اف بي اي و ديگر سرويس ها مجبور شدند اطلاعات خود را درباره تروريست ها با هم معاوضه كنند. از رابرت مولر رئيس اف بي اي هم خواسته شد در نشست هاي روزانه گزارش اطلاعاتي به رئيس جمهور شركت كند. در ژانويه 2003 يك مركزتحقيقاتي ضد تروريستي به نام مركز همگرايي تهديد تروريستي درون مقرسيا تاسيس شد اين مركز روزانه گزارشي درباره تهديدات تروريستي و فعاليت هاي ضد تروريستي تهيه مي كند و خلاصه ان به اطلاع رئيس جمهور مي رسد.
وقتي كميته 11 سپتامبر توصيه هاي خود را اعلام كرد طرح اصلاحات كامل شد. جان كري نامزد دمكرات ها در انتخابات رياست جمهوري امريكا بدون خواندن اين گزارش ان را تاييد كرد. خانواده هاي قربانيان 11 سپتامبر هم از توصيه هاي اين گزارش حمايت كردند. بوش هم با بي ميلي و در ميان نارضايتي رامسفلد اين گزارش را تاييد كرد. بوش بعد از انتخاب مجدد و در مقابل چشمان حيرت زده واشنگتني ها توصيه هاي اين گزارش را عملي كرد و اصلاحات اطلاعاتي و قانون جلوگيري از تروريسم را امضا كرد. اين قانون بر اساس يافته هاي گزارش كميته 11 سپتامبر نوشته شد ،البته رفقاي رامسفلد اصلاحاتي در ان انجام دادند.
مثلا در اين قانون به دايره اطلاعات ملي اجازه داده شد كه بودجه اطلاعاتي واحدي طراحي كند. اما هنوز درباره تفكيك اين بودجه بحث هاي بسياري وجود دارد. جدا كردن بودجه سرويس هاي اطلاعاتي وزارت دفاع از بودجه دفاعي كلي سالها وقت و يك تيم كارشناس مي خواهد. ژنرال هاي امريكايي هميشه اولين كساني هستند كه به تجهيزات اطلاعاتي همچون ماهواره هاي جاسوسي دست پيدا مي كنند به ويژه وقتي جنگ هم باشد. در اين قانون به دايره امنيت ملي همچنين اختيار و كنترل نيروي انساني سرويس هاي اطلاعاتي هم داده شده است
اما در اين مورد هم بحث هاي زيادي درباره جزئيات وجود دارد. به دستور بوش نگروپونته هر روز صبح به رئيس جمهور گزارش اطلاعاتي مي دهد نه گاس. به اين ترتيب گاس مي تواند روي مديريت سيا متمركز شود. اما در عمل اين گزارش توسط سيا تهيه مي شود و اقاي گاس هم در اين جلسات شركت مي كند.
همه اين مناسبات بحث هاي زيادي در كشوري ايجاد كرده كه جاسوسان ان باعث افتخار ملي بوده اند و افسانه ها درباره انها گفته شده و در كشوري كه امنيت ملي دغدغه هميشگي سياستمداران بوده است. چپ ها سيا را به خاطر عادت دوران جنگ سرد در توطئه براي ترور رهبران چپگرا همچون پاتريس لومومبا در كنگوو فيدل كاسترو در كوبا محكوم مي كنند. را ست ها هم سيا را لانه ليبرال ها و بروكرات ها ي پنتاگوني مي دانند. بعضي تندروها سياست پيش دستي را با اين استدلال توجيه مي كنند كه نمي توان به سرويس هاي اطلاعاتي اعتماد كرد و در انتظار هشدار انها درباره خطرات تروريستي نشست. و البته مخالفان ميانه روي همه اينها ، نظري مخالف دارند.
بسياري از راست هاي امريكا اداره امنيت ملي را اضافه شدن يك بروكراسي به درد نخور ديگر مي دانند كه در بهترين شرايط راه سازمان امنيت داخلي را مي رود. هيچ كس نمي داند اين اصلاحات به نتيجه مي رسد يا نه . سال گذشته سنا در گزارشي درباره عراق اعلام كرد جاسوسان امريكايي و به ويژه سيا در همه مراحل جمع اوري و تحليل اطلاعات ناكافي و با غفلت عمل كرده اند. بعد از اخراج بازرسان تسليحاتي از عراق در سال 1998 سيا حتي يك مامور هم در عراق نداشت. به همين دليل نمي توانست ادعا كند كه اين كشور سلاح كشتار جمعي دارد. ادعاي سيا درباره بازسازي برنامه هسته اي رژيم صدام بر اساس اخبار مربوط به واردات تيوب المينيوم صورت گرفت اما همه اين اطلاعات غلط از اب درامد. تحليل هاي اطلاعاتي سيا به ندرت دو بار مورد بازبيني قرار مي گيرد و چنين فرهنگي وجود ندارد. در گزارش كميته تحقيق 11 سپتامبر به همه اين نواقص اشاره شده است. اما حاميان سيا هيچ كدام از اين انتقاد ها را قبول ندارند و مي گويند اطلاعات اين سازمان درباره
برنامه تسليحاتي صدام چندان هم بي ربط نبوده چون سرويس هاي اطلاعاتي اروپايي ها هم تلاش هاي رژيم صدام براي تقويت زرادخانه هاي خود را تاييد مي كنند. انها مي گويند در اين مورد دولت بوش مقصر بوده چون با فشار بسيار به دنبال به دست اوردن مدركي براي كامل كردن پرونده جنگ بود.
اما علي رغم همه اين توصيه ها سرويس هاي اطلاعاتي تا رسيدن به نقطه مطلوب فاصله زيادي دارند. بودجه سيا بعد از يك دهه كاهش (در دولت كلينتون 23 درصد كاهش بودجه داشت ) اين سرويس ها اكنون پول و نيروي انساني بيشتري جذب مي كنند. امسال سيا بزرگترين گروه از افسران خود را فارغ التحصيل مي كند. اما باز هم به نيروي بيشتري نياز است. اكنون نيمي از افسران اطلاعاتي سيا در عراق به سر مي برند اما چون فقط عده اي انگشت شماربه زبان عربي مسلطند ، فعاليتشان به منطقه سبز محدود مي شود. اصلاحات اين مشكلات را برطرف نمي كند و شايد در كنار تغييرات به بركناري هم نياز باشد.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید