روایتی از اخراج "سحر یک" از پارس جنوبی
بر کسی پوشیده نیست که ایران با برخورداری از ذخایر عظیم نفت و گاز جهان و داشتن تجربه ای به بلندای 108 سال در حوزه انرژی و موقعیت جغرافیایی مناسب، در خلیج فارس و دریای خزر، از امکان ایجاد پیوند میان منابع انرژی خود از جنوب، شرق و شمال شرقی به وسیله خطوط لوله به مصرف‌کنندگان آسیایی، برخورداراست.
آفتاب‌‌نیوز :
آفتاب:کشور ایران 137 میلیارد بشکه یعنی رقمی حدود 12 درصد ذخایر اثبات شدة نفت جهان را در اختیار خود دارد که پس از عربستان سعودی بیشترین ذخایر نفت را به خود اختصاص داده است؛ درعین حال 27 تریلیون مترمکعب یعنی 15 درصد از ذخایر گازی جهان نیز در اختیار ایران بوده که بعد از روسیه مقام دوم را به خود اختصاص داده است.
با این حال، صنعت نفت و گاز ایران که رگ حیاتی کشور به شمار می رود علائم نگران‌کننده‌ای از خود ساطع می سازد؛ افزایش خارق‌العاده مصرف انرژی در داخل، تاخیر در بهره برداری از میادین مشترک نفت وگاز، سیر نزولی سرمایه گذاری در مسیر تولید و از همه مهتر عقب ماندگی در دوئل نفس گیر با همسایگان خود برای حفاری و بهره برداری از میادین نفت وگاز مشترک.
هرچند که همسایگان ایران در خلیج فارس هر روز بر تعداد دکل های حفاری خود افزوده و در رقابتی نفس گیر ذخایر نفت وگاز مشترک با ایران در خلیج فارس را می بلعند.
داشتن تعداد زیاد میادین نفتی وگازی مشترک با همسایگانی چون، عربستان، قطر، عراق عزم جدی تری برای توسعه روزافزون این میادین را طلب می کند، هر چند که به نظر میرسد ایران در یکی دو سال گذشته، به طور متوسط حدود کمتر از 3.5 میلیون بشکه در روز نفت تولید کرده ،حال آنکه ظرفیت تولید نفت ایران در سال 1974 حدود 6.1 میلیون بشکه در روز بوده است.
در این شرایط و با وجود تاکید مدیریت وزارت نفت برتلاش برای توسعه روز افزون میدان عظیم پارس جنوبی، از سواحل نیلگون خلیج فارس اخبار خوبی به گوش نمی رسد؛ تعطیلی دکل "سحر یک" شرکت حفاری شمال و حضور پررنگتر دکل های حفاری هندی وچینی.
یافتن علل ختم فعالیت دکل "سحر یک" و حواشی همراه آن عاملی شد برای گفتگوی بی پرده خبرنگار «نسیم» با هدایت الله خادمی، مدیر عامل شرکت حفاری شمال.
از نظر جنابعالی چه تعداد میادین نفتی و گازی در خلیج فارس شناسایی شده است؟
در مجموع بیش از 44 میدان نفتی و گازی در خلیج فارس کشف شده که از این تعداد 31 میدان نفتی، "شامل نفتی- گازی است " و 13 میدان هم گازی بوده که میادین کشف شده دارای 88 مخزن نفتی و27 مخزن گازی است
علل تاخیر در توسعه میادین مشترک ایران در خلیج فارس ناشی از چه مواردی است؟
شاید از دید هرکسی این عدم توسعه یا تاخیر در آنها را به نحوی بتوان تفسیر کرد که در این تفاسیر، عواملی چون تحریم و نبود امکانات مطرح می شود اما از نظر من فقط نخواسته ایم که توسعه بدهیم زیرا عواملی چون تحریم دارای اثرات ضعیفی است ،در ایران امکان مالی و ابزار اجرا وجود دارد، بنابراین قصد و اراده ای برای توسعه میادین مشترک وجود نداشته است.
از میادین مشترک نام برده شده، میادین توسعه نیافته گازی، نفتی گازی و نفتی کدامند؟
میادین نفتی توسعه نیافته مشترک شامل "آلفا، جوان، اسفندیار، الوند، ماهشهر، بینالود، دنا، هرمز، تفتان و فرزام هستند.
همچنین میادین "نفتی – گازی" توسعه نیافته هم شامل میدان "هامون" و همچنین میدان های گازی توسعه نیافته هم مشتمل بر "ایران دهر، اسفند، پارس شمالی، فروز آ و فروز بی ، تندر هرمز آ، گلشن و فردوس" هستند.
و میادین نفتی، گازی و نفتی –گازی در حال توسعه چطور؟
میادین نفتی در حال توسعه شامل" فروزان، هندیجان، هنگام" و میادین نفتی – گازی در حال توسعه شامل" آرش، رسالت و رشادت" بوده و همچنین میادین گازی در حال توسعه نیز مشتمل بر "پارس جنوبی، فرزاد آ،فرزاد بی و کیش" هستند.
با مرور مواردی در گذشته، به نظر میرسد، شرکت حفاری شمال در میدان "فرزاد آ" مدتی مشغول به کار بوده، پس علت ترک کار و توقف توسعه طرح چه بود؟
این میدان نفتی بین ایران و عربستان مشترک بوده که 2.5 سال قبل و طبق دستور وزیر نفت وقت، حفاری شمال فعالیت حفاری را در آنجا آغاز کرد، با فاصله ای نزدیک به 2 هزار متر با عربستان سعودی.
با این حال اندک مدتی پس از حضور حفاری شمال، عربستان تعداد دکل های حفاری خود را به هشت دستگاه افزایش داد ،درحالیکه طبق دستور مدیران شرکت ملی نفت وقت، فعالیت شرکت حفاری شمال در آنجا به طور کامل متوقف شد.
به چه دلیل؟
علت آن برای ما هم ناروشن است اما از قرار معلوم، مقامات نفت مدعی بودند که چیز خاصی در آن میدان وجود ندارد ، درحالیکه عربستان سعودی بر افزایش توان حفاری خود بیش از پیش افزود
به معنی واقعی در آن میدان مشترک ذخیر نفتی وجود ندارد؟
امیدوارم که روزگاری همانند پارس جنوبی که با تاخیر طرح های توسعه ای آغاز شد ، افسوس تاخیر در توسعه این میدان مشترک را هم نخوریم ، چرا که در آن صورت عربستان توسعه را به اتمام رسانده و ایران با آغاز دیرهنگام فعالیت در این میدان مشترک، پول و منابع خود را درکف دریا به هدر خواهد داد.
به نظر شما تجربه قطر برای مدیران ایران آموزنده نبوده؟
قطر در پارس جنوبی با حفاری به موقع و برداشت سریع، انرژی تولیدی را به منابع وثروت ملی تبدیل ساخت و متاسفانه ایران با تاخیری دیرهنگام، فعالیت خود را برای توسعه میادین گازی شروع کرد که تاریخ اتمام آن هم معلوم نیست.
شرکت حفاری شمال در ترکمنستان در چه مدت چاه های طرف قراراد با ترکمن ها را حفاری می کند؟
شرکت حفاری شمال، در ترکمنستان به طور متوسط در 35 روز یک حلقه چاه حفر می کند آنهم در عمق 3800 متری
به نظر می رسد حفاری شمال دکل حفاری غیر فعال نداشته باشد؟
در حال حاضر دکل فاقد فعالیت در مجموعه حفاری شمال وجود ندارد، اما به نظر می رسد که در حال بیکار کردن دکل سحر یک در فاز 13 پارس جنوبی هستند.
علت اعلام ختم فعالیت دکل حفاری "سحر یک" در فاز 13 پارس جنوبی چیست؟
ارسال پالس تعطیلی فعالیت سحر یک از 1.5 سال قبل از سوی پتروپارس به سمت حفاری شمال ارسال می شد، نمونه بارز این هشدارها ،عدم پرداخت وجه قرارداد و مطالبات حفاری شمال در طول بیش از یکسال گذشته است؛ حتی این عدم پرداخت وجوه قرارداد بارها به مهندس جوادی مدیر عامل شرکت ملی نفت ایران هم منعکس شد.
هر چند که مهندس جوادی در ظاهر از عدم پرداخت مطالبات به ما ناراحت بود اما به هرحال اطلاع داشت که در طول این مدت مطالبات ما پرداخت نمی شود.
یعنی، آقای مهندس جوادی، مدیر عامل شرکت ملی نفت در تاکید برای پرداخت مطالبات شما مماشات می کرد؟
نامبرده به صورت کامل در جریان بود که به حفاری شمال پرداختی صورت نمی گیرد.
میزان قرارداد سحر یک با پتروپارس چه مقدار بود؟
در ان آیامی که شرکت های ایرانی و خارجی در خلیج فارس، با ارقامی به میزان 180 هزار دلار برای هر روز قرارداد منعقد ساختند، سحر یک با رقم 145 هزار دلار قرارداد بست که از جمله دلایل پایین بودن رقم قرارداد می توان به اخذ پیش پرداخت اشاره کرد.
با توجه به رقم کمتر قرارداد "سحریک" در قیاس با سایر دستگاههای حفاری ، علت برخورد متفاوت و ارسال سال پیام های اخراج از سوی پتروپارس به شرکت متبوع خود را چگونه ارزیابی می کنید؟
برخورد نامناسب آنها به نحوی بوده که گویی شرکت حفاری شمال یک عنصر خارجی بوده و حفاران هندی یک شرکت داخلی هستند؛ با این حال سرانجام پتروپارس به ما اعلام داشت که توسعه فاز 13 توسط حفاری شمال به دلیل نداشتن صرفه اقتصادی باید تعطیل شود، هرچند که پیش از این هم با اضافه کردن متممی به قرارداد قبلی عدم پرداخت روزانه 10 هزار دلارر را نیز به شرکت حفاری شمال تحمیل کرده بودند.
در واقع با وارد آوردن شدید ترین فشارها قصد داشتند تا مارا از میدان به در کنند.
واکنش شما به این برخورد ها چه بود؟
در همان ایامی که بیشترین فشار ها برحفاری شمال وارد آمد، از سوی قطر پیشنهاد کار داشتیم اما به دلیل رعایت مصالح ملی از همکاری با آنها اجتناب کردیم چرا که همکاری با آنها برای توسعه میدان پارس جنوبی آنهم در مقابل کشور خود را به صلاح ندانستیم.
در اظهارات خود اشاره داشتید که مدیر عامل شرکت ملی نفت، مهندس جوادی، از علت عدم پرداخت مطالبات شما مطلع بود، از کجا این اطلاع دقیق را کسب کرده بودید؟
آقایان مهندس جوادیان و مهندس شمس مدیر عامل شرکت پتروپارس، حتی می گفتند که این نظر جناب جوادی است و همان موقع من خدمت مهندس جوادی عرض کردم که دوستان می گویند شما فرموده اید که دستگاه ایرانی حفاری شمال برود و هندی ها بمانند که ایشان گفتند من نگفته ام ، دوباره با آقای شمس صحبت کردم که آقای جوادی این امر را تکذیب کرده که جناب شمس دستش به گوشی موبایل رفت و میخواست که آقای جوادی را بگیرد تا دوباره برای راستی آزمایی سوال کند که موضوع دیگر برایم مشخص شده بود و ایشان را از تلفن زدن به آقای جوادی منصرف ساختم.
پس پیگیری های شما به نتیجه نرسید؟
به هرحال در این خصوص دهها نامه خدمت آقای شمس، جوادی و حتی سایرین ارسال داشته ام که در حال حاضر دستگاه سوپر نو ایرانی متوقف شده و بیش از 17 دستگاه خارجی کهنه مشغول، تعجب نکنید در ایران خارجی ها با دستگاه کهنه و کم کیفیت تر کارمی کنند و دستگاههای ایرانی باید بیکار شوند و در ایام نزدیک به نوروز بیش از 500 نفر را مجبوریم که بزودی اخراج کنیم.
متاسفانه برای پیگری علت ختم کار سحر یک با هر کدام از مدیران نفت که مذاکره شد، هریک بررسی علت آن را به مقامات بالا دست ارجاع می دهند.
از قرار معلوم نحوه کارکرد شما در میدان گازی فاز 13 پارس جنونی منجر به ثبت سه رکود در حفاری چاهی هم شده است؟
بله ، شرکت حفاری شمال در حفاری چاهها سه رکود ماندنی به جا گذارد، ضمن اینکه همواره این رکوردزنی در توسعه میادین ادامه داشته تا اینکه ختم فعالیت حفاری شمال اعلام شد.
به نظر می رسد در حال حاضر شرکت های حفار هندی در میادین پارس جنوبی حضوری پر رنگ دارند، پس علت نوع برخورد با شما آیا می تواند به احتمال حضور هندی ها در فاز 13 منجرشود؟
علت برخورد نا صحیح پتروپارس با حفاری شمال ناشی از عدم اعتقاد و باور به شرکت ایرانی، نداشتن اعتقاد به اشتغال زایی بوده که به نظر می رسد در سلسله مراتب کارفرمایی حفاری شمال یعنی پترو پارس یا مراتبی بالاتر هم به وضوح دیده می شود.
از قرارمعلوم ، با توجه به اعلام ختم فعالیت سحر یک در فاز 13، هنوز مطالبات معوق حفاری شمال پرداخت نشده، رقم مطالبات شرکت متبوع شما جقدر است؟
70 میلیون دلار ، یعنی بیش از 200 میلیارد تومان بوده که پتروپارس به حفاری شمال بدهکار است، ضمن آنکه هنوز هزینه حمل ونقل دکل حفاری از چین هم به ما پرداخت نشده است، در حالیکه هندی های حفار برای هر دکل خود 160 هزار دلار در روز می گیرند، به نظر می رسد آنها سوگلی میدان نفتی پارس جنوبی بوده و ما عنصری خارجی هستیم.
پس با این حساب شما در این پروژه ضرر جدی داشته اید؟
بله، ضرر اساسی داشته ایم، ایکاش به ایران نمی آمدیم، چرا که آقایان دوست دارند با حفاران چینی و هندی کارکنند، با این که ما عرق ملی داشتیم
در ظاهر، شرکت پتروپارس با هدف کاهش هزینه ها ختم فعالیت حفاری شمال را اعلام داشته، آیا درست است؟
اگر چنین فرضی هم صحت داشته باشد چرا یک شرکت ایرانی با داشتن 500 کارگر در واپسین ماههای سال ختم فعالیت می شود که این عمل آنها برخلاف امنیت ملی، امنیت اقتصادی و برخلاف اقتصاد مقاومتی بوده که یکی از تاکیدات مقام معظم رهبری است.
به نظر جنابعالی، تعطیلی "سحر یک" در شرایط کنونی شائبه برانگیز نیست؟
به طور قطع شائبه برانگیز است، چرا که یک شرکت هندی با قیمتی بیشتر و کارکردی اندک تر از حفاری شمال را در میادین پارس جنوبی نگهداشته اند در حالیکه عذر یک شرکت داخلی وتوانمند ایرانی را خواسته اند.
به نظر می رسد شرکت حفاری شمال دوبار سابقه تحریم توسط اتحادیه اروپا را داشته است، علت آن چیست؟
لابی سنگین عربستان و قطر برای ممانعت از فعالیت حفاری شمال ، چراکه آنها از توانایی حفاری شمال در طرح های توسعه ای آگاه هستند و می دانند با حضور شرکت ما، ایران توان رقابت را با آنها دارا خواهد بود.
احتمال دارد که لابی اعراب برای فشار آوردن به شرکت های نفتی فعال داخلی به کشور هم نفوذ کرده باشد؟
بله ، به همان میزان فشار هم در داخل برای ممانعت از فعالیت شرکت هایی چون حفاری شمال وجود دارد.
به نظر شما ضعف و علت توسعه نیافتگی در میادین مشترک ایران در خلیج فارس به عملکرد مستقیم مدیران ارتباط دارد؟
بله
پس با این حساب ضرورت محاکمه مدیرانی که به منافع ملی پشت می کنند احساس می شود؟
سوال و بازخواست از هرکسی که تعلل می کند در کشور ضروری است، اما در کشور برای کار انجام نداده سوال نمی شود.
از نظر جنابعالی، شیوه کارکرد در میادین نفت وگاز ایران مناسب بوده است؟
به طور کلی به اکثریت اقدامات انجام شده درپروژه های نفتی انتقاد دارم زیرا هیچکدام خوب انجام نشده است.
با توج به فعالیت شرکت حفاری شمال در خشکی و دریا ، در حال حاضر چند دکل در خشکی و با چه شرکتهایی فعال است؟
هشت دکل شرکت حفاری شمال به صورت اجاره روزانه فعال بوده که رقم اجاره نیز 27 هزار یورو است،کارفرمای شرکت ما هم شرکت مناطق نفت خیز مرکزی و نفت خیز جنوب بوده که در برخی موارد با شرکت نفت مناطق مرکزی مشکلاتی وجود دارد.
این مشکلات در تفسیر قرارداد است؟
بله که این امر به سوء تفام بین شرکت حفاری شمال و مناطق نفت مرکزی هم دامن می زند، هرچند که قول مساعد داده اند، اما تا اکنون رقم این سوء تفام به 23 میلیون یورو رسیده هر چند که ضررهای وارده بسیار زیاد است.
زیان شما فقط از همین محل است؟
خیر اما شرکت حفاری شمال از محل پرداخت سود وام های بزرگ خود روزانه 210 میلیارد تومان پرداخت می کند.
به نظر می رسد که در حال حاضر شرکت حفاری شمال به شدت تحت فشار است؟
بله و بابت این فشار این شرکت حاضر است که در گینه و یا عراق به فعالیت خود ادامه دهد؛در واقع کوچکترین روزنه ای باز شود از ایران خواهیم رفت.
استنباط از سخنان جنابعالی ترجیح شما برای فعالیت با شرکت های خارجی است چرا؟
شیوه برخورد آنها به شدت حرفه ای بوده و مطابق با استاندارد ها همکاری می کنند در حالیکه در ایران کارفرما دولتی بوده و خیلی از مسائل برای آنها مهم نیست که همین امر انگیزه را در نزد پیمانکار از بین می برد.
به نظر شما شیوه عملکرد ایران در نشست اخیر اوپک چطور بود؟
تردیدی ندارم که ایران باید از اوپک جدا شود چرا که ایران بازی داده نمی شود، همین امر چاره ای جز همراهی با تصمیمات آنها نصیب ایران نمی کند؛ به اعتقاد من باید از اوپک جدا شد.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید